Temat 1

Budowla:

każdy obiekt budowlany nie będący budynkiem lub obiektem małej architektury. Budowle stanowią przedmiot powstały w wyniku działalności budowlanej, stanowiącej całość użytkową, wyodrębniony w przestrzeni i połączony z gruntem w sposób trwały.

Do budowli należą:

lotniska, drogi, linie kolejowe, mosty, estakady,

tunele, kominy przemysłowe, sieci techniczne, wolnostojące maszty antenowe,

wolno stojące trwale związane z gruntem urządzenia reklamowe, budowle ziemne, budowle hydrotechniczne,

budowle obronne, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje uzdatniani wody, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, obiekty sportowe, pomniki.

Budynek:

obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiadający fundament i dach.

Budynek ogranicza zamkniętą przestrzeń wydzieloną dla jej użytkowania dla określonych celów

Obiekt Małej architektury:

niewielkie obiekty budowlane takie jak:

-kultu religijnego (kapliczki, figury, krzyże),

-posągi, wodotryski i inne obiekty architektury ogrodowej,

-obiekty użytkowe służące rekreacji codziennej i utrzymaniu porządku, jak: piaskownice, huśtawki, drabinki, osłony śmietnikowe,

Pojęcia:

-odbudowa - polega na przywróceniu zdolności użytkowej zniszczonemu obiektowi budowlanemu lub budynkowi,

-Rekonstrukcja - polega na całkowitym lub częściowym odtworzeniu zniszczonego obiektu budowlanego lub budynku w miejscu jego lokalizacji,

-przebudowa - polega na wprowadzeniu zasadniczych zmian w istniejącym obiekcie budowlanym (np. wymianie elementów konstrukcyjnych lub instalacji) w celu uzyskania ulepszeń technicznych, zmiany funkcji lub przystosowania obiektu do zmienionych warunków,

- rozbudowa - polega na powiększeniu istniejącego obiektu budowlanego lub budynku, np. przez powiększenie kubatury,

- nadbudowa - polega na zwiększeniu wysokości budowli lub budynku bez zmiany powierzchni zabudowy,

- dobudowa - polega na zwiększeniu powierzchni zabudowy,

- adaptacja - polega na przystosowaniu obiektu budowlanego lub budynku do spełnienia odmiennych funkcji niż te, do których został wybudowany bądź nowych warunków (np. wskutek zmiany przepisów),

- remont - to wykonywanie robót budowlanych w istniejącej budowli wykraczających poza zakres bieżących prac konserwacyjnych, nie powodujący jednak zmian w użytkowaniu budowli,

Podział budynków:

- budynki mieszkalne - budynki wielorodzinne, domy mieszkalne zawierające nie mniej niż 4 mieszkania, dom jednorodzinny oraz dom mieszkalny w zabudowie zagrodowej,

- budynek w zabudowie wielorodzinnej - budynek mieszkalny zawierający więcej niż 4 mieszkania lub zespół takich budynków,

- budynek w zabudowie jednorodzinnej - budynek mieszkalny jednorodzinny lub zespół takich budynków w układzie wolnostojącym, bliźniaczym, szeregowym, atrialnym, a także budynek mieszkalny zawierający nie więcej niż 4 mieszkania lub zespół takich budynków,

- budynek zamieszkania zbiorowego - budynek przeznaczony do okresowego pobytu ludzi poza stałym miejscem zamieszkania, taki jak hotel, motel, pensjonat, dom wypoczynkowy, schronisko, koszary, zakłady karne, domy rencistów lub dziecka,

- budynek użyteczności publicznej - budynek przeznaczony do wykonywania funkcji administracji państwowej, samorządowej, wymiaru sprawiedliwości, kultu religijnego, oświaty, nauki, służby zdrowia, opieki społecznej, handlu, usług turystycznych, sportu itp.,

Elementy, ustroje:

Elementami budynku są:

belka, słup, płyta, krokiew

Ustrojami budynku są:

ściana, strop, klatka schodowa, dach.

Zarówno elementy budynku jak i ustroje budowlane mogą spełniać funkcje wyłącznie konstrukcyjną, np. fundamenty, stropy, lub osłonową jak np. ściany osłonowe lub stropodachy, ale także mogą łączyć obie te funkcje, np. niektóre rodzaje ścian zewnętrznych.

Prawidłowe projektowanie obiektów budowlanych:

bezpieczeństwo ludzi i mienia, ochronę środowiska,

ochronę zdrowia i życia ludzi przed skutkami stosowania procesów technologicznych w obiektach będących zakładami pracy, ochronę dóbr kultury, warunki zdrowotne oraz niezbędne warunki do korzystania z obiektów użyteczności publicznej i mieszkaniowego budownictwa wielorodzinnego przez osoby niepełnosprawne, racjonalne wykorzystanie energii, warunki użytkowe zgodne z przeznaczeniem obiektu, a w szczególności w zakresie: oświetlenia, zaopatrzenia w wodę, ogrzewanie, wentylację, łączność, ochrony przeciwpożarowej oraz usuwania ścieków i odpadów,

ochrony ludności zgodnie z wymogami obrony cywilnej,

ochrony uzasadnionych interesów osób trzecich.

Ocena bezpieczeństwa konstrukcji budynku

Zapewnienie bezpieczeństwa ludzi i mienia wymaga wykonania obliczeń statycznych i wytrzymałościowych. Obliczenia statyczne i wytrzymałościowe mają na celu zapewnienie lub ocenę bezpieczeństwa konstrukcji obiektu budowlanego (budynku) oraz sprawdzenie możliwości użytkowania tych konstrukcji. Obliczenia przeprowadza się wg metody stanów granicznych. Do obliczeń przyjmuje się charakterystyczne i obliczeniowe wartości obciążeń i wytrzymałości materiałów.

UKŁADY KONSTRUKCYJNE BUDYNKÓW

-ustroje ścianowe lub ścianowo-słupowe - (budynki mieszkalne, hotele, szpitale itp. składające się z wielu małych pomieszczeń) W ustrojach tych rolę nośną pełnią ściany konstrukcyjne budynku. Rozróżnia się układy konstrukcyjne podłużne, w których ściany nośne biegną w kierunku podłużnym budynku, poprzeczne - ze ścianami usytuowanymi prostopadle do podłużnej osi budynku, krzyżowe - ze ścianami nośnymi usytuowanymi w obydwu kierunkach i mieszane.

ustroje szkieletowe, - (budynki biurowe, produkcyjne, magazyny, parkingi itp., czyli tam, gdzie wymaga się większych powierzchni użytkowych) W ustrojach tych rolę nośną pełnią słupy i rygle - układy ramowe - z nielicznymi ścianami usztywniającymi lub trzonami komunikacyjnymi. Rozróżnia się konstrukcje szkieletowe o układzie podłużnym, w którym rygle przebiegają równolegle do podłużnej osi budynku oraz układy poprzeczne, w których rygle są usytuowane prostopadle do podłużnej osi budynku.

2 temat:

Wymagania użytkowe

Kształt bryły geometrycznej budynku i wybór ustroju konstrukcyjnego zależy od wielu czynników:

- lokalizacji (rejonu, w którym ma być wzniesiony) ,

przeznaczenia, wysokości, rodzaju materiału użytego na konstrukcję i obudowę (ściany zewnętrzne), metod wykonania, kosztu itp..

Klasy długowieczności budynków

Budynki tymczasowe - użytkowane do 20 lat,

Budynki stałe

- klasa długowieczności 20-50 lat,

- klasa długowieczności 50-100 lat,

- klasa długowieczności powyżej 100 lat

Budynki powinny spełniać następujące wymagania:

- ochrony przed wpływami atmosferycznymi (temperatura, opady, nasłonecznienie),

- ochrony przed czynnikami pochodzącymi z zewnątrz lub wnętrza budynku (hałas od komunikacji i urządzeń produkcyjnych, kurz, zanieczyszczenia itp.),

- sztywności przestrzennej budynku, jego stateczności i wytrzymałości ustrojów konstrukcyjnych na działanie sił zewnętrznych (wiatr, śnieg, ruchy podłoża gruntowego itp..) oraz sił wywołanych użytkowaniem (obciążenia od ludzi, maszyn, urządzeń, materiałów itp.),

- Trwałości budynku (konstrukcji nośnej oraz innych elementów) w planowanym okresie użytkowania,

- Wykonania budynków z materiałów nieszkodliwych dla zdrowia ludzkiego lub inwentarza żywego,

- bezpieczeństwa pożarowego,

- oświetlenia naturalnego i sztucznego, instalacji ogrzewczych i innych.

Budynki mieszkalne oraz te, w których znajdują się pomieszczenia przeznaczone na pobyt ludzi oraz budynki i urządzenia uciążliwe dla otoczenia należy ustawiać w takiej odległości od siebie, aby ograniczyć lub wyeliminować uciążliwości.

W zależności od stopnia uciążliwości obiektów budowlanych i urządzeń, dzieli się je na cztery kategorie.

Do uciążliwości zalicza się w szczególności:

- szkodliwe promieniowanie i oddziaływanie pól elektromagnetycznych,

- hałas i drgania (wibracje),

- zanieczyszczenie powietrza,

- zanieczyszczenie gruntu i wód.

Jeżeli uciążliwości te nie występują, należy zachować odległości zabudowy od granic z sąsiednimi działkami co najmniej:

4 m - dla budynków zwróconych w stronę granicy ścianą z otworami okiennymi lub drzwiowymi,

3 m - dla budynków zwróconych w stronę granicy ścianą bez otworów.

2.2.Wymagania izolacyjności cieplnej i inne wymagania związane z oszczędnością energii

OSZCZĘDNOŚĆ ENERGII IIZOLACYJNOSC CIEPLNA

§ 328. Budynek i jego instalacje grzewcze, wentylacyjne i klimatyzacyjne powinny być zaprojektowane i wykonane w taki sposób, aby ilość energii cieplnej, potrzebnej do użytkowania budynku zgodnie z jego przeznaczeniem, można było uznać na racjonalnie niskim poziomie.

Dla budynku mieszkalnego wielorodzinnego i zamieszkania zbiorowego wymagania określone w § 328 uznaje się za spełnione, jeżeli wartość wskaźnika E, określającego obliczeniowe zapotrzebowanie na energie końcową (ciepło) do ogrzewania budynku w sezonie grzewczym, wyrażone ilością energii przypadającej w ciągu roku na 1 m³ kubatury ogrzewanej części budynku, jest mniejsza od wartości granicznej E_o.

Dla budynku mieszkalnego w zabudowie jednorodzinnej wymagania określone w § 328 uznaje się za spełnione, jeżeli:

1) wartość wskaźnika E, o którym mowa w ust. 1, jest mniejsza od wartości granicznej E_o, lub

2) przegrody zewnętrzne odpowiadają wymaganiom izolacyjności cieplnej oraz innym wymaganiom związanym z oszczędnością energii, określonym w załączniku do rozporządzenia.

3) Dla budynku użyteczności publicznej i budynku przemysłowego wymagania określone w § 328 uznaje się za spełnione, jeżeli przegrody zewnętrzne odpowiadają wymaganiom izolacyjności cieplnej oraz innym wymaganiom związanym z oszczędnością energii, określonym w załączniku do rozporządzenia.

Wskaźnik sezonowego zapotrzebowania na ciepło do

ogrzewania w standardowym sezonie ogrzewczym

E = Q/V, kWh/(m³ rok)

E<E₀

E_o = 29 kWh/(m³ rok) przy A/V < 0,20

E_o = 26 + 12 A/V kWh/(m³ rok) przy 0,20 < A/V < 0,90

E_o = 37,4 kWh/(m³ rok) przy A/V > 0,90

A jest sumą powierzchni ścian zewnętrznych, dachów i stropodachów, podłóg na gruncie lub stropów nad piwnicą nie ogrzewaną, stropów nad przejazdami, oddzielających część ogrzewaną budynku od powietrza zewnętrznego, liczonych po obrysie zewnętrznym,

V -jest kubaturą ogrzewanej części budynku Wskaźnik E obliczany jest wg PN-B-02025

Pole powierzchni okien oraz przegród przezroczystych nie może być większe niż:

A_Omax = 0,15 A_z + 0,03 A_w

Az - jest sumą pól rzutu poziomego wszystkich kondygnacji nadziemnych (w zewnętrznym obrysie budynku) w pasie o szerokości 5 m wzdłuż ścian zewnętrznych,

Aw - jest sumą pól powierzchni pozostałej części rzutu poziomego wszystkich kondygnacji po odjęciu Az

- Temperatura na wewnętrznej powierzchni przegród budowlanych powinna być wyższa co najmniej o 1 stopień C od punktu rosy powietrza w pomieszczeniu, przy obliczeniowych wartościach temperatury powietrza.

- Przegrody zewnętrzne nieprzezroczyste, złącza między przegrodami i częściami przegród oraz połączenia okien z ościeżnicami powinny być całkowicie szczelne na przenikanie powietrza.

- Współczynnik infiltracji powietrza dla otwieranych okien i drzwi balkonowych powinien być mniejszy od 1,0 m3 /(m*h*daPa2/3).

WARUNKI ZABEZPIECZENIA PRZED POŻAREM

Budynki i urządzenia z nim związane powinny być zaprojektowane i wykonane w sposób zapewniający w razie pożaru:

- nośność konstrukcji przez założony czas,

- ewakuację ludzi,

- prowadzenie akcji ratowniczej oraz ograniczenie rozprzestrzeniania się pożaru w obiekcie i na sąsiednie obiekty,

Budynki, ich części lub pomieszczenia ze względu na ich funkcje kwalifikuje się do kategorii zagrożenia ludzi:

ZL I - budynki użyteczności publicznej lub ich części, w których mogą przebywać ludzie w grupach ponad 50 osób,

ZL II - budynki lub ich części przeznaczone do użytku ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się,

ZL III - szkoły, budynki biurowe, domy studenckie, internaty, hotele, ośrodki zdrowia, otwarte przychodnie lekarskie, sanatoria, lokale handlowo-usługowe, w których możne przebywać do 50 osób, koszary, pomieszczenia ETO, zakłady karne i inne,

ZL IV -budynki mieszkalne,

ZL V - archiwa, muzea i biblioteki.

kategorie zagrożenia ludzi określają przepisy o ochronie przeciwpożarowej

W zależności od obciążenia ogniowego *) lub kategorii zagrożenia ludzi ustalono pięć klas odporności pożarowej budynku, podanych w tabeli poniżej w kolejności od najwyższej do najniższej i oznaczonych literami: A, B, C, D i E

Dla poszczególnych klas odporności pożarowej stawiane są wymagania minimalnej odporności ogniowej (w minutach) elementów budowli. Na przykład dla klasy A - (ściany nośne, słupy i podciągi) powinny przenosić obciążenie ogniowe przez 240 minut, stropy zaś przez 120 minut, natomiast dla klasy B wartości te wynoszą odpowiednio 120 minut i 60 minut.

Drzwi do dźwigu lub przedsionka dźwigu powinny mieć klasę odporności ogniowej nie mniejszą niż połowa odporności ogniowej ścian, a szyb dźwigu przeciwpożarowego powinien być wyposażony w urządzenia do oddymiania.

Ze względu na zapobieganie rozprzestrzeniania się ognia budynki powinny być podzielone na strefy pożarowe. Strefy pożarowe mogą obejmować teren, na którym zlokalizowane są obiekty budowlane lub mogą dotyczyć samych budynków. W budynkach zaliczanych do kategorii zagrożenia ludzi każdą kondygnację oddziela się od innej kondygnacji w sposób zabezpieczający przed przenikaniem ognia.

Sposób wykonania oddzielenia stref pożarowych w budynkach pokazano na rysunkach.

W pomieszczeniach, w których mogą przebywać ludzie zapewnia się bezpieczne wyjście prowadzące bezpośrednio na przestrzeń otwartą albo bezpośrednio lub pośrednio na poziome lub pionowe drogi komunikacji ogólnej, tzw. Drogi ewakuacyjne. Do ewakuacji ludzi służą schody, pochylnie, drabiny, galerie, przejazdy oraz dźwigi.

Schody i pochylnie służące do celów ewakuacyjnych należy obudować ścianami i stropami o klasie odporności ogniowej wymaganej dla ścian nośnych i stropów danego budynku.

W zależności od kategorii zagrożeń ludzi dopuszczalne długości dojść ewakuacyjnych nie powinny przekraczać następujących wartości:

- przy jednym dojściu dla kategorii II - 10 m,

- przy jednym dojściu dla kategorii I, III, IV i V - 20 m ,

- przy dwóch dojściach dla kategorii II - 30 m, a dla kategorii I -III, V - 45 m.

TRWAŁOŚĆ KONSTRUKCJI

- Budynki i konstrukcje budowlane powinny, przez cały przewidywany czas użytkowania w określonych warunkach środowiskowych i przy właściwej konstrukcji, odpowiadać założonemu przeznaczeniu.

- Przy określeniu trwałości konstrukcji budowlanych należy uwzględniać warunki środowiskowe, na działanie których konstrukcja będzie narażona, oraz umiejscowienie elementu konstrukcyjnego w budowli i sposób jego zabezpieczenia przed działaniem niekorzystnych czynników.

- Warunki środowiskowe dzieli się na pięć klas:

> Klasa 1: środowisko suche - wnętrza budynków mieszkalnych biurowych, a także nie podlegające zawilgoceniu wewnętrzni warstwy ścian szczelinowych (uwaga: Klasa 1 obowiązuje tylkc wówczas, gdy mur lub jego komponenty nie są narażone v trakcie budowy przez dłuższy czas na niekorzystne warunk środowiskowe).

> Klasa 2: środowisko wilgotne wewnątrz pomieszczeń lut środowisko zewnętrzne łącznie z elementami znajdującymi się v nieagresywnym gruncie lub wodzie.

> Klasa 3: środowisko wilgotne z występującym mrozem środkami odladzającymi.

> Klasa 4: środowisko wody morskiej - elementy pogrążom całkowicie lub częściowo w wodzie morskiej, elem,entj położone w strefie bryzgów wodnych lub znajdujące się v powietrzu nasyconym solą.

> Klasa 5: środowisko agresywne chemicznie (gazowe, płynne luł

SZTYWNOŚĆ PRZESTRZENNA BUDYNKU

Każdy budynek i budowla powinny być tak skonstruowane i wykonane, aby ich użytkowanie było pewne i bezpieczne. Od konstrukcji budynku wymagane jest spełnienie trzech warunków:

- 1)wytrzymałości, 2) stateczności, 3) sztywności.

1) Warunek wytrzymałości oznacza, że zarówno poszczególne elementy, jak i ustroje konstrukcyjne powinny z pewnym zapasem bezpieczeństwa przenosić obciążenia na nich działające.

2) Warunek stateczności polega na tym, że budynek (budowla) nie ulega przesunięciu pod wpływem działania sił poziomych oraz nie doznaje obrotu.

3) Warunek sztywności polega na ograniczeniu przemieszczeń pionowych i poziomych konstrukcji. Jako miarę sztywności przestrzennej budynku przyjmuje się zwykle wartość wychylenia bocznego.

DYLATACJA (przerwa dylatacyjna) - szczelina celowo utworzona w konstrukcji architektonicznej. Wydzielone elementy, ich fragmenty samodzielnie przenoszą przewidywane obciążenia, odkształcenia i przesunięcia. Dylatacje dzielimy na:

- konstrukcyjne - wydzielają fragmenty budynku stanowiące jednolitą całość pod względem statyki. Stosowane są przy zmianie sposobu posadowienia, zmianie układu konstrukcyjnego budynku, dużych różnic w obciążeniach, przy znacznych wymiarach budowli w rzucie poziomym -

- termiczne - mają za zadanie wyeliminowanie wpływu dużych naprężeń od odkształceń termicznych (rozszerzalność termiczna) poszczególnych fragmentów budynku

- technologiczne - eliminują wpływ skurczu lub pęcznienia materiałów użytych do wykonania elementu budowli

- przeciwdrganiowe - mają zadanie eliminacji lub zmniejszenia wpływu drgań, wstrząsów itp. jednego elementu na drugi. Stosowane np. pomiędzy maszyną a jej fundamentem, posadzką a fundamentem maszyny wytwarzającej drgania (np. młot), w rejonach trzęsień ziemi lub szkód górniczych.

Maksymalne odległości między przerwami dylatacyjnymi w budynkach murowanych

Rodzaj muru ściany zewnętrznej	Odległość między przerwami dylatacyjnymi [m]
	Zaprawa cementowa	Zaprawa cementowo-wapienna
Z elementów ceramicznych	50	60
Z innych elementów	25	40

3 Temat: Stropy

Stropy są to przegrody poziome między kondygnacjami budynku składające się z:

- konstrukcji nośnej,

- podłogi,

- sufitu.

Stropy powinny spełniać następujące zadania:

- przenosić obciążenia stałe i zmienne (technologiczne),

- usztywniać ściany budynku w płaszczyznach poziomych,

- stanowić przegrody, przed przedostawaniem się ognia w trakcie pożaru w sąsiednich kondygnacjach,

- chronić pomieszczenia na poszczególnych kondygnacjach od przenikania ciepła i dźwięków,

- stanowić szczelną przegrodę przed wilgocią, gazami, oparami produkcyjnymi, zapachami itp.

Stropy powinny odznaczać się odpowiednią wytrzymałością i sztywnością, aby w wyniku nadmiernych ugięć nie powstawały rysy na tynku i nie uległa pogorszeniu izolacyjność akustyczna.

Najlepsze usztywnienie poziome zapewniają stropy żelbetowe monolityczne. Najgorzej pod tym względem zachowują się stropy drewniane. Stropy tworzą mniej lub bardziej sztywne tarcze, których zadaniem jest przenoszenie obciążeń poziomych, głównie parcia wiatru na ściany poprzeczne budynku. Aby to jednak mogło nastąpić, stropy powinny być połączone ze ścianami, czyli zakotwione, przy czym sposób zakotwienia zależy od rodzaju stropów.

Ze względów ekonomicznych belki stropowe powinny być układne w kierunku mniejszej szerokości pomieszczenia (na ścianach konstrukcyjnych), tak aby ich rozpiętość była możliwie najmniejsza.

Inna funkcja pełniona przez stropy, tj. oddzielenie od siebie lub otoczenia pomieszczeń, polega na spełnieniu określonych zaleceń w zakresie izolacyjności cieplnej lub akustycznej.

Izolacyjność cieplna odgrywa zasadniczą rolę w przypadku stropów nad piwnicami, przejazdami i stropów najwyższej kondygnacji.

W stropach międzypiętrowych najważniejsza jest izolacyjność akustyczna. Aby właściwie zabezpieczyć pomieszczenia przed przenikaniem dźwięków powietrznych, stropy powinny być ciężkie i szczelne. Przed przenikaniem dżeięków materiałowych chronią miękkie wykładziny podłogowe.

Podział stropów

Rozwiązania stropów można kwalifikować wg różnych kryteriów:

1. Przeznaczenia funkcjonalnego i położenia.

- stropy międzykondygnacyjne,

- stropy poddasza,

- stropy nad ostatnią kondygnacją - stropodachy,

- stropy nad podziemiami.

2. Ze względu na rodzaj konstrukcji nośnej stropu.

- stropy płytowe zbrojone jednokierunkowo,

- stropy płytowe zbrojone wielokierunkowo,

- stropy płytowo-żebrowe,

- stropy gęstożebrowe,

- stropy belkowe,

- stropy kasetonowe,

3. W zależności od rodzaju materiałów stosowanych na - - konstrukcję nośną

- drewniane,

- stalowe,

- stalowo-betonowe,

- stalowo-ceramiczne,

- ceramiczno-żelbetowe,

- żelbetowe,

- z betonu sprężonego,

Stropy belkowe

Głównym elementem nośnym w stropie belkowym jest belka, na której opierają się elementy wypełniające w postaci płyt czy sklepień, a na nich warstwy wykończeniowe (podłogowe). Tak utworzony ustrój konstrukcyjny stropu: elementy nośne - belki i wypełnienie przestrzeni między nimi, występuje w różnych wariantach, zarówno co do sposobu wypełnienia, jak i materiału. Belki mogą być drewniane, stalowe i żelbetowe o przekroju prostokątnym, dwuteowym lub teowym.

Stropy żelbetowe monolityczne

Stropy płytowe

W budownictwie jednorodzinnym stropy żelbetowe płytowe zazwyczaj projek­tuje się i wykonuje jako monolityczne. W rzucie mają one najczęściej kształt regularny (prostokąta, kwadratu, koła. trójkąta), rzadziej nieregularny.

Pod względem statycznym rozróżnia się płyty pracujące jedno- i wielokierun­kowo.

Do pracujących jednokierunkowo zalicza się płyty (rys. 7-1) utwierdzone na jednej krawędzi, oparte na równoległych podporach ciągłych, np. ścianach, belkach itp., a także podparte na trzech lub czterech krawędziach, jeżeli stosunek długości krawędzi dłuższej do krótszej jest większy od 2. Jeżeli wartość tego stosunku nie przekracza 2, to tak podparte płyty pracują dwukierunkowo.

7.2.3. Stropy płytowo-żebrowe

Stropy płytowo-żebrowe w budownictwie jednorodzinnym stosuje się dość rzadko.

Wykonuje sieje zwłaszcza jako stropy nad piwnicami, garażami, pomiesz­czeniami gospodarczymi itp. Niekiedy stanowią one konstrukcję płyt fundamen­towych. W projektowaniu tego rodzaju stropów przyjmuje się na ogół rozpiętości przęseł płyty równe 1,50 -=- 3,00 m oraz rozpiętości żeber około 5.00 - 8,00 m (rys. ⁷-13a). Jeżeli strop ma większe wymiary, to oprócz żeber stosuje się również podciągi. Stropy płytowo-żebrowe są na obwodzie opierane zazwyczaj na podporach ciągłych (np. ścianach), a wewnątrz na słupach.

7.3. Stropy gęstrożebrowe

7.3.1. Rodzaje stropów gęstożebrowych

Jako gęstożebrowe określa się stropy, których żebra są rozstawione nie rzadziej niż co 900 mm. Ze względu na sposób wykonania dzieli sieje na monolityczne,

prefabrykowane i monolityczno-prefabrykowane. Stropy te projektuje się za­zwyczaj bez elementów⁷ wypełniających przestrzenie między żebrami lub z ele­mentami wypełniającymi sztywnymi i trwałymi, ale nie pełniącymi funkcji wytrzymałościowej, a więc nie współpracującymi z konstrukcją stropu w przeno­szeniu obciążeń. Takimi elementami są najczęściej pustaki ceramiczne, żużlo-. gruzo- bądź żwirobetonowe, gipsowe itp. Do tej grupy należą m.in. stropy Akermana, Ceram, Fert, EF45. Teriva, SZ-ITB, DZ i inne.

7.3.3. Strop Akermana

Jest to strop monolityczny, z wypełnieniem pustakami ceramicznymi). Pustaki mają wysokość 150, 180, 200 lub 220 mm (cztery typy) oraz długość 195 mm (odmiana 200) i 295 mm {odmiana 300). W konstrukcji stropu pustaki powinny być tak układane, żeby w sąsiednich pasmach były przesunięte o pół długości pustaka.

Płyta stropu ma najczęściej grubość 30 lub 40 mm, zależnie od wartości i rodzaju obciążenia zmiennego.

Wykonanie stropu:

Po doprowadzeniu ścian do poziomu ułożenia stropu i ich spoziomowaniu przystępuje się do postawienia rusztowania
i deskowania dla pustaków Ackermana. Stosuje się stemple z okrąglaków o średnicy nie mniejszej niż 14 cm. Układa się na nich poprzecznie (rygle) z desek grubości co najmniej 38 mm. Stemple powinny być stężone deskami o grubości 24 ÷ 32 mm, przybitymi do nich na krzyż. Na ryglach układa się deskowanie z prześwitami, rozmieszczonymi w taki sposób, aby pod żebrem wypadała deska. Poziom deskowania reguluje się przez podbijanie lub luzowanie klinów pod stemplami. Gdy parter nie jest podpiwniczony, stemple powinny być ustawione na podkładzie z deski o grubości 38mm.

Strop CERAM 45B

jest gęstożebrowym monolitycznym stropem o konstrukcji ceramiczno-żelbetowej wykonywanym na budowie z gotowych elementów tj. belek stalowo-ceramicznych i pustaków ceramicznych. Do wykonania stosowane są pustaki ceramiczne o wysokości 20 cm zalane betonem B-15 o grubości 3 cm stanowiącym górną płytę stropową gdzie całkowita wysokość konstrukcyjna stropu wynosi 23 cm. Belki stropowe mają długość 2,37 - 5,97 m ze stopniowaniem co 0,3 m ułożone w rozstawie 45 cm. Stropy mają zastosowanie w obiektach budownictwa ogólnego o dopuszczalnych granicznych obciążeniach stropu.

Stropy Fert:

Są to stropy ceramiczno-żelbetowe gęstożebrowe, betonowane na miejscu budowy, stosowane głównie
w budownictwie jednorodzinnym. Składają się one z prefabrykowanych belek ceramiczno-żelbetowych, pustaków ceramicznych, żeber żelbetowych i płyty betonowej
    Rozróżnia się trzy rodzaje stropów:
1) stropy Fert-20 o rozstawie żeber co 40 cm i wysokości 23 cm; dopuszczalne obciążenie włas­ne 348 daN/m² (rys. 3
2) stropy Fert-45 o rozstawie żeber co 45 cm i wysokości 23 cm; dopuszczalne obciążenie własne 340 daN/m², użytkowe 325 daN/m² (rys. 4 i 5);
3) stropy Fert-60 o rozstawie żeber co 60 cm i wysokości 24 cm; dopuszczalne obciążenie własne 305 daN/m² i użytkowe 325 daN/m² (rys. 6).

    Dobór belek polega jedynie na sprawdzeniu, czy obrana konstrukcja (rodzaj) stropu przy obciążeniu użytkowym występującym w pomieszczeniu nie przekroczy dopuszczalnego obciążenia użytkowego, tj. masy podłogi, lekkich ścianek działowych i obciążenia zmiennego (bez tynku).

Pustaki. Pustaki produkowane są o wymiarach:
a) Fert-40: długość 30 cm, szerokość 32 cm, wysokość 20 cm,
 b) Fert-45: długość 30 cm, szerokość 37 cm, wysokość 20 cm,
 c) Fert-60: długość 30 cm, szerokość 52 cm, wysokość 20 cm.

Stropy EF

opracowano w latach osiemdziesiątych jako modyfikację stropów Fert. Osiowy rozstaw żeber przyjęto równy 450 mm Stosuje sie cztery rodzaje stropów EF45, różniących się wysokością konstrukcyjną

1nadbeton. 2 — puslak, i 3belka

Stropy TERIVA

Stropy Teriva są żelbetowymi stropami gestozebrowymi belkowo - pustakowymi. Stropy te składają się
z kratownicowych belek stropowych, pustaków betonów - keramzytowych i betonu układanego na budowie nie niższej niż B15.

Stropy TERIVA charakteryzują się :

lekkością , łatwością montażu - montaż ręczny przeprowadzany przez dwóch pracowników, nie wymagający deskowania ani ciężkiego sprzętu budowlanego,

dużą wytrzymałością i trwałością.

Pustaki keramzytobetonowe odznaczają się również:

wysoką wytrzymałością na obciążenia statyczne ( 2 KN ),

wysoką izolacyjnością cieplną, wysoką izolacyjnościa akustyczną, odpornością na działanie czynników chemicznych, odpornością na działanie czynników atmosferycznych, ponadto pozbawione są związków palnych,

nie wykazują zdolności do barwienia i odbarwiania, nie utleniają się, są wykonane z naturalnych składników - łatwopęczniejących glin wypalanych w piecach obrotowych,

są neutralne dla zdrowia człowieka.

 Przeznaczenie :

Dla obiektów budowlanych w których obciążenie zewnętrzne charakterystyczne stropu nie przekracza 3,6 kN/m2. Do montażu na budowie wystarcza dwóch pracowników. Stropy wykonuje się uproszczonym sposobem montażu, bez stosowania deskowania i ciężkiego sprzętu budowlanego.

STROP BELKOWY NA BLEKACH STALOWYCH-

1.beton, 2 podłoga, i —3gruz z wapnem, 4 siatka, 5 cegły, 6 płaskownik

STROP BELKOWY NA BLEKACH DREWNIANYCH

Strop belkowy drewniany [30]: A) z podłogą i podsufitką. b) nagi, ocieplony od stron> poddasza: 1 — belka. 2 — wełna mineralna. 5 — deski, 4 — tynk. 5 — polepa, 6 — papa lub folia

Stropy na belkach drewnianych stosuje się niekiedy jako międzykondygnacyjne lub jako stropy poddasza. Stropy międzykondygnacyjne w domach mieszkal­nych najczęściej składają się z podłogi, ślepego pułapu i podsufitki oraz izolacji (rys. 7-51). Ślepy pułap może być wykonany z desek, płyt gipsowych itp.

Stropy poddasza mają postać konstrukcji belkowej z podsufitką. bądź bez podsufitki (rys. 7-52). Stropy bez podsufitki stosuje się na ogół w budynkach gospodarczych i rekreacyjnych.

W budynkach szkieletowych prefabrykowanych stropy wykonuje się jako deskowe. Rozporki między deskami chronią belki przed wyboczeniem.

Belki stropów belkowych rozstawia się na ogół co 0,80 — 1.20 m, a deskowych co 0,40^0.50 m. Mają one zwykle przekrój prostokątny o stosunku boków od 1:2 (belki z krawędziaków) do 1:4 (belki z desek). Belki drewniane powinny być odsunięte 25 cm od wewnętrznej ściany przewodu dymowego.

Stropodach

jest to strop nad ostatnią kondygnacją budynku, który spełnia jednocześnie rolę dachu; jest to dach płaski. Cechą charakterystyczną takiego rozwiązania jest brak poddasza. Ze względów konstrukcyjnych i fizycznych (czyli układ warstw) stropodachy dzielimy na:

-stropodachy wentylowane, uważane za poprawne rozwiązanie dla budownictwa mieszkaniowego

- stropodachy pełne, stosowane częściej w budownictwie przemysłowym.

Stropodachy pełne zbudowne są z następujących warstw:

-warstwa konstrukcyjna (strop lub inny element nośny dachu np. trapezowa blacha fałdowa)

-warstwa paroizolacji (nie zawsze stosowana; wykonywana z folii lub papy)

-warstwa termoizolacji (obecnie najczęściej wełna mineralna, rzadziej styropian)

-warstwa pokrycia dachowego (papa)

Stropodachy wentylowane zbudowne są z następujących warstw:

-warstwa konstrukcyjna (zazwyczaj strop)

-warstwa paroizolacji (nie zawsze stosowana, wymagana nad pomieszczeniami o dużym nasyceniu powietrza parą wodną, tzw. pomieszczenia mokre; wykonywana z folii lub papy)

-warstwa termoizolacji (obecnie najczęściej wełna mineralna, rzadziej styropian)

-przestrzeń powietrzna wentylowana lub odpowietrzana

-warstwa konstrukcyjna pod pokrycie dachowe (najczęściej żelbetowe płyty korytkowe wraz z warstwą wyrównującą z zaprawy cementowej lub betonu ułożone na ściankach ażurowych postawionych na najwyższym stropie)

-warstwa pokrycia dachowego (papa).

Do stropodachów zalicza się także tarasy nad pomieszczeniami. Tarasy różnią się od opisanych wyżej stropodachów warstwą nawierzchni, która oprócz izolacji przeciwwodnej musi zapewnić także odporność na uszkodzenia mechaniczne powstające przy użytkowaniu.

Przykład)' stropoda­chów: a) pełnych, b) wentylowa­nych; 1— płyty dachowe, 2 — ściany ażurowe, 3 — ociep­lenie, 4 — strop

Sklepienie - konstrukcja budowlana o przekroju krzywoliniowym, służy do przekrycia przestrzeni nad budynkiem, ograniczona murami, łękami, belkami itp. Oparta na kolumnach, filarach, arkadach. Wykonana z kamienia (klińców), cegieł, betonu lub żelbetu. Pierwsi, na szeroką skalę, sklepienia zastosowali starożytni Rzymianie. Jednak pierwsze próby użycia tej konstrukcji pojawiły się znacznie wcześniej.

Rodzaje:

sklepienie kolebkowe - sklepienie żebrowe - sklepienie krzyżowe - sklepienie krzyżowo-żebrowe - sklepienie gwiaździste - sklepienie piastowskie - sklepienie przeskokowe - sklepienie sieciowe - sklepienie wachlarzowe - sklepienie klasztorne - sklepienie kryształowe - sklepienie stalaktytowe - sklepienie palmowe - sklepienie żaglaste - sklepienie żaglowe - sklepienie zwierciadlane.

Żebra rozdzielcze

W stropach o rozpiętości powyżej 4,0 m należy stosować żebra rozdzielcze. Jeżeli rozpiętość stropu jest mniejsza niż 6,0 m stosuje się co najmniej jedno żebro rozdzielcze zaprojektowane w pobliżu środka rozpiętości stropu. Przy rozpiętości stropu większej niż 6,0 m stosuje się co najmniej dwa żebra rozdzielcze, przy czym odległość między podporami stałymi i żebrami oraz między żebrami powinna wynosić około 1/3 rozpiętości stropu. Szerokość żebra rozdzielczego powinna wynosić 70 ÷100 mm, a wysokość powinna być równa wysokości stropu.
Zbrojenie żebra rozdzielczego powinny stanowić dwa pręty (jeden górą, jeden dołem) o średnicy nie mniejszej niż ø12, połączone strzemionami ø4,5, rozstawionymi co 0,6 m. Pręty zbrojenia żeber rozdzielczych powinny być zakotwione w wieńcach lub podciągach prostopadłych do tych żeber, na długości minimum 0,5 m

---