 
Przestępczość
jako jedna z form
patologii
społecznych
 
Pojęcie patologii
Patologie społeczne to zachowania, które 
zakłócają równowagę społeczną. Patologia to 
nieprzestrzeganie ogólnie przyjętych norm i 
wartości. Dotyczy ona jednostek lub grup 
społecznych. Czynniki wywołujące 
zachowania patologiczne są różnorodne, np. 
mikro uszkodzenia mózgu podczas porodu, a 
następnie braki w wychowaniu jednostek, 
czy wpływ środowiska i jego oddziaływanie 
na jednostkę. Do najbardziej powszechnych 
zjawisk patologicznych w Polsce należą: 
alkoholizm, narkomania, przestępczość.
 
Rodzaje patologii
- przestępczość;
- przemoc;
- samoniszczenie: alkoholizm, narkomania i 
samobójstwa, a także inne zachowania
agresywne wobec swojej osoby;
- typy zachowań aspołecznych, np. działania
zmierzające do zaostrzenia konfliktów
społecznych, narodowościowych, religijnych, itd.;
- dewiacyjne zachowania seksualne-parafilie, np.
pedofilia, kazirodztwo, gwałty;
- inne rodzaje zachowań występujących na
podłożu psychospołecznym, np. zaburzenia
psychiczne i nerwice;
 
Przestępczość
W swojej prezentacji postaram się 
przedstawić przestępczość jako jeden z 
rodzajów patologii.
Przestępczość - przez to pojęcie rozumiemy 
kilka zebranych ze sobą czynów, które 
zostały na danym terytorium ustawowo 
zabronione przez dany urząd państwowy pod 
groźbą karalności. Przestępczość jest 
zjawiskiem społecznym i może stanowić 
zagrożenie istniejącego, obowiązującego 
kodeksu prawnego. 
 
Czynniki powodujące 
przestępczość
Czynnikami powodującymi przestępczość mogą
być osobiste problemy przestępcy, takie jak :
 
- niezrównoważenie psychiczne, 
- frustracje, 
- alkoholizm, 
- dysfunkcjonalna rodzina przestępcy,
- zdegenerowane społeczeństwo,
- złe działanie systemu oświaty i dydaktyki lub 
jego        braki. 
Do przestępstwa mogą nakierować inne 
osobiste czynniki, jak np. śmierć bliskiej osoby.
 
Czynniki powodujące 
przestępczość
Mniej osobistymi motywami przestępstw są: 
- nędza, 
- niesprawiedliwość, 
- nierówna klasowość pieniężną, 
- niski stan zdrowotny, 
- dominacja jednej grupy społecznej nad 
innymi, masowy wyzysk w pracy, 
- rygorystyczność określana przez kodeks i 
inne normy prawne, w tym nieprzychylne
ludziom ustawy.
 
Kategorie przestępstw
Według M.Le Blanc i M. Frechette występują
następujące kategorie przestępstw:
- drobne kradzieże – kategoria ta obejmuje kradzieże
rzeczy o niedużej wartości: słodycze, papierosy,
zabawki, drobne sumy pieniędzy, przybory szkolne.
- kradzieże sklepowe – są to poważniejsze od
poprzedniej kategorii kradzieże, dokonywane
najczęściej w dużych domach towarowych i
poprzedzone przemyślanym planem.
- kradzieże grupowe – dobrze zaplanowane, 
obejmujące kradzież, różnych przedmiotów (rowery,
pieniędzy, nabywanie skradzionych towarów). Do tej
kategorii nie wchodzą kradzieże połączone z
napadami, włamaniami i rozboje.
- włamanie – wszelkie nielegalne wejścia do obiektów 
w celu kradzieży, obojętnie i skutecznie czy
niedokonana w sposób zamierzony z posiadanie
narzędzi w celu włamania.
 
Kategorie przestępstw 
cd.
- kradzież osobista – pozbawienie dóbr przez
użycie siły fizycznej i zazwyczaj są to kradzieże
połączone z przemocą, kradzież złośliwa:
wyrywanie portfela, kradzież kieszonkowa. Akty
te są skierowane przeciwko indywidualnym
osobom. 
- kradzież pojazdów motorowych – począwszy od 
motocykli do pociągów, samolotów, statków, itd.
- poważne kradzieże – napady na banki, placówki 
pocztowe, kradzieże broni.
- wandalizm – niszczenie i uszkodzenie publicznej 
i prywatnej własności, podpalenia, rozbijanie, itp. 
- napad na osoby – napady bez kradzieży: 
manifestacja siły, atak i pobicia, bolesne
uszkodzenia ciała, groźne użycie broni.
 
Kategorie przestępstw 
cd.
- zakłócanie porządku publicznego –
zakłócanie spokoju, włóczęgostwo, ucieczki,
posiadanie zabronionych przedmiotów,
wywoływanie fałszywych alarmów, itp.
- narkotyki – posiadanie i handel
- przestępstwa seksualne – nieprzyzwoitość, 
molestowanie, gwałt, próba gwałtu.
- oszustwo – przywłaszczanie przez podstęp, 
fabrykowanie fałszywych pieniędzy,
dokumentów, używanie fałszywych czeków
lub skradzionych kart kredytowych, oszustwa
bankowe i na szkodę przedsiębiorców. 
- zabójstwa lub próby zabójstw.
 
Przestępczość 
nieletnich
Przestępczość nieletnich jest jedną z 
najgroźniejszych odmian patologii społecznej. 
Nieletni przestępcza jest to osoba poniżej 18 
roku życia, która popełniła czyn naruszający 
obowiązujące normy prawne. 
 
Przestępczość 
nieletnich
Czynnikami inicjującymi przestępczość 
wśród nieletnich mogą być:
- wpływ mediów,
- wpływ rodziny,
- wpływ szkoły,
- wpływ środowiska.
 
Przestępczość 
zorganizowana - 
definicja
Przestępczość zorganizowana – zjawisko 
kryminalne występujące w skali 
międzynarodowej, którego nie można ściśle 
ograniczyć stanem faktycznym 
przestępstwa. Obejmuje ona zbiór 
poszczególnych przestępstw, złożoną postać 
(formę) aspołecznych zachowań, nie jest 
zjawiskiem wcześniej nieznanym, 
występowała w wielu krajach, w różnej 
formie, a przedmiotem jej zainteresowań 
były różne obszary życia społeczno-
ekonomicznego. 
 
Przestępczość 
zorganizowana
Największe oraz najbardziej znane
organizacje przestępcze to:
- Włochy – Kamorra, Cosa Nostra,
- USA - Cosa Nostra,
- Kolumbia – Cali, Madelin - kartele
narkotykowe,
- Japonia – Jakuza,
- Chiny – Triady.
 
Przestępczość 
zorganizowana
Zakres działalności ugrupowań przestępczych:
- haracze
- hazard
- wymuszenia
- porwania dla okupu
- prostytucja
- handel bronią
- handel narkotykami
- przestępstwa gospodarcze (niepłacenie podatków, 
realizacja zamówień publicznych)
- korumpowanie urzędników
- przemyt
- fałszowanie pieniędzy 
-  zabójstwa na zlecenie
 
Przestępczość 
zorganizowana
Przestępczości zorganizowana wywiera 
znaczny wpływ na gospodarkę oraz 
społeczeństwo. Jednym z przykładów 
szkodliwości mafii są oszustwa podatkowe, 
zarówno nie płacenie podatków, jak ich 
wyłudzanie. Innym przykładem szkodliwości 
przestępczości zorganizowanej, może być 
opanowanie danej gałęzi gospodarki np.. 
gospodarka odpadami. 
 
Przestępczość 
zorganizowana
Mafia jako organizacja przestępcza działa
niespostrzeżenie dla społeczeństwa. Czasami
dochodzi do sytuacji w których się ujawnia.
Przykładem takiego działania może być Włoska
mafia z Kampanii – Kamorra, która posiada monopol
na gospodarkę odpadami. W 2010 roku tony śmieci
zalegały na ulicach Neapolu. Działania te miały
osłabić autorytet władz samorządowych tego miasta.
Kamorra poza destrukcją środowiska, niszczy także
Włoską gospodarkę oraz społeczeństwo poprzez
rekrutowanie swoich członków spośród nieletnich
mieszkańców Neapolu, którzy należąc do 
ugrupowania zajmują się 
kradzieżami oraz sprzedażą 
narkotyków.
 
Dziękuje za uwagę