18. 12. 2010r.
Uczucia.
Dojrzewanie osobowościowe – realizacja siebie.
Grzeszna rezygnacja z rozwoju, pycha która to uniemożliwia.
Współczesny człowiek jest przeniknięty pychą.
Znaczenie marzeń w życiu człowieka.
Znaczenie uczuć w życiu człowieka.
Sukcesy i porażki. Dzisiaj lansuje się człowieka sukcesu, który nie liczy się z porażką. Nastawienie jest tylko na sukces.
Poznanie.
Naturalne pragnienie w każdym człowieku dane w akcie stworzenia. Dążenie do poznania prawdy, do zdobycia prawdy – naturalne dążenie człowieka. Zdobywanie wiedzy – uczenie się samemu.
Ciekawość. Człowiek w pierwszej fazie jest ciekawy świata. Przejawia się w próbie poznania otaczającego otoczenia. Pytanie co, to jest?
Dziecko zaczyna uprawiać filozofię. Pytania dlaczego? Pyta się o istotę, skąd się wziąłem? Dajemy odpowiedź prostą, zrozumiała dla dziecka.
Człowiek zajmuje się coraz poważniejszymi problemami, szuka wiadomości.
Zdobywanie Widzy musi być roztropne i uporządkowane. Dokonuje się pewna selekcja. Ten postęp zdobywania wiedzy świadczy o rozwoju.
Jest pewne niebezpieczeństwo, nieopanowane, niekontrolowane przez rozum. Powierzchowne zdobywanie wiedzy, niewchodzenie w głąb. Ukazanie powiązań przyczynowo-skutkowych. Dyletant – ludzie, którzy mają durzą wiedze, ale powierzchowną.
Niedostateczne poznanie wpływa na władze duchowe, poznawcze. Rodzi się postawa agnostycka. Nie ma zastanowienia się nad tajemnicami życiowymi.
Zależy jakie mamy powołanie w zdobywaniu wiedzy i jej uporządkowanie. Potrzebny jest umiar. Wyzwolenie się z niewrażliwości na wiedzę, na prawdę. Kultura umysłowa nie polega na dużej wiedzy. Kultura umysłowa tj. ład umysłowy.
Każdy z nas dokonuje wybory, które treści zatrzymujemy a które odrzucamy. Hierarchia wartości zbudowana wg mojego wyboru.
Druga strona, to lenistwo.
Lenistwo duchowe.
Lenistwo umysłowe, niechęć, apatia.
Czynniki są i wewnętrzne i zewnętrzne.
Niebezpieczeństwa:
Ignorancja. Nie oznacza tylko, że ktoś czegoś nie wie, nie zna. Z tytułu swojego powołania, zawodu powinien to znać. Może być dobrowolna zawiniona – nie chce się rozwijać. Niezawiniona – nie otrzymał tej wiedzy.
Kultura umysłowa – mało wiedzy, uporządkowana wiedza – to jest cnota.
Lenistwo umysłowe jako ignorancja.
Umysł człowieka się rozwija. Dziecko chłonie informacje i to jest niebezpieczne, że możemy przekazać fałszywe informacje.
Przyjemne zdobywanie wiedzy, to element twórczy. Postawa krytyczna pozwala dochodzić do przyczyn tych zjawisk. Otwiera człowieka na poznanie przyczyny ostatecznej.
Poznanie natury psychicznej powinno być poddane pewnej analizie. Jest, to sfera emocjonalna, zajmuje się nią psychologia.
Pary uczuć pierwotnych:
Pożądanie (chce coś mieć) i niechęć (on do tego nie dąży, nie chce zdobywać wiedzy, nie chce chodzić do szkoły).
Agresywność i strach. Lęk, uczucia, jedne i drugie ujawniają się u dzieci.
Sympatia i miłość. Sympatia, która przeradza się w miłość.
Antypatia i nienawiść. Aż życzy się komuś śmierci.
Zazdrość i lekceważenie przechodzące w pogardę. Skrajna postać zazdrości – zawiść, nie mogę znieść, że drugiemu lepiej się powodzi. Lekceważenie drugiego człowieka aż po pogardę, w mojej opinii ten drugi człowiek nie ma wartości.
Uczucia w sobie, w człowieku mogą być tłumione. One tworzą naszą osobowość. Nie spychamy ich poza sferę naszej świadomości. Wyrzucone, zagłuszone mogą prowadzić do chorób psychicznych.
Fascynacja – podmiot koncentruje swoją uwagę na danym przedmiocie. Niezaspokojenie swojej fascynacji prowadzi do rozczarowania a nawet do załamania psychicznego. Fascynacja może przetrwać przez racjonalizację w prowadzeniu na wyższą półkę. Pojawia się wówczas fanatyzm. Nie powinno eliminować się uczuć. Uczucia trzeba wychować, ukształtować. Należy je bardziej wykształcić, oczyścić.
Przeżywanie egoizmu, kształtowania uczuć na sobie.
W miarę jak człowiek dorasta powinny przejawiać się uczucia wyższe.
Uczucie miłości należy kształtować już u dziecka.
Uczucia, które się budzą, to uczucie szacunku. Sposób odnoszenia się do rodziców, do siebie, do dzieci, to wszystko się utrwala.
Postawa szacunku, uznania, doceniania, dowartościowania, podziwu.
Postawa bezinteresownej miłości, życzliwość wobec drugich. Nieszukanie własnych korzyści. Należy dziecko uformować w postawie, że nie za wszystko się płaci, dar z siebie.
Obserwacja świata prowadzi do uwielbienia Boga. dostrzeżenie wartości religijnych, duchowych prowadzi do otwarcia się na Boga, na drugiego człowieka.
Uczucia wywołują pewne stany u ludzi. Mamy poczucie lepsze, gorsze. Używamy pojęcia nastroje psychiczne. Przechodzimy od nastroju wesołego do smutnego. Z tond bywa ambiwalentność uczuć, pewnej kontroli. Jest, to huśtawka uczuć. Przyczyny są różne, endogenne, są w środowisku człowieka, wpływy z zewnątrz. Mówiąc o nastrojach w języku potocznym używamy pojęcia humor, z tond mówimy, że ktoś ma dobry humor.
Czynnikiem obsesyjnym jest psychoza maniakalno-obsesyjna.
Gniew.
Uczucie gniewu szkodzi człowiekowi i innym ludziom Jk 1, 19 Wiedzcie, bracia moi umiłowani: każdy człowiek winien być chętny do słuchania, nieskory do mówienia, nieskory do gniewu. Gniew nieopanowany wyrządza wiele zła. Nie każdy gniew jest zły. Oburzenie jako odruch pojawia się samorzutnie, uczucie to dostrzegamy również w świecie zwierząt.
Gniew rozróżniamy jako dobry i zły. Dobry jest wtedy, kiedy nie wyrządza krzywdy Ef 4, 26 Gniewajcie się, a nie grzeszcie: niech nad waszym gniewem nie zachodzi słońce! Zły jest wtedy, kiedy wyrządza krzywdę drugiemu człowiekowi. Krzywda może być dwojaka z powodu nieopanowania i łączenia gniewu z nienawiścią.
Jeden i drugi rodzaj gniewu złego krzywdzi człowieka. Łączony w nienawiść nieustane, potęguje uczucia gniewu.
Gniew jest o tyle lepszy od nienawiści w tym, że gniewający się nie chce zła jako takiego. Gniewający się ma bardziej postawę miłosierdzia aniżeli człowieka mający nienawiść.
To, co różni gniew od nienawiści – gniew może wejść w orbitę nienawiści. Uczucie gniewu będzie podtrzymywało uczucie nienawiści.
Ważne jest powściągliwość i opanowanie.
Może być też słuszny gniew motywowany sprawiedliwością i miłością.
Konieczne jest opanowanie tej dynamiki. Trzeba kontrolować gniew. Cnota umiaru w postaci łagodności łagodzi posuszenia gniewu i druga postawa tj. cichość jako wolność od krzykliwości. Charakterystyką człowieka zagniewanego jest krzyk.
Cichy i łagodny sługa Jahwe. Postawa łagodności wobec prześladowców i katów. Prośba o przebaczenie, bo nie wiedzą co czynią. Ludzie cisi będą błogosławieni.
Przełamanie postawy prymitywnej, egocentrycznej.
Interioryzacja – uwewnętrznianie poznanych zasad moralnych.
Odwrócenie uwagi od siebie na innych. Wyjście od ja do ty, wy. Kształtuje się postawa proegzystencjalna, bycie dla innych, wyjście ku drugiemu. Drugi człowiek staje się podmiotem a zarazem przedmiotem.
Poznanie.
Motywacja miłości, otwarcie się na innych.
Wychodzenie z siebie wiąże się z pewną rezygnacją. Muszę z czegoś zrezygnować, jest to pewna ofiara.
Kwestia motywacji w działaniu. Badamy intencję którą się kierujemy. Motywacja winna być czysta.
Konflikty przeżywamy na 2 płaszczyznach:
Wewnętrzne, ukazuje św. Paweł w Liście do Rzymian, nie zawsze czynimy to, co chce duch.
Zewnętrzne, międzyludzkie. Kolizja pragnień, oczekiwań.
Każdy z konfliktów stawia nowe wyzwanie. Chodzi o dokonanie pewnego kompromisu w zaistniałym konflikcie. Nie jest właściwą postawą postawienie na swoim, świadczy to, o tym, że człowiek nie jest dojrzały.
Samotność.
Samotność rozumiana jako izolacja, oddalenie od ludzi. Patrzymy na to, jak na czynnik rozwojowy, ale może być hamulcem rozwojowym, obawa na innych.
Sprawa izolacji w różnych kontekstach:
Religijny. Ludzie udają się do zakonów kontemplacyjnych. W USA żołnierze wracający z wojny udają się na „izolację” medytacyjną. Człowiek izoluje się od ludzi, chce pozostać z Bogiem sam na sam. Nie wszyscy nadajemy się do zakonów kontemplacyjnych. Człowiek odnajduje siebie.
Człowiek izoluje się również wtedy, kiedy nie jest nastawiony na Boga. Jest, to niebezpieczne. Samotność przeżywana sama w sobie prowadzi do pustki, regresu. Jeżeli ta pustak będzie się pogłębiać może prowadzić do samobójstwa.
Niekiedy człowiek się izoluje, ponieważ boi się ludzi, boi się kontaktów. Przyczyną jest lęk.
Czasami ludzie się izolują, by nie być ciężarem dla innych.
Zadanie, wyzwanie które jest skierowane do Chrześcijanina, to zapoznanie się z sytuacją osób samotnych. Trzeba tej izolacji nadać sens.
Ciało i kultura cielesna.
Po Soborze Watykańskim II przywrócono patrzenie na człowieka jako osobę cielesno-duchową.
Ciało zyskuje swoją wartość, że jest uduchowione. Bóg tchnął w jego nozdrza tchnienie życia (Rdz). Ciało człowieka ma swoją wartość i godność. Ciało odczytujemy jako dar Boga dla człowieka.
Wartość ciała podkreśla fakt wcielenia Jezusa Chrystusa, kiedy Słowo stało się Ciałem. Jest, to ciało uchrystowione. Chrystus, to ciało ogarnął łaską zmartwychwstania. Św. Paweł – ciało śmiertelne stało się nieśmiertelne.
Stąd ciało człowieka odkupione, usynowione przeznaczone jest do zmartwychwstania.
Stanowi jedność z ludzkim duchem. To, co wpływa na jedno, wpływa na drugie. Ciało ma obowiązek do odpoczynku. Złe są sporty ekstremalne i dopingi.
Elementem istotnym jest towarzyskość, relacja grona przyjaciół. Można przez to zaniedbywać obowiązki rodzinne.
Zanika życie gościnne. Coraz mniej jesteśmy na to otwarci, bo nie mamy czasu. Prowadzi to, do izolacji i samotności.
To, co nas ożywia tj. rozrywka masowa np. sylwester na placu, odpusty parafialne. Otwiera, to ludzi na siebie. Należy zwrócić uwagę na właściwą rozrywkę, nieponiżającą. Potrzebny jest duch pewnego krytycyzmu na to, co się widzi, ogląda.
Dom napisać o poważnych zagrożeniach, problemach:
Toksykomania – nadużywanie środków toksycznych, które źle wpływają na organizm, prowadzą do uzależnienia. Prowadzi, to do zmian w człowieku, człowiek staje się agresywny.
Nikotynizm. Znajduje się w grupie środków toksycznych. Papierosy specjalne, które nie niszczą człowieka ani otocznia, papierosy elektryczne.
Narkomania. Zdefiniowane przez WHO. Ukazać negatywny wpływ na zdrowie i życie. Można odwołać się do Evangelium Vitae, do chorób, gdzie podaje się narkotyki na uśmierzenie bólu.
Alkoholizm. Epidemia społeczna. zjawisko groźne, społeczne.
Lekomania. Zażywanie tabletek na zapas.