8.
Postkolonializm –
Jako nazwa postawy metodologicznej pojawiła się w l. 80. i 90. ubiegłego stulecia
Początki krytyki postkolonialnej należy szukać w czasie, gdy państwa należące do europejskich imperiów zaczęły wybijać się na niepodległość
Tekstem założycielskim Wyklęty lud ziemi Fanona
Badania postkolonialne zajmują się analizą wyobrażeń świata konstruowanych z imperialnego (dominującego politycznie i kulturowo) punktu widzenia
Początkowo chodziło tylko o państwa kolonizowane, ale wkrótce rozszerzono dykurs na wszelkie relacje między grupami płciowymi, etnicznymi, pozbawionymi kulturowej samodzielności, zmarginalizowanymi.
Oznacza niezgodę na bierność wobec kulturowej przemocy
Łączy się z nim orientalizm:
Jest sposobem badania określonego obszaru z uwzględnieniem jego języka i kultury
Jest sposobem myślenia opartym na ontologicznym i epistemologicznym rozróżnieniu między Wschodem a Zachodem
Jest systemem myślenia, który prowadzi do unieważnienia Wschodu jako obszaru zainteresować badaczy kultury
Jest korporacyjną instytucją, której celem jest analizowanie i propagowanie kultury Wschodu
Polega na przedstawianiu egzotyki poprzez swojskie obrazy i narzędzia znane zachodniej kulturze
Hegemoniczna historiografia – ściśle związana z postkolonializmem; oznacza sposób prezentowania wydarzeń historycznych z punktu widzenia państwa dominującego-kolonizatora.
Kanon – dominujący model literacki, który powstaje poprzez odrzucenie literatury regionalnej, marginalnej. Ma za zadanie wyznaczać standardy językowe i poglądy. Każdy, kto należy do danej kultury powinien nie tylko go znać, ale też umieć w ściśle określony sposób go interpretować (tzw. interpretacja kanoniczna), jest bowiem kształtowany ideologicznie i politycznie, dopuszcza tylko jedno prawidłowe odczytanie. Oznacza brak wolności myśli, wykluczenie czarnych, feministek itp. Z punktu widzenia postkolonializmu kanon jest narzędziem polityki kolonizacji, utrwala stereotypy.
„Burza” Szekspira usprawiedliwia kolonizację (wg autorów podręcznika).
„Jądro ciemności” Conrada: całkowite niezdrozumienie dla tego, co odmienne od europejskich standardów kultury i zachowania, natychmiastowe wartościowanie skonstruowanej opozycji (my – normalnie, oni – obłąkani), przerażenie z powodu jakiegokolwiek powinowactwa z nienormalnymi dzikusami.