Procesy geologiczne zachodzące w głębi oraz na powierzchni ziemi. Wprowadzanie związanej z nimi terminologii.
Proces geologiczny- zespół zjawisk wywołujących określone przeobrażenia. Przebieg każdego z procesów powodują określone czynniki geologiczne. Procesy te mogą mieć charakter niszczący lub budujący. Do podstawowych wewnętrznych procesów geologicznych zaliczamy plutonizm (powstawanie i krzepnięcie magm wewnątrz ziemi), wulkanizm (wydobywanie się magmy na zewnątrz w formie lawy), metamorfizm (przeobrażanie skał pod wpływem zmieniających się czynników termodynamicznych). Są to procesy budujące. Na powierzchni ziemi spotykamy procesy niszczące i budujące. Niszczące to wietrzenie, erozję, powierzchniowe ruchy masowe, które łącznie powodują rozcinanie, obniżanie wyżyn, masywów górskich, czyli denudację. Zewnętrzne procesy budujące to sedymentacja, która polega na depozycji powstałych w procesach wietrzenia osadów oraz diageneza (konsolidacja tychże osadów). Skorupa ziemska podlega różnego typu mechanicznym odkształceniom, które prowadzą do zmiany linii brzegowych mórz, trzęsień ziemi, tworzenia się fałdów, uskoków. Wszystkie te procesy noszą nazwę diastrofizmu.
Stosunek geologii do innych nauk:
Podstawą rozumienia procesów geologicznych jest znajomość chemii, fizyki i matematyki. Wśród nauk geologicznych możemy wyróżnić wiele specjalizacji:
Mineralogia- nauka o mineralach
Krystalografia- dział fizyki zajmujący się ciałem stałym posiadającym uporządkowaną budowę wewnętrznej.
Petrografia- nauka o skałach, bada skład chemiczny i mineralny skał oraz procesy w wyniku których te skały powstają.
Geochemia- nauka o procesach chemicznych zachodzących w skorupie ziemskiej
Geofizyka- nauka o procesach fizycznych zachodzących w Ziemii. Jednym z jej działów jest sejsmologia
Sedymentologia- z łaciny sedimentum-osad, nauka o osadach (nasz instytut jest wyspecjalizowany w sedymentologii).
Paleontologia- gr. Palaios- dawny, nauka o kopalnych organizmach, roślinach i zwierzętach. Dzieli się na paleozoologia i paleobotanikę. Także palinologia, która bada pyłki i zarodniki roślin. Pyłki są bardzo trwałe, mogą przetrwać dziesięć tysięcy lat.
Wulkanologia- nauka o wulkanach
Stratygrafia- łac. Stratum-warstwa, określa wzajemne położenie i wiek warstw skalnych.
Hydrogeologia- nauka o wodach (bardzo dochodowa)
Tektonika- Gr. Tektonice- sztuka budownicza, zajmuje się budową ziemi oraz diastrofizmem.
Geologia stosowana zawiera geologię złóż, geologię inżynierską, hydrogeologia, petrografia stosowana, petroarcheologia,