Ćw. I; 9.10.2013

1. Przedstaw główne formy spędzania czasu wolnego w czasach prehistorycznych, starożytnych i średniowieczu

2. Jak postrzegano czas wolny w epoce nowożytnej?

3. Przedstaw składniki główne budżetu czasu

4. Wskaż kryteria wydzielania czasu wolnego z budżetu czasu. W jaki sposób można badac budżet czasu?

Literatura:

Jan Pięta „Pedagogika czasu wolnego” 2004/2008

1. 2mln. lat temu - 500r. (rzeźby, malowidła naskalne, badania archeologiczne)

1. Krótki (dobowy)

• Duża dzień – zbieractwo, myślistwo

• Mała odpoczynek, planowanie, zabawa, twórczość artystyczna

1. Średni (1-2 tyg.)

• Duża systematyczne polowania, na grubą zwierzynę, w celu zdobycia większej ilości pokarmu

• Mała korzyści ze zdobyczy, odpoczynek, wyrób odzieży i broni, zabawa

1. Długi (roczny)

• Duża lato gromadzenie odzieży, gromadzenie zapasów na zimę

• Mała zimą spędzanie czasu w jaskiniach, odpoczynek, korzystanie z zapasów

10 tys. lat p.n.e. – 476r. n.e.

Egipt

• Turystyka związana z handlem, kultem religijnym, dyplomacją, wojnami

• Sport: wyścigi, sportowe polowania, łowienie ryb, pozorowane walki na łodkach

• Udramatyzowane obrzędy i barwne widowiska, ceremonie religijne

• Organizowanie zabaw, gry planszowe/terenowe

• Rozrywki: występy śpiewaków, tancerze, żonglerze i akrobaci

Grecja

• Turystyka jak w Egipcie

• Gimnastyka i sporty (igrzyska: olimpijskie, pytyjskie, istmijskie, nemejskie)

• Festiwale i konkursy teatralne (zawodowi aktorzy)

• Koncerty muzyczne i występy poetyckie

Rzym

• Turystyka jak Egipt i Grecja ale o większym zasięgu terytorialnym

• Gimnastyka i mało męczące sporty (wyeksponowane konkurencje militarne), rzut oszczepem, zapasy

• Wielkie widowiska teatralne

• Wyścigi rydwanów, walki z dzikimi zwierzętami, walki gladiatorów

476r. p.n.e. – 1492r

1. Wczesny do XI w.

• Zalążki turystyki współczesnej (podróże kupieckie, pielgrzymki kultu religijnego) wyprawy lądowe i morskie, obiekty noclegowe – zajazdy, gospody

• Zamki rycerskie: turnieje i gry zręcznościowe

• Sztuki teatralne, czytanie poezji, muzyka

• Rozwinięcie liturgii dramatu chrześcijańskiego (Wielki Tydzień, Boże Narodzenie)

1. Rozkwitu XI-XIII w.

• Turystyka kupiecka, pątnicza (do Rzymu, Ziemi Świętej)

• Bujny rozwój poezji, muzyki, teatru

• Misterium

• Teatr a w nim wątki świeckie

1. Schyłkowy XIV-XV w

• Dalsze wyprawy lodowe i morskie (Indie, Ameryka)

• Nowe gatunki literackie

• Rozwój malarstwa

• Aktorzy i autorzy sztuk: żeglarze / teatr lalek

2.

• Nurt związków zawodowych

Wprowadzenie 8 godzinnego czasu pracy w 1919r.

Uch0wała swobody wyboru pożytku czasu wolnego; Wybór instytucji służącej wypoczynkowi

FWP – Fundusz Wczasów Pracowniczych 1924r.

• Nurt olimpijskiego środowiska:

1896r. Ateny pierwsze igrzyska nowożytne

3. Budżet czasu- zestawienie odcinków czasu przewidzianych na realizację różnych czynności życiowych.

Składniki główne budżetu czasu:

Wariant I Kamieński Praca zawodowa lub podstawowe zatrudnienie Dodatkowa praca zarobkowa Dojazd do pracy Zaspokojenie elementarnych potrzeb organizmu Obowiązki domowe Uczelniane kształtowanie się pracujących Czas wolny Czas na wpół wolny	Wariant II Obowiązujący od 1988r. Zaspokajanie potrzeb fizjologicznych Praca zawodowa Przejazdy (dojazdy, dojścia) Wykonywanie prac domowych Zajęcia poza domem Nauka Czas wolny

Rozwinięta definicja czasu wolnego na podstawie wariantu II składników budżetu czasu:

Czas wolny to ta część budżetu czasu, która NIE jest zajęta przez składniki główne budżetu czasu i może być spożytkowana na dowolne zajęcia.

REKREACJA- odradzanie, odtwarzanie sił fizycznych i psychicznych

(WCZASY)- czynności związane z wypoczynkiem i pracę nad sobą w ramach czasu wolnego

WYPOCZYNEK PRACA NAD SOBĄ

(aktywna forma zagospodarowania czasu wolnego) (zajęcia dobrowolne podejmowane w celu samodoskonalenia się)

ODPOCZYNEK ZABAWA

(pasywna forma (forma wypoczynku czynnego;zajęcia ludyczne.)

Wypoczynku w celu

Nabrania sił po wysiłku)

ROZRYWKA GRA

(forma zabawy czyli (forma zabawy,

wypoczynku czynnego; czyli wypoczynku

służące odprężeniu, czynnego, prowadzona

zadowoleniu, rozweseleniu, wg. określonych

poprawie samopoczucia) zasad)

HOBBY

(ulubione zajęcie, pasja)

Kryterium dobrowolności- z własnej woli przyjmujemy określone zobowiązania, które mogą być przyjemne lub uciążliwe, kłopotliwe ale dające moralną satysfakcję np. udział we Mszy św.

Kryterium pracy zawodowej- podziału czasu na wolny i zajęty. Nie można jednoznacznie określić co wchodzi w skład czasu zajętego i wolnego, ponieważ czas pracy nie zamyka się w wielu przypadkach w okresie pobytu w miejscu pracy czy szkole. Często wykorzystywany jest w terenie, bibliotece czy we własnym mieszkaniu, gdzie np. kończymy różne zaległości firmowe, bądź uczeń odrabia lekcje.

Bezinteresowność działań- ? oznaczamy go wielkim znakiem zapytania

*badania ankietowe

*autorejestracja (samodzielnie rejestrujemy czynności, jakie wykonujemy)

*obliczanie określonych parametrów

- średni czas trwania czynności

- przeciętny czas trwania wykonywanych czynności

-odsetek osób wykonujących jakąś czynność

Lp.	Składniki główne	Czas poświęcony na poszczególne składniki	Parametry
		Pn	Wt
1.	Zaspokajanie potrzeb fizjologicznych	8	8,5
2.	Praca zawodowa	7	6
3.	Przejazdy (dojazdy, dojścia)	1,5	1,5
4.	Wykonywanie prac domowych	3	2
5.	Zajęcia poza domem	-	1
6.	Nauka	4,5	5
7.	Czas wolny	-	-
Razem:	24h	24h	24h

Ćw. II; 23.10.2013

1. Przedstaw interpretacje słowa kultura. Wskaż typy kultury oraz jej elementy

2. Jakie instytucje kulturalne określamy mianem instytucji o ograniczonym zasięgu społecznym?

3. Jakie teatry wystepują w przestrzeni kulturalnej naszego kraju i jacy ludzie są jego prawdziwymi wzorami?

4. Jaka jest różnica między teatrem a filharmonią a gdzie wystepują w Polsce

5. Wskaż co najmniej 2 twórców polskich muzyki prezentowanej w filharmoniach

6. Jaką rolę w edukacji kulturalnej odgrywają muzea i jakie rodzaje ich wystepują w WLKP i kraju?

*Podejście starożytne

„kultura umysłowa”, „kultura ducha”- człowiek uczący się, dbający o rozwój umysłowy, kultywujący cnotę madrości stawał się w znaczeniu „człowiekiem kulturalnym”

*1774r wg. J. Adelunga

Uszlachetnienie lub wysubtelnienie wszystkich duchowych i fizycznych sił człowieka lub całego ludu, tak, że słowo to oznacza zarówno oświecenie i uszlachetnienie rozumu przez wyzwolenie przesądów jak też ogładę, uszlachetnienie i wysublimowanie obyczajów.

*wg słownika J.Polskiego

Obycie, takt, wysoki poziom moralny, dobre wychowanie, wykształcenie.

*wg. Edwarda B.Taylora 1971r.

„kultura czy cywilizacja jest to złozona całość, która obejmuje wiedzę, wierzenia, sztukę, moralność, prawa, obyczaje oraz wszelkie inne umiejętności i nawyki nabyte przez ludzi jako członków społeczeństwa”

*wg. Antoniny Kłoskowskiej

Względnie zintegrowana całość obejmująca zachowania ludzi przebiegające wg. Wspólnych dla zbiorowości społecznej wzorów wykształconych i przyswajanych w toku interakcji oraz zawierające wytwory takich zachowań

Typy kultury:

1. Wg przynależności do określonych grup i warstw społecznych

Ryserska; szlachecka; mieszczańska; chłopska; ludowa; robotnicza; inteligencka

1. Wg typu gospodarowania

*mysliwska

*pasterska

3) wg przynależności do religii

* świecka

*religijna (chrześcijańska, buddyjska, islamska, żydowska, hinduistyczna)

4) wg charakteru aktywności ludzkiej

*intelektualna

*artystyczna

*pedagogiczna

*kulinarna itp.

5) wg zakresu występowania

*globalna

*kontynentalna

*narodowa

*regionalna

6) ze względu na poziom kultury

* wysoka (elitarna)

*masowa (popularna)

7) ze względu na przynależność

* młodzieżowa

* subkultur

8) ze względu na stosunek do polityki państwa

*oficjalna

*alternatywna

*kontrkultura

Elementy kultury:

1. Wartośc: to co jest cenne dla mnie; wartość do której dążę

Wartości kulturalne- wartość dominująca w danym społeczeństwie, czyli te które wpływają, jeśli nie na wszystkich, to na większość jego członków. Są to powszechnie pożądane dobra lub powszechnie uznane przekonania o określonym charakterze. Np. zdrowie, wiedza, wykształcenie, pieniądze

1. Wzory:normy wyrastające z systemu wartości. System postulowanych zasad postepowania ludzi, instytucji. Np. lekarz, nauczyciel, ojciec, matka, szpital, DPS

2. Kanon: wzorzec, reguła, norma. Zestaw tekstów prawomocnych i uznawanych za obowiązkowe (swoista cecha:uniwersalny charakter, pozwala ogarnąć „świat cywilizowany”) np. architektoniczny, główna część mszy

3. Obyczaj: ogół powszechnie sposoby postepowania, najczęściej utwierdzone tradycją i mające miejsce na określonym terenie i dotyczące pewnej grupy ludzi. Np. moda

4. Zwyczaje: to sposoby postępowania wynikające z nabytej dyspozycji przyzwyczajania i jako takie mogące się czasem przekształcić w obyczaje. Zwyczaje mogą mieć charakter trwały lub przejściowy-przemijający z modą. W przeciwieństwie do obyczajów, ich przestrzeganie nie jest obarczone sankcjami a jedynie jest formą uznania lub odrzucenia. Zwyczaje dzieli się na grupowe i indywidualne. Zwyczaje powstają z nawyków i przyzwyczajeń, a także z dawnych obyczajów i obrzędów, stąd jedne się utrwalają, inne są odrzucane. Np. wielkanocne, bożonarodzeniowe

5. Obrzędy: zespół czynności i praktyk towarzyszących jakiejś uroczystości o charakterze rodzinnym, społecznym, politycznym czy religijnym.; obrządek, ceremonia np. chrzciny, obrzezanie, pogrzeb

6. Rytuał: zespół czynności stanowiące formę zewnętrzną obrzędu religijnego, uroczystości, ceremonii np. związek małżeńskie, składanie wieńca pod grobem nieznanego żołnierza

7. Mit: podanie o bogach, legendarnych bohaterach np. o Prometeuszu

8. Symbol: znak wizualny wywołujący określone emocje np. krzyż

1. Teatry, filharmonie, instytucje o charakterze muzealnym (wystawy. Muzea)

3. Teatr- instytucja, która przedstawia na scenie za pomocą gry aktorów odpowiednią interpretację danej sztuki.

T.Narodowy – Warszawa T. stary –Kraków T.Wybrzeże- Gdańsk T.Stary- Lublin T.Polonia- Warszawa T.Szóste Pietro- Warszawa	T.Polski- Poznan (ul. 27 grudnia) T.Muzyczny- Poznań (ul.Niezłomnych) T.Nowy- Poznań (ul.Dąbrowskiego, im. T.Łomnickiego) T.Wielki- Poznań (ul. Fredry)

Ludzie teatru: Pola Negri, Krystyna Feldman, Anna Dymna, Eugeniusz Bodo, Jan Englert

4.

1. Występują w nielicznych miejscach i nielicznie

2. Zaspokajają potrzeby kulturalne wyspecjalizowanego kręgu odbiorców udostepniając dzieła sztuki

3. Wymagają dość dużych srodków finansowych od uczestnika

4. Wystepują w dużych miastach.

Filharmonia- prezentacja koncertów muzyki poważnej, a także instrumentalnej o charakterze rozrywkowym jak również o charakterze pełnoorkiestrowym.

F. Dolnośląska (Jelenia Góra) Bałtycka Kaliska Świętokrzyska (kielce) Krakowska	F.Poznańska im. T.Szeligowskiego

5. Chopin

Penderecki

ITD.

6. Muzeum – instytucja powołana do gromadzenia, badania oraz opieki nad obiektami posiadającymi pewną wartość historyczną bądź artystyczną.

Poznań: M. Rolnictwa w Szreniawie

Siódmy fort w Żabikowie

Ćw. III; 6.11.2013

Cele operacyjne:

1. Co rozumiemy pojęcia turystyki i jakie sa jej korzenie?

2. Przedstaw typologię turystyki ze względu na kryterium celu i wymagań.

3. Co nazywamy działalnością sportową i jak ją klasyfikujemy?

4. Wymień kilka dyscyplin sportowych i zawodników, którzy osiągnęli znaczące sukcesy na arenie międzynarodowej (igrzyska Olimpijskie)

5. Co to są igrzyska paraolimpijskie i jaka organizacja krajowa przygotowuje sportowców do zawodów?

6. Wskaż pozytywne i negatywne strony współczesnych środków masowego przekazu.

Literatura:

Jan Pięta Pedagogika czasu wolnego 2008r.

Janusz Merski, Joanna Warecka Turystyka kwalifikowana, turystyka aktywna; Warszawa 2009.

1. Wycieczka, podróż kończąca się powrotem do miejsca skąd nastąpił wyjzad.

Kryterium:

1. Motyw: innego wypoczynku POZA MIEJSCEM STAŁEGO ZAMIESZKANIA zwiazana z celem poznawczym i elementami sportu.

2. Czas trwania: nie może trwać mniej niż 24h i nie więcej niż rok

3. Środek transportu: autostop, własny pojazd, pociąg

4. Miejsce naszej podróży

1857- powstaje pierwsze stowarzyszenie o charakterze turystycznym w Wielkiej Brytanii

1924- powstaje międzynarodowa organizacja skupiająca krajowe organizacje turystyczne Rzym

1873- Kuźnice k. Zakopanego powstaje GTT- Galicyjskie Towarzystwo Tatrzańskie

1874-GTT-> TT – Towarzystwo Tatrzańskie

1920- TT->PTT- Polskie Towarzystwo Tatrzańskie

1906-Wawa PTK->PTTK – Polskie Towarzystwo Turystyki Krajoznawczej

1991-UKFiT- Urząd Kultury Fizycznej i Turystyki

*poznawcza(poznawanie przyrody, kultury, historii wybranych krajów i regionów; odwiedzanie zabytków, muzeów)

*kwalifikowana (zaspokajanie potrzeb ruchu i wysiłku fizycznego- jaskinie, podziemne jeziora)

*alternatywna (podróżowanie w ścisłym kontakcie i harmonii z przyrodą)

*ekologiczna(gruntowne poznanie przyrody przy maksymalnym ograniczeniu integracji w środowisko naturalne)

Funkcje:

*poznawcza *wypoczynkowa *wychowawcza *zdrowotna *etniczna

Turyst.etniczna- wyjazdy do miejsc urodzenia, zamieszkania samych uczestników i przodków

Turyst.motywacyjna- wyjazdy nagrodowe do miejsc wypoczynkowych, leczniczych lub szczególnie atrakcyjnych, w formie nagrody, fundowane przez pracodawdce

Turyst.biznesowa-wyjzady do miast atrakcyjnych, gdzie organizowane są spotkania, konferencje, gdzie również zwiedza się okolicę.

Turyst.religijna

Turyst.kwalifikowana-piesza, kajakowa, rowerowa, narciarska, żeglarska, nurkowa, speleogiczna , jeździecka, potrzebny jest certyfikat, wyznaczoną trasę przebywamy, zbieramy pkt, które są przeliczane na odznaki.

1. Sport- działalność sportowa świadoma i dobrowolna działalność człowieka podejmowana w celu zaspokojenia potrzeb zabawy, współzawodnictwa i doskonalenia własnych cech fizycznych i umysłowych.

Rodzaje sportu	Charakterystyka
kwalifikowany	Uprawianie
	Zainteresowanie
Rekreacyjny	Sport uprawiony amatorsko w czasie wolnym. Należy do autentycznych czynności wczasowych. Może być indywidualny i zespołowy
Niepełnosprawnych	Forma aktywności ruchowej podnosząca sprawność fizyczną osób niepełnosprawnych. Ważny element rehabilitacji.

1. 1924- paryż pierwszy udział Polaków w olimpiadzie(medale: srebrny kolarze torowi, brąz jeździectwo)

1928-Amsterdam pierwszy medal złoty Halina konapecka rzut dyskiem

Irena Szewińska 7medali olimpijskich biegaczka

Robert Korzeniowski 4 złote medale chodziarz

Adam Małysz

Justyna Kowalczyk

Wojciech Fortuna złoty medal Saporro 111m skoki narciarskie

1. Paraolimpiada- igrzyska olimpijskie osób niepełnosprawnych. START- skupia zawodników niepełnosprawnych

2. Prasa, Radio, TV, Internet 1926-stałe polskie audycje radiowe; lata 60 TV; lata 90 internet

Manipulacje faktami, dużo internetowych śmieci, mało rzetelne dziennikarstwo ITD.

Ćw. IV; 20.11.2013

Cele operacyjne:

1. Zinterpretuj i podaj różnicę między zjawiskiem przemocy i agresji.

2. Co to znaczy agresja prospołeczna i antyspołeczna?

3. Co rozumiemy pod pojęciem subkultura i które z nich mogą być przykładem dla współczesnych czasów?

4. Jak rozpoznać psychomanipulację i w jaki sposób można jej się przeciwstawić?

5. Wyraź swoje zdanie na temat wpływu kultur religijnych na postawy młodzieży.

1. Agresja oddziaływanie jednostki na drugą w celu zaszkodzenia ofierze.

Przemoc- wywieranie wpływu jednostki na drugą w celu uzyskania pożądanych zachowań.

Cele zachowań agresywnych: Rozładowanie napięcia Osiągnięcie korzyści materialnych i społecznych Zdobycie lub utrzymanie wysokiego statusu Bronienie siebie i członków swojej grupy	Wyznaczniki agresji: Prowokacja (fizyczna, słowna) Pobudzenie emocjonalne Przemoc obserwowana w mediach Normy i oczekiwania społeczne Wpływ alkoholu

1. Agresja prospołeczna- działania skierowane przeciw drugiemu człowiekowi usankcjonowane prawem(samoobrona, kara śmierci)

Agresja antyspołeczna- działania skierowane przeciw całemu społeczeństwu np. atak z 11 września

1. Subkultura- względnie spójna grupa społeczna pozostająca na marginesie dominujących w danym systemie tendencji życia społecznego, wyrażająca swą odrębność przez zanegowanie lub podważanie utrwalonych i powszechnie akceptowanych wzorów kultury

np. bikiniarze, buddyści zen, chuligani, gitowscy, hipisi, kibice piłkarscy, metalowcy, punkowscy, rastafarianie (reagge)

1. psychomanipulacja jest świadomym działaniem na szkodę drugiej osoby i kojarzy się zazwyczaj ludziom z technikami stosowanymi w sektach religijnych.

Jak działają: nie bój się ja Ci pomogę, zaopiekuje się, wszystko możesz mi powiedzieć itd.

1. Sekta- odłam wyznaniowy jakiejś religii, grupa izolująca się od reszty społeczeństwa mająca własną hierarchię wartości, norm zachowań i silnie akcentująca rolę przywódcy (krwawa, ofiara, czarna msza- przeciwieństwo Mszy.)