1 SPRAWIEDLIWOŚĆ ARYSTOTELESA - Koncepcja prawa natury. Jedna z klasycznych koncepcji prawa. Prawo istnieje nie zależnie od czasu i przestrzeni, niezależnie od woli człowieka, jest założone w porządku tego świata, w budowanie w ten porządek przez Boga, lub wynika z natury człowieka i społeczeństwa. Ludzie usiłują tylko je rozpoznać i spisać, w ten sposób, żeby jak najlepiej je dodać.
2 ARYSTOTELES ( 384 – 322 p.n.e. ) , Nie każde prawo może dzielić sprawiedliwość, wg Arystotelesa „ sprawiedliwość jest znamieniem państwa, wymiar jej jest podstawą porządku istniejącego we wspólnocie” Arystoteles – jest rzeczą oczywistą, że jeśli prawo pisane nie odpowiada faktom rzeczywistości należy odwołać się do prawa powszechnego i do poczucia prawości jako rzeczy bardziej sprawiedliwej.
3 ARYSTOTELES – podzielił współczesne mu ustroje wg. Twierdzenia, iż państwo powinno mieć na celu dobro ogólne a rządy w nim powinny być sprawowane wg. zasady bezwzględnej sprawiedliwości. Wyróżnił 3 ustroje właściwe i 3 zwyrodniałe. USTROJE ZWYRODNIAŁE 1. Tyrania – ( gr. Tyranos – osoba sprawująca nieograniczoną władzę, zgodnie nie zgodnie z prawem.). w starożytnej Grecji forma rządów powstała w wyniku zamachu stanu. Tyrania wczesno Grecka ( VII – VI w.p. n.e. ), była formą przejściową między rodową a przejściową między rodową a demokracją. Tyrani wywodzili się za zwyczaj z arystokracji, do władzy dochodzili przy poparciu. 2. Oligarchia – ( gr. Oligoz – nieliczny, Arche – władza). Ustrój polityczny, którą władze sprawowała nieliczna grupa społeczna wywodząca się z arystokracji lub warstw bogatych. Uzależnienie od cenzusu majątkowego, większa liczba obywatele li, dostęp do urzędu, nie wysoki cenzus majątkowy a- ubodzy stanowią większość, b – prawa władają ( niższy cenzus, wyższy cenzus.). oligarchie – gdzie na urzędy wybrani są ci, którzy przekraczali wysoki cenzus majątkowy. DEMOKRACJA - (gr. Demos – lud, Kreatero – rządzę) , Ludowładztwo, termin określający rodzaj rządów, w których władza skierowana jest do ogółu obywateli, a za kolebkę demokracji uważa się Grecja. Podwaliny państwa demokratycznego powstały po ustanowieniu w 594 r. p,n.e. przez Solana praw, które uwalniały chłopów od długów i dzieliły mieszkańców na klasy majątkowe. Najważniejszym organem władzy było zgromadzenie ludowe, każdy obywatel miał prawo osobiście do wypowiadania się, w Demokracji liczy się wolność, równość liczba nie wartość.
4 CECHY DEMOKRACJI - 1. Wszyscy urzędnicy spośród wszystkich, kompetencji brak. 2. Wszyscy panują nad każdym, każdy nad wszystkimi. 3. Urzędy obsadza się w drodze losowania, nie wymaga się wiedzy ani doświadczenia. 4. Sędziami są wszyscy albo powoływanie pośród wszystkich. 5. Zgromadzenie rozstrzyga wszystkie sprawy. 6. Wszystkim płaci się wynagrodzenie. 7. Żaden rząd nie jest dożywotni.
5 USTROJE WŁAŚCIWE - 1. Królestwo – wybitne zalety charakteru albo czyny, król powoływany z pośród znakomitych ludzi. królestwo opiera się na za słudze, doszli dzięki wyświadczonym dobrodziejstwom państwu, żeby lud w niczym nie doznawał krzywdy. Król potrzebuje mieć siłę skrajna słabszą od siły ludu, ale silniejszą od każdego z ludu, ale z osobna. Królestwo zazwyczaj jest dziedziczne. 2. ARYSTOKRACJA (gr. Aristo – najlepszy, Kreatero – rządzę). W ustroju arystokratycznym podmiotem władzy była grupa „ najlepszych” nie odpowiedzialna przed narodem, sprawiająca rządy wg, własnego uznania. Arystokracja to najlepszy ustrój w królestwie iż rządzi kilka osób. 1. Ludzie bezwzględnie najlepsi moralnie gdzie cnota jest w najwyższej cenie. 2. Mieszanina oligarchii, arystokracji i politeji, zespolenie bogactwa i cnoty za pomocą ludu. POLITEJA – wg Arystotelesa to idealny ustrój przy równowadze bogatych (oligarchia) i ludu (demokracja) dominująca pozycje umiarkowany stan średni, który zapewnić ma rządy rozsądne i uczciwe.
6 SPRAWIEDLIWOŚC WG. PERELMANA – 1 . Każdemu to samo – t.z. ze wszyscy członkowie społeczności powinni być traktowani jednakowo, nie zależnie od jednostkowych uwarunkowań. W praktyce , zaprzeczenie zasady sprawiedliwości społecznej ze względu na, kulturowy charakter. Egalitaryzm, całkowita równość. 2. Każdemu wg. jego zasług. Każdy członek społeczności powinien być traktowany wg. swoich zasług. To kryterium należy do subiektywnych, nasuwa się pytanie, Jak te zasługi mierzyć? Wizja Arystotelesa, odwołanie się do moralności. 3. Każdemu wg. potrzeb. Jest to zasada oparta na poczuciu solidarności, zakłada równość w zaspakajaniu podstawowych potrzeb jednostki. Znajduje zastosowanie w nowoczesnym prawodawstwie socjalnym 4. Każdemu wg. pozycji. Kryterium arystokratyczne, wywodzące się z koncepcji hierarchicznej budowy społeczeństwa. Zakłada dystrybucję dóbr wg. pozycji społ. Koncepcja arystokratyczna. 5 . Każdemu wg. tego co przyznaje prawo. Kryterium w istocie tautologiczne, a pytanie które pyta, Co prawo winno przyznać? Zostaje bez odpowiedzi.
7 WYMIARY SPRAWIEDLIWOŚCI - 1. Nie sprawiedliwa równość – np: system podatkowy, różne progi podatkowe. 2 . Sprawiedliwa nie równość – dyskryminacja pozytywna np: w USA, stypendia socjalne dla afro – amerykanów, ze względu na ich pochodzenie. 3. Sprawiedliwa równość np: ( 1). 4. Nie sprawiedliwa równość – np: dyskryminacja negatywna.
8 ( 3). RODZAJE SPRAWIEDLIWOŚCI – ( WSPÓŁCZESNOŚĆ). 1. Dystrybutywna - sprawiedliwy podział dóbr materialnych i nie materialnych. 2. Korygująca – odbudowa równowagi spowodowana przez nie sprawiedliwość, zadośćuczynienie. 3 . Proceduralna – stosowanie prawa : praworządność formalna oderwana od wartości. Organ wydający przepisy nie kieruje się, wartościami: racjonalność materia. Organ wydający przepisy ma zmieniać do określonych wartości: pracodawca sprawiedliwy.
9 CYCERON O PRAWIE – Pojecie prawa natury u Cycerona wzięło się ściśle z państwem, które było dla niego wytworem naturalnych skłonności ludzi do życia w zbiorowości, tworzący państwo lud to wspólnota złączona więzami prawa interesów. Państwo opiera się na sprawiedliwości (motyw stoicyzmu), która polega na przestrzeganiu prawa natury jako prawa rozumu. Jeśli rządzący stanowią prawa złe, nie zgodnie z prawem natury, to nie są właściwe z prawem i państwo nie jest państwem właściwym. Nie wolno sprawiedliwości separować od polityki iż oparte są na sprawiedliwości a organizacje państwowe mają na celu aby każdy mógł zachować swoją własność.
. 10 GLOBALIZACJA - pojecie używane do opisywania zmian w społeczeństwach i gospodarce światowej, które wynikają z gwałtownego wzrostu miedzy-narodowego wymiany handlowej i gospodarczej . GLOBALIZACJA UNIWERSALIZM – pewne wzorce kulturowe są przejmowane przez inne kultury gdzie się przyjmują, dotyczy też sfery natury prawnej, skrajna postawę uniwersalizmu jest unifikacja t.z. określone normy.
GLOBALIZACJA – są to procesy, które powodują podważenie suwerenności państw narodowych przez ponadnarodowych aktów (instytucje międzynarodowe). Na proces globalizacji składają się: 1.Uniwersalizacja – pewne wzorce kulturowe są przejmowane przez inne kultury gdzie się przyjmują, nie dotyczy tylko sfery kulturowej, ale również sfery np.: prawnej, skrajną postawę uniwersalizmu jest unifikacja – określenie normy. Holizacja – wymiar instytucjonalny np.: Bank Światowy, Międzynarodowy, Fundusz Walutowy. Międzynarodowa Organizacja Zdrowia, Unia Europejska, Unia Afrykańska. Konsekwencjonalizm planetarny – zakłada że wydarzenia w jednym miejscu wywołuje w innym miejscu, dotyczy również chorób AIDS czy ptasiej grypy. Innowacja – zmiany strukturalne, zwrost efektywności działań we wszystkich dziedzinach społeczeństwa.
GLOBALIZM - skupiony wokół teorii neoliberalnej, prymat i dyktat światowego wyniku nad wszystkim. 1 teza pracy jednoczenie się społeczeństwa swiata jest nie uniknione. 2. Teza społeczeństwa świata- formułuje się w wyniku ujednolicenia gospodarki (gospodarka narodowa -> gospodarka światowa), system banknotowy. 3 proces ujednolicenia się gospodarki -> w proces jednokierunkowy.
GLOBALNOŚC – SWOISTE POCZUCIE BYTOWANIA W ŚWIATOWYM SPOŁECZEŃSTWIE, GLOBALNOŚC NA WYMIAR ETYCZNO-KULTUROWY, NIE MA GRANIC TERYTORJALNYCH
Opracowała : Maria Kucharska