Europejski Bank Centralny

Unia Europejska i Bank Centralny - historia

Unia Europejska jest najważniejszym ugrupowaniem polityczno-gospodarczym państw europejskich. Gospodarczą integrację krajów zachodnioeuropejskich zapoczątkowało utworzenie w 1951 r. Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali. Jej członkowie – Francja, Włochy, RFN i kraje Beneluksu – podpisali w 1957 r. tzw. Traktat Rzymski, powołujący do życia Europejską Wspólnotę Gospodarczą (EWG) i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej (Euratom). Podpisany w 1991 roku Traktat z Maastricht, był kolejnym ważnym krokiem w kierunku integracji europejskiej. Na jego mocy utworzono Unię Europejską. Obecnie do Unii Europejskiej należy 27 państw: Austria, Belgia, Bułgaria, Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Niemcy, Polska, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Węgry, Wielka Brytania i Włochy.

Celem Unii Europejskiej jest stworzenie z krajów członkowskich wielkiego organizmu gospodarczego, zdolnego konkurować ze Stanami Zjednoczonymi. Jednolity rynek wewnętrzny Unii zapewnia swobodę przemieszczania się osób, towarów, usług i kapitału. Traktat z Maastricht zainicjował unię monetarną.

Powstanie Europejskiego Banku Centralnego (European Central Bank – EBC) było ważnym etapem tworzenia unii monetarnej. Ta najwyższa, niezależna instytucja finansowa UE, mająca osobowość prawną, utworzona została oficjalnie 1 stycznia 1999 r., choć EBC formalnie istniał od sierpnia 1998, na mocy Traktatu o Unii Europejskiej w wersji z 7.02.1992 r. Siedzibą EBC jest Frankfurt nad Menem. Europejski Bank Centralny działa na podstawie art. 127-133 i art. 138 Traktatu o funkcjonowaniu UE oraz zgodnie ze Statutem ESBC i EBC (Protokół nr 4 dołączony do Traktatu). Traktat ustanowił EBC jako wyspecjalizowaną, niezależną instytucję powołaną do prowadzenia polityki pieniężnej w strefie euro. EBC uzyskał osobowość prawną oraz własne organy i uprawnienia decyzyjne. Centralna pozycja Europejskiego Banku Centralnego przejawia się m.in. w tym, że to on jest odpowiedzialny, zgodnie ze Statutem ESBC i EBC, za realizację zadań całego Systemu. EBC jest rdzeniem Eurosystemu i ESBC, realizując powierzone im zadania wspólnie z Krajowymi Bankami Centralnymi (KBC). EBC stanowi centralny element Europejskiego Systemu Banków Centralnych (ESBC) skupiającego EBC oraz banki centralne państw członkowskich Unii Europejskiej.

Poprzednik Europejskiego Banku Centralnego

Poprzednikiem EBC był Europejski Instytut Walutowy, który nie dysponował kompetencjami władczymi i funkcjonował jedynie jako ciało doradcze krajowych banków centralnych. Jego głównym zadaniem było przygotowanie wprowadzenia wspólnej waluty na obszarze Unii. Europejski Instytut Walutowy (ang. European Monetary Institute - EMI) został powołany po podpisaniu traktatu o Unii Europejskiej w Maastricht. EIW działał od 1 stycznia 1994 roku aż do 1 stycznia 1999 roku kiedy to jego obowiązki przejął Europejski System Banków Centralnych. Według statutu Europejski Instytut Walutowy miał się przyczynić do realizacji warunków koniecznych do przejścia do trzeciego etapu Unii Gospodarczej i Walutowej, w szczególności przez wzmocnienie koordynacji polityk pieniężnych państw członkowskich w celu zapewnienia stabilności cen, oraz zapewnienie przygotowania koniecznego do wprowadzenia Europejskiego Systemu Banków Centralnych. Pierwszym prezesem EIW został Alexandre Lamfalussy, potem zastąpił go na tym stanowisku Wim Duisenberg.

Eurosystem i Europejski System Banków Centralnych

Eurosystem to struktura funkcjonująca w ramach Unii Gospodarczej i Walutowej. Eurosystem stanowi cześć Europejskiego Systemu Banków Centralnych. W jego skład wchodzi Europejski Bank Centralny oraz krajowe banki centralne państw strefy euro. Do struktur Eurosystemu nie weszli natomiast przedstawiciele państw, które dokonały jednostronnej euroizacji. Zarząd EBC wraz z prezesami banków Eurosystemu tworzą jeden z głównych organów ESBC - Radę Prezesów. Określenie Eurosystem stosowane było w publicystyce i literaturze przedmiotu od początku tworzenia ESBC, jednak pojęcie to znalazło się w prawie pierwotnym dopiero po wejściu w życie traktatu lizbońskiego. Zadaniem Eurosystemu jest wyznaczanie i realizacja polityki pieniężnej strefy euro. Jest to funkcja polityki publicznej realizowana głównie poprzez operacje na rynku finansowym. Wiąże się z nią konieczność zapewnienia Eurosystemowi pełnej kontroli nad bazą monetarną. W związku z tym EBC i krajowe banki centralne (KBC) to jedyne instytucje uprawnione do emitowania banknotów euro będących prawnym środkiem płatniczym w strefie euro. Z uwagi na zależność systemu bankowego od pieniądza bazowego Eurosystem ma tym samym dominujący wpływ na warunki panujące na rynku pieniężnym oraz stosowane na nim stopy procentowe. Jednym z głównych celów zarządzania portfelem rezerw zagranicznych jest zapewnienie EBC wystarczającej ilości płynnych środków do prowadzenia operacji walutowych. Rezerwami zagranicznymi EBC zarządzają obecnie w sposób zdecentralizowany krajowe banki centralne, które zgłosiły gotowość do udziału w związanych z tym czynnościach operacyjnych. Banki te działają w imieniu EBC zgodnie z otrzymywanymi od niego instrukcjami. Wprawdzie własnymi rezerwami zagranicznymi krajowe banki centralne zarządzają niezależnie, ale wszystkie operacje na rynku walutowym powyżej określonego limitu wymagają zgody EBC, co zapewnia ich zgodność z polityką kursową i pieniężną Eurosystemu. Eurosystem stanowi zatem element składowy ESBC. Jako że decyzje EBC, np. w sprawie polityki pieniężnej, mają zastosowanie jedynie do krajów strefy euro, funkcje bankowości centralnej dla tej strefy pełni w rzeczywistości kolegialnie Eurosystem. W ten sposób Europejski Bank Centralny i krajowe banki centralne razem realizują wspólne cele Eurosystemu.

Europejski System Banków Centralnych, ESBC (ang. European System of Central Banks) działa w ramach Unii Europejskiej, którego rdzeniem jest Europejski Bank Centralny.

EBC bankiem emisyjnym waluty Euro

Europejski Bank Centralny, prócz pełnienia funkcji bank centralnego Unii Europejskiej, jest również bankiem emisyjnym w odniesieniu do waluty euro, przyjętej przez 16 krajów Unii.

1 stycznia 1999 r. wprowadzono euro – wspólną walutę ponad 300 milionów mieszkańców Europy. Przez pierwsze trzy lata była to waluta niematerialna, stosowana jedynie do celów księgowych, np. w płatnościach elektronicznych. Gotówka euro pojawiła się dopiero 1 stycznia 2002 r., zastępując – po ustalonym z góry kursie – banknoty i monety walut krajowych, np. franka belgijskiego czy marki niemieckiej.

Obecnie banknoty i monety euro są prawnym środkiem płatniczym w 16 z 27 państw członkowskich Unii Europejskiej, również w ich departamentach i terytoriach zamorskich oraz na wyspach należących do krajów strefy euro lub z nimi stowarzyszonych. Tych szesnaście państw tworzy strefę euro. Ponadto na podstawie oficjalnej umowy ze Wspólnotą Europejską euro stosują też Monako, San Marino i Watykan, a bez formalnych uzgodnień – Andora, Czarnogóra i Kosowo.

Do dynamicznego przepływu banknotów i monet między krajami strefy euro przyczynia się wymiana turystyczna, podróże służbowe i zakupy za granicą. Przed wprowadzeniem euro skala międzynarodowego obiegu walut krajowych w Europie była znacznie mniejsza, a banknoty trzeba było sprowadzać z powrotem do banków centralnych emitujących je krajów, głównie za pośrednictwem banków komercyjnych. Euro nie wymaga takich operacji. Ponieważ jednak znaczne ilości banknotów euro nie pozostają w kraju, który je wyemitował, ale przepływają do innych państw strefy euro i tam są wydawane, banki centralne muszą prowadzić redystrybucję banknotów, by uniknąć wystąpienia ich niedoboru w niektórych krajach, a nadwyżek w innych. Odbywa się to w formie hurtowych transferów, centralnie koordynowanych i finansowanych przez Europejski Bank Centralny.

Formalnie prawo do emisji banknotów euro przysługuje zarówno Europejskiemu Bankowi Centralnemu, jak i krajowym bankom centralnym strefy euro. W praktyce jednak jedynie krajowe banki centralne fizycznie wprowadzają do obiegu banknoty (oraz monety) euro oraz je wycofują. Sam EBC nie prowadzi operacji gotówkowych i nie ma wydziału kasowego. Co do monet, koordynacją wszystkich działań w tym zakresie zajmuje się Komisja Europejska, a ich prawnymi emitentami są kraje strefy euro.

Europejski Bank Centralny nadzoruje działania krajowych banków centralnych oraz inicjuje kolejne prace na rzecz harmonizacji obsługi obiegu gotówki, natomiast krajowe banki centralne odpowiadają za funkcjonowanie systemów dystrybucji pieniądza we własnych krajach. Banknoty i monety są wprowadzane do obiegu przez krajowe banki centralne za pośrednictwem systemu bankowego oraz – w mniejszym stopniu – sektora detalicznego. Sam EBC nie może prowadzić takich działań, gdyż nie ma własnego zaplecza technicznego (jednostek dystrybucyjnych, obsługi banknotów, sejfów itp.).

Struktura Europejskiego Banku Centralnego

Struktura Europejskiego Banku Centralnego jest bardzo złożona. Spowodowane jest to wielkością tej instytucji. Możemy tutaj wyróżnić 3 podstawowe jednostki organizacyjne: Rada Prezesów (Grovering Council), Zarząd (Executive Board) i Rada Ogólna (General Council).

Władza Europejskiego Banku Centralnego

Naczelną władzą Europejskiego Banku Centralnego jest Rada Prezesów w skład, której wchodzi sześcioosobowy Zarząd i wszyscy szefowie banków centralnych Eurosystemu. Rada Prezesów i przewodniczący są wybierani na 8-letnią kadencję i są w tym czasie nieodwoływalni (nawet jeżeli utracą stanowisko szefa krajowego banku centralnego). Pierwszym prezesem był Wim Duisenberg. Na tym stanowisku pracował od 1998 do 2003, to właśnie za jego kadencji została wprowadzona wspólna waluta euro. Ukończył ekonomię na Uniwersytecie w Groningen. Przez lata pracował w Międzynarodowym Funduszu Walutowym w Waszyngtonie, zanim otrzymał stanowisko prezesa Nederlandsche Bank w Amsterdamie, centralnego banku Holandii. Wykładał makroekonomię na Uniwersytecie w Amsterdamie.W latach 1973–1977 sprawował funkcję ministra finansów w rządzie Joop den Uyla. Przez krótki czas był wiceprezesem banku Rabobank, a w latach 1982–1997 prezesem Nederlandsche Bank. Jego sukcesy w prowadzeniu polityki monetarnej spowodowały, że stał się znany w innych państwach europejskich. Pozwoliło mu to 1 czerwca 1998 objąć stanowisko prezesa nowego Europejskiego Banku Centralnego we Frankfurcie nad Menem. Funkcję tę sprawował do 31 października 2003. Został odznaczony m.in. Orderem Lwa Niderlandzkiego oraz Orderem Zasługi Republiki Federalnej Niemiec. Zmarł 31 lipca 2005 roku.

Obecnie prezesem Europejskiego Banku Centralnego jest Francuz Jean – Claude Trichet. W 1993 roku został mianowany prezesem Banque de France, centralnego banku Francji. Od 1 listopada 2003 pełni funkcję prezesa Europejskiego Banku Centralnego we Frankfurcie nad Menem. Stanowisko wiceprezesa piastuje Portugalczyk Vítor Constâncio. Natomias członkami zarządu są: Lorenzo Bini Smaghi z Włoch, José Manuel González-Páramo z Hiszpanii, Jürgen Stark z Niemiec oraz Gertrude Tumpel-Gugerell z Austrii.

Rada Prezesów i Zarząd EBC

Rada Prezesów decyduje o działaniach EBC, w tym o kierunku prowadzonej przez niego polityki monetarnej. Funkcję przewodniczącego Grovering Council i Executive Board pełni prezes Europejskiego Banku Centralnego .Głównym zadaniem Rady Prezesów jest formułowanie polityki monetarnej dla strefy euro - wyznacza ona poziom stóp procentowych obowiązujących w strefie. Rada Prezesów zbiera się zazwyczaj dwa razy w miesiącu, w budynku Eurotower we Frankfurcie nad Menem Na pierwszym posiedzeniu w miesiącu Rada Prezesów ocenia sytuację gospodarczą i pieniężną, a następnie podejmuje decyzje w sprawie polityki pieniężnej na dany miesiąc. Na drugim posiedzeniu Rada omawia głównie kwestie związane z innymi zadaniami i obowiązkami EBC oraz Eurosystemu. Wprawdzie nie publikuje się protokołów z posiedzeń Rady, ale decyzje w sprawie polityki pieniężnej są szczegółowo omawiane na konferencji prasowej organizowanej bezpośrednio po pierwszym posiedzeniu w miesiącu. Konferencję prowadzi Prezes z Wiceprezesem.

Zarząd składa się z prezesa, wiceprezesa i czterech innych członków. Członkowie Executive Board bo tak inaczej nazywany jest ten organ są mianowani za wspólnym porozumieniem przez rządy państw członkowskich strefy euro na szczeblu państw członkowskich lub rządów, na zlecenie Rady Unii Europejskiej i po konsultacji z Parlamentem Europejskim oraz Radą Prezesów. Są to osoby o uznanym autorytecie i doświadczeniu zawodowym w dziedzinie pieniądza lub bankowości. Członkami Zarząd mogą zostać wyłącznie obywatele państw, które przyjęły euro. Ich kadencja trwa osiem lat i nie może zostać powtórzona. Ich rolą jest prowadzenie polityki wyznaczonej przez Goverining Coucil i zarządzanie codzienną działalnością Europejskiego Banku Centralnego.

General Council

Trzecie ciało decyzyjne Europejskiego Banku Centralnego to General Council, składająca się z prezesa Europejskiego Banku Centralnego, wiceprezasa i prezesów wszystkich krajów członkowskich Unii Europejskiej. Ciało to pełni rolę doradczą, szczególnie jeśli chodzi o rozszerzenie strefy euro. Do kompetencji Rady Ogólnej należy udział w działaniach doradczych EBC, zbieranie statystyk, sporządzanie raportów rocznych EBC oraz ustalanie warunków zatrudnienia personelu EBC. Przygotowuje dane niezbędne do nieodwołalnego ustalenia kursów walut państw członkowskich objętych derogacją wobec euro. Rada ustala też zasady konieczne do normalizacji procedur rachunkowych i sprawozdawczych stosowanych przez krajowe banki centralne państw UE. Radę Ogólną można uznać za organ tymczasowy. Ze względu na to, że nie wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej przyjęły euro. Rada Ogólna wykonuje te z zadań przejętych od Europejskiego Instytutu Walutowego, których kontynuacja na trzecim etapie Unii Gospodarczej i Walutowej (UGW) jest obowiązkiem EBC. Polskim reprezentantem w tym organie jest prezes Narodowego Banku Polskiego Marek Belka. Jednak sprawne działanie tak ogromnej instytucji wymaga zbudowania odpowiedniej struktury organizacyjnej. Piony funkcjonalne Europejskiego Banku Centralnego, czyli obszary działalności, dzielą się na dyrekcje generalne (DG) i dyrekcje (D), a te z kolei na działy i sekcje. Bieżącą działalnością EBC kieruje Zarząd. Struktura organizacyjna odzwierciedla zadania pełnione przez EBC. Można w niej wyróżnić piony odpowiedzialne za procesy podstawowe – ściśle związane z zadaniami wyznaczonymi przez Traktat – oraz procesy pomocnicze.

Podstawowe obszary działalności:

Dyrekcja Generalna Badań Naukowych

Dyrekcja ds. Banknotów

Dyrekcja Generalna ds. Ekonomii

Dyrekcja Generalna Operacji Rynkowych

Dyrekcja Generalna Służb Prawnych

Dyrekcja Generalna ds. Stabilności Finansowej

Dyrekcja Generalna Statystyki

Dyrekcja Generalna ds. Stosunków Międzynarodowych i Europejskich

Dyrekcja Generalna ds. Systemów Płatności i Infrastruktury Rynku

Program TARGET2-Securities

Stałe Przedstawicielstwo EBC w Waszyngtonie

Pomocnicze obszary działalności:

Doradca Zarządu

Dyrekcja Generalna Administracji

Dyrekcja Audytu Wewnętrznego

Dyrekcja Komunikacji

Dyrekcja Generalna Sekretariat i Służby Językowe

Dyrekcja Generalna Kadr, Budżetu i Organizacji

Dyrekcja Generalna Systemów Informatycznych.

Członkowie Zarządu:

Wrzesień 2010 r.

Drugi rząd (od lewej):

Lorenzo Bini Smaghi, José Manuel González-Páramo, Jürgen Stark

Pierwszy rząd (od lewej):

Gertrude Tumpel-Gugerell, Jean-Claude Trichet (prezes), Vítor Constâncio (wiceprezes)

Cele, kompetencje i zadania Europejskiego Banku Centralnego

Warunkiem sprawnego działania ECB jest niezależność banku od bieżącej polityki. ECB ma swój własny budżet, jest on niezależny w zakresie prowadzonej przez siebie polityki monetarnej od jakichkolwiek władz krajowych lub wspólnotowych - jest on uznawany za najbardziej niezależny bank centralny na świecie. Kapitał założycielski banku powstał z wkładów narodowych banków centralnych (udział każdego państwa zależy od jego PKB oraz liczby mieszkańców). Kapitał może być jednak podwyższony decyzją Rady Prezesów, głównego organu EBC, podjętą kwalifikowaną większością głosów. Administrowanie bankiem odbywa się całkowicie niezależnie od aparatu unijnego. ECB nie ma prawa udzielać kredytów żadnym organom unijnym ani rządowym. Przedstawiciele Unii nie mają prawa wpływać na decyzje organów ECB. Członkowie Komisji Europejskiej mogą jednak brać udział w spotkaniach Governing Council i General Council, ale bez prawa głosu. Statut ECB nie może zostać zmieniony chyba, że zmianie ulegnie sam traktat z Maastricht. Dodatkowo kadencje członków organów decyzyjnych ECB są bardzo długie po to, żeby uniezależnić ich od bieżących sporów politycznych. Kadencja członków Executive Board trwa 8 lat, a prezesów banków centralnych - minimum 5 lat. W celu faktycznej realizacji niezależności, ECB został wyposażony w kompetencje prawotwórcze. Może wydawać rozporządzenia, decyzje, zalecenia oraz opinie. Uprawniony także został do wymierzania okresowych kar i grzywien w zakresie wynikającym z powierzonych mu zadań. ECB działa we współpracy z organami wspólnotowymi.

Odnośnie polityki pieniężnej, leżącej w gestii ECB, Statut zobowiązuje bank centralny do przedkładania na forum Parlamentu Europejskiego rocznych raportów zawierających ocenę sytuacji pieniężnej oraz sprawozdania z działalności ESBC i ECB. Ponadto raporty te powinny być przedkładane Radzie Europejskiej oraz Radzie UE. Jednakże nie dopuszcza się do formułowania przez te instytucje jakichkolwiek zaleceń bądź wytycznych dla ESBC, dotyczących kreowania polityki pieniężnej.

Kompetencje według Traktatu z Maastricht

Zgodnie z Traktatem ustanawiającym Wspólnotę Europejską (artykuł 105 ustęp 2) do podstawowych zadań ECB należy m.in. definiowanie i realizacja polityki pieniężnej strefy euro, a także zapewnienie w niej stabilności cen, aby siła nabywcza euro nie osłabła wskutek inflacji.

ECB dążąc do utrzymania rocznego wzrostu cen dóbr konsumenckich poniżej 2 % m.in. kontroluje podaż pieniądza bowiem nadmierna podaż pieniądza w stosunku do podaży towarów i usług prowadzi do inflacji. ECB czyni to również poprzez monitorowanie tendencji cen i ocenę ryzyka, jakie niosą one dla stabilności cen w strefie euro.

Kolejnym zadaniem ECB jest przeprowadzanie operacji walutowych, które obejmują interwencje walutowe, które mogą być prowadzone, między innymi, w kontekście instytucjonalnych relacji kursowych pomiędzy euro, a walutami krajów spoza Unii Europejskiej (np. dolarem amerykańskim i japońskim jenem); oraz operacje takie jak sprzedaż przychodów odsetkowych z aktywów walutowych i tzw. transakcje handlowe.

Do podstawowych zadań ECB należy również utrzymywanie oficjalnych rezerw dewizowych państw strefy euro i zarządzanie nimi tzw. zarządzanie portfelem. ECB posiada trzy takowe portfele, pierwszy z nich to tzw. portfel rezerw walutowych. Portfel ten gwarantuje ECB płynność wystarczającą do prowadzania operacji dewizowych. Kolejny to portfel funduszy własnych, który stanowi rezerwę ECB na pokrycie ewentualnych strat. Trzecim jest portfel funduszu emerytalnego. Zawiera on aktywa inwestowane przez Bank i jego pracowników w program emerytalny ECB. Europejski Bank Centralny odpowiada również bezpośrednio za zarządzanie ryzykiem tych portfeli.

Prawdopodobnie najbardziej znanym rodzajem Banku jest odpowiadanie za sprawne funkcjonowanie systemów płatniczych, zwłaszcza platformy do rozliczeń transakcji na papierach wartościowych TARGET2 – Securities (T2S) zastępującej od lata 2008 r. system TARGET (Trans European Automated Real Time Gross Settlement Express Transfer czyli transeuropejski zautomatyzowany system rozrachunku brutto w czasie rzeczywistym) za pośrednictwem nowego systemu można dokonywać wszystkich transakcji w euro zawieranych w krajach i pomiędzy krajami strefy euro, a także w kilku innych krajach UE. Podobnie jak poprzedni system, TARGET2 służy do rozrachunku operacji banków centralnych, wysokokwotowych przelewów międzybankowych oraz innych płatności w euro. Umożliwia on przetwarzanie płatności w czasie rzeczywistym, rozrachunki w pieniądzu banku centralnego i natychmiastowe zamknięcie rozliczeń. W przeciwieństwie do poprzedniego systemu, w którym wszystkie płatności przetwarzane były lokalnie przez krajowe banki centralne, nowy system korzysta z jednolitej wspólnej platformy i nie wymaga udziału krajowych banków centralnych. Platforma ta umożliwia świadczenie ujednoliconych usług, a dzięki korzyściom skali pozwala na obniżenie opłat i większą oszczędność. W systemie TARGET2 nie ma ani górnego ani dolnego limitu płatności.

Kolejnym zadaniem ECB jest kontrola podaży pieniądza, która polega między innymi na ustalaniu stóp procentowych obowiązujących w całej strefie euro oraz operacje rynku otwartego. W tym zakresie ECB jest wspierany przez 16 banków centralnych krajów UE, które przyjęły walutę euro - tworzą one ściślej współpracującą grupę w ramach ESBC, zwaną Eurosystemem.

ECB ma wyłączne prawo wydawania zgody na emisję banknotów na obszarze euro. Euro stało się wspólną walutą ponad trzystu milionów Europejczyków z dniem 1 stycznia 1999 r. obejmującego początkowo 11 krajowych banków centralnych. Banknoty i monety wprowadzono do obiegu po raz pierwszy 1 stycznia 2002 r.

W dziedzinie statystyki, we współpracy z krajowymi bankami centralnymi, ECB zbiera od władz krajowych lub bezpośrednio od podmiotów gospodarczych informacje statystyczne niezbędne do wykonywania swoich zadań.

Kolejne zadanie ECB - zarządzanie ryzykiem polega na zarządzaniu różnymi kategoriami ryzyka finansowego ponoszonego bezpośrednio przez ECB lub przez działające w jego imieniu krajowe banki centralne Eurosystemu oraz na monitorowaniu tego ryzyka. Zarządzanie ryzykiem obejmuje trzy główne obszary działań: kontrolę przestrzegania norm, pomiar wyników i sprawozdawczość, oraz alokację strategicznych aktywów.

Eurosystem przyczynia się do sprawnego prowadzenia polityki realizowanej przez właściwe władze, odnoszącej się do nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi oraz stabilności systemu finansowego. ECB również przyczynia się do prowadzenia nadzoru finansowego i dbania o stabilność finansową. W tej dziedzinie ma do spełnienia trzy zadania jakimi są:

Monitorowanie stabilności cen, którego celem jest ocena potencjalnych słabych punktów sektora finansowego oraz jego odporności na możliwe wstrząsy.

Kolejnym jest pełnienie funkcji doradczych - konsultacje przy opracowywaniu przepisów finansowych i wymogów nadzorczych. ECB przekazuje opinie w sprawie projektów wspólnotowych, lub krajowych przepisów prawnych dotyczących stabilności finansowej.

Współpraca europejska i międzynarodowa EBC

Ostatnim zadaniem jest działanie na rzecz współpracy czyli współpraca i regularna wymiana informacji pomiędzy bankami centralnymi, a władzami nadzorczymi bez których nie byłoby możliwe utrzymanie stabilności finansowej.

W zakresie współpracy międzynarodowej i europejskiej, jeżeli współpraca ta jest związana z zadaniami powierzonymi Eurosystemowi, ECB utrzymuje robocze kontakty z odpowiednimi zewnętrznymi instytucjami, organami i forami, zarówno unijnymi jak i międzynarodowymi. ECB odgrywa rolę w realizacji następujących zadań: śledzenie koniunktury i polityki gospodarczej na głównych obszarach gospodarczych, prowadzonych przez równorzędne pokrewne organizacje, oraz monitorowanie światowego systemu finansowego w celu zagwarantowania jego stabilności i sprawnego działania. Oprócz tego ECB dokonuje regularnych ocen międzynarodowej roli euro.

Artykuł 2 Traktatu o Unii Europejskiej stanowi, że celem Unii Europejskiej jest popieranie „postępu gospodarczego i społecznego oraz wysokiego poziomu zatrudnienia i doprowadzenie do zrównoważonego i trwałego rozwoju”. Poprzez utrzymywanie stabilności cen Eurosystem przyczynia się do realizacji tych celów. Jednocześnie bierze je również pod uwagę przy realizacji swojego podstawowego zadania. W przypadku konfliktu pomiędzy celami, priorytetem EBC jest jednak zawsze stabilność cen.

Bibliografia

Publikacje:

Wiktor Cwynar, Wiktor Patena

Podręcznik do bankowości – Rynki, regulacje, usługi.

Wyd. Oficyna. Kraków 2007, ISBN: 978-83-7526-036

Paul Temperton

Euro – Wspólna Waluta

Wyd. Felberg SJA. Warszawa 2001, ISBN: 83-88-667-01-7

Wielka Encyklopedia PWN

Wyd. Naukowe PWN. Warszawa 2002, ISBN: 83-01-13591-3

Adresy internetowe:

• http://www.ecb.int/ecb/html/index.pl.html i podstrony

• http://europa.eu/institutions/financial/ecb/index_pl.htm

• http://polskawue.gov.pl/Europejski,Bank,Centralny,1884.html

• http://www.nbp.pl/home.aspx?f=/publikacje/publikacje_ecb/index.html

Autorzy:

Strony 2-6:

_________________________________________________

Strony 7-11:

_________________________________________________

Strony 12-16:

_________________________________________________