PRAWO RZECZOWE

OGÓLNE WIADOMOŚCI O PRAWIE RZECZOWYM

Prawo rzeczowe w znaczeniu przedmiotowym oznacza zespół przepisów prawa cywilnego, które normują powstanie, treść, zmianę i ustanie prawa własności oraz innych form korzystania z rzeczy, czyli praw rzeczowych w znaczeniu podmiotowym.

Prawo rzeczowe w znaczeniu podmiotowym to prawo cywilne, które dotyczy rzeczy i ma charakter prawa bezwzględnego. Brak choćby jednej z tych cech powoduje, że dane prawo nie należy do kategorii praw rzeczowych.

Prawa obligacyjne- WIERZYTELNOŚĆ- strona uprawniona (wierzyciel) może żądać od strony zobowiązanej (dłużnika) określonego zachowania (świadczenia)

PODZIAŁ PRAW RZECZOWYCH

1Prawo własnośc- prawo bezterminowei; Użytkowanie wieczyste-prawo terminowe, jest prawem na rzeczy cudzej, ustanowione tylko na gruntach stanowiących własność skarbu państwa lub jednostek sam. Teryt.; Ograniczone prawa rzeczowe-( użytkowanie, służebność, zastaw, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, hipotekę) nie stanowią kategorii jednolitej

2 samoistne(samodzielne) i niesamoistne(akcesoryjne)- uzależnione od innych praw.

3 wolne(mają byt niezależny) i związane (mogą przysługiwać jedynie podmiotowi innego prawa, z którymi pozostają w ścisłym związku , dzieląc jego los prawny, co oznacza, że mogą one być przedmiotem obrotu tylko łącznie z prawem głównym)

4 zbywalne- można przenieść na inną osobę; niezbywalne- zaliczane użytkowanie i służebności osobiste

Zasada NUMERUS CLAUSUS- zamknięty katalog ograniczonych praw rzeczowych. Pozostawia wyłączne kompetencje ustawodawcy w zakresie określenia listy praw rzeczowych, które mogą być ustanawiane przez podmioty, oraz określenie ich treści i zakresu

POJĘCIE WŁASNOŚCI

Ekonomiczne pojecie własności- oznacza każdą formę władania częściami przyrody mającym wartość majątkową, która pozwala na zawłaszczenie jej materialnych części Prawne pojęcie własności- podstawowa forma władania częściami przyrody, która musi być odróżniona od innych form władania, jak użytkowanie, najem czy dzierżawa.

Właścicielem w sensie ekonomicznym- kto faktycznie dysponuje w swoim interesie danym dobrem majątkowym, przy czym obojętna jest forma prawna.

Własność w znaczeniu prawnym- przeniesienie podstawowej instytucji dla danego systemu społeczno- ekonomicznego na grunt prawa. Jest najprostszą i bezpośrednią, najbardziej pełną formą, bo tylko w jej ramach podmior uprawniony może korzystać z najszerszego zakresu uprawnień, jaki jest możliwy w ramach danego porządku prawnego.

Formy własności

Własność prywatna- własność tego wszystkiego, co może należeć do jednostki ludzkiej lub osoby prawnej i obejmuje zarówno środki produkcji, jak i dobra konsupcyjne. Podmiotami są osoby fizyczne, spółki tworzone przez te osoby

Spółki- osobowe (cywilne, jawne, komandytowe, komandytowo-akcyjne, partnerskie) nie posiadają osobowości prawnej; kapitałowe( z ograniczoną odpowiedzialnością, akcyjne)

Własność spółdzielcza- majątek spółdzielni jest prywatną własnością jej członków. Własność prywatną stanowią jedynie udziały członków spółdzielni w tym majątku.

Własność państwowa- de lege lata- nie jest instytucją jednolitą pod względem podmiotowym. Własności i inne prawa majątkowe stanowiące mienie państwowe przysługują Skarbowi Państwa lub innym państwowym osobom prawnym

Własność samorządowa- podmiotem są samorządowe osoby prawne. Może odbywać się w trybie normalnego obrotu cywilnoprawnego, jako że gminy zostały wyposażone w osobowość prawną

TREŚĆ I ZAKRES PRAWA WŁASNOŚCI

Prawo własności- w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może, z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno- gospodarczym przeznaczeniem swego prawa, w szczególności może pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy. W tych samych granicach może rozporządzać rzeczą.

Prawo własności ma : stronę pozytywną – stanowią je uprawnienia, które przysługują właścicielowi (właściciel może posiadać rzecz, korzystać z niej, rozporządzać nią czy zbyć, obciążyć, pobierać pożytki z rzeczy, zużyć , zniszczyć, przetworzyć) stronę negatywną- możność wyłączenia przez właściciela ingerencji innych osób w sferę jego prawa

Ustawowe wyznaczniki prawa własności- odnoszą się do korzystania z rzeczy i rozporządzania nią