Teologia moralna
Inicjacja chrześcijańska - sakramenty wtajemniczenia
Eucharystia
Chrzest
Bierzmowanie
Cnoty teologalne – życie oparte na ścisłej relacji z Chrystusem
Małżeństwo
Sakrament święceń
Cnota pobożności
Inicjacja – IV w. (jako chrześcijańska)
Stopniowe przekazywanie wiedzy
Katechumenat
Sakramenty udzielane łącznie – na wschodzie
Potrzebna jest przerwa pomiędzy sakramentami
Formy przynależenia do Kościoła są różne
Świadectwo potrzebuje życia nauką
Chrzest – wprowadza na drogę Chrystusa. Chrystus jest podobny do nas z wyjątkiem grzechu. Rozpoczęcie nowego życia. Woda lekko podgrzana przy chrzcie jest elementem życia.
Bierzmowanie – dopełnia sakrament chrztu, namaszczenie Duchem Świętym; otrzymanie charyzmatów w służbie dla innych
Roztropność – wzmacnianie naszej woli
Ochrona rodziców przed złem, wahanie się i odejście
Zachowywanie umiaru
Łk – „idźcie na cały świat…”
Przyjęcie sakramentu dla pogłębienia wiary, a nie dlatego żeby nie wyjść na głupka przed klasą
Szczyt i źródło – Eucharystia
Umocnienie chrześcijańskie
Sakrament pokuty ma ścisły charakter z chrztem
Wtedy gdy biała szata dostawana na chrzcie brudzi się przez grzech
Modlitwa
Umartwienie cnoty i praktyki pokutne
Jałmużna
Piątek – powstrzymanie się od pokarmów mięsnych
Powstrzymanie się od zabaw, dyskotek
Powstrzymanie się od telewizora
Uznanie swojej grzeszności przed Bogiem
„Panie nie jestem godzien…”
Katechumeni dorośli – 3 lata formacji
Pulsujące serce Chrystusa
Życie w Chrystusie – esse in Christos
Człowiek ochrzczony jest pełen życia, Chrystusa
Bycie jak Chrystus
Stworzenie na obraz i podobieństwo Boże
Chrystus jest obrazem Boga
Poznać
Umiłować tryptyk
Naśladować
Służebność
Relacja Mistrz – uczeń
Nić przyjaźni
Życie Jego życiem
Dokonywanie się w czasie
Przyjęcie właściwej postawy przez nas do Ojca
Pełne posłuszeństwo – tylko wolne
Droga ofiary, krzyża
Stan zniechęcenia – Jezus w Ogrodzie Oliwnym
Teatr Telewizji – „Getsemani” - http://chomikuj.pl/kwiaw/Teatr+TV/Getsemani++2011
Prowadzenie do konkretnego działania
Życie teologalne – agere
Uczestnicy Boskiej natury
Każdy element naszego życia jest ważny – problem kremacji
Cierpiennictwo i ranienie swojego ciała jest nieetyczne i nie zgodne z teologią
Chrzest dziecka
Wymiar duchowy, skrucha, przebaczenie
ST – nie mówi wprost o chrzcie
NT – wydarzenie zbawcze
Nie zatrzymuje się na materii
Woda, jako znak widzialny
Sakrament - widzialny znak, niewidzialnej rzeczywistości
ST – powołanie Abrahama – realizacja Bożego planu
Wyprowadzenie narodu z Egiptu przez Mojżesza - Wj 19,24
Dekalog – Wj 20,1-21
Lud Święty – Kpł
Inicjatywa jest w ręku Boga – Wj 24,3
Wejście w ścisły związek z Bogiem
Dar przemiany
Historia ludu wspólnoty
Joz 24,1-13;14;23;24 – zmiana sposobu zachowania
Usłyszenie Bożego głosu
Wezwanie do radykalizmu życia i zmian
Odchodzenie od wiary
Życie niemoralne
Ez 36,24-27
Mur pomiędzy człowiekiem a Bogiem
Mur pomiędzy człowiekiem a człowiekiem
Zbezczeszczenie świątyni
Przywrócona świetność
Obmycie, oczyszczenie – życie
Wymiana serca
Wymiar duchowy a nie emocjonalny serca – Ez 36,26
Proces odnowy w Duchu Świętym
Chrystus udziela nam mocy, każdy prysznic, każda kąpiel nie jest chrztem
Formuły chrzcielne: „ ja ciebie chrzczę w Imię Ojca, i Syna, i Ducha Świętego”
Chrzest Janowy i Chrystusa
Chrzest ogniem i Duchem Świętym
Inny charakter chrztu Jezusa
Jezus nie wyznaje grzechów
Mt 3, 4-5 i Mt 3,11
J 1,29
Łk 24,46-47
Pascha - W niedzielę – odpowiedni czas na chrzest
To nie troska o duszę
Polecenie Jezusa z Mt i Mk – nauczanie i chrzest
Łk nie pisze wprost
Głoszenie dobrej nowiny
Ryt jest widzialny
Chrzest nie jest sprawą prywatną
Wymiar eklezjalny
Dusza i ciało
Spotkanie z Nikodemem
Rozmowa pod Sanhedrynem – Bóg jest miłosierny – Łk 3,8
Materia i forma sakramentów
Uduchowienie
Staje się kimś nowym moc łaski
Bóg to miłość, która daruje nowe życie
Owoc działania samego Boga
Dar wolności
Duch Boży daje nam wolność
Odnowienie wiary
Przylgnięcie do Chrystusa
Proces zawierzenia
Posłuszeństwo wiary – wtedy dekalog nie jest problemem
Osiągnięcie chwały wiecznej
Wzrost duchowy
Rz 6, 2 – umieranie dla grzechu
Utrata łaski Bożej
Otrzymanie tej łaski to chrzest
Grzech śmiertelny:
Materia ciężka
Świadomość, celowość
Wolność
Człowiek zanurza się w śmierć Chrystusa, który umiera dla grzechu
Mistycy i stygmatycy – często upokorzeni przez środowisko
Formuły chrztu – przez zanurzenie trzykrotne
Przyjęcie nowego stylu życia
Biała szata
Nie oderwanie od życia i rzeczywistości
Uczestniczenie po paruzji w pełni życia – Rz 6,5
Przyszłość jest zawarta w teraźniejszości
Mityczny i duchowy charakter
Duch ewangelii
Wymiar misyjny
Autentyczność
Modlitwa za misjonarzy – tydzień misyjny
Ef 5,25-27 – zasady życia domowego
Konsekracja obiektów kultu Bożego
Caritas lub agape
Nastawienie na drugiego człowieka, a nie spojrzenie egoistyczne na siebie
Bezinteresowność
Wzięcie swojego krzyża
Z krzyża rodzi się nowe życie
Jezus nie jest zmuszony do śmierci
Chrztu nie kupujemy
Wejście w życie Boże
Wymiar bosko ludzki
Działanie w Duchu Chrystusa
Dziedziczenie praw
Świadoma i dobrowolna decyzja
Niemowlęta – świadomość się zdobywa
Akceptacja nastąpi w czasie
Dzieci były priorytetem dla Chrystusa
Wzór dla dorosłych
Współuczestniczenie w wychowaniu
Teologia sakramentu chrztu:
Pawłowa
Włączenie w paschę Chrystusa
1 Adam i 2 Adam – Adam i Chrystus
Postawa kenotyczna
Przyjęcie woli Ojca
Adwent
Paruzja
Przyobleczenie się w Chrystusa
Nowa szata
Synostwo Boże
Dziedzictwo i udział w życiu wiecznym
Chrzest w Duchu Świętym
Formuła trynitarza Chrztu
Wyciskanie pieczęci na duszy
Św. Paweł – 1 Kor 12
Funkcje kościoła na mocy funkcji Chrystusa
Kapłańska
Królewska
Prorocka
Św. Jan
Działanie z góry
Rozmowa z Samarytanką
Pouczenia, zachęty – sprawy egzystencjalne człowieka
Nie ma specjalnych warunków
Wprowadzanie nowego stylu życia
Negatywny oddźwięk – bycie wolnym od zła, uzależnień, bycie w wolności od grzechu
Pozytywny: piętno na rzeczywistości naszego życia, powołania i rozwijanie tego
Porównanie do sportowca – biegacza
Asceza, umartwianie, pokuta
Codzienne umieranie
Wypracowanie wzorców od maleńkości
Współodpowiedzialność
Łączność wiernych z Chrystusem
Negatywny: wszyscy jesteśmy równi, stanowimy jedno
Pozytywny: odniesienie do drugiego
Miłość
Pomoc
Przelanie miłości na innych, którą mamy od Chrystusa
Wymiar trynitarny chrztu
Fakt nowego narodzenia
Umieramy i zmartwychwstaniemy
Łączymy się z Chrystusem
Prawo równości – nie ma Żyda, poganina ani greka – z chwilą chrztu nie ma podziału na większych – lepszych i mniejszych - gorszych
Solidarność z innymi
Wspólnotowość
Miłość – służba w Duchu miłości we wspólnocie
Poszanowanie drugiej osoby
Zatroskanie o wspólnotę
Wspólnota w drodze
Spełnienie w Bogu
Świątynia Ducha Świętego
Kapłaństwo powszechne
Ogarnia całe życie człowieka
Złączenie ze światem materialnym
Poprawność myślenia i wartości
Grzech ekologiczny
Przekazanie prawdy zbawczej
Wymiar transcendentny – Boży, nadprzyrodzony
Człowiek jest pośrednikiem
Relacja do Pana Boga
Życie się nie kończy na śmierci, ale nadal trwa
Wola Boża którą ma się do wypełnienia
Ukierunkowanie na to co się stanie i na to co jest teraz – tu i teraz było dostrzeżone wcześniej i ukierunkowane na to co będzie
Spokojne pokonywanie trudów, nie przez optymizm ale poprzez nadzieję oglądania Boga
Zwycięstwo jest w Bogu
Włączenie w kościół
Organizm ludzkiego ciała
Każda komórka ciała jest potrzebna
Kościół mistyczny – Chrystus jest głową Kościoła
3 zadania:
Czynności liturgiczne
Diakonia, służebność
Nauczanie
Kościół nauczający - Evangeli Nuntianti
Świadectwo prorockie – z błędami, których trzeba się wystrzegać – krytyka a nie krytykanctwo
Sakrament bierzmowania
Nie dubluje tego, co dostaliśmy na chrzcie
Otrzymanie łask
Udzielanie charyzmatów
Publiczne ogłoszenie – zesłanie Ducha Świętego
Języki ognia – wypala zło i daje mu swą moc
Cierpienie, jako powód do radości
Moment dojrzałości w wierze
Biblia:
Postać Mojżesza Lb 11,21
Nie wszyscy są wybrani
Pwp 34,9
Włożenie rąk
Wspólnotowość
Kierowanie ludem
Misja prorocka
Zapowiedź czasów mesjańskich
Każdy może otrzymać Ducha Świętego
Haris – łaska
Dynamizm – wskazanie nowych zadań; szukanie wciąż nowych dróg by dotrzeć przez Ducha do człowieka
Księga Joela
Łk – rok jubileuszowy
Wzrok – tu chodzi o wiarę
Jr
Ojciec jest osobą najważniejszą
Kuszenie Chrystusa
Pokusa doprowadza do właściwego lub niewłaściwego wyboru (odrzucenie lub przyjęcie)
Piotr
Odpieranie pokus
Duch Pocieszyciel
Duch Prawdy
Dar Ducha Świętego
Pięćdziesiątnica – I Kor 7 i I Kor 12,1-11
Sprawa Osoby Boskiej
Bierzmowanie
Wymiar eklezjalny – we wspólnocie
Tam gdzie jest biskup tam jest kościół
Cnoty kardynalne:
Roztropność
Sprawiedliwość
Umiarkowanie
Męstwo
W sposób autoratywny
Ex catedra
Namaszczenie krzyżmem
Włożenie rąk
„przyjmij znamię daru Ducha Świętego”
Więź z kościołem
KKK 18,29 – dwie tradycje: namaszczenie krzyżmem – Chrismacja, myron
Umocnienie chrztu – confirmatio
Synostwo Boże
Całość sakramentu
Głębsze zjednoczenie z Chrystusem
Pomnożenie darów Ducha Świętego – charyzmaty zwyczajne i nadzwyczajne
Stawanie się świadkiem Jezusa Chrystusa, Jego czynów – współodpowiedzialność za kościół
Misja z Chrystusem – entuzjazm, radość z działania
Ogień, wiatr, miłość, pokój, radość
Sprawa wyboru
Wybór podstawowy – fundamentalny – w małych wspólnotach, w życiu domowym, w pracy
Nowa ewangelizacja
Zaangażowanie w życie kościoła i w świecie
Wydarzenie paschalne
Duchowość
Esse, agere
Misterium paschalne
Co sakrament wznosi, że trzeba go przyjąć?
Aspekty eucharystii:
To pokarm dla życia duchowego
Szczyt i źródło wszystkich sakramentów
Sakrament chorych – wiatyk
Sakrament życia
Zobowiązuje do dalszego działania; wzór
Postawa ofiary i miłości
Eucharystia – dziękczynienie
Akcent antropologiczny – to ja robie łaskę Bogu, że przychodzę do Kościoła
Aspekt teocentryczny
Hebr. Błogosławieństwo
Anamnezis
Ustanowienie kapłaństwa
„eucharystia pierwszych chrześcijan”
Wzywamy Ducha Świętego
Dziękujemy za ciało i krew
Pamiętamy Chrystusa
Ofiarujemy wodę i wino
Szkoły antiocheńska i aleksandryjska:
Zbliżenie się do Boskiego Logosu
Jezus to Bóg i Człowiek
Pierwszeństwo logosu
Intelektualiści nie potrzebowali logosu – brak znaku równości biednych i bogatych
Spotkanie z Chrystusem przy jednym stole
Aspekt tajemnicy misterium paschy Chrystusa
Obecność Chrystusa w Eucharystii
Jedyność ofiary Chrystusa
Pamiątka – Anamnezis
Wezwanie Ducha Świętego – wymiar duchowy
List do Koryntian – o ustanowieniu Eucharystii
Realność ciała i krwi pod postaciami chleba i wina
Ofiara ciała i krwi
Uczestnictwo wiernych – wspólnotowość
Budowanie jedności chrześcijan
Substancja
Wymiar zewnętrzny i duchowa obecność Chrystusa
Przemiany kulturowe
Myślenie materialistyczne
IX - XI w.
Transsubstancjacja
Obiektywizm
Zanikł element wspólnotowości
Konkominancja – pod postacią konsekrowaną chleba i wina
Obecność Chrystusa i Jego zbawcza moc
Św. Tomasz z Akwinu
Sakrament chrztu połączony z Eucharystią
Skutki eucharystii:
Włączenie w kościół, który jest mistycznym ciałem Chrystusa
Miłosierdzie Boże – biorcy i dawcy
Podważenie roli łaski w kościele
Zaprzeczano ofierze -Tylko podczas komunii świętej
U protestantów nie ma tabernakulum
Odnowa liturgiczna
Wczesna komunia święta – rozróżnianie pomiędzy chlebem a komunikantem
Lefebryści
Transfinalizacja
Transpitacja
Paweł VI – encyklika
Eucharystia tworzy kościół
Kult, ofiara
Czas, przestrzeń
Życie kościoła
Wymiar w codzienności życia
Sobór Watykański II
Eucharystii nie mogą sprawować diakoni i świeccy
Dar Bożej miłości
„tak Bóg umiłował świat…”
Ewangelia Jana
Eucharystia przyjmowana
Solidaryzacja – Jezus jest nam podobny z wyjątkiem grzechu
Proces laicyzacji
Zaangażowanie
Mt 26,27
I Kor 1,25
Dar z siebie dla innych
Consecratio Mundi
Antidotum na śmierć, jako odejście od Boga
Życie jest nam darowane (raz darmo dane)
Człowiek młody może być nieżywy (w sensie duchowym)
I Kor 10,17
Anatema sic – niech będzie wyłączony
Udoskonalanie się ludzkiej pracy
Uczta, pamiątka, ofiara
Radość
Chrystus odprawia Eucharystię
Uwielbienie
Esse
Cnoty teologalne – wiara, nadzieja, miłość
Chrzest – sakrament wiary
Bierzmowanie – nadzieja
Eucharystia – miłość
Zapis –P. Św.
Tradycja przez duże „T”
Przekaźnikiem jest Kościół
Udział człowieka, jako osoby
,„kto nie uwierzy będzie potępiony”
Sobory
Wielu przyjmuje treść objawienia ale tylko na płaszczyźnie intelektualnej
Wierzę w Boga
Zawierzenie, zaufanie
Poczucie bezpieczeństwa
„nie troszczcie się o jutro”
Posłuszeństwo wiary
Cel świadomy i dobrowolny
Przekonanie że robię dobrze
Aman – coś jest pewnego
Fides, credere – AMEN
Patach
Spes, confiro – zaufanie
Bóg zawiera przymierza z ludźmi
Grzechy:
Bałwochwalstwo
Bóstwa pomocnicze
Rytualizm – formalizm
Osobiste zaangażowanie
„ludzie małej wiary”
Ufność małego dziecka
SWII – drogą swojego poznania można odkryć Boga
Rz
Absolut, odwieczna energia, arche
Przyjęcie prawd objawionych
Przeciwstawianie się autorytetom, a podążanie za tymi co niszczą prawdy
Manifestowanie własnej wolności
Zaufanie Bogu
Wynika to z miłości do Pana Boga
Z wiary rodzi się życie
To nie rytualizm, obrzędy
Wiara musi mieć wymiar wewnętrzny i zewnętrzny
Ofiara ze swojego życia
Obowiązek wyznania wiary, a nie moda
Związek pomiędzy sacrum a profanum – tym co ziemskie i nieuchwytne zachowując przy tym autonomię
Sekularyzacja
Życie tak jakby Boga nie było
Pobożność – pietas – wewnętrzne usposobienie człowieka na zaufanie Bogu, bytu osobowego (Trójcy Świętej)
Dar życia
Cześć w Duchu i Prawdzie
Uczestniczenie w sakramentach kościoła
Kościół ma sakramenty rozdzielać, ale nie zmuszać
Poznanie obowiązków wynikających z uczestnictwa w sakramentach
List apostolski o świętowaniu niedzieli Jana Pawła II
Modlitwa – dlaczego mamy się modlić?
Chrystus jest dla nas wzorem
Pełny wymiar przyjęcia darów Ducha Świętego – Bierzmowanie
Fakt stworzenia
Łk 18,1-2
Trudności w podaniu, że to jest grzech
Natura psychologiczna
Czy modlitwa jest nam potrzebna?
Współcześnie – nie wszystkim
Ale potrzebuje ciszy, spokoju, ale nawet w klasztorze może to nie być motyw religijny
Najpierw akcja a potem reakcja
Chwila adoracji – rozmowa z Ojcem
Poszukiwanie sensu modlitwy
W modlitwie jest cały człowiek
Bóg jest naszym zbawicielem, nasze życie jest od kogoś zależne
Pokora
Cnoty teologalne
Stajemy się mądrzejsi i bogacimy swoją duchowość
Pełny osobowy akt zawierzenia się Bogu
Duchowość może być pokrzywiona, skarlaciała
Korygowanie własnych postaw
Moralność jest soteriologiczna
Sprawa prywatna a sposób życia
Głębia poznawania wiary
Wiara i człowiek traktowali są przedmiotowo
Reakcja synowska
Dystans
„Módlcie się i nie ustawajcie…”
Modlitwa adoracji – uwielbienia Boga
Człowiek jest słaby, potrzeba kogoś doskonalszego
Postawa klęcząca, głęboki ukłon, postawy adoracji – przed Bogiem a nie przed ludźmi
Świętość Boga
Wydostanie poprzez modlitwę – promieniowanie
Uznanie Boga za swojego Pana
Pośrednicy Boga – np. ST – Abraham, NT – Jezus
Modlitwa ekspiacyjna – pokutna
Grzech i kara
W życiu doczesnym i wiecznym
Proces nawrócenia
Psalm 50
Modlitwa wstawiennicza
Prośba do Ojca – „Ojcze nasz…”, musi być rozpoczęta równocześnie przez wszystkich
Chleb, jako coś powszedniego i powszechnego
Współzależność przebaczania Boga, jako bliźniego oraz siebie samego
Oparcie na miłości
Forma proszenia o dar, który jest nam potrzebny
Postawa zawierzenia
„Człowiek planuje, Pan Bóg krzyżuje” – pesymista
Eucharystia –dziękczynienie
Modlitwa brewiarza, modlitwa psalmów – wszystkie rodzaje modlitw
Jutrznia i nieszpory – to rytm całego dnia
Świadomość, że można odmawiać brewiarz nawet przez świeckich
Wykroczenia:
Sekty i ruchy religijne
Zjawiska nadnaturalne
Wróżbiarstwo
Okultyzm, magia, demonologia
Św. Anzelm – wiara poszukuje zrozumienia
Wiara potrzebuje uzewnętrznienia
Publiczne wyznawanie wiary – np. Boże Ciało
„letni Chrześcijanin”
Praworządność władzy i jej pytanie o władzę
Przekazywanie wiary innym
Ewangelizacja ad intra
Ewangelizacja ad extra
Grzechy i Niebezpieczeństwa wiary:
Niereligijność
Rozwiązywanie problemów poza moralnością
Świeckość świata
Ateizm humanistyczny
Sekularyzacja
Sekularyzm
Dwa porządki świata: świecki i poza naturalny
Swoisty rodzaj ateizmu – wojowniczy – antropoificzny
Konsum izm
Utylitaryzm
Brak poszanowania dla drugiego człowieka
Wierzący a niepraktykujący? - Obojętność, wrogość
System ateistyczny – odrzucenie religii to schizma
Herezja
Sekty
Bluźnierstwo – blaznemia
Nadużywanie imienia Bożego
Satanizm – działanie na szkodę człowieka
Pokusa posiadania
Bałwochwalstwo
Lekceważenie szatana
Pokusa posiadania
Rozum a uczucia
Odpowiedzialność za siebie i innych
Praktyki religijne
Pokusa wciąż towarzyszy
Wiara w piekło
Wiara żywa, dynamiczna, rodząca nadzieję
Przeobrażenie w lepszy świat
Ukazywanie cnoty teologalnej
„przekroczyć próg nadziei” Jan Paweł II
Wiara w zmartwychwstanie Chrystusa
Wizje przyszłości
Jeśli pacjent nie chce żyć, najlepiej przeprowadzona operacja mu nie pomoże
Kontynuacja postępu techniki, ale i niedążenie do anarchii
Kult ezoteryczny
Człowiek który chce się znaleźć pomiędzy kultem a techniką
Kultura wschodu – realizacja siebie, np. poprzez jogę
Dobór nadziei
Współodpowiedzialność za świat
Teoria nadziei – Boltmana
Ernest Broch – nadzieja rzeczywistości tego świata – marksizm
Wiara potrzebuje zrozumienia – św. Anzelm
Nadzieja potrzebuje zrozumienia
Wiara potrzebuje zaufania – św. Anzelm
Nadzieja potrzebuje zaufania
Zmartwychwstanie – dokonuje się transformacja
1 P 3,15 – wiarę trzeba uzasadnić
Człowiek pokona każdą trudność. Marks kazał „uwierzyć” w postęp. Ostra krytyka wiary w ujęciu chrześcijańskim. Zaprzeczeniem są katastrofy naturalne
Futurologia – przyszłość na różnych strzeblach
Kreowanie rzeczywistości
Fizyka i technologie informatyczne
Nie można ustalać praw naturalnych
Redukcja człowieka do praw fizjologii
Utopia – miejsce, którego nie ma na ziemi, które trzeba stworzyć; Platon – „państwo”
Człowiek jest niepowtarzalny, nawet bliźniak czy klon to nie jest to samo
Augustyn – „państwo Boże”
Tomasz Morus – „utopia”
1909 r. manifestacja futurystyczna
Danie człowiekowi wolność, ale z umiarem
Autonomia ograniczoności
Marks uważał, że tym, co ma zbawić ludzkość to klasa robotnicza
Komunizm i nazizm – terror; narzucanie ideologii siłą; inteligencja się w to włączyła
Seksualizm – utopia; jeśli człowiek wszystko może to, czemu i to nie wyjdzie
Hubert Markiz sięga do S. Freuda – wyzwolenie ze wszystkich atrybutów: nagość, popęd seksualny
Apokaliptyka – oczekiwanie nagrody, dobra
Odsłonięcie pewnej tajemnicy rzeczywistości
Chrześcijańska nadzieja oparta jest na Chrystusie
Radość wewnętrzna, mam ją w sobie po mimo prób, załamań
Apokalipsa uważa, że Chrystus pokona całe zło, szatana
Poganie – nadzieja, oczekiwanie; Bóstwa nie zapewniają tego co człowiekowi naprawdę potrzeba;
Pandora zatrzymuje nadzieje dla siebie. Wiąże się to z rezygnacją człowieka
W ST mowa jest o Nadziei całego narodu. Odpowiedzialność współwiernych
Nadzieja ma jednak charakter inwidualny
W kościele zachodnim sakramenty są rozdzielone w czasie
Sakramenty zależą od cnót teologalnych: akt wiary, nadzieja na spotkanie z Bogiem, miłość do Boga i człowieka
Nadzieję często się pomija –celowo
Ecclesia in Europa
„ja jestem wiarą i zmartwychwstaniem, kto we mnie wierzy - nie zginie, ale będzie miał życie wieczne”
Bez fundamentu leżą kolejne etapy
Bez wiary nie ma nadziei itd.
Dziedziny naukowe i teorie utopijne
Rewolucje: burżuazyjna i francuska
Doktryna Marksa i Engelsa realizowana przez Lenina
Rewolucja seksualno – konsumpcjonistyczna
Utylitaryzm, hedonizm, dla korzyści materialnych (pragmatyzm)
Prawda o zmartwychwstaniu
Oczekiwanie na przyszłość realizujące się w teraźniejszości
Eschaton – oczekiwanie kogoś (na spotkanie z osobowym Bogiem w Trójcy Świętej)
Ufność w Bogu:
Śmierć zwyciężona przez życie – „jeśli żyjemy, żyjemy dla Pana, jeśli umieramy, umieramy dla Pana”
Rady ewangeliczne są dla wszystkich
Rada ubóstwa – nie będę sobie stawiał coraz to wyższych celów materialnych
Rada posłuszeństwa – sumienie; wezwanie do konkretnych działań
Przygotowanie do świeceń
Chrześcijanin musi być czujny
Chrystus mówi o prześladowaniach czy na wet śmierci za Niego, ale nie zachęca do przemocy z naszej strony
Teologia wyzwolenia – oparta na marksizmie
Wyzwolenie z grzechu a nie przemocą w życiu społecznym
Wyobrażenie sobie teraźniejszości i przyszłości tej rzeczywistości
Dar bojaźni Bożej
Przykładem są męczennicy
Obrażanie Boga modlitwą?
Zaufanie Bogu
Zagrożenia dotykające Bojaźni Bożej i nadziei
Nie dopuszczam się przestępstwa, bo na to nie pozwala mi miłość do Boga
Życie w dobrach duchowych, a nie w dobrach materialnych
Jeśli się nie kocha człowieka - nie kocha się Boga
Acedia – duchowe lenistwo; bardziej w swoim życiu ceni się rzeczy materialne
Odrzucenie Chrystusa, grzech zwątpienia – uległość posiadania takiego przywiązania do tego świata
Brak ufności w nieskończoną dobroć Boga – człowieka przeszłość była tak grzeszna, że Bóg nie przyjmie go do Nieba
Odkładanie momentu spowiedzi do śmierci – można nie zdążyć
Nasze serce i intencje
Wykroczeniem (grzech przeciw Duchowi Świętemu) jest rozpacz – niewiara w Boże miłosierdzie
Zbytnia ufność, pobłażliwość na swoje zachowanie; Bóg jest taki dobry, że mu wszystko wybaczy
Rozmowa Jezusa z Nikodemem
Nawrócenie jest procesem; przez całe życie
Wchodzenie w łaskę uświęcająca jest dużo trudniejsze
Hypomone – stałość nadziei
Hypostole – brak nadziei
Miłość, która wypływa z obecności Boga w całym życiu
Hymn o miłości – u św. Pawła
Jakość a nie Ilość
Selektywne przyjmowanie informacji
Praktykowanie
Miłością trzeba żyć. Nie można się jej nauczyć
Miłość ma być na tym świecie, a nie ponad światami – miłość naturalna a nie nadnaturalna (nadprzyrodzona)
Bóg nam niczego nie obiecał, że na ziemi będzie raj, zesłał Syna by doświadczył tego, co doświadcza każdy człowiek: głodu czy śmierci, na ten czas najbardziej haniebną
Bezinteresowność w miłości
Tracenie wrażliwości na krzywdę drugiego człowieka
Zrozumienie miłości naturalnej i nadnaturalnej (w sakramentach)
Nie niszczy to Łaski, Łaska ta miłość oczyszcza, uszlachetnia
Metoda podobieństwa: Amor, Caritas, Agape. Te słowa się nie pokrywają
Bóg stwarza tylko z miłości. Stwarza człowieka, któremu daje miłość, powołał człowieka do miłości
Ma czynić sobie ziemię poddaną, ale na wzór Boga
Człowiek (pierwszy) zerwał przymierze z Bogiem i sprowadził swoja miłość do tej podstawowej – naturalnej
Człowiek łamiąc przykazanie Boże łamie ta miłość np. puszczenie plotki na czyjś temat a potem unikanie tej osoby
Bóg w swej miłości jest niezmienny
Pierwsze orędzie nadziei, człowiek opuszczający raj
„Pan Bóg nie rychliwy, ale sprawiedliwy”
Grzeszyć licząc zuchwale na Boże miłosierdzie
Konkretny tekst kulturowy każdego człowieka
Bóg daje konkretne zasady
Dekalog:
I-V – tablica miłości – obowiązków wobec Boga
VI- X – tablica miłości – obowiązki wobec człowieka
Bóg staje się człowiekiem, a Jezus ma swój udział w naturze Boskiej
Dzieło odkupieńcze składane dobrowolnie
Objawienia Jezusa a objawienie prywatne
Pomoc osobom dotkniętym biedą
W rodzinie są obowiązki partnerskie
Wrażliwość społeczna
Racjonalizm czy intelektualizm
Witalizm
Seksualizm
Miłość do Boga utożsamia się z miłością do drugiego człowieka
Miłość jest jedna – symbol krzyża
Przekaz biblijny – od przymierza na górze Synaj
Eros i filia
Agapan – bardzo rzadko używane słowo (Caritas w łac.)
Małżeństwo:
Wpisane w naturę człowieka, by zrodzić potomstwo
Jak wygląda miłość człowieka do człowieka a wzorem jej jest obraz miłości Boga do człowieka.
Familiaris consortio:
Zadania:
Tworzenie wspólnoty osób – miłość przenika dwoje ciał; wzajemność daru;
zasada personalizmu – kocham osobę; tą a nie inną
nie przekreślam swoich potrzeb
Służba życiu – zrodzenie nowego życia
To nie myślenie egoistyczne – to nie laleczka, która ma leżeć i się podobać
Diakonia – służebność
Linia wychowawcza rodziców
Udział w życiu społeczeństwa
Uczestnictwo w życiu kościoła i jego posłannictwie – MY a nie KLER
Od chwili chrztu jesteśmy ludem kapłańskim. Udział w potrójnej służbie Chrystusa
Funkcje:
Kapłańska – służebność słowem
Królewska – służebność innym
Prorocka – nauczanie słowem i przykładem życia
Pojawia się powołanie do sakramentu święceń
Złożenie rad ewangelicznych
Śluby zakonne
Powołanie i wybranie
Formacja kapłana – 6 lat (Ameryka Łacińska 9 lat)
Temat celibatu – Austria i Niemcy – zniesienia celibatu chcą w sondażach ludzie
Jesteśmy złożeni z ciała i duszy
Odbieramy wrażenie (to co zewnętrzne lub przez rozmowę to co jest wewnętrzne)
Sfera zmysłowa i racjonalna
Sfera uczuciowa a nie seksualność – u kobiet
Dążenie do tego by być szczęśliwym
Miłość musi być/ stawać się taka jak miłość Boga do człowieka
Przemoc wobec drugiego człowieka
W małżeństwie też się może zrodzić gwałt
Bezinteresowność
Miłość altruistyczna a nie hedonizm, egoizm, autotranscendencja
Sytuacja grzechu śmiertelnego
Jezus spotkał się z grzesznikami
Horyzontalizm – miłość w cieniu człowieka do Boga
Świadczenie potrzeb jest uzależnione od miłości do Boga
Powracanie do przeszłości
Akt wewnętrzny
Miłości nie możemy narzucać
Zachowanie przykazań - Zachowywanie praw Bożych
Miłość Boga do nas i do drugiego człowieka oraz miłość człowieka do Boga przy patrzeniu na krzyż
Wady:
Niewdzięczność za łaski
Oziębłość, niedbalstwo, zwlekanie
Znużenie duchowe
Zgorszenie
Współudział w cudzym złu
„żyje już nie ja, żyje we mnie Chrystus”
Bóg stwarzając człowieka na obraz Boży, doświadcza popędu do zła, do grzechu
Dzieło odkupienia
Człowiek to ikona, na której Bóg rysuje siebie
Rdz 2 lub 1 – dwa opisy o stworzeniu
Stwórca zauważa, że człowiek nie jest zadowolony z powierzonych zadań
Wśród stworzonych kobiet Adam nadał imię Ewy, nadanie imienia oznacza, że osoba nie jest równa (w niektórych kulturach)
Mąż i mężyna
Role nie są ściśle żeńskie lub męskie
Obydwoje otrzymują nakaz prokreacji - przekazywanie życia
Czynienie sobie ziemi poddanej
Wspólnota osób ze sobą zjednoczonych
Element miłości zmysłowej i duchowej
Miłość wymaga ciągłego doskonalenia
Łączącym elementem jest miłość
Ukierunkowanie decyzji woli
Komunia osób, Wspólnota stołu i wspólnota łoża
Wkładanie na życie pieniędzy
Jedność i nierozerwalność
Jeden mężczyzna i jedna kobieta
Wierność
Nierozerwalność niszczy zdrada i rozwód
Pwt 28 Czy wolno oddalić swoją żonę?
Związki niesakramentalne
I Kor 7,10 Małżeństwo chrześcijańskie – podręcznik do teologii małżeństwa i rodziny
Związane jest to z miłością – czerpanie z miłości Bożej
Wiążącym jest dar miłości, poprzez odkupieńczy dar Chrystusa, poprzez ofiarę na krzyżu
Miłość płynąca z ofiary krzyża
Rezygnacja dla dobra ogółu ze swoich celów
Wzór Chrystusa dla małżonków
„miłujcie się wzajemnie tak jak ja was umiłowałem”
Konieczność zawiązania wspólnoty na stałe, na wyłączność (ten mężczyzna z tą kobietą)
Nierozerwalność wzorem jest przymierze (nie tylko prawa, umowy) o charakterze religijno – moralnym; przymierze we krwi; eucharystia jest ciągłym przypomnieniem. To ciągłe składanie się w ofierze dla drugiej osoby.
Każde działanie człowieka to „działanie”, człowiek jest zawsze w drodze,
Nawet, jeśli śpi
Prokreacja – bonum prolis – może być obopólna zgoda na czystość
Wierność – bonum fidei – wzajemne oddanie
Sakramentalność – bonum sakramentum – ma ukazywać relację pomiędzy Chrystusem a kościołem
Potomstwo
Opanowanie pożądliwości
Wspólnota małżeńska ma pewne cele
Doskonalenie się małżonków
Akcent wymiaru personalistycznego
Wzgląd obiektywny – zadanie – zrodzenie i wychowanie potomstwa
Wzgląd subiektywny – akt seksualny
Dostrzeżenie aspektu pomocy
Wspólnota stołu, łoża, życia
Bycie ze sobą
Nie może być małżeństwa na odległość
Prokreacja i podawanie informacji o poczęciu życia
Podejście różnie motywowane
Pięciodniowe rekolekcje dla alumnów
Celibat
Z samego sakramentu nie wynika obowiązek celibatu
Misja Chrystusa