Rada nadzorca

Organ powołany do wykonywania stałego nadzoru nad sposobem, w jaki zarządzana jest spółka (art. 382 k.s.h)

Zakaz łączenie stanowisk – zapewnie niezaeżności członków rady od osób, których działalność ma kontrolować, czyli zarządu

Rozdział funkcjonalny i kompetecyjny to ścisłe ustawowe rozdzielenie kompetencji i zadań zarządu i rady. Zarząd prowadzi sprawy spółki w sposób autonomiczny, tzn. nie podlega w tym zakresie wskazówkom i poleceniom RN ani WZ (art. 375 k.s.s.) R N nie może nakazać zarządowi dokonania określonych czynności

Nadzor wykonywany rzez RN ma z regułycharakter ex post – odnosi się do zdarzeń i czynności już dokonanych przez zarząd

Składa się co najmniej z trzech, a w spółkach publicznych – co najmniej z pięciu członków (art. 386 k.s.h.)

Powoływanie członków rady, co do zasady – przez W w głosowaniu plenarnym (wówczas cały skład rady wybiera akcjonariusz większościowy ) lub w głosowaniu grupami (art. 385 3-8 ksh)

Kadencja członka RN – max 5 lat (art. 386 ksh) Co do zasady okres ten liczy się dla każdego członka rady osobno, o ile statu nie przewiduje powołania na okres wpólnej kadencji,

Członek RN może być w każdym czasie odwołany

Człokom RN może zostać przyznane wynagrodzenie za sprawowanie przez nich mandatu; określa je statut lub uchwała WZ

Weenetrzna struktura rady nadzorcej

Tworzenie w ramach rady wyspecjalizowanych komitetow, sluzyc ma lepszemu wypelnianiu jej funkcji oraz wzmocnieniu jej pozycji w spolce

Tworzenie komitetow unane zostało za dobra praktykę korporacyjna

Komitety maja zapobiegać patologicznym sytuacjom, w których dyrektorzy zarzadzajacy dominując nad rozproszonym akcjonariatem i slabym WZA, ddzialuja na procesy kontrolne w spolce, wybierają zewnętrznego audytora, zapewniają sobie automatyczna reelekcję oraz wpływają na wyskość otrzymywanego wynagrodzenia.

Komitety składać się powinny wyłącznie lub w większości z niezależnych członków rady

Funkcje rady nadzorczej

Zadanie RN jest stała kontrola procesu prowadzenia spraw spółki, wybór członków zarządu oraz kształtowanie wraz z zarządem strategii spółki.

Ustawowe kompetencje RN wyróżniają jej następujące funkcje:

• Personalna

• Nadzorcza (zgodność działań z prawem oraz ekonomiczną celowością i racjonalnością z punktu widzenia interesu spółki)

• Współdecydowania ( o ile statut przewiduje, że dokonanie określonych czynności przez zarząd wymaga uprzedniej zgody RN)

• Artykułowanie interesów podmiotów związanych ze spółką, innych niż akcjonariusze (uczestnictwo w RN przedstawicieli wierzycieli, pracowników, społeczności lokalnych, Skarbu państwa.

Obowiązki rady nadzorczej

• Nie jest organem permametnym - okresowe posiedzenia, co najmniej trzy razy w roku obrotowym

• Ocena rocznych sprawozdań sporządzanych przez zarząd, tj. sprawozdania finansowego oraz rocznego sprawozdania z działalności spółki, w zakresie ich zgodności z księgami i dokumentami, jak i ze stanem faktycznym,

• Ocena wniosków zarządu dotyczących podziału zysku albo pokrycia straty,

• Z wyników tej oceny rada składa walnemu zgromadzeniu corocznie pisemne sprawozdanie

Odpowiedzialność cywilna (KSH)

• Członek zarządu, RN oraz likwidator odpowiada wobec spółki za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami statutu spółki, chyba że nie ponosi winy

• Członek zarządu, RN oraz likwidator powinien przy wykonywaniu swoich obowiązków dołożyć należytej staranności wynikającej z zawodowego charakteru swojej działalności.

• Nienależyte wykonywanie obowiązków może spowodować powstanie po stronie spółki szkody, za którą to właśnie członkowie R N ponoszą wobec spółki odpowiedzialność odszkodowawczą, ale tylko wtedy, kiedy gdy ich działanie bądź zaniechanie było sprzeczne z prawem lub postanowieniami statutu

Odpowiedzialność cywilna (KSH)

Przy ocenie należytej staranności należy brać pod uwagę zawodowy charakter tej działalności oraz rzetelność i zapobiegliwość, jaką powinien wykazywać się ktoś, kto się jej podejmuje

Umiejętności i przygotowanie do pełnienia funkcji członka władz spółki akcyjnej nie muszą być wynikiem tylko posiadania odpowiedniego wykształcenia, chociaż jego posiadanie stwarza silne domniemanie, że dana osoba te umiejętności posiada.

Odpowiedzialność karna (nie trzeba podobno)

Instrumentty (mechanizmy) zewnętrzne (ekonomiczne)

Opierają się na dyscyplinującym i motywującym oddziaływaniu rynku na osoby zarządzające korporacją m.in./:

• Uwarunkowania polityczne, regulacje prawne, zasady ogólne – uniwersalne, regionalne, krajowe (lokalne)

• Działania grup interesów,

• Rynek towarów i usług i nasielenie konkurencji na tym rynku,

• Rynki finansowe: rynek kapitałowy oraz rynek długu (obligacji),

• Rynek kontroli nad przedsiębiorstwem,

• Fuzje i przejęcia (zwłaszcza wrogie)

• Wymagania dotyczące jawności i przejrzystości

• Rynek pracy menedżerów

• Wpływ mediów

Rada nadzorcza DPSG, 2016 (II)przeczytać necie dobre praktyki

Spółka jest nadzorowana przez skuteczną i kompetetną radę nadzorczą, Członkowie rady nadzorczej działają w interesie spółki i kierują się w swoim postępowaniu niezależnością własnych opinii i osądów. Rada nadzorcza w szczególności opiniuje strategię spółki i weryfikuje pracę zarządu w zakresie osiągania ustalonych celów strategicznych oraz monitoruje wyniki osiągane przez spółkę

Czlonkowie rady nadzorczej powinni być w stanie poswiecic niezbedna ilość czasu na wykonywanie swoich obowiazkow

II Z. 3. Przynajmniej dwóch członków rady nadzorczej spełnia kryteria niezależności

II Z. 4. W zakresie kryteriów niezależności członków rady nadzorczej stosuje się Załącznik II do alecenia Komisji Europejskiej 2005/162/WE z dnia 15 lutego 2005 r. dotyczącego roli dyrektorów nie wykonawczych lub będących członkami rady nadzorczej spółek giełdowych i komisji rady (nadzorczej).

Niezaleznie od postanowien pkt 3 lit. B) dokumentu… osoba będąca pracownikiem spółki, podmiotu zależnego lub podmiotu stowarzyszonego, jako również osoba zwiazana z tymi podmiotami umową o podobnym charakterze, nie może być uznana za spełniającą kryterie niezależności

Za powiązanie z akcjonariuszem wykluczające przymiot niezależności członka RN w rozumieniu niniejszej zasady rozumie się także rzeczywiste i istotne powiązania z akcjonariuszem posiadającym co najmniej 5% ogolnej liczby glosow w spółce.

II. Z.5. Czlonek RN przekazuje pozostałym członkom rady oraz zarządowi spolki oświadczenie o spełnianiu przez niego kryteriów niezaleznosci określonych w zasadzie II Z. 4.

RN ocenia, czy istnieją związki lub okoliczności, które mogą wpływac na spełnienie przez danego członka rady kryteriów neizaleznosci

Nadzor zewnętrzny

• Monitoruje działania mendzerow z punktu widzenia interesow spolki:

-audytorzy

-analitycy

-banki

-agencje ratingowe

-prawnicy

Komisja Nadzoru Finansowego (KNF)

Do 1997 Komisja Papierow Wartosciowych

Do 2006 Komisja papierów wartościowych i giełd

Od 2006 KNF jest centra

Zadania KNF (SOBIE ZNALEZC)

Konflikt agencji pomiędzy akcjonariuszami a menedżerami

Brak lojalności menedzerow wobec spolki i akcjonariuszy, wyrazajacy się w niebezpieczeństwie nadużywania przez zarzadcow ich bezpośredniego wpływu na spolke w celu maksymalizacje swoich indywidualnych interesow kosztem interesow akcjonariuszy

Niebezpieczeństwo braku należytej staranności przy porowadzeniu spraw spolki przez menedzerow oraz wykrozystywania swojej przewagi informacyjnej w celu uwolnienia się od odpowiedzialności za niepowodzenia gospodarcza spolki.

Różny stopien awersji do ryzyka, jaki cechuje inwestorów portfelowych i menedzerow, co wynika z roznego charakter „wkladow” wnoszoych

Przyklady egoistycznych zachowan menedzerow

Lenistwo

Zatrudnianie znajomych

Realizacja nadmiernych korzyści

Budowa imperiów

Unikanie ryzyka lub dzialan zagrozonych zwolnieniem (asymetria)

Przyjmowanie krótkookresowej perspektywy, szczególnie w okresie przed emeryturą

Rodzaje kompensaty menedzerow

Pensja podstawoa plus premia

Pensja podstawoa jest zwykle ustalna drogą porownan.

Na koniec każdego roku często CEO otrzymuje premię, której wysokość uzalezniona jest od wynikow spolki za ostatni rok.

Przyznawanie wysokich premii porownac można z dawaniem wysokich podwyżek

Akcje

-alteratywna forma długoterminowej motywacji zapobiegajaca niepodzeniom w zakresie nadzoru

Wzrosty cen akcji mogą postrzegane jakobonusy za wyniki działania w poprzednich okresach

Potencjalne problemy z wynagrodzeniami opartymi o zachęty

Problemy z zachętami partymi na wartościachhistorycznych (księgowych

Nie zachecaja do ponoszenia kosztów badań i rozwoju przysparzających korzyści firmie

Można manipulować zyskiem księgowym

CEO może zbyt wiele uwagi poswieciac kreowaniu zyskow krótkoterminowych

Rodzaje kompensaty menedzerow

Opcje na akcje

Opcje na akcje dla zarzadzajacych 0 to najpopularniejsza, zorientowana na rynek forma motywacji.

Zachęcają menedżerów do zarządzania firmą

Wiążą cele menedżerów z celami akcjonariuszy

Oferują asymetryczne zachęty

Cel – styumulowanie zarządu do ciągłego podnoszenia wartości firmy.

Zarząd przekonany o potencjale firmy będzie wykonywał opcje, czyli kupował i trzymał akcje

Problemy z opcjami na akcje

Ceo mogą nie chcieć zwiększać wypłaty dywiwdend dążąc do wykorzystania pozyskanych w ten sposób kapitałów wzrostu cen akcji

CEO mają tendencje do wyboru strategii obarczonych wyższych ryzykiem

Opcje na akcje mogą nie stanowić wystarczającej motywacji

CEO mogą dążyć do skorelowania rychów cen akcji z okresem przyznawania im opcji na akcje

Opcje na akcje jako koszt

Koszt emisji opcji na akcje dla pracowników i mendżerów powinien być traktowany kjako koszt w spawozdaniu finansowym

Trzy jego powody:

Poprawa sprawozdawczości i urealnienie kosztów stosowania pcji jako wynagrodzena

Redukcja liczby opcji uzyskiwanych przez menedżerów pomniejsza ich wynagrodzenia

Pomniejszenie zachęt CEO do „kreowania czasu” na rynku

Inne rodzaje kompensaty

Czlonkostwo klubow, doradztwo finansowe, luksuowe samochody, podroze, etc.

Przywileje emerytalne

Pozyczki od spoki

Zlote spadochrony

Dobre praktyki spółek giełdowych 2016.

Ustawa o biegłych rewidentach i ich samorzodzie – tylko to co dotyczy komitetu audytu – zadania i skład