5.1.1 Ogólne pojęcie struktury opieki
Potrzebne jest tu ukazanie struktury funkcjonalnej, zawierającej podstawowe składniki i mechanizmy działalności opiekuńczej w ich czynnościowym układzie i zależnościach.
Co można wyróżnić w strukturze opieki?
Potrzeby ponadpodmiotowe, to jest te potrzeby podopiecznego, których zaspokajanie i regulowanie przekracza jego podmiotowe możliwości, co implikuje niezbędność interwencji opiekuńczej.
Funkcje opiekuńcze, określające w miarę jednoznacznie, co w zakresie zaspokajania potrzeb ma dać podopiecznemu sprawowana nad nim w przyjętym zakresie opieka.
Postawy opiekuńcze opiekuna, będące jego określonym, względnie stałym ustosunkowaniem do podopiecznego i zaspokajania jego potrzeb.
Atmosfera życia w danym składzie opiekuńczym, będąca przede wszystkim intersubiektywnym, poznawczo – emocjonalnym odzwierciedleniem przez podopiecznych stanu zaspokojenia ich potrzeb.
Sytuacje opiekuńcze, rozumiane jako wyodrębniające się w czasowym układzie warunków i zależności całości (jednostki) działania opiekuńczego.
Czynności opiekuńcze opiekuna dostarczające podopiecznemu przedmioty jego ponadpodmiotowych potrzeb, będące z jednej strony podstawowymi elementami sytuacji wychowawczej, a z drugiej zasobotwórczymi i dystrybutywnymi elementarnymi jednostkami opieki.
Te struktury opieki występują w każdej formie opieki bezpośredniej. Opieka staje się niepotrzebna i szkodliwa bez poszczególnych składowych struktury.
W strukturze funkcjonalnej opieki interesują nas przede wszystkim te właściwości obu stron stosunku opiekuńczego, które wyznaczają istnienie i przebieg opieki tj. potrzeby ponadpodmiotowe podopiecznych i postawy i czynności opiekuńcze opiekunów.