WSPÓŁCZESNE ZAGROŻENIA POCHODZENIA NATURALNEGO I TECHNICZNEGO
Podział zdarzeń:
*jednostkowe
*masowe
*mnogie
*katastrofy
Zdarzenia jednostkowe:
*poszkodowana jedna osoba
*udzielona pomoc medyczna w pełnym zakresie zgodnie ze standardami ratownictwa medycznego.
Zdarzenia mnogie:
*poszkodowanych więcej niż jedna osoba
*wszyscy poszkodowani otrzymują jednoczasowo na miejscu zdarzenia pomoc medyczną w pełnym zakresie.
Zdarzenia masowe:
*poszkodowana większa liczba osób
*niemożliwe jest jednoczasowy udział pomocy medycznej
Katastrofy:
*nagłe zdarzenie wymagające użycia sił i środków przekraczających możliwości lokalnych służb
*możliwe jest jednoczasowo udzielenie pomocy medycznej wszystkim poszkodowanym.
Segregacja:
*w zdarzeniu masowym
*w katastrofie.
#decyzja o uznaniu zdarzenia za masowe lub katastrofę podejmuje pierwszy zespół przybyły na miejsce zdarzenia.
Katastrofy:
A.naturalne – wywierane siłami natury.
B.techniczne – katastrofy budowlane, wypadki drogowe, lotnicze, morskie.
C.społeczne – zamieszki, panika tłumu.
D.intencjonalne – akty zbrojne, ataki terrorystyczne.
Skutki katastrof:
*ofiary w ludziach
*szkody materialne
*zniszczenia środowiskowe
*głód i epidemia.
Organizacja działań ratowniczych w katastrofie, 3 strefy bezpieczeństwa:
1.zniszczenia, ewakuacja poszkodowanych przez służby specjalne.
2.potencjalne niebezpieczeństwa.
3.bezpieczna, baza działań poszczególnych ...
Fazy działań ratowniczych:
A.wstępna – min/godz. od wystąpienia zdarzenia rozpoznanie zagrożeń, powiadomienie służb. Poszkodowani zdarzenia są w tej fazie nie służba i świadkowie zdarzenia.
B.konsolidacji – moment dotarcia służb na miejsce zdarzenia i decyzje zarządzające służbami, gromadzenie sił i środków, wstępna segregacja z następowym leczeniem na miejscu zdarzenia.
C.usuwanie skutków – specjalistyczne leczenie poszkodowanych w szpitalach, naprawa zniszczeń.
D.odległa – analizy zdarzeń, ocena działań ratowniczych w celu usprawniania działania służb, likwidacja skutków społecznych i ekonomicznych.
Działania ratownicze w katastrofie:
*poziom strategiczny – połowe sztabu kryzysu zapewniającego dostęp di sił i środków, komunikacja ze środkami masowego przekazu, koordynowanie ewakuacji poszkodowanych, zapewnienie pomocy socjalnej i psychologicznej, CPR.
*poziom taktyczny – działania sztabu na miejsce zdarzenia, koordynowane działania służbowe na miejscu katastrofy, kontakt z CPR.
*poziom wykonawczy – działania jednostek różnych służb ratowniczych na miejscu zdarzenia.
Strefy działania służb:
*bezpośredniego zagrożenia.
*transportu.
*bezpieczna.
TRIAGE – punkt segregacji medycznej.
Dekontaminacja – proces usunięcia lub neutralizacji subst. toksycznej powodującej skażenie chemiczne lub biologiczne ludzi, zwierząt i sprzętu.
Bioterroryzm – bezprawne użycie przemocy z zamiarem wymuszenia lub zastraszenia określonej społeczności za pomocą środków pochodzenia biologicznego.
*bakterie wirusy
*atak bezpośredni na ludzi lub pośredni przez zwierzęta hodowlane.
Motywy:
*odwet za poniesione szkody
*nacjonalizm, separdyzm ?
*działania mające na celu kontrolę nad społecznością.
Bron biologiczna:
*kat. A – patogeny chorób śmiertelnych: ospa prawdziwa, tężec, jad kiełbasiany.
*kat. B – patogeny groźnych chorób: salmonella, E-coli, Shigela.
*kat. C – patogeny inżynierii gen: myco plazma.
Dekontaminacja w skażeniu bronią biologiczną:
*zdjęcie skażonej odzieży
*spłukać skórę dużą ilością bieżącej wody
*wypłukać worek spojowiczy bieżącą wodą.
DEFIBRYLACJA
Defibrylacja- jest jedyną skuteczną i bezpieczną metodą w celu przekazywania częstoskurczu komorowego bez tętna lub migotania komór poprzez przepuszczenie prądu elektrycznego (stałego) na mięsień serca.
1947 pierwsze skuteczne zastosowanie defibrylatora.
1966 pierwsze zastosowanie w szpitalu
Wytyczne resuscytacji ILCOR 2000r (sa niezmienne od tego czasu):
*AED jest jedyną skuteczna metodą w przywracaniu prawidłowego rzutu serca.
Czynniki wplywajace na skuteczność defibrylacji:
*impedancja transtorakalna – oporność elektryczna kl. Piersiowej.
*energia wyladowania
*ustawienie elektrod
*fale mono i dwufazowe
*kształt fal dwufazowych – mniejsza niekorzyść dla pacjenta.
*szybkie podjecie defibrylacji
*bezpieczne prowadzenie defibrylacji.
Impedencja transtorakalna Zalezy od:
*miejsca przyłożenia elektrod
*upowietrznienia klatki piersiowej
*niejednorodność tkanek na drodze impulsu
*grubosci skory
*energię z jaką przykładamy łyżki dostosowujemy do pacjenta, do jego budowy ciała: drobna = mniejsza energia, obfite = duzo energi.
Impuls defibrylujacy
*impuls pradu stalego pochodzący z rozladowania akumulatora
*napiecie_kilka tysięcy v (3000 – 5000 wolt)
*natezenie pradu – kilkadziesiąt A, zalezy od odporności skóry.
Gotowosc do pracy
*czas ladowania defibrylatora
*automatyczne nastawienie energii wyladowania
*w najnowszych defibrylatorach to poniżej 3 sek.
Operator:
*ocenia EKG
*ustawia ładowanie 120, 150, 200, 360J.
Miejsce przyłożenia elektrod:
*elektrodę przykłada się nad koniuszkiem na lewo od brodawki sutkowej (środek elektrody powinien leżeć w linii pachowej środkowej), a druga na prawo od górnej części mostka, poniżej obojczyka. #♥#.
*jedna elektroda z przodu, w oklicy przedsercowej, a druga z tyłu za sercem w lewej okolicy podłopatkowej. #♥#
*przednia elektroda nad koniuszkiem sreca, tylna w prawej okolicy podłopatkowej #♥#
Defibrylatpory automatyczne – korzyści:
*łatwy w obsłudze
*nie wymagaja interpretacji EKG
*przydatne do defibrylacji przez „pierwsza osobe”
*zastosowanie w programach powszechnej dostępności do defibrylatorow (PAD)
Cechy idealnego AED
*latwy w uzyciu
*maly
*lekki
*niedrogi
*samotestujacy
*powinien posiadac pamiec i rejestrowanie danych
Implantowany defibrylator – kardiowerter – podstawowa terapia dla chorych zagrożenie nagłym zatrzymaniem krążenia.
UDRAZNIANIE DROG ODDECHOWYCH W PROCEDURACH MEDYCYNY RATUNKOWEJ
Droznosc drog oddechowych:
*rękoczyn Esmarcha
*pozycja boczna bezpieczna
*pozycja czoło – żuchwa.
Trudnosc w utrzymaniu drożnosci drog oddechowych
*anatomiczne przyczyny trudnosci w utrzymaniu drożnosci i intubacji drog oddechowych
-krotka i nieruchoma szyja
-szczegolne uzębienie
-nieskie łuki podniebienne
-duży jezyk
-waska szpara ust
-cofnieta żuchwa
-niezdolnosc do subluksacji żuchwy
Medyczne przyczyny trudnej intubacji
*wrodzone
*nabyte
-urazowe – złamania żuchwy i odcinka szyjnego kregosłupa
-infekcyjne – zapalenie nagłośni, ropnie twarzy
-endokrynologiczne – powiekszenie tarczycy, otyłość
-nowotworowy – jezyka, szyi, jamy ustnej
-ankyloza, zapalenie stawów kręgosłupa, rzs
-ciąża
Kliniczne testy ocenijace drogi oddechowe
*skala wilsona
*skala mallampatiego - 4
*test patia – między bródka a jabłkiem Adama.
*odleglosć mostkowo – brodkowa
Przyrządowe udrażnianie dróg oddechowych:
-rurka ustno –gardłowa (guedella)
-rurka nosowo gardłowa
-maska copa
Wady rurek ustno i nosowo gardłowych:
-brak zabezpieczenia przed przedostaniem się tresci żoładka
-mozliwosc uszkodzenia tkanki
-mozliwosc prowokacji wymiotow
Sposoby alternatywne
-Combitube
-maska krtaniowa
-rurka krtaniowa
Sposoby inwazyjne
-konikopunkcja
-konikotomia
-jedynie skuteczna wentylacja przy konikopunkcji – wentylacja strumieniowa
Różniaca:
-tracheotomia -
-tracheostomia -
Zestaw do intubacji:
-rurka róznej grubości
-laryngoskop
-rurka ustno – gardłowa
-strzykawaka
-ambu
-stetoskop
-rękawiczki
-żel lignokaina
-kleszczyki
-prowadnica
Intubacja: można przeprowadzic intubacje:
-w znieczuleniu miejscowym u nieprzytomnego pacjenta
-w znieczuleniu ogólnym, u nieprzytomnego pacjenta
Techniki intubacji powyżej strun głosowych
*na ślepo
-nosowa
-przez maske krtaniowa
-po palcu
*z wizualizacja krtani
-przez usta z użyciem laryngoskopu
-laryngoskopia fiberskopowa
Techniki intubacji ponizej strun głosowych
*konikopunkcja
-intubacja wsteczna
-konikopunkcja i konikotomia
*tracheostomia
Potwierdzenie intubacji tchawicy
*inrubacja pod kontrola wzroku
1. Osłuchanie żoładka + osłuchanie prawego i lewego płuca
2. Co2 w powietrzu wydechowym (kapanometria, po 6 oddechach)
3. Obecność ruchów klatki piersiowej i skraplanie pary na sciance rurki intubacyjnej
4. Detektor przełykowy
5. Fibroskopowa wizualizacja tchawicy
Powikłania intubacji:
@1(laryngoskopia)
*uszkodzenie tkanki położonych miedzy wargami a tchawica
*wzrost ciśnienia
*zaburzenia rytmu
*skurcz i obrzek krtani
*skurcz oskrzeli
*prowokacja wymiotów
@2 (wczesne)
*intubacja przełyku
*aspiracja płucna
*przemieszczenie rurki z tchawicy
*intubacja oskrzeli
*niedrożność drog oddechowych
@3 (poźne)
*owrzodzenie strun głosowych
*odlezyna tchawicy
-zwezenie tchawicy
-perforacja tchawicy
*uszkodzenie nerwu krtaniowego wstecznego i górnego
Trudna intubacja
*brak możliwości uwidocznienia wejścia do krtani – intubacja „na slepo” choc posługujemy się laryngoskopem
Trudności intubacji:
-pełen zoładek ,otyłość, ciaża wysoka.
-uraz twarzoczaszki
-szczękościsk.
WYTYCZNE RESUSCYTACJI 2010 ALS
u dorosłych 30:2 BLS i ALS
u dzieci BLS 30:2, w ALS 15:2
oddechy 10 w resuscytacji
uciski 100/min – 120/min
uciśnięcie kl. Piersiowej do 5-6cm.
VF – migotanie - AED
VT – częstoskurcz – AED
ASY – asystolia – masaż
PEA – czynność elektryczna bez tętna – masaż.
Odwracalne przyczyny NZK:
*4 H:
-hipoksja
-hipowolemia
-hipo/hiperkaliemia/ zaburzenia metaboliczne
-hipotermia.
*4 T:
-zaburzenia zatorowo – zakrzepowe
-tamponada osierdzia
-zatrucia
-odma prężna.
WYPADKI KOMUNIKACYJNE
Zasady postępowania:
A.bezieczeństwo
B.wstępna ocena sytuacji: co, gdzie, ile, czy ludzie leżą/chodzą.
C.tel. ratunkowy
D.podejdź do pojazdu:
*ponownie ocen bezpieczeństwo
*zaparkuj własne auto w bezpiecznym miejscu i wlącz światła
*nałóż coś odblaskowego lub jaskrawego
*wylącz stacyjkę i kluczyk połóż na deskę rozdzielczą
E.ocen stan poszkodowanych:
*próbuj nawiązać kontakt słowny i ewentualnie zbierz wywiad.
*w razie braku kontaktu ocen oznaki zachowanego krążenia .
F.zaopatrz poszkodowanych do czasu przyjazdu karetki bez wyciągania z pojazdu:
*kiedy wyciągać:
a)zagrożenia życia poszkodowanego – RKO, krwotok nie do opanowania.
b)zagrożenie „środowiskowe” – pożar, przepaść, ruchliwa droga.
Mechanizmy wypadków drogowych:
*zderzenie czołowe
*boczne
*tylne
*dachowanie.
Mechanizmy urazu:
*uraz deski rozdzielczej
*uraz kolumny kierownicy
*wyrzucenie z pojazdu.
Skutki deceleracji:
*np.: rozerwanie przepony, aorty, dużych dróg oddechowych.
Następstwa urazów komunikacyjnych:
*obrażenia kręgosłupa szyjnego
*obraż. Czaszkowo – mózgowe
*obraż. Wielonarządowe
*mnogie obraż. Ciała
*wielomiejscowe złamania miednicy.
Urazy czaszkowo – mózgowe:
*uderzenie głową o szybe, słupek:
-złamanie ...
*uraz głowy i objawy ...
Bezpieczeństwo:
*aktywne – hamulec.
*bierne – poj. Bezpieczne, poduszki powietrzne.
Obrażenia ciała u pieszych:
*obrażenia kończyn dolnych
*złamania miednicy i kości udowej
*obraż głowy i kręgosłupa.