Adaptacja, przystosowanie – zdolność organizmu do przystosowania się do środowiska; ewolucyjne

modyfikacje zwiększające szanse przeżycia i reprodukcji.

Dostosowanie (ang. fitness) – zdolność organizmu, wynikająca z jego genotypu, do skutecznego współzawodnictwa i przekazywania zasobów genetycznych następnym pokoleniom.

Selekcja naturalna – główny czynnik ewolucji organizmów, którego działanie sprawia że spośród różniących się genetycznie osobników populacji przeżywają i pozostawiają potomstwo jedynie najlepiej przystosowane do środowiska.

Selekcja kierunkowa, – stopniowe wypieranie jednego fenotypu przez inny pod wpływem środowiska.

Selekcja rozdzielająca – faworyzowanie przez zmiany środowiskowe dwóch lub większej liczby

skrajnych form fenotypowych, kosztem form pośrednich.

Selekcja stabilizująca – eliminacja fenotypów o cechach skrajnych, popierająca fenotypy o cechach

pośrednich. W warunkach naturalnych występuje w populacji dobrze przystosowanej do środowiska.

Selekcja sztuczna – prowadzona przez człowieka, polega na doborze do rozrodu osobników wykazujących cechy pożądane przez hodowcę.

Dowody na ewolucję

1. Skamieniałości

2. Geograficzne rozprzestrzenienie gatunków

3. Homologia w budowie ciała

4. Podobieństwa embriologiczne

Ewolucja na drodze doboru naturalnego

1. liczebność potomstwa wszystkich gatunków jest większa niż ta, która może przeżyć i rozrodzić się;

w optymalnych warunkach liczebność populacji wzrasta wykładniczo

2. organizmy różnią się między sobą pod względem zdolności do przeżycia i rozrodzenia się; niektóre

organizmy przeżywają i pozostawiają po sobie potomstwo, a inne nie

3. część różnic (= część zmienności) w zdolności do przeżycia i rozrodzenia się jest dziedziczna; zmienność genetyczna wpływa praktycznie na wszystkie cechy organizmów

Rodzaje mutacji:
-genowe (punktowe) - zachodzą na odcinku DNA krótszym niż jeden gen; polegają na zmianie właściwej sekwencji nukleotydów (zamianie, wycięciu lub wstawieniu par pojedynczych nukleotydów lub odcinków trochę dłuższych)
-chromosomowe - dotyczą zmiany struktury chromosomów lub ich liczby
strukturalne (aberracje) - polegają na zmianie struktury w obrębie jednego chromosomu lub pomiędzy chromosomami niehomologicznymi
-liczbowe (genomowe) - dotyczą zmiany całego genomu, który zostaje zubożony lub powiększony o jeden chromosom lub też zwielokrotniony całkowicie (o całe "n"); są wynikiem zaburzenia procesów podziałowych, konkretnie nieprawidłowego rozejścia się chromosomów

Dobór naturalny- Osobniki posiadające korzystne cechy mają większą szansę na przeżycie i rozmnażanie co prowadzi do zwiększania częstości występowania „korzystnych genów” w populacji.

Siła doboru naturalnego wynika ze współzawodnictwa o partnera do rozrodu i zależy od dwóch czynników:

- Różnicy w zaangażowaniu w wychowaniu potomstwa między płciami

- Stosunku ilościowego między osobnikami różnych płci zdolnych do rozrodu w danym czasie

Dryf genetyczny - Dryf genetyczny polega na zmianach częstości występowania neutralnego allelu w populacji, wynikających z losowego charakteru przekazywania genów przez rodziców potomstwu

Populacja Definicja ekologiczna:- Grupa osobników należąca do tego samego gatunku, zamieszkująca ten sam teren i swobodnie się krzyżująca.

Definicja genetyczna: - Grupa osobników posiadająca te same geny i mogąca swobodnie się krzyżować.