Mateusz Ryba

Kierunek: administracja stacjonarna II rok II°

PRZESTĘPSTWO SKARBOWE A WYKROCZENIE SKAROWE

Począwszy od ustawy skarbowej z 1971 r. czyny zabronione w PKS dzielą się na:

- przestępstwa skarbowe

- wykroczenia skarbowe.

Podział ten został wprowadzony także w KKS i wynika wprost z treści tytułu I Kodeksu. Czyn będący przestępstwem albo wykroczeniem stanowi podstawę odpowiedzialności karnej. Przy definiowaniu przestępstwa skarbowego i wykroczenia skarbowego, ustawodawca inaczej niż ma to miejsce w Kodeksie karnym i w Kodeksie wykroczeń zawarł definicje ustawowe. Takich definicji nie ma w KK i w KW.

Art. 53 stanowi:

§ 2. Przestępstwo skarbowe jest to czyn zabroniony przez kodeks pod groźbą kary grzywny w stawkach dziennych, kary ograniczenia wolności lub kary pozbawienia wolności.

§ 3. Wykroczenie skarbowe jest to czyn zabroniony przez kodeks pod groźbą kary grzywny określonej kwotowo, jeżeli kwota uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności publicznoprawnej albo wartość przedmiotu czynu nie przekracza pięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia w czasie jego popełnienia. Wykroczeniem skarbowym jest także inny czyn zabroniony, jeżeli kodeks tak stanowi.

Te definicje służą po to, aby dokonać rozróżnienia rodzajów czynów w części szczegółowej KKS i ustalić co jest przestępstwem skarbowym a co jest wykroczeniem skarbowym, gdyż w większości przypadków opisane czyny są czynami połowicznymi tzn., że to samo zachowanie w zależności od kryteriów przepołowienia może być zakwalifikowane jako przestępstwo lub jako wykroczenie skarbowe np. w prawie karnym i prawie wykroczeń kradzież jest wykroczeniem jeśli wartość ukradzionego przedmiotu nie przekracza 250 zł a jeśli przekracza tę wartość to jest przestępstwem. Ustawodawca stosuje różne kryteria rozgraniczenia:

Ze względu na rodzaje zagrożenia kar

• Za przestępstwo skarbowe przewidziane są 3 zagrożenia – grzywna wyrażona w stawkach dziennych, ograniczenie wolności i pozbawienie wolności

• Za wykroczenie skarbowe grozi tylko kara grzywny wyrażona kwotowo

Różnice w ustalaniu grzywny wynikają z tego, że system grzywien w KW jest kwotowy a w KK są określone stawki dzienne.

Kryterium rzeczowe (ustawowy próg)

Ustawowy próg jest wyznaczony w oparciu o wielokrotność kwoty minimalnego wynagrodzenia która jest przekroczona lub nie:

• Przestępstwem skarbowym jest czyn w wyniku którego sprawca dokonał uszczuplenia bądź naraził na uszczuplenie bądź wartość przedmiotu przekracza 5-krotność minimalnego wynagrodzenia

• Wykroczeniem skarbowym jest czyn w wyniku którego sprawca dokonał uszczuplenia bądź naraził na uszczuplenie bądź wartość przedmiotu nie przekracza 5-krotności minimalnego wynagrodzenia

Na dzień dzisiejszy minimalne wynagrodzenie stanowi 1386 zł. Kryterium to ma charakter ocenny (wymaga wyliczenia wartości uszczuplenia bądź przedmiotu) i mierny (wylicza się minimalne wynagrodzenie),

Wypadek mniejszej wagi

Art. 53.

§ 8. W rozumieniu kodeksu wypadek mniejszej wagi jest to czyn zabroniony jako wykroczenie skarbowe, które w konkretnej sprawie, ze względu na jej szczególne okoliczności – zarówno przedmiotowe, jak i podmiotowe – zawiera niski stopień społecznej szkodliwości czynu, w szczególności gdy uszczuplona lub narażona na uszczuplenie należność publicznoprawna nie przekracza ustawowego progu z § 6, a sposób i okoliczności popełnienia czynu zabronionego nie wskazują na rażące lekceważenie przez sprawcę porządku finansowoprawnego lub reguł ostrożności wymaganych w danych okolicznościach, albo sprawca dopuszczający się czynu zabronionego, którego przedmiot nie przekracza kwoty małej wartości, czyni to z pobudek zasługujących na uwzględnienie.

Artykuł ten wskazuje kryterium ocenne gdzie zostało wprost określone, że wypadek mniejszej wagi to czyn zabroniony jako wykroczenie skarbowe. Jeśli więc organ stwierdzi, że czyn można zakwalifikować jako czyn mniejszej wago to wówczas musi on uznać taki czyn za wykroczenie skarbowe.

Pomimo tego, że ustawodawca wskazuje definicję i kryteria przepołowienia to w nauce wskazuje się na ogólne definicje przestępstwa skarbowego. Takie definicje funkcjonują w PKS, a służą one określeniu ogółu przesłanek, które musi spełniać czyn człowieka, aby mógł być zakwalifikowany jako czyn zabroniony. Jednocześnie te definicje mogą się opierać nas zasadach ogólnych ponoszenia odpowiedzialności (art. 1 KKS).

Przestępstwo i wykroczenie skarbowe to czyn zabroniony przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia, zagrożony karą, zawiniony o stopniu większym niż znikomy, bezprawny. W ramach tej ogólnej definicji posługujemy się społeczną szkodliwością czynu. Oznacza to, że ustawodawca posługuje się materialną definicją przestępstwa. Art. 53 §7 wymienia elementy, które sąd ma obowiązek uwzględniać przy ocenie społecznej szkodliwości konkretnego czynu.

Art. 53.

§ 7. Przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu zabronionego bierze się pod uwagę rodzaj i charakter zagrożonego lub naruszonego dobra, wagę naruszonego przez sprawcę obowiązku finansowego, wysokość uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności publicznoprawnej, sposób i okoliczności popełnienia czynu zabronionego, jak również postać zamiaru, motywację sprawcy, rodzaj naruszonej reguły ostrożności i stopień jej naruszenia.

Elementy przedmiotowe i elementy podmiotowe oceny. Czyn zawsze powinien podlegać ocenie pod kątem społecznej szkodliwości, bo ocena ta może doprowadzić do znikomej szkodliwości czynu.