Leki przeciwgrzybiczne

1. Antybiotyki p/grzybicze

1. Ø   Antybiotyki polienowe

2. amfoterycyna B

3. nystatyna

4. natamycyna

5. Ø   Antybiotyki o budowie spiranowej

6. grizeofulwina

2. Syntetyczne leki p/grzybicze

1. Ø    Azole

2. klotrimazol

3. flutrimazol

4. ekonazol

5. ketokonazol

6. izokonazol

7. mikonazol

8. flukonazol

9. itrakonazol

10. Ø   Pochodne alliloaminy

11. terbinafina

12. Naftifina

3. Inne leki p/grzybicze

1. Amorolfina

2. Flucytozyna

3. Cyklopiroks

4. Kapsofung

5. Chlorchinadol  

6. Nifuratel

Antybiotyki polienowe (1a)

Wiążą się ze steroidami błon komórkowych, co prowadzi do zwiększenia ich przepuszczalności dla jonów potasu oraz aminokwasów. W wyniku tego działania dochodzi do zaburzeń procesów metabolicznych komórki grzyba i jej śmierci

Amfoterycyna B (1b)

DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE

• Uszkodzenie nerek (80%!!!) (zmiany w kanalikach nerkowych)

• Reakcje uczuleniowe

• Gorączka, dreszcze

• Bóle głowy, mięśni i stawów

• Obniżenie ciśnienia krwi

• Zaburzenia żołądkowo-jelitowe ϑ

• Niedokrwistość (zmniejszenie produkcji erytropoetyny)

• Zakrzepowe zapalenie żył (drażnienie śródbłonka żył)

• Spadek liczby płytek krwi

• Upośledzenie czynności wątroby

• Światłowstręt

• Rzadziej mogą wystąpić : zaburzenia krzepnięcia, agranulocytoza, leukopenia, neuropatia obwodowa, utrata słuchu i drgawki

• Aby zwiększyć jej stężenie w tkankach i zmniejszyć toksyczność, podawana jest w 4 formach :

• LIPOSOMALNEJ (AmBisome)

• LIPOSOMALNEJ Z P/CIAŁAMI MONOKLONALNYMI

• ZAWIESINIE KOLOIDALNEJ (Amphocil)

• KOMPLEKSIE LIPIDOWYM (Abelcet)

Amfoterycyna B- interakcje

• Równoczesne przetaczanie leukocytów prowadzi do ostrej toksyczności płucnej – NIE STOSOWAĆ!!!

• Stosowanie z kortykosteroidami lub ACTH może prowadzić do hipokaliemii i zaburzeń pracy serca

• W skojarzeniu z cytostatykami prowadzi do nefrotoksyczności

• Stosowanie z glikozydami naparstnicy powoduje hipokaliemię i nasila toksyczność

Nystatyna i natamycyna (1c,d)

DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE :

• nudności i wymioty

• w większych dawkach mogą występować biegunki

Gryzeofulwina (1f)

MECHANIM DZIAŁANIA:

• Uszkadza ścianę grzybni w skutek zahamowania biosyntezy chityny oraz biosyntezy RNA

• Jest jedynym antybiotykiem ,który LEPIEJ WCHŁANIA SIĘ Z POKARMEM (szczególnie gdy obecne są duże ilości tłuszczów)

• Jest silnym induktorem enzymów CYP 450

DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE

• Bóle głowy, czasami zaburzenia neurologiczne

• Zaburzenia żoładkowo-jelitowe

• Zapalenia jamy ustnej i języka

• Zmiany skórne

• Leukopenia

• Uszkodzenie wątroby i nerek

• Objawy uczuleniowe (pokrzywka)

• Działanie teratogenne i genotoksyczne

INTERAKCJE

• Osłabia działanie NLPZ i zmniejsza ich wchłanianie

• Barbiturany zmniejszają aktywność gryzeofulwiny (zmniejszają jej wchłanianie; indukcja enzymatyczna)

• Potęguje działanie alkoholu

• Znosi działanie hormonalnych środków antykoncepcyjnych

Azole (2a)

Mechanizm działania leków azolowych polega na blokowaniu syntezy ergosterolu błon komórkowych grzyba przez łączenie się z cytochromem P-450.

Ketokonazol (2e)

• Działanie uboczne leku są liczne i obejmują:

• zaburzenia żołądkowo-jelitowe

• bóle, zawroty głowy

• zmiany skórne

• uszkodzenie wątroby

Ketokonazol- interakcje

• Lek, podawany łącznie z astemizolem, terfenadyną, cisapirydem może wywoływać zaburzenia rytmu serca. Nie powinien być również stosowany łącznie z lekami nasennymi, gdyż powoduje zwiększenie ich poziomu we krwi i nasila się ich działania sedatywne. Równoczesne podawanie ketokonazolu z cyklosporyną, digoksyną czy fenytoiną znacznie podwyższa ich poziom, nasilając działania uboczne tych leków.

• Przeciwskazane w trakcie terapii jest spożywanie alkoholu ze względu na możliwość wystąp reakcji disulfiramopodobnej

Flukonazol (2h)

Działania niepożądane :

• - nudności, wymioty,

• - bóle głowy i brzucha,

• - alergie skórne,

• - nefro- i hepatotoksyczność, działanie teratogenne

Jest alternatywą dla leczenia amfoterycyną B – mniejsza toksyczność

Flukonazol- interakcje

• flukonazol zwiększa siłę działania lub zwiększa stężenie w surowicy krwi:

• -benzodiazepin

• -doustnych leków przeciwcukrzycowych (pochodne sulfonylomocznika)

• -leków przeciwzakrzepowych (pochodne kumaryny)

• -teofiliny

• -zydowudyny

• -fenytoiny

• -cyklosporyny

Klotrimazol (2b)

• Działania niepożądane

-odczyn alergiczny

-Pieczenie, świąd

-przemijające podrażnienie w miejscu stosowania

• bardzo rzadko:

-rumień uogólniony

-wysypka

-obrzęk

Klotrimazol- interakcje

• Klotrimazol może hamować działanie innych leków przeciwgrzybiczych. Ester propylowy kwasu p-hydroksybenzoesowego w dużych stężeniach nasila działanie klotrimazolu. Deksametazon w dużych dawkach hamuje działanie przeciwgrzybicze klotrimazolu.

Itrakonazol (2i)

Działania niepożądane

• -  Zaburzenia żołądkowo-jelitowe

• -  Bóle i zawroty głowy

• -  Zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych we krwi (rzadko zapalenie wątroby)

• -  Hipokaliemia

Itrakonazol- iterakcje

• - leku nie należy podawać łącznie z astemizolem, terfenadyną i cisapirydem ze względu na reakcje kardiotoksyczne, które mogą manifestować się zaburzeniami rytmu serca.

• - nasila również działanie cyklosporyny i digoksyny.

• - podawanie z lowastatyną czy simwastatyną może powodować wzrost ich stężenia i prowadzić do rozpadu komórek mięśni poprzecznie prążkowanych.

• - łączenie itrakonazolu z pochodnymi sulfonylomocznika może być przyczyną znacznej hipoglikemii

Inne leki- flucytozyna

MECHANIZM DZIAŁANIA:

• w komórkach grzybów ulega przekształceniu do 5-fluorouracylu, przez to hamuje syntezę DNA

• DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE: leukopenia, trombocytopenia, zaburzenia żołądkowo-jelitowe, łysienie, przemijający wzrost stężenia enzymów wątrobowych

Nowe leki- Worikonazol

Działania niepożądane:

• - Zaburzenia widzenia

• - Odczyny skórne

• - Zwiększenie aktywności aminotransferaz wątrobowych

• hamuje enzymy cytochromu CYP450

Nowe leki- Kaspofungina

Działania niepożądane:

• zapalenia żył w miejscu podania leku

• nudności, wymioty

• bóle głowy

• zaczerwienienie skóry

• gorączka.

Lek nie jest metabolizowany w układzie cytochromu P 45, nie wchodzi wiec w istotne interakcje lekowe