LEKI PRZECIWPIERWOTNIAKOWE
Leki stosowane w zimnicy.
Zimnica wywoływana jest przez Plazmodium, które są przenoszone przez koszmary. Są to pierwotniaki rozmnażające się w erytrocytach. Rozpad krwinek czerwonych i wysiew w postaci potomnych powoduje napady gorączki i dreszcze. Choroba ta ma charakter przewlekły i nawracajacy.
Stosujemy chininę.
CHININA
Jest skuteczna w leczeniu zakażeń wywołanych Plazmodium falciparum.
Działania niepożądane:
- zaburzenia laryngologiczne
- upośledzenia widzenia
- nudności, wymioty
Ostrożnie stosować w zaburzeniach rytmu serca.
CHLOROCHINA
Hamuje aktywność enzymów oddechowych pierwotniaków i zaburza oddychanie tkankowe.
Działa na Plazmodium vivat, Plazmodium malariae, Plazmadium ovale i niektóre szczepy Plazmadium falciparum.
Wykazuje aktywność bójczą w stosunku do pełzaka czerwonki Entamoneba histolytica oraz w stosunku do lamblii.
Hamuje poliperację fibroblastów i może hamować postęp choroby w niektórych kolagenozach i chorobach reumatologicznych.
Dobrze i szybko wchłania się z przewodu pokarmowego.
Przeciwskazania:
- nadwrażliwość na chlorochinę
- uszkodzenie siatkówki, nerwu wzrokowego
Ostrożnie stosuje się u chorych z uszkodzeniem wątroby lub nerek, łuszczycą oraz u osób z zaburzeniami w obrazie morfologii krwi.
Działania niepożądane:
Nudności, wymioty
Biegunka
Bóle i zawroty głowy
Obniżenie ciśnienia tętniczego
Zaburzenia słuchu
Świąd skóry
Pokrzywki skórne
Utrata włosów
Napady padaczkowe
Długotrwale stosowanie może powodować uszkodzenie narządu wzroku w postaci zwyrodnienia plamki lub nerwu wzrokowego.
Ponadto stosujemy:
- hydroksychlorochinę
- maflochinę
- pirymetaminę
PIRYMETAMINA
Nieodwracalnie hamuje syntezę kwasów nukleoidowych przez hamowanie reduktazy kwasu dihydrofoliowego. Wchłania się całkowicie z przewodu pokarmowego. Stosowana jest w leczeniu zimnicy, toksoplazmozy i czerwienicy.
Przeciwwskazania:
Nadwrażliwość na pirymetaminę
Niewydolność wątroby
Niedokrwistość megaloblastyczna związana z niedoborem kwasu foliowego
Działania niepożądane:
Mało płytkowość
Leukopenia
Niedokrwistość
Bóle i zawroty głowy
Napady drgawek
Bezsenność
Depresja
Zmiany na skórze i błonach śluzowych
Podczas leczenia należy podawać kwas foliowy.
LEKI STOSOWANE W PEŁZAKOWNICY
Zakażenia wywołane przez Entanoeta histolytica.
Zachodzące zmiany w jelitach mają przebieg ostry lub przewlekły. Powikłaniami są ropnie wątroby i płuc.
Stosujemy EMETRNĘ.
Jest alkaloidem korzenia wymiotnicy. Leczenie nią stosujemy wówczas gdy metionidazol jest nieskuteczny. Podawana podskórnie lub domięśniowo. W miejscu podania może wywołać bóle lub ropień.
Może powodować zaburzenia układu sercowo-naczyniowego oraz nerwowo-mięśniowego.
Należy kontrolować EKG.
Przeciwwskazania:
- ciąża
- choroba serca, nerek i układu nerwowo- mięśniowego
Stosujemy metronidozol, poromomycynę, metakrynę- lek z wyboru w leczeniu lambliozy i dehydroemetynę.
LEKI STOSOWANE W LAMBRIOZIE
Stosujemy FURAZOLIDON- pochodną nitro furanu.
Działa bakterio i pierwotniakowbójczo. Jest inhibitorem monoaminooksydazy.
Podczas leczenia furazolidonem nie należy spożywać pokarmów zawierających tyra minę- ser żółty, wędzone ryby, mięso, czekoladę, kakao, czerwone wino.
Nie należy pić alkoholu nawet do 4 dni po ukończeniu leczenia.
MEPAKRYNA
Jest to pochodna akrydyny.
Należy stsoswać ostrożnie u osób z zaburzeniami psychicznymi. I uszkodzoną wątrobą.
Przeciwwskazania: ciąża
Działania niepożądane:
- żółte zabarwienie skóry i moczu
- pobudzenie i psychozy
LEKI STOSOWANE W RZĘSISTKOWICY
CHLOROCHINALDOL
Ma działanie przeciwpierwotniakowe, przeciwgrzybiczne i przeciwbakteryjne.
Należy do grupy chinologów. Bardzo słabo wchłania się z przewodu pokarmowego. Może wywoływać ciężkie uszkodzenie OUN.
Zastosowanie miejscowe w leczeniu stanów zapalnych skóry i błon śluzowych wywołanych rzęsistkiem oraz zakażeniach grzybiczych i bakteryjnych.
Działania niepożądane:
- nudności
- bóle i zawroty głowy
- alergiczne reakcje skórne
- objawy dyspeptyczne
Po 4 tyg leczeniach należy przeprowadzić badania okulistyczne i neurologiczne.
NATAMYCYNA
Jest antybiotykiem o działaniu grzybobójczym pierwotniakobójczym w zależności od dawki.
Po podaniu doustnym prawie się nie wchłania z przewodu pokarmowego. Jest stosowana miejscowo na skórę i błony śluzowe ale również nie ulega wchłonieciu.
POLIKRESULEN
Ma działanie bakteriobójcze, rzęsistkobójcze i hemostatycznie.
Stosujemy też METRONIDAZOL
LEK PRZECIW PRZYWROM
Mechanizm ich działania polega na zaburzeniu metabolizmu przywr.
Stosujemy:
Pochodne chinolin- PRAZYKWANTEL
Pochodne nitro tiazolu- NIRIDAZOL
Pochodne tioksantonu- LUKANTON
Organiczne związki antymonu- STILBOFEN
LEKI STOSOWANE W ZAKAŻENIACH TASIEMCAMI
NIKLOZAMID
Hamuje cykle beztlenowego wytwarzania ATP. Skuteczny w zakażeniach tasiemcem nieuzbrojonym, bruzdogłowcem szerokim i tasiemcem karłowatym. Nie wchłania się z przewodu pokarmowego. Jest nietoksyczny. Podaje się go na czczo w dwóch dawkach co godzinę i po 2 h od drugiej dawki można podać środek przeczyszczający.
PRAZYKWANTEL
Wywołuje skurcze i uniezależnienie pasożytów. Działa na przywry patogenne dla człowieka. Tasiemce i niektóre postacie larwalne.
Dobrze i szybko wchłania się z przewodu pokarmowego.
Przeciwwskazania:
- wągrzyca gałki ocznej
Należy stosować ostrożnie u chorych z niewydolnością serca leczonych glikozydami naparstnicy i u osób z uszkodzonymi nerkami i wątrobą.
Działania niepożądane:
Nudności, wymioty
Bóle brzucha, biegunki
Bóle i zawroty głowy
Senność
Reakcje alergiczne
Świąd skóry
W przypadku leczenia wągrzycy OUN należy podawać deksametazon i leki przeciwpadaczkowe w celu zapobiegania reakcjom związanym z rozpadem wągrów. W czasie leczenia i dobę po jej zakończeniu nie należy prowadzić pojazdów mechanicznych i obsługiwać maszyn.
LEKI STOSOWANE W ZAKAŻENIACH ROBAKAMI OBŁYMI
PYRANTEL
Pochodna benzoimidazolu.
Skuteczny w zakażeniach glistą ludzką i owsikiem. Działa też na tęgoryjca.
Słabo wchłania się z przewodu pokarmowego. W przypadku owsicy leczenie powtarza się po 2 tyg.
Głównym przeciwwskazaniem jest niewydolność wątroby.
Działania niepożądane:
- zwiększenie aktywności aminotransferaz wątrobowych
- bóle i zawroty głowy
- senność lub bezsenność
MEBENDAZOL
Nieodwracalnie zaburza przyswajanie glukozy przez pasożyty powodując ich obumieranie z powodu braku pożywienia energetycznego.
Działa na:
Owsiki
Glistę ludzką
Tęgoryjca dwunastnicy
Włosogłówkę
Węgorka jelitowego
Słabo wchłania się z przewodu pokarmowego.
Przeciwwskazania: dzieci do 2-go roku życia w szczególnych przypadkach.
Działanie niepożądane:
Zaburzenia żołądkowo-jelitowe
Bóle głowy
Reakcje alergiczne
Leukopenia
Zmniejszenie stężenia hemoglobin
Zawroty głowy
Łysienie
Podczas leczenia i zaraz po zakończeniu nie należy spożywać alkoholu.
TIABENDAZOL
Działa podobnie do mebendazolu.
ALBENDAZOL
Hamuje polimeryzację tu buliny.
MA szerokie spektrum działanie przeciwpasożytniczego. Nie wchłania się z przewodu pokarmowego. Często powoduje działanie niepożądane.
LEWAMIZOL
Szybko i krótkotrwale poraża mięśnie nicieni. Skuteczny wobec glisty ludzkiej,
Zwiększa wydolność układu immunologicznego, zwiększa odporność nowotworową i ogólnie przeciw zakażeniom.
Wskazane jest zakażenie glistą ludzką, tęgoryjcem dwunastnicy.
Można go stosować jako lek immunostymulujący w zespołach z upośledzoną odpornością.
Przeciwwskazania:
- alergia na lek
- upośledzenie czynności wątroby i nerek
- choroby krwi
Działanie niepożądane:
Nudności, wymioty
Bóle brzucha i głowy
Przy dłuższym stosowaniu może dojść do leukopenii, agranulocytozy, uszkodzenia nerek.
Nie należy spożywać alkoholu podczas stosowania tego leku.
LEKI STOSOWANE W ZAKAŻENIACH WYWOŁANYCH STAWONOGAMI
LINDAN
Stosowany przeciw wszawicy i świerzbowi.
Wnika bezpośrednio do ciała pasożytów, nie działa na jaja.
Przeciwwskazania: nadwrażliwość na lindan. Należy ostrożnie stosować u chorych na padaczkę, Nie stosować u wcześniaków.
Działania niepożądane:
Biegunka, duszność
Sinica
Wymioty
Pobudzenie
Spadek ciśnienia tętniczego
Uszkodzenie wątroby, szpiku kostnego
Nie stosować u dzieci poniżej 2-go roku życia.
BENZOESAN BENZYLU
Działa przeciw świerzbowo i przeciw wszawiczo.
Działanie niepożądane:
- uczucie pieczenie w miejscu stosowania
- pokrzywki skórne
KTOTAMITON
Działa świerzbobójczo, przeciwświądowo, przeciwbakteryjnie,
Przeciwwskazania:
- ostre stany zapalne skóry
Nie należy stosować w okolicy oczu i ust i u dzieci do 2-go roku życia.
Działania niepożądane:
- reakcje skórne
- zaczerwienienia
- podrażnienia skóry