Wywiad

1. Wprowadzenie

   1. Przedstawić się

   2. Dane osobowe: imię i nazwisko, wiek

   3. W czym mogę Pani/Panu pomóc? / Jaki jest (był) powód przyjęcia (wizyty)?

2. Główne dolegliwości i skargi

   1. Charakter / rodzaj dolegliwości (dokładny opis) – przewlekłe, nawrotowe, napadowe

   2. Umiejscowienie i ew. promieniowanie

   3. Nasilenie (np. skala 1-10)

   4. Początek (czy nagły) i czas trwania (czy wcześniej odczuwane były podobne dolegliwości i czy teraz są?)

   5. Czynniki wywołujące/ nasilające/ łagodzące

   6. Dolegliwości współistniejące (dokładnie się wypytać)

   7. Zażywane leki i stosowane leczenie w związku z dolegliwościami / wizyty u lekarzy

3. Choroby przebyte

   1. Czy leczył się Pan(i) kiedykolwiek w szpitalu (kiedy i na co + zabiegi chirurgiczne)

   2. Czy aktualnie się Pan(i) na coś leczy (cukrzyca, nadciśnienie, ch. serca, infekcje, itp.)

   3. Choroby przebyte (WZW, gruźlica, poważne infekcje itp.)

4. Dolegliwości ze strony innych układów

   1. Uk. krążenia

      • Ból w klatce piersiowej (charakter, promieniowanie, czas trwania cz. łagodzące/nasilające)

      • Uczycie kołatania serca

      • Duszność (wysiłkowa/spoczynkowa)

      • Ciśnienie!!!!

      • Obrzęki i żylaki / chromanie przestankowe

      • Tolerancja wysiłku

   2. Uk. oddechowy

      • problemy z oddychaniem (duszność, kaszel, ból, krwioplucie, infekcje, katar, zatoki)

      • ch. przewlekłe (astma / POCHP)

   3. Uk. pokarmowy

      • Problemy ze spożywaniem pokarmu (żucie przełykanie)

      • Nudności, wymioty, zgaga

      • Choroba wrzodowa!!!

      • Bóle brzucha/ wzdęcia

      • Stolec (częstość oddawania, konsystencja, krew, kolor, bóle)

      • Hemoroidy

   4. Uk. moczowy

      • Problemy z oddawaniem moczu (ból, pieczenie, swędzenie)

      • Częstość oddawania moczu, objętość (dyzuria, nykturia, poliuria, oliguria, nietrzymanie moczu)

      • Zabarwienie moczu

   5. Uk. rozrodczy

      • Problemy z narządami płciowymi (choroby, objawy itp.)

      • Czy stosuje środki antykoncepcyjne (i jakie)

      • Kobiety: Pierwsza i ostatnia miesiączka, regularność cykli, opis krwawień, problemy

      • Kobiety: czy była w ciąży i ile razy (poronienia), poród naturalny czy cesarka, przebieg ciąży

   6. Uk. ruchu

      • Bóle stawów, kręgosłupa, mięsni, złamania, zwyrodnienia, sztywność, osłabienie

   7. Uk. nerwowy

      • Zaburzenia pamięci / problemy z koncentracją / z orientacją w czasie i miejscu / splątanie

      • Zmysły: problemy ze słuchem, wzrokiem, czuciem

      • Bóle głowy / migreny

5. Czynności fizjologiczne

   1. Codzienna aktywność

   2. Czy są problemy ze snem (ilościowe / jakościowe)

   3. Apetyt, zmiany wagi ciała

   4. Waga i wzrost (BMI)

   5. Problemy z oddawaniem moczu i stolca (regularność, utrudnienia, ilość itp.)

   6. Zmiany wyglądu (skóra, włosy, paznokcie)

   7. Nastrój, zmęczenie, stres

   8. Szczepienia (czy zgodnie z kalendarzem i czy na coś ostatnio?)

6. Leki, alergie, używki

   1. Czy zażywa Pan(i) jakieś leki (jakie i na co)

   2. Czy jest Pan(i) na coś uczulony/a

   3. Czy pali Pan(i) papierosy; pije alkohol, inne używki (np. narkotyki, kawa) ile / jak często

7. Wywiad rodzinny:

   1. Jaki jest Pana(i) stan cywilny?

   2. Czy ma Pan(i) rodzeństwo/ dzieci (ile i czy zdrowi)

   3. Czy Pana/i rodzice żyją (jeśli nie to na co zmarli i w jakim wieku)

   4. Choroby w rodzinie (nowotwory, uk. krążenia, cukrzyca, tarczyca i inne pod wywiad)

8. Wywiad środowiskowy:

   1. Gdzie Pan(i) mieszka? / Skąd Pan(i) przyjechał(a)? (mieszka sam(a) czy z kimś?)

   2. Czym Pan(i) się zajmuje / zajmował(a)? (Gdzie Pan(i) pracuje / pracował(a)?)

   3. Warunki mieszkaniowe/ narażenie na szkodliwe substancje w pracy i w domu

9. Czy chciałby / chciałaby Pan(i) jeszcze coś dodać?

Wywiad pediatryczny – dodatkowe pytania:

1. Na początku, oprócz danych dziecka, zapytać się kim jest dla dziecka nasz rozmówca i jak się nazywa

2. Pytamy o ciążę i jej przebieg:

   • Która ciąża, pojedyncza czy mnoga, czy robiła badania i czy wyszły jakieś nieprawidłowości

   • Czy matka chorowała w czasie ciąży i na co / czy brała używki / leki

   • Jeśli to nie pierwsza ciąża to zapytać się o przebieg innych

3. Poród:

   • Czy o czasie czy nie (w którym tygodniu)

   • Naturalny czy cesarka (jeśli cesarka to z jakich wskazań) i czy były jakieś komplikacje

   • Waga urodzeniowa dziecka i jego stan (skala Apgar)

4. Rozwój dziecka:

   • Czy przebiega prawidłowo czy nie (rozwój psychiczny, motoryczny / somatyczny – wzrost i waga centyle)

   • Czy był karmiony piersią i jak długo / nawyki żywieniowe / jadłospis / apetyt

   • Dokładnie wypytać o szczepienia – czy zgodnie z kalendarzem , szczepienia podstawowe czy rozszerzone, czy były odczyny poszczepienne, jeśli nie szczepi to dlaczego

5. Dokładnie wypytać o obecną chorobę / dolegliwości:

   • Jak dziecko się zachowuje przy objawach

   • Jeśli gorączka to jak wysoka i jak długo i czy nawraca oraz czy były dreszcze /drgawki

6. W wywiadzie rodzinnym zwrócić uwagę na:

   • występowanie chorób dziedzicznych (wady i ch. wrodzone u rodzeństwa i innych członków)

Badania

1. Osłuchiwanie płuc:

   1. Na siedząco

   2. Prosimy pacjenta żeby oddychał przez usta głębiej niż zwykle

   3. Osłuchujemy na przemian lewą i prawą stronę.

   4. Z przodu – Zaczynamy nad obojczykami i kierujemy się w dół w linii między brodawką sutkową a brzegiem mostka i zataczamy łuk pod brodawką aż do linii pachowej środkowej

   5. Z tyłu – Zaczynamy nad łopatkami a następnie w dół przy przyśrodkowym brzegu łopatki + w linii poziomej na dolnym końcu płuc

   6. Osłuchiwanie (opukiwanie) porównawcze:

      1. W okolicach nad- i podobojczykowych

      2. W II przestrzeni m-ż przyśrodkowo od linii środkowo-obojczykowej

      3. W IV przestrzeni m-ż bocznie od linii środkowo-obojczykowej (nad sutkiem)

      4. W VI przestrzeni m-ż. w linii pachowej środkowej

      5. Nad grzebieniami łopatek

      6. W okolicach międzyłopatkowych (przy kręgosłupie)

      7. W okolicy poniżej kątów łopatek

2. Płuca – inne badania:

   1. Drżenie głosowe – badamy symetrycznie i jednocześnie po obu stronach klp.; Przykładamy dłonie całą powierzchnią w miejsca osłuchiwania płuc i każemy pacjentowi powiedzieć np. „czterdzieści cztery”. (badamy z przodu i z tyłu)

   2. Ruchomość oddechowa – badamy ją przykładając symetrycznie po obu stronach klp. dłonie z kciukami skierowanymi przyśrodkowo i obserwujemy czy kciuki oddalają się symetrycznie od siebie (badamy z przodu i z tyłu na kilku wysokościach)

   3. Ruchomość dolnych granic płuc (przepony):

      1. Można badać z przodu i z tyłu najlepiej na siedząco

      2. Wyznaczamy dolną granicę płuc opukując od góry w linii łopatkowej (kąt łopatki)

      3. Każemy pacjentowi wykonać max wdech i wstrzymać oddech

      4. Opukujemy i wyznaczamy dolną granicę przepony (Th7 – jest na wys. kąta łopatki)

      5. Każemy pacjentowi zrobić max wydech i wstrzymać oddech

      6. Opukujemy i wyznaczamy górną granicę przepony

      7. Różnica powinna wynieść ok. 5-8cm

3. Osłuchiwanie serca:

   1. Na siedząco (membrana, potem lejek)

      1. Koniuszek serca – V przestrzeń międzyżebrowa – zastawka mitralna

      2. Punkt Erba – IV przestrzeń międzyż. po lewej stronie – zastawka mitralna i trójdzielna

      3. II przestrzeń miedzyż. po prawej – zastawka aortalna

      4. II przestrzeń międzyż. po lewej – zastawka plucna

      5. IV przestrzeń międzyż. po prawej – zastawka trójdzielna

      6. Opcjonalnie tętnice szyjne

   2. Na siedząco, pochylony do przodu – III i IV przestrzeń miedzyż. po lewej (niedomykalność zastawki aortalnej)

   3. Na leżąco w pozycji częściowo lewo-bocznej – koniuszek (3 i 4 ton, stenoza mitralna) + II przestrzeń międzyż. po prawej (stenoza aortalna)

4. Próba Romberga + palec-nos:

   1. Każemy pacjentowi stanąć ze złączonymi nogami (kawałek od leżanki/krzesła) i stać tak przez ok. 20 s, następnie każemy mu zamknąć oczy i asekurując go znów przez 20s.

   2. Powtarzamy jak wyżej ale z rękoma wyprostowanymi w łokciach przed siebie i dłoniową stroną do góry; jak zamknie oczy naciskamy na jedną rękę i spr. czy wróci do poziomu

   3. Palec-nos – każemy pacjentowi palcem wskazującym dotykać naszego palca a następnie swojego nosa, później każemy pacjentowi dotykać na zmianę swoimi palcami wskazującymi nosa przy zamkniętych oczach.

5. Wątroba:

   1. Pacjent leży na plecach z ugiętymi w kolanach nogami

   2. Palpacja – zaczynamy jak najniżej (jedną ręką / oburącz) w linii środkowo-obojczykowej, kazać pacjentowi robić głębokie wdechy

   3. Metoda hakowa – wciskamy palce od góry pod łuk żebrowy i każemy zrobić głęboki wdech

   4. Układamy pacjenta na lewym boku ze zgiętą w kolanie lewą nogą i palpacyjnie próbujemy zbadać wątrobę idąc od śródbrzusza pod prawy łuk żebrowy

   5. Opukiwanie – w linii środkowo-obojczykowej (płat prawy) i przymostkowej (płat lewy); koniecznie od góry i od dołu. oraz w linii pachowej środkowej

6. Palpacja brzucha:

   1. Pacjent leży na plecach, z zgiętymi w kolanach nogami

   2. Oceniamy symetrię, wysklepienie, ruchomość oddechową, widoczne zmiany, blizny itp.

   3. Pytamy się czy go gdzieś boli!!! i zaczynamy badać jak najdalej od bolącego miejsca; jeśli nie boli niegdzie to zaczynamy od lewego dolnego kwadrantu brzucha

   4. Siadamy po prawej pacjenta!!! i rozgrzewamy ręce

   5. Badamy: opory patologiczne, napięcie powłok brzusznych, tkliwość, ból

   6. Powierzchowne – jedną ręką, lekki nacisk, okrężne ruchy w każdym kwadrancie

   7. Głębokie – jedna ręka uciska drugą – w każdym kwadrancie, mocniejsze uciskane

   8. Objaw Blumberga – głęboki ucisk brzucha i szybkie oderwanie ręki – objaw dodatni jeśli ból przy odrywaniu ręki

   9. Objaw Rovsinga – uciskamy w lewym dole biodrowym i przesuwamy się w górę tak jak biegnie zstępnica – jeśli pacjenta boli w prawym dole biodrowym do objaw +

   10. Objaw Jaworskiego – wyprostowane nogi; unosimy prawą nogę uciskając jednocześnie okolicę wyrostka robaczkowego, następnie każemy powoli opuszczać nogę – objaw + jeśli pacjent czuje narastający ból przy opuszczaniu nogi

   11. Objawy z pęcherzyka żółciowego:

       1. Objaw Chełmońskiego – kładziemy dłoń na prawym łuku żebrowym i uderzamy w nią kilka razy drugą ręką – jeśli boli to objaw +

       2. Objaw Murphy’ego - kładziemy i lekko naciskamy dłoń (kciuk) tuż poniżej prawego łuku żebrowego i każemy pacjentowi wziąć głęboki wdech – ból oraz zatrzymanie wdechu to objaw +

   12. Objaw Goldflama – na siedząco; układamy dłoń w okolicy lędźwiowej na plecach i uderzamy w nią pięścią drugiej dłoni kilka razy (powtarzamy po drugiej stronie) – jeśli boli to objaw +

7. Wodobrzusze:

   1. Pozycja jak przy badaniu brzucha

   2. Prosimy pacjenta aby położył dłoń w linii pośrodkowej brzucha; uderzamy opuszkami palców w bok brzucha i próbujemy wyczuć falę płynu przykładając rękę do drugiego boku

   3. Opukujemy brzuch od linii pośrodkowej na zewnątrz w kilku liniach i staramy się znaleźć granicę płynu w jamie brzusznej; następnie prosimy aby pacjent położył się na bok i ponownie opukujemy brzuch od środka na zew. sprawdzając o ile przesunęła się granica stłumionego wypuku.

8. Śledziona:

   1. Palpacyjnie na plecach – zaczynamy od okolicy pępka i badamy przesuwając się w kierunku lewego łuku żebrowego (można kazać robić głębokie wdechy)

   2. Metoda hakowa – chwytamy analogicznie jak przy wątrobie i każemy zrobić głęboki wdech

   3. Palpacyjnie na boku – każemy pacjentowi położyć się na prawym boku ze zgiętą w kolanie prawą nogą; następnie stosujemy powyższe dwie techniki do zbadania śledziony

   4. Opukowo – opukujemy od okolicy pępka aż do stłumienia pod lewym łukiem żebrowym

   5. Opukać przestrzeń Traubego (opcjonalne) – opukujemy przestrzeń ograniczoną przez lewy płat wątroby, krawędź lewego łuku żebrowego, śledzionę i dolną granicę płuc; wypuk powinien być bębenkowy – powietrze w żołądku

9. Gardło:

   1. Szpatułka + latarka

   2. Oglądamy:

      1. Wargi (siność, bladość, kąciki ust)

      2. Błonę śluzową (kolor, wilgotność, owrzodzenia, nalot, krwawienie, afty itp.

      3. Uzębienie (próchnica, ubytki, plomby, dziąsła)

      4. Język (wielkość, symetria, barwa, nalot, brodawki)

      5. Podniebienie (ruchomość przy mówieniu „a” i „e”, języczek,

      6. Migdałki – szeroko usta, wysunąć język, ucisnąć szpatułką nasadę języka, powiedzieć „a”

      7. Gardło (zabarwienie, wydzielina, przekrwienie)

10. Ruchomość w stawie barkowym:

    1. Zgięcie – unieść ręce przed siebie i dalej nad głowę

    2. Wyprost – unieść wyprostowane ręce za plecami

    3. Odwodzenie – unieść ręce w bok i dalej nad głowę

    4. Przywodzenie – przełożyć rękę prze klp. na drugą stronę

    5. Odwodzenie i rotacja zew. – unieść rękę za głowę i dotknąć dłonią przeciwnej łopatki

    6. Przywodzenie i rotacja wew. – założyć rękę za plecy i dłonią dotknąć przeciwnej łopatki

11. Kamerton:

    1. Próba Webera – wibrujący kamerton ustawiamy pośrodku na czubku głowy pacjenta i pytamy się go czy słyszy jednakowo po obu stronach dźwięk

    2. Próba Rinnego – wibrujący kamerton przykładamy do wyrostka sutkowego i każemy pacjentowi powiedzieć kiedy przestanie słyszeć dźwięk, wówczas zbliżamy widełki do przewodu słuchowego i dźwięk powinien być dalej słyszalny; powtarzamy z drugim uchem

12. Nerw twarzowy (VII):

    1. Obserwujemy symetrię ruchów mięśni mimicznych twarzy

    2. Każemy pacjentowi kolejno: unieść brwi, zmarszczyć, zacisnąć powieki, wyszczerzyć zęby, nadąć policzki, uśmiechnąć się

13. Badanie tętnic kończyn dolnych + objaw Homansa

    1. T. udowa – tuż poniżej więzadła pachwinowego (osłuchać)

    2. T. podkolanowa – oburącz w dole podkolanowym przy lekkim zgięciu nogi

    3. T. piszczelowa tylna – za kostką przyśrodkową (ew. poniżej)

    4. T. grzbietowa stopy – bocznie od prostownika palucha (między I a II kością śródstopia)

    5. Objaw Homansa – pacjent leży na plecach z wyprostowanymi nogami w kolanach; biernie zginamy grzbietowo stopę – jeśli boli to objaw +

14. Badanie tętnic szyjnych i kończyn górnych:

    1. Tętnice szyjne – po obu stronach macamy 3 palcami a potem osłuchujemy (na bezdechu)

    2. T. ramienna – w dole łokciowym, przyśrodkowo

    3. T. promieniowa – przy nadgarstku od strony kciuka

    4. T. łokciowa – przy nadgarstku od strony małego palca

15. Ruchomość gałek ocznych:

    1. Każemy pacjentowi podążać wzrokiem za naszym palcem/długopisem i kreślimy w powietrzu literę H zatrzymując się na chwilę w skrajnych punktach + wodzenie za palcem góra – dół

    2. To samo co wyżej tylko zbliżamy z pewnej odległości palec/długopis do pacjenta i przytrzymujemy go na końcu przez kilka sekund

16. Odruchy źreniczne:

    1. Reakcja bezpośrednia – zakrywamy jedno oko i świecimy w drugie

    2. Reakcja konsensualna – świecimy w jedno oko i patrzymy czy drugie tak samo reaguje

    3. Każemy patrzeć się w dal a następnie na bliski przedmiot (palec, długopis)

17. Objawy oponowe:

    1. Pacjent leży na plecach (opuścić zagłówek)

    2. Sztywność karku – bierne zgięcie głowy do klatki piersiowej

    3. Brudziński górny – to co wyżej + obserwujemy nogi – czy zginają się w kolanach

    4. Brudziński dolny – naciskamy całą dłonią na spojenie łonowe i obserwujemy nogi

    5. Objaw Kerniga – zginamy nogę w stawie biodrowym i kolanowym (oba o 90 stopni), następnie prostujemy nogę w st. kolanowym, jeśli boli to objaw dodatni (obustronnie)

18. Tarczyca:

    1. Oglądamy tarczycę od przodu (ocena symetrii, wielkość, każemy pacjentowi przełknąć), każemy też pacjentowi odchylić głowę do tyłu

    2. Możemy ją wymacać od przodu sprawdzając jej wielkość (na boki i do mostka

    3. Macamy jeszcze raz od tyłu układając złączone palce powyżej wcięcia szyjnego mostka, symetrycznie po obu stronach tarczycy, każemy pacjentowi przełknąć łyk wody

    4. Oceniamy: wielkość, symetrię, konsystencję, ruchomość, zmiany ogniskowe, bolesność

    5. Osłuchujemy z obu stron tarczycę (każemy wstrzymać oddech) najlepiej lejkiem

19. Węzły chłonne głowy i szyi:

    1. Oceniamy: wielkość, ruchomość, bolesność, kształt, konsystencję

    2. Przeduszne i zauszne

    3. Potyliczne

    4. Migdałkowe, Podżuchwowe, Podbródkowe

    5. Szyjne powierzchowne, Szyjne głębokie, Szyjne tylne

    6. Nadobojczykowe, Podobojczykowe

20. Próba Allena:

    1. Pacjent na siedząco

    2. Szukamy tętnicy łokciowej i promieniowej na nadgarstku

    3. Zaciskamy palce na tętnicach

    4. Każemy pacjentowi zacisną (mocno) pięść na kilka sekund

    5. Puszczamy jedną tętnice i obserwujemy powrót krwi (do 7 s)

    6. Powtarzamy dla drugiej tętnicy

21. Objawy rwy:

    1. Objaw Lasegue’a – w pozycji leżącej na plecach biernie zginamy w stawie biodrowym nogę; jeśli boli to objaw +; badamy obustronnie (przy rwie objaw dod. po jednej stronie)

    2. Objaw Mackiewicza – w pozycji leżącej na brzuchu biernie zginamy nogę w stawie kolanowym; jeśli boli to objaw +; badamy obustronnie (przy rwie objaw dod. po jednej stronie)

22. Ner Trójdzielny (V):

    1. Sprawdzamy bolesność uciskową ujść nerwów z czaszki (żuchwa, kość jarzmowa, kość czołowa)

    2. Sprawdzamy czucie dotyku, bólu i temp. symetrycznie po obu stronach na „trzech poziomach”

    3. Oceniamy napięcie żwaczy – każemy zacisnąć zęby i macamy czy mm. równo się kurczą

    4. Sprawdzamy odruch rogówkowy

23. Odruch kolanowy:

    1. Pacjent siedzi tak że nogi mu zwisają swobodnie lub każemy mu założyć nogę na nogę

    2. Uderzamy młoteczkiem w więzadło rzepki

Fantom

1. Prostata

   1. Rękawiczki + żel

   2. Oglądamy okolicę odbytu

   3. Wkładamy palec i robimy nim powoli 360 stopni w dupie

   4. Macamy prostatę (symetria, kształt, wielkość, konsystencja, rowek)

   5. Wyjmujemy palec i oglądamy rękawiczkę, a potem do kosza

2. Pierś

   1. Bez rękawiczek

   2. Oglądamy – symetria, zmiany skórne, zabarwienie itp.

   3. Macamy od linii pachowej przedniej praktycznie do mostka i od obojczyka do przepony

   4. Okrężne ruchy i równoległe linie z lewa na prawo ( trzema palcami)

Wartości referencyjne morfologii i moczu dla dzieci w różnym wieku:

1. Morfologia:

Wiek	Ht [%]	Hb [g/dl]	RBC	MCV [fl]	MCH	MCHC [g/dl]	WBC	PLT
0,5-2 r.ż	28-40	9,5-13,5	3,6-5 mln	85 ± 10	23-30 pg	32-35	5,5-15	200-500
2-6 r.ż.	28-40	9,5-14	3,2-5 mln	73-90	24-31 pg	32-36	5-15	200-450
6-12 r.ż	32-42	10-15,5	3-5-5 mln	75-92	25-33 pg	32-36	4,5-12	150-400
12-18 r.ż.	♀ 38 ± 5 ♂ 42 ± 5	♀ 13,5 ± 2 ♂ 14,5 ± 1	♀ 3,8-5 mln ♂ 4-5,2 mln	♀ 80-92 ♂ 80-92	♀ 26-32 pg ♂ 26-32 pg	♀ 32-37 ♀ 32-37	♀ 4-10,5 ♂ 4-10,5	♀ 150-450 ♂ 150-450

RDW = 11,5 – 14,5% Retikulocyty: 0,5-1,5%

Bas: 0-1% Eos: 2-5% Mono: 2-8% Formy pałeczkowate: 3-6% (reszta segmenty)

Neu: 0,5-4r.ż.: 25-35% ; 4-8r.ż: 35-55% ; >8r.ż: 50-70%

Limf: 0,5-4r.ż.: 55-65% ; 4-8r.ż: 45-55% ; >8r.ż: 25-45%

1. Mocz:

   1. Komórkowość:

      • > 3-4 erytrocyty wpw. – krwinkomocz (jeśli zmiana makroskopowa barwy krwiomocz)

      • > 5 leukocytów wpw. – leukocyturia (jeśli dod. zmętnienie, zmiana barwy, bakterie+ - ropomocz)

   2. Białko > 200mg/dl (lub + test paskowy) – białkomocz

   3. Azotyny + : obecność bakterii Gram-

   4. Esteraza + : obecność akt. granulocytów

   5. Bilirubina / Ciała ketonowe / Glukoza – prawidłowo

   6. Urobilinogen < 1mg/dl

   7. Komórki nabłonkowe – do 10 wpw.

   8. pH: 4,5 - 8

   9. Ciężar właściwy – (1,010) 1,016 – 1,022 (1,030)

   10. Kolor / klarowność – barwa słomkowa do jasnego bursztynu; klarowny, przejrzysty

Siatki centylowe:

1. Dane pacjenta nanosimy na siatki centylowe

2. Wzrost i waga powinny znajdować się pomiędzy 3 a 97 centylem

3. Różnica między wagą a wzrostem nie powinna być większa niż 2 kanały centylowe

4. Ocena zrostu do masy – patrzymy dla jakiego wieku wzrost naszego pacjenta stanowi 50 centyl; następnie patrzymy ile powinno ważyć dziecko w tym wieku i to jest nasze 100%, natomiast jego obecna waga pacjenta jest naszym x %, który wyliczamy z proporcji.

5. MPH – należny wzrost; wzrost matki + wzrost ojca +/- 13cm : 2 = MPH (+13 dla ♂ i -13 dla ♀)

6. Wartość MPH nanosimy na siatkę w 18 r.ż – widać jak dziecko powinno docelowo rosnąć

EKG - trzeba znać:

1. Zawał serca

2. Migotanie komór

3. Migotanie przedsionków

4. LBBB

5. RBBB