Objaw Laseque´a – wskazuje na podrażnienie korzenia nerwowego
Wykonanie – pacjent w leżeniu tyłem, badający wolno unosi wyprostowaną w st. kolanowym nogę pacjenta do momentu aż pojawią się dolegliwości bólowe. Określa się lokalizację, rodzaj bólu oraz kąt, do jakiego unoszenie kończyny nie sprawia dolegliwości bólowych.
Interpretacja – ostry ból w okolicy kręgosłupa L i kończynie świadczy o podrażnieniu korzenia nerwowego (wypadnięcie jądra miażdżystego, guz). Wielkość kąta do jakiego można unieść kończynę wskazuje na stopień podrażnienia korzeni.
Punkty Valleixa
Wykonanie: ból przy uciskaniu w miejscach przebiegu nerwu kulszowego
Interpretacja: może świadczyć o rwie kulszowej
Objaw Laseque´a w pozycji siedzącej - wskazuje na podrażnienie korzenia nerwowego
Wykonanie – pacjenta siedzi na brzegu kozetki prostuje nogę w stawie kolanowym i unosi w stawie biodrowym.
Interpretacja – przy występowaniu podrażnienia korzeni, pacjent unika bólów starając się położyć i podeprzeć rękami. Jeśli chory może zgiąć kończynę bez pochylania do tyłu to wcześniej stwierdzony objaw Laseque´a jest niepewny.
Skrzyżowany objaw Laseque´a - wskazuje na podrażnienie korzenia nerwowego
Wykonanie – tak samo jak w Laseque, ale ból wystepuje w zdrowej nodze przy unoszeniu chorej.
Interpretacja – w przypadku przemieszczenia jądra miażdżystego i podrażnienia korzeni nerwowych, w czasie unoszenia zdrowej kończyny może dojść do przeniesienia ruchu na zajęty segment kręgowy, w wyniku czego po stronie chorej pojawia się ból.
Różnicujący test Laseque´a – różnicowanie między rwą kulszową a schorzeniami st. Biodrowego
Wykonanie – Pacjent leży na plecach. Jedna ręka badającego obejmuje piętę, a druga od strony brzusznej st. kolanowy. Wyprostowaną w st. kolanowym kd wolno unosi się do momentu pojawienia się bólu. Określa się lokalizację, rodzaj bólu oraz kąt, do jakiego unoszenie kończyny nie sprawia dolegliwości bólowych. Następnie test jest powtarzany i gdy kończyna osiąga granicę dolegliwości bólowych, zgina się staw kolanowy.
Interpretacja – u chorego z podrażnieniem n. kulszowego po zgięciu st. kolanowego dochodzi do znacznego złagodzenia lub ustąpienia bólu. Jeśli występują schorzenia w st. biodrowym, bóle pozostają lub ulegają nasileniu wraz ze wzrostem zgięcia stawu biodrowego (ból w okolicy pachwiny!!!).
Objaw Mackiewicza (odwrócony objaw Laseque´a) - wskazuje na podrażnienie korzenia nerwowego
Wykonanie – pacjent leży na brzuchu. Trzymamy rękę na zgiętym kolanie przy równoczesnej stabilizacji na kości krzyżowej i przenosimy ciężar ciała z kolana na kość krzyżową.
Interpretacja – przeprost st. biodrowego przy zgiętym kolanie powoduje rozciągnięcie n. udowego. Jeżeli wystąpi ból świadczy to o zapaleniu nerwu udowego
Odwrócony Lasek + odwiedzenie
Wykonanie: tak jak w odwróconym Laseku, ale stosujemy odwiedzenie nogi zgiętej.
Interpretacja: ból i pieczenie w pachwienie świadczy o naderwaniu nerwu zasłonowego
Test Wunderwurfa
Test Patricka – różnicowanie chorób st. biodrowego i krzyżowo-biodrowego, ocena napięcia mm. Przywodzicieli
Wykonanie – pacjent leży na plecach, noga zgięta w st. kolanowym. Kostka boczna zgiętej kd lęży powyżej rzepki drugiej kończyny. Następnie zgiętą kd pozostawia się wolno i pozwala się jej opaść lub wywiera się na nią nacisk. Wyprostowaną kd trzeba ustabilizować w okolicy miednicy.
Interpretacja – w warunkach fizjologicznych st. kolanowy zgiętej kończyny sięga prawie podłoża. Następnie porównuje się obustronnie odległość obu kolan od podłoża. Jeżeli po jednej ze stron jest większa, świadczy to o ograniczeniu ruchomości lub wzroście napięcia przywodzicieli; pacjent odczuwa dolegliwości, gdy przy ograniczonym odwodzeniu próbujemy je nadal pogłębić. Oprócz tego różnicujemy, w której okolicy pojawia się ból: okolica pachwiny – dysfunkcja st. biodrowego, okolica stawu krzyżowo-biodrowego – dysfunkcja tego stawu.
Test Gaenslena – badanie funkcji stawu krzyżowo-biodrowego
Wykonanie – pacjent leży na plecach. Strona ciała sprawiająca dolegliwości znajduje się poza kozetką. Pacjent podciąga zgiętą w st kolanowym i biodrowym kd, maksymalnie do tułowia. Badający ustawia leżącą w pobliżu brzegu kozetki kończynę w przeproście.
Test ten można również wykonać w ułożeniu na boku zdrowym.
Interpretacja – w przypadku zaburzeń funkcji stawu krzyżowo-biodrowego przeprost kończyny powodując ruch w stawie prowadzi do pojawienia się lub nasilenia dolegliwości bólowych.
Tie trust
Wykonanie: Pacjent w leżeniu tyłem, noga w zgięciu i przywodzimy ja do przeciwległego uda. Palec wskazujący kładziemy na kolcu biodrowym tylnym górnym, resztę palców na kości krzyżowej. Noga w zgięciu, nacisk kompresyjny na nią w róznych ułożeniach.
Test kompresyjny
Wykonanie: Pacjent w leżeniu przodem. Skrzyżowane ręce terapeuty, nacisk na kolce biodrowe przednie górne.
Test destrakcyjny
Wykonanie: Na boku, ucisk na talerz biodrowy – dynamiczny, lub w leżeniu przodem ucisk na oba talerze biodrowe.
↑ Jeżeli 3/5 testów jest dodatnich to oznacza problem ze stawem krzyżowo-biodrowym.
Tie trust dla koniet w ciaży
Po połogu, ciąży występuje niestabilność miednicy. Test aby ją sprawdzić. Objaw: przy stawianiu stopy czujemy kłucie w biodrze, noga jest jak z waty.
Wykonanie: Leżenie tyłem na brzegu kozetki, miednica oparta o udo terapeuty, noga oparta zgięta w kolanie. Stabilizujemy drugą wyprostowaną nogę i napieramy na zgięte kolano kompresyjnie.
Interpretacja: Jeśli pojawi się ból, to miednica jest niestabilna.
Test Mennella – zróżnicowanie testu Patrica, aby stwierdzić czy problem jest w stawie biodrowym, czy w stawie biodrowo-krzyżowym.
Wykonanie: Podczas testu badany leży na brzuchu. Stabilizacja na kości krzyżowej, noga badana zostaje uniesiona do przeprostu. O dodatnim objawie testu świadczy ból w okolicy stawu krzyżowo-biodrowego. Dodatni objaw testu Patricka, przy ujemnym testu Mennella świadczy o zaburzeniach w stawie biodrowym, a objawy dodatnie w obu testach – o zaburzeniach w obrębie stawu krzyżowo-biodrowego
Testy więzadłowe
Biodrowo-lędźwiowe (iliopsoas/iliolumbale)
Wykonanie: Leżenie tyłem, udo i kolano w zgięciu, nacisk na kolano kompresyjny i przywiedzenie kończyny do przeciwległego barku.
Krzyżowo-biodrowe (iliosacrale)
Wykonanie: Leżenie tyłem, udo i kolano w zgięciu, nacisk na kolano kompresyjny i przywiedzenie kończyny do przeciwległego biodra
Krzyżowo-kolcowe (sacrospinale)
Wykonanie: Leżenie tyłem, udo i kolano w zgięciu, rotacja kolana do wewnątrz, nacisk na kolano kompresyjny i przywiedzenie kończyny do przeciwległego biodra
Krzyżowo-guzowe (sacrotuberale)
Wykonanie: Leżenie tyłem, udo i kolano w zgięciu, nacisk na kolano kompresyjny i przywiedzenie kończyny do postronnego barku.
Test ASLR – test unoszenia prostej nogi
Wykonanie: W leżeniu tyłem. Najpierw unosimy zdrową nogę na ok. 10cm. Chora unosimy i pytamy czy jest łatwiej, trudniej.
Rozpieramy miednicę skrzyżowanymi rekami i powtarzamy unoszenie nóg, jeśli wtedy jest łatwiej to występuje samoryglowanie miednicy i można zastosować pas biodrowy.
Pacjent kładzie ręce na barki, unosi bark postronny i napiera na moja rękę, unosi nogę. Jeśli wtedy jest łatwiej to problem występuje w taśmach mięśniowych – podwięziach prostych lub skośnych.
Objaw wyprzedzania - badanie funkcji stawu krzyżowo-biodrowego
Wykonanie – pacjent stoi odwrócony plecami. Wyczuwamy oba kolce biodrowe tylne górne. Skłon do przodu. W skłonie ocenia się położenie i ruchomość obu kolców.
Interpretacja – w warunkach fizjologicznych, z powodu swobodnego ruchu w stawach krzyżowo-biodrowych przy końcu pochylania tułowia, kolce znajdują się na tej samej wysokości, jak na początku badania.
Jeżeli staw po jednej stronie nie obniża się, to kolec wraz z k. krzyżową, w porównaniu z drugą stroną, przemieszcza się ku górze (wyprzedza). Brak obniżania się kolca albo obecność objawu wyprzedzania świadczy głównie o zablokowaniu stawu po stronie badanej stawu. Obustronny objaw może imitować obustronne skrócenie mm. kulszowo-goleniowych.
Przy ocenie objawu wyprzedzania należy ocenić i wykluczyć zaburzenia symetrii miednicy i stawów biodrowych. Skośne ustawienie miednicy należy wyrównać przez podłożenie pod krótszą z nich deseczek kalibrowanych.
Symetria i asymetria miednicy
Wykonanie: kciuki kładziemy na kolce biodrowe przednie górne i patrzymy czy są równo, jeżeli nie są to kładziemy dłonie na talerze biodrowe, później na kolce biodrowe tylne górne.
Interpretacja: Jeżeli kolce biodrowe i talerze się zgadzają, tj sa z tej samej strony obniżone, to prawdopodobnie jedna noga jest krótsza. Korygujemy wkładkami do butów. W przypadku jednej nogi krótszej w siadzie kolce biodrowe tylne górne powinny się wyrównać, jeśli nie znaczy to że miednica jest skręcona.
Również jeżeli kolce biodrowe i talerze się nie zgadzają to oznacza skręconą miednicę.
Jeśli przy zamkniętych oczach i staniu na jednej nodze następują większe wychiwania niż normalnie, oznacza to że miednica skręciła się niedawno i można ja wyprostować jednorazowa terapią (pacjent daje ręce na kark, my skręcamy jego tułowie w swoją stronę i rotujemy jego miednice w tył)
Prawidłowo, gdy nie ma skręconej miednicy:
- przy zakroku jedną nogą kolec biodrowy unosi się
-przy przyciągnięciu nogi do klatki kolec biodrowy obniża się
Objaw Lee-Walshe’a
Wykonanie: Kciuki kładziemy na kolce biodrowe tylne górne. Pacjent wykonuje zakrok raz jedna raz druga nogą, stopa ma się oprzeć na przedstopiu.
Interpretacja: Opadająca miednica po stronie zakrocznej- mamy do czynienia z czynnościową dysfunkcją miednicy po tej stronie.
Testy napięciowe:
Wykonanie: pacjent w siadzie, ręce na wysokości bioder wzdłuż tułowia, pogłębiona lordoza lędźwiowa. Prostuje jedną nogę potem drugą, następnie wykonuje skręt tułowia
Interpretacja: Kolce biodrowe nie powinny zmienić miejsca. Jeśli zmienią może to świadczyć:
-wzmożonym napięciu obronnym mięsni kulszowo-goleniowych
-problemie w odcinku lędźwiowym kręgosłupa.
Jeżeli przy skręcie tułowia kolce biodrowe przesuwają się to może świadczyć o problemie w taśmach powięziowych.
Objaw Piedellu - badanie funkcji stawu krzyżowo-biodrowego
Wykonanie – pacjent siedzi okrakiem na ławce (dla stabilizacji miednicy). Badający stoi za pacjentem, ustawia swoje kciuki na kolcach biodrowych tylnych górnych i poleca osobie badanej wykonać swobodny skłon w przód.
Interpretacja – jw. Brak asymetrii ruchu kolców w pozycji siedzącej, w sytuacji obecności objawu wyprzedzania w pozycji stojącej przemawia za zaburzeniem mechaniki miednicy mającym swe źródło w obrębie skrócenia jednej z kończyn dolnych.
Objaw cofania Giletta (test kolców biodrowych tylnych górnych) - badanie funkcji stawu krzyżowo-biodrowego
Wykonanie – badający stoi za pacjentem i ustawia swoje kciuki na kolcach biodrowych tylnych górnych, po czym poleca przyciągnąć prawą a potem lewą kd do klatki piersiowej.
Interpretacja – w warunkach prawidłowych kolec po stronie przyciągniętej kd ulega wyraźnemu obniżeniu (0,5 – 2 cm). Wyraźne uniesienie kolca (podążanie za przyciągniętą kd) może świadczyć o zablokowaniu po tej stronie stawu krzyżowo- biodrowego lub o jego czynnościowym skręceniu względnie też skróceniu po tej stronie prostownika grzbietu i/lub czworobocznego lędźwi.
Objaw Derbowskiego – ocena zmieniającej się długości kończyn dolnych (skrócenie czynnościowe) – objaw wyprzedzania w
pozycji leżącej.
Wykonanie – pacjent leży na plecach. Badający obejmuje dalsze końce obu podudzi, wyczuwając kciukami kostki przyśrodkowe, oraz ocenia na podstawie pozycji kciuków wzajemną wysokość i rotację kostek przyśrodkowych. Pacjenta prosi się o przyjęcie pozycji siedzącej, przy czym badający pomaga przy wykonaniu tego ruchu lub pacjent podpiera się rękami przy podnoszeniu.
Interpretacja – jeżeli występuje zablokowanie stawu krzyżowo-biodrowego, kd po tej stronie przy podnoszeniu staje się pozornie dłuższa; w pozycji leżącej pozornie krótsza lub długości obu kkd ulegają wyrównaniu. Stwierdzane różnice można zmierzyć porównując wysokość obu kostek. Różnice mniejsze niż 2 cm nie są brane pod uwagę. Należy ustalić, czy różnca ta nie wynika z przykurczu mm. kulszowo-goleniowych albo anatomicznym skróceniem czy wydłużeniem kd.
Test ścienny ( Degi)
Celem jest wykrycie ograniczenia ruchomości w obrębie stawów ramienno-barkowych. Przy ścianie w pozycji stojącej lub siedzącej nie odrywając pleców od ściany pacjent robi wznos ramion w celu dotknięcia dłońmi ściany.
Test Thomasa
Celem jest wykrycie przykurczu zgięciowego w stawie biodrowym. Leżenie tyłem, maksymalne zgięcie stawu biodrowego i kolanowego po stronie nie badanej. Badający dociska ręką przednią powierzchnię uda badanego do klatki piersiowej. Uniesienie ponad podłożę kończyny testowanej świadczy o przykurczu.
m. iliopsoas
m. rectus femoris
m. tensor fasciae latae
Test Jandy
Cel: zróżnicowanie dodatniego testu Thomasa
Wykonanie: leżenie tyłem , kość krzyżowa na brzegu kozetki.
Bierne zgięcie kończyny nie testowanej w stawie biodrowym i kolanowym
a) uniesienie uda testowanego – przykurcz m. iliopsoas – biodrowo-lędźwiowego
b) w pozycji j.w bierne zgięcie testowanego kolana daje także zgięcie biodrowe - przykurcz m. rectus femoralis – prostego uda
c) w pozycji j.w k testowana odwiedziona i w rotacji wew. Przy próbie przywiedzenia daje zgięcie w biodrze –przykurcz m tensor fasciae latae- napinacz powięzi szerokiej
Quick test – w leżeniuprzodem
Chwytam nogę powyżej rzepki, przyciągam ją do siebie unosząc jednocześnie (noga rotuje się do wewnątrz)
Chwytam nogę powyżej rzepki, przyciągam ją do siebie unosząc jednocześnie i stabilizując na krętarzu większym
BÓL = problem z biodrem i ogranioczony zakres tego ruchu
Chwytam nogę powyżej rzepki, przyciągam ją do siebie unosząc jednocześnie i stabilizując na kości krzyżowej
BÓL = problem ze stawem krzyżowo-biodrowym
Chwytam nogę powyżej rzepki, przyciągam ją do siebie unosząc jednocześnie i stabilizując na L5 ( na dołkach Wenus)
Chwytam nogę powyżej rzepki, przyciągam ją do siebie unosząc jednocześnie i stabilizując na wysokości grzebienia biodrowego – L4
BÓL = problem ze stawem międzywyrostkowym L4-L5
Test Lewady – test kompresyjny dla stawów międzywyrostkowych
Cel: wykrycie w którym segmencie kręgosłupa jest problem
Wykonanie: pacjent w leżeniu przodem.
Dla kręgosłupa lędźwiowego: chwytamy go pod łokciami i robimy przeprost, dociskając po fragmentach stawy międzywyrostkowe.
Lub
Dla kręgosłupa piersiowego: ramię w odwiedzeniu i unosimy łokieć do przerostu, dociskając po fragmentach stawy międzywyrostkowe.
Fałd Kiblera
Wykonanie: Chwyt szczypcowy, rolujemy po jednej stronie kręgosłupa.
- jeśli występuje napięcie, Tob przytrzymujemy chwyt. Po ok. 30 sekundach ból i napięcie powinno zacząć ustępować. Wtedy wiemy, że ból pochodził od torebki stawowej.
- jeśli ból nie ustępuje lub nie da się chwycić fałdu Kiblera, to występują zrosty tkanki łącznej.
Test Tomayera
Wykonanie: Test w celu sprawdzenia ruchomości kręgosłupa i stawów biodrowych. Skłon – mierzymy odległość opuszka 3 palca od podłoża.