Ćwiczenia.
1.Poślizg na piersiach:
- z deską,
- swobodnie z różnym ułożeniem RR (obie w górze, jedna w górze druga w dole, obie w dole)
2.Praca NN przy ścianie:
- z obiema RR w podporze,
- z jedną ręką na ścianie,
- z oddechem do góry i do boku.
3.Praca NN do kraula z deską i oddechem:
- do góry ( z deską z przodu chwyt oburącz, jednorącz)
- do boku ( z deską w jednej ręce, z deską z tyłu na pośladkach)
4.Praca NN do kraula z różnym ułożeniem RR i oddechem do boku:
- jedna ręka z przodu,
- obie RR z tyłu na pośladkach,
- wykonując pociągnięcie oburącz pod klatkę (torem ruchu do kraula) i odepchnięcie przy udach - bez oddechu
- w poślizgu z pracą NN, jedną ręką wykonujemy pociągnięcie pod klatkę z nabraniem powietrza do boku i zatrzymaniem ruchu po odepchnięciu przy udzie, to samo drugą ręką w drugą stronę oddech (łatwiejsza odmiana tego ćwiczenia - bez nabierania powietrza lub w marszu)
6. Praca RR do kraula przy pomocy deski z jednoczesną pracą NN:
a) Zadanie wykonujemy tak jak w pkt.5a dołączając pracę NN do kraula
b) Praca jednej ręki druga na desce z regularnym nabieraniem powietrza do boku pod koniec fazy odepchnięcia
c) Dokładanka do kraula nabierając powietrze na każdą rękę lub po 2 - 3 ruchach rękoma
Kraul - jest najszybszym sposobem pływania. Charakteryzuje się naprzemianstronną pracą kończyn górnych i dolnych. Wzajemna współpraca kończyn zapewnia pływakowi ciągłość i równomierność ruchu. Ciało pływaka ułożone jest na wodzie na piersiach w taki sposób, że głowa, barki oraz część pleców wynurzone są nad powierzchnią wody.
W kraulu kończyny dolne wykonują ruchy naprzemianstronne z góry w dół i dołu do góry. Ruch kończyny dolnej rozpoczyna się zgięciem w stawie biodrowym, w wyniku czego udo dąży ku dołowi. Ruch zapoczątkowany w stawie biodrowym, przenoszony jest na staw kolanowy, następuje zgięcie w stawie kolanowym, zakończone zginaniem podeszwowym stopy. Ta część ruchu nazywana jest fazą właściwą. Ruch kończyny dolnej ku górze jest fazą przygotowawczą. Ruch rozpoczyna się prostowaniem w stawie biodrowym, udo unosi się do góry. Kolejnym ruchem kończyny jest prostowanie w stawie kolanowym, powodując przemieszczanie się podudzia do góry. Ruch zakończony jest lekkim zgięciem grzbietowym w stawach stopy. Ruch kończyn dolnych jest typowym przykładem przenoszenia się ruchu z jednego stawu na drugi. Efektem końcowym jest płynny ruch kończyny dolnej, przypominający ruch ogona ryby. Zakres ruchu poszczególnych części kończyny dolnej jest różny.
Najmniejszy zakres ruchu wykonuje udo, większy podudzie, a największy stopa. Poruszając się po krzywej sinusoidalnej podczas pełnego cyklu ruchu stopa pokonuje ok. 0,4 m.
Ramiona
W kraulu kończyny górne są głównym elementem napędowym i stanowią ponad 70% całego napędu.
Ruch wiosłujący kończyny górnej rozpoczyna się włożeniem ręki do wody na przedłużeniu stawu ramiennego. Lekko ugięta w stawie łokciowym kończyna wkładana jest do wody w następującej kolejności: ręka, przedramię, ramię. Dłoń nawrócona jest pod kątem 45° w stosunku do lustra wody, kciukiem ku dołowi. W wodzie kończyna prostowana jest
w stawie łokciowym i ruchem w bok- w dół- w tył przywodzona do ciała. Kolejnym ruchem kończyny górnej jest zgięcie dłoniowe ręki, a następnie zgięcie w stawie łokciowym. Ruchowi temu towarzyszy silna, sięgająca 50° rotacja ciała wokół osi długiej. Przesuwająca się ku dołowi kończyna górna, prostuje się w stawie łokciowym, aż do chwili kiedy ponownie znajdzie się tuż pod powierzchnią wody. W ten sposób zakończona zostaje właściwa faza ruchu. Ruchem podobnym do wyciągania ręki z kieszeni kończyna górna jest wyciągana z wody, a następnie w wyniku odwodzenia w stawie ramiennym, przenoszona nad powierzchnią wody. W czasie przenoszenia ramienia nad powierzchnią wody, przedramię i ramię są rozluźnione, w wyniku czego kończyna zgina się w stawie łokciowym w granicach 90-120°. Wyprowadzenie ramienia do przodu powoduje, że kończyna prostuje się w stawie łokciowym, a ręka kieruje się w przód. Pod koniec przenoszenia ramienia nad wodą następuje zatrzymanie prostowanej kończyny w stawie łokciowym tak, aby dłoń mogła pierwsza zanurzyć się w wodzie. W trakcie ruchu kończyny nad wodą łokieć stanowi najwyższy punkt, zaś ręka zwrócona stroną dłoniową ku górze, przenoszona jest pod pachą, blisko ciała. W rezultacie takiego ruchu zmniejsza się promień powrotu ręki i szkodliwy wpływ sił inercji na prawidłowe ułożenie ciała w wodzie. Podczas wykonywania ruchu wiosłującego kończyna górna porusza się po okręgu, którego promieniem jest odległość od osi stawu ramiennego do końca dłoni pływaka, wynosząca 0,5-0,7 m.
3. METODYKA I SYSTEMATYKA NAUCZANIA KOORDYNACJI PRACY
NN I RR Z ODDYCHANIEM W KRAULU NA PIERSIACH.
W kraulu na piersiach występują trzy rodzaje koordynacji: sześcio-, cztero- i dwuuderzeniowa. Oznacza to, że np. w koordynacji sześciouderzeniowej kończyna dolna lewa wykonuje kolejno ruchy: czyli trzykrotnie ruch zasadniczy, jakim jest przemieszczenie kończyny z góry do dołu. W pozostałych odmianach koordynacji na jeden cykl pracy ramion, każda z kończyn przesuwa się dwukrotnie z góry w dół (w koordynacji czterouderzeniowej), lub tylko jeden raz (w koordynacji dwuuderzeniowej). Najczęściej spotykana jest koordynacja sześciouderzeniowa. Jest ona charakterystyczna dla pływaków specjalizujących się na krótkich dystansach czyli na 100 i 200 m. Koordynacja cztero- i dwuuderzeniowa występuje częściej u pływaków pływających długie dystanse. Obliczono, że u pływaków posługujących się koordynacją sześciouderzeniową tempo ruchów jest mniejsze i wynosi 60-80 cykli/min., zaś u pływaków u których występuje koordynacja cztero- i dwuuderzeniowa tempo ruchów jest dwukrotnie większe i wynosi 100-200 cykli/min.
1. START Z PLATFORMY STARTOWEJ
Różnorodność typów skoku startowego w pływaniu sportowym stawia zawodników i trenerów przed poważnym problemem wyboru odpowiedniego skoku. Typ startu należy wybierać indywidualnie dla każdego sportowca. Dokonując biomechanicznej analizy lub opisu skoku startowego przyjęło się dzielić go na fazy:
przyjęcie pozycji startowej,
faza aktywna (od sygnału do oderwania stóp),
lot,
wejście do wody,
poślizg,
rozpoczęcie pierwszych ruchów.
Wyróżnia się trzy rodzaje startów wykonywanych z platformy startowej:
start z zamachem (elementarny),
start z przedmachem,
start z chwytem (grab-start).
START Z CHWYTEM (GRAB-START)
Start z chwytem różni się od opisanych już startów przede wszystkim ruchem kończyn górnych. Ustawienie zawodnika na platformie startowej podobnie jak przy starcie z zamachem, z tą różnicą, że kończyny górne przytrzymują przednią lub boczną ściankę platformy. Po sygnale startowym pływak ugina lekko kończyny dolne w stawach skokowo-goleniowych, co powoduje nieznaczne obniżenie środka ciężkości ciała. Później następuje niewielkie prostowanie w stawach kolanowych (uniesienie środka ciężkości). Po upływie 0,6 s ciało pływaka zaczyna opadać w przód aż do utraty równowagi. Po następnej 0,1 s następuje prostowanie w stawach biodrowych, kolanowych oraz skokowych, prowadzące do odbicia z platformy startowej. Ręce odrywają się od platformy po 0,57 – 0,62 s od rozpoczęcia ruchów. Zasadą grab-startu jest możliwie długotrwałe przytrzymywanie się słupka oraz oderwanie rąk po utracie równowagi. Kąt wylotu i wejścia ciała do wody wynosi 10-15 stopni. Czas trwania startu z chwytem, mierzony od momentu rozpoczęcia ruchów aż do oderwania stóp, jest bardzo zbliżony do czasu trwania tych samych czynności w skoku z przedmachem i waha się w granicach od 0,92 do 1,0 s. W czasie startu z chwytem wychylenie ciała w przód (utrata równowagi) pojawia się wcześniej niż w skoku z przedmachem. Stwarza to dogodną sytuację dla zawodników o opóźnionym czasie reakcji.
NAWRÓT ODKRYTY (WAHADŁOWY)
Dopływając do ściany basenu, zawodnik obraca się na bok i układa dłoń na ścianie w pobliżu linii rozgraniczającej wodę i powietrze. Rozpędzony pływak zbliżając się do ściany, ugina kończynę górna w stawie łokciowym. Pływak opierając się ręką o ścianę, podnosi głowę wraz z całym tułowiem i mocno ugina kończyny dolne w stawach kolanowych (ruch wokół osi strzałkowej). Ugięte kończyny dolne opuszczane są w dół i przesuwane pod tułowiem w kierunku ściany. Druga kończyna górna, znajdująca się w wodzie, wykonuje ruch przygotowawczy (zagarniecie wody), przez co pomaga w wykonaniu obrotu. Kończyna górna, oparta o ścianę, prostuje się aż do momentu oderwania jej od ściany – pływak wykonuje wdech. Kończyna górna, znajdująca się w wodzie, wysuwana jest do przodu, a kończyny dolne ustawione są na ścianie. Po oderwaniu ręki od ściany, pływak przenosi ją nad powierzchnią wody bokiem w przód i dołącza do prostującej się kończyny, znajdującej się w wodzie. W tym też czasie głowa i tułów, w ułożeniu na boku, zaczynają zanurzać się w wodzie. Głowa schowana jest między ramionami. Rozpoczyna się energiczne prostowanie kończyn dolnych. W czasie odepchnięcia pływak wykonuje obrót ciała wokół osi podłużnej, tak aby znaleźć się w położeniu na piersiach. Ten obrót trwa jeszcze w czasie poślizgu i kończy się przed rozpoczęciem ruchów wiosłujących. Początek poślizgu wykonywany jest na głębokości 40-50 cm. Rozpoczęcie ruchów wiosłujących, jak po starcie w pływaniu kraulem.
Współcześnie na wszystkich dystansach stylu dowolnego pływacy wykonują nawroty bez dotykania ręką ściany bocznej. Kiedy zawodnik znajdzie się w odległości ok. 1,5 m od ściany, wykonuje wdech i rozpoczyna ruch wiosłujący kończyną, znajdującą się z przodu. Druga kończyna, po zakończeniu ruchu wiosłującego, pozostaje nieruchoma wzdłuż ciała. Druga połowa ruchu wiosłującego kończyny znajdującej się z przodu odbywa się jednocześnie z energicznym ruchem głowy oraz barków w przód, w dół i z przeniesieniem bioder do góry. W dalszej kolejności głowa i barki opuszczone są w dół, następuje zgięcie w stawach biodrowych i wykonanie obrotu wokół osi poprzecznej ciała. Obie kończyny górne uginają się w stawach łokciowych i wykonują ruch przeciwstawny do kierunku obrotu. Wyprostowane kończyny dolne wysuwane są nad powierzchnię wody i zbliżają się do ściany basenu. Kontynuując obrót wokół osi poprzecznej, pływak ugina kończyny dolne w stawach kolanowych i biodrowych oraz rozpoczyna obrót ciała wokół osi podłużnej. Następnie ustawia stopy na ścianie, wysuwa kończyny górne w przód (pozostają one lekko wygięte w stawach łokciowych) i przyjmuje położenie na boku. Energiczne odbicie od ściany basenu, wyprostowanie kończyn dolnych oraz obrót ciała do leżenia na piersiach kończą nawrót. Poślizg i rozpoczęcie ruchów wiosłujących wykonywane są tak, jak po starcie do kraula.