7 Pojęcie przedmiotu i celu badań
Przedmiotem badań naukowych jest określony zbiór zjawisk, przedmiotów lub osób. Badania psychologiczne i pedagogiczne dotyczą wybranej kategorii osób określanej mianem populacji.
Używając zwrotu „przedmiot badań”, mamy na uwadze zarówno rzeczy i obiekty w sensie dosłownym, jak i zjawiska czy zdarzenia, którym one podlegają i w odniesieniu, do których chcemy prowadzić badania. Mogą nimi być uczniowie, nauczyciele, rodzice, instytucje oświatowe, a także towarzyszące im zjawiska i procesy, takie jak: niepowodzenia szkolne, osiągnięcia, zainteresowania uczniów, ich aspiracje, postawy oraz inne wydarzenia i sytuacje pedagogiczne. Można przyjąć, że przedmiotem badań pedagogicznych jest proces wychowania, a który składają się wszelkie instytucje i procesy dydaktyczno- wychowawcze związane z wszechstronnym rozwojem jednostki oraz rezultat tego procesu, jakim jest wychowanie.”
Każde badanie służy realizacji określonego celu. . Celem badań jest dążenie do wzbogacenia wiedzy o osobach, rzeczach lub zjawiskach będących przedmiotem badań. Przez cel badań należy rozumieć rodzaj efektu, który zamierzamy uzyskać w wyniku badań.
Ustalenie celu badań jest pierwszym krokiem w procedurze badawczej. Przedmiotem badań pedagogicznych jest przede wszystkim świadoma działalność pedagogiczna, a więc procesy wychowania, nauczania, samowychowania i uczenia się, ich cele, treści, przebieg, metody , środki i organizacja a także zjawiska zachodzące w zbiorowościach ludzkich, zależności zachodzących między nimi. Ustalenie przedmiotu obserwacji nie jest rzeczą łatwą. Zależy ono przede wszystkim od celu, jaki przyświeca podjętym badaniom.
Cele badań naukowych:
Cele eksploracyjne - Czyli odkrywcze; poznawanie by określić cechy danego zjawiska lub w celu zaspokojenia ciekawości
Cele opisowe - Stwierdzenie jak jest, jaki jest stan wybranego fragmentu
Cele wyjaśniające - Czyli dlaczego tak jest??