Konspekt lekcji do klasy V

TEMAT: Formy odmiany przymiotnika

Cele operacyjne :

- poznanie formy odmiany przymiotnika

– kształcenie umiejętności i prawidłowej odmiany przymiotnika

– nabywanie kultury i obycia językowego, dbanie o jego poprawność

Formy pracy – praca grupowa, praca indywidualna

Metody – poszukujące

Pomoce naukowe – wierszyk-zagadka, karty z tekstem z lukami

TOK LEKCJI

I. Część wstępna (10 minut)

1. Nauczyciel odczytuje głośno wiersz-zagadkę o następującej treści:

Tajemnicza dama

dziesięciu synów miała,

jeden lubił liczyć,

drugi nazywać rzeczy,

za co ciągle coś robił trzeci.

Czwarty był zawsze pod, nad

obok, za i wśród

A teraz zadajcie sobie trud

I odgadnijcie piątego.

W sekrecie wam powiem,

skojarzcie go z przysłowiem.

Szósty natomiast potrafił

w krainę kształtów, barw wprowadzić,

nazywać zalety, przymioty,

na pewno już coś wiesz o tym.

Ostatnich synów poznacie

dopiero w starszej klasie.

Teraz przez 45 minut

dowiemy się coś więcej o szóstym synu.

1. Ustne odpowiedzi uczniów na zadane pytania:

   • O jakiej damie mowa? (gramatyka)

   • Jak nazywają się jej synowie? (liczebnik, rzeczownik, czasownik, przyimek, przymiotnik)

2. Przypomnienie ostatnich słów wierszyka, gdzie jest mowa, że lekcja poświęcona będzie szóstemu synowi – przymiotnikowi. Podanie celu lekcji.

3. Zapisanie tematu do zeszytu: Formy odmiany przymiotnika

II. Część właściwa (25 minut)

1. Odsłonięcie na tablicy wcześniej napisanego fragmentu „Pana Tadeusza” A. Mickiewicza i rozdanie kartek z tekstem.

W środku kwiatów, jak pełnia między gwiazdami

Krągły słonecznik licem wielką, gorejącą

Od wschodu do zachodu kręci się za słońcem,

Pod płotem wąski, długi, wypukły pagórki

Bez drzew, krzewów i kwiatów: ogród na ogórki.

Pięknie wyrosły: liściem wielkiego, rozłożystego,

Okryły grządkę jakby kobiercem fałdzistym.

1. Wydanie polecenia:

   • Wyszukajcie przymiotniki i poprawcie błędy, pewnie zakochanego zecera.

Uczniowie powinni zauważyć, że w drugim wersie zecer pomylił rodzaj, w czwartym liczbę, a w szóstym przypadek.

1. Poprawianie błędów

- drugi wers powinien brzmieć:

Krągły słonecznik licem wielkim, gorejącym

- czwarty:

Pod płotem wąskie, długie, wypukłe pagórki

- szósty:

Pięknie wyrosły: liściem wielkim, rozłożystym

1. Nauczyciel pyta, od czego więc zależy liczba, rodzaj i przypadek przymiotników?

Uczniowie odpowiadają, że od liczby, rodzaju i przypadka określanego przez te przymiotniki rzeczownika.

1. Zawieszenie na tablicy narysowanej na kartonie zabawnej historyjki

(Głównie chodzi o to, aby na rysunku były rzeczowniki rodzaju męskiego i nijakiego nieżywotne, rzeczownik rodzaju żeńskiego żywotny i rzeczownik rodzaju męskiego żywotny)

1. Omawianie zaistniałej na rysunku sytuacji – ćwiczenia ustne.

2. Rozdanie kartek – ćwiczenia z lukami.

3. Wydanie polecenia

W wykropkowane miejsca wpiszcie przymiotniki (np. piękny kapelusz, zazdrosna lub zarozumiała lub elegancka pani, krzywe kolo, uprzejmy lub surowy policjant)

Przy okazji nauczyciel zwraca uwagę, by nie padły złośliwe lub obrażające wyrażenia.

M. ............... kapelusz, ............... pani, .............. koło, ............... policjant

D. ............... kapelusza, ............... pani, .............. koła, ............... policjanta

C. ............... kapeluszowi, ............... pani, .............. kołu, .............. policjantowi

B. ............... kapelusz, ............... panią, ............... koło, .............. policjanta

N. .............. kapeluszem, .............. panią, .............. kołem, .............. policjantem

Ms. .............. kapeluszu, ............... pani, ............... kole, ............... policjancie

W. ............... kapeluszu, .............. pani, .............. kolo, ...............policjancie

M. ............... kapelusze, ............... panie, .............. koła, ............... policjanci

D. ............... kapeluszy, ............... pań, .............. kół, ............... policjantów

C. ............... kapeluszom, ............... paniom, .............. kołom, .............. policjantom

B. ............... kapelusze, ............... panie, ............... koła, .............. policjantów

N. .............. kapeluszami, .............. paniami, .............. kołami, .............. policjantami

Ms. .............. kapeluszach, ............... paniach, ............... kołach, ............... policjantach

W. ............... kapelusze, .............. panie, .............. koła, ...............policjanci

1. Nauczyciel pyta, przy których rzeczownikach przymiotniki mają różne formy odmiany czyli końcówki.

2. Sprawdzenie każdego przypadka przy każdym rzeczowniku z przymiotnikiem w liczbie pojedynczej i mnogiej.

Uczniowie powinni zauważyć, że w liczbie pojedynczej przymiotniki mają inne końcówki w rodzaju męskim, żeńskim i nijakim. Różni się tylko biernik rodzaju męskiego. Inną końcówkę ma przymiotnik określający rzeczownik żywotny (uprzejmego), inną określający rzeczownik nieżywotny (elegancki).

III. Część końcowa (5-7 minut).

1. Zawieszenie na tablicy tekstu z lukami. Uczniowie ustnie go wypełniają.

Przymiotnik w liczbie pojedynczej przybiera rodzaj ....................................................... .

W liczbie mnogiej przybiera formy .................................... i ......................................... .

1. Zadanie pracy domowej.

Wklej do zeszytu uzupełnione kartki.

Odmień przez przypadki w liczbie pojedynczej przymiotnik określający twoją koleżankę lub kolegę wraz z imieniem, np. miła Ania, uprzejmy tomek, grzeczna Basia, lub innym rzeczownikiem, np. dobry kolega, sympatyczna przyjaciółka, wesoły przyjaciel, itp.