Psychologia społeczna wykłady

Psychologia społeczna

12.02.2013r.

Zaliczenie test jednokrotnego wyboru, 30 pytań z wykładu

Czym zajmuje się psychologia społeczna ?

Psychologia społeczna zajmuje się szeroko pojętym wpływem społecznym.

Pytaniem, w jaki sposób to, co robią, czują i myślą jedni ludzie wpływa na to, co robią, czują i myślą inni.

Każdy człowiek jako praktyk wpływu społecznego: sprawca i obiekt wpływu.

Człowiek jest gatunkiem ultraspołecznym: wszystko, co ważne robi w obecności i z udziałem innych+ motywacja afiliacyjna (motywacja do bycia z innym ludźmi, motywacja związana z kontaktami społecznymi, potrzebujemy innych ludzi niemal jak powietrza do oddychania) (Wojciszke, 2011)

Dziedzina badań	Typowe problemy
Wiedza człowieka o świecie społecznym	Dlaczego różni ludzie odmiennie interpretują tę samą informację? Jak zorganizowana i używana jest posiadana przez człowieka wiedzy? Dlaczego ludzie popadają w stereotypy i skąd się one biorą?
Spostrzeganie ludzi	W jaki sposób wnioskujemy o człowieku na podstawie jego postępowania? Czy nasz sądy o innych ludziach są trafne? W jaki sposób formułujemy oceny dotyczące innych ludzi?
Ja i wizerunek własnej osoby	Co i dlaczego człowiek sądzi na własny temat? Jak ludzie bronią i podtrzymują poczucie własnej wartości? Jak ludzie wywierają pożądane wrażenie na innych?
Postawy	Skąd biorą się ustosunkowania(postawy) do ludzi i innych obiektów? Jak postawy wpływają na zrozumienie świata? Kiedy ludzie postępują w zgodzie ze swoimi opiniami i postawami?
Komunikacja i perswazja	Jacy nadawcy są wiarygodni? Jakie przekazy skutecznie zmieniają ludzkie opinie? Jakie środki przekazu są bardzie skuteczne od innych?
Normy i wartości	Jakie wartości ludzie wyznają, które są dla nich ważne, a któ®e mało ważne?
Wywieranie wpływu	Kiedy i dlaczego ludzie są konformistyczni?
Atrakcyjność i miłość	Kogo i za co lubimy? Skąd bierze się miłość i na czym polega? Czego mężczyźni chcą od kobiet, a czego kobiety od mężczyzn?
prospołeczność	Dlaczego ludzie działają na rzecz innych?
Agresja	Dlaczego ludzie są agresywni? Jakie czynniki nasilają agresje?
konflikt	Jak ludzie zachowują się w czasie konfliktu? Jak skutecznie negocjować rozwiązanie konfliktu?

Źródło: Wojciszke, 2002

Grupa	Jakie mechanizmy integrują grupę w całość?
Przywództwo	Co decyduje, że ktoś zostaje przywódcą? Jak skutecznie kierować grupą?
Relacje miedzygrupowe	Jakie są przyczyny konfliktów miedzygrupowych?
Zróżnicowanie płci	Jakie stereotypy płci wpływają na losy ludzi?
Psychologia stosowana	Jak nakłonić ludzi do zdrowego trybu życia?

26.02.2012r.

Czym zajmuje się psychologia społeczna?

Zajmuję się szeroko pojętym wpływem społecznym. Pytaniem w jaki sposób to, co robią, czują i myślą jedni ludzie wpływa na to, co robią, czują i myślą inni.

Każdy człowiek jako praktyk wpływu społecznego: sprawca i obiekt wpływu.

Człowiek jest gatunkiem ultra społecznym: wszystko, co ważne robi w obecności i z udziałem innych+ motywacja afiliacyjna (Wojciszke 2011)

Psychologia społeczna dziedzina empiryczna.

Podstawowe podejście teoretyczne (perspektywy) w psychologii społecznej:

Perspektywa poznawcza:

Procesy przetwarzania docierających w danym momencie informacji, rozumienie bieżącej sytuacji i ludzi
Posiadana wiedza i aktywizacja treści

Tak więc: podejście poznawcze upatruje przyczyny zachowania w bieżących interpretacjach sytuacji (oczekiwania, schematy, zdroworozsądkowe teorie)

Przykład:

Leżący na chodniku człowiek: wielość interpretacji sytuacji

Pamięć operacyjna- używana na bieżąco

Ta sama sytuacja może być interpretowana przez nas na wiele sposobów. (np. człowiek leży na chodniku, jeśli go zobaczymy pomyślimy, że to pijak, ale jeśli ogłoszą w radiu, nasze myślenie będzie inne.

Perspektywa motywacyjna

Jakie motywy kierują ludźmi i prowadzą do określonych zachowań?

libido- Freud
dążenie do mocy- Adler (chęć zdominowania innych)

Wielość motywów, którymi kierują się ludzie:

Kontrola nad sytuacją
Sprawstwo, sprawczość
Ciekawość
Osiągnięcia
Afiliacja
Status, władza

Wpływ społeczny- oddziaływanie na innych

Autowaloryzacja (samoocena)- dążenie do utrzymania, obrony i podwyższenia dobrego mniemania o sobie- jako jeden z najsilniejszych motywów

Przykłady: (jako instrumenty do podwyższania własnej samooceny)

Stereotypy
Uprzedzenia

Perspektywa teorii uczenia się

Ludzkie zachowanie zależy od przeszłych doświadczeń; jest rezultatem uczenia się na podstawie doświadczeń własnych lub cudzych

Warunkowanie klasyczne(przykład: psy Pawłowa) i instrumentalne; modelowanie zachowań (naśladowanie)

Przykład:

Agresja wychowanków placówek opiekuńczo- wychowawczych

Perspektywa społeczno- kulturowa

Zachowanie człowieka jest rezultatem socjalizacji w konkretnej grupie społecznej i w kulturze, w których obowiązują określone normy, wzorce i wartości

Heterogeniczność perspektywy s-k:

Porównanie subkultur różnych grup należących do tej samej kultury (np. uczniowie ZSZ a uczniowie LO)
Badania międzykulturowe (np. kultury indywidualistyczne liczą się indywidualne sukcesy np. Polacy i kolektywistyczne liczy się sukces i interes grupy np. Japończycy)
Porównanie osób należących do tej samej kultury, ale badanych w różnych momentach historycznych (np. optymizm Polaków przed i po zmianie systemu w 1989)

Perspektywa ewolucjonistyczna

Zachowania jako skutek długiego procesu ewolucji nie równa się Maciej Giertych

Adaptacja człowieka do środowiska

Zachowania maksymalizujące szanse przeżycia i reprodukcji

Przykład:

Odmienne u obu płci strategie pozyskiwania partnera

Komentarze nt. perspektyw

Możliwość interpretacji tego samego zjawiska z różnych perspektyw (np. agresja jako wynik interpretacji sytuacji, uczenia się, specyficznej motywacji, socjalizacji, cecha gatunkowa
„dopasowanie” zagadnienia, problemu do perspektywy; ciekawsze i bardziej przekonujące interpretacje

Agresja:

Perspektywa społeczno- kulturowa: był socjalizowany w grupie, gdzie jest norma bierz co CI się należy

Agresja wyuczona

Perspektywa ….. : co go motywuje: uczeń ten jest nie dowartościowany stosuje agresje, aby być zauważalny

Poznawczej: jest permanentnie prowokowany

5.03.2012r.

1. Obserwacja

• Zapis i kategoryzacja zachowań bez wpływania na ich przebieg

• 2 rodzaje obserwacji

-systematyczna

-uczestnicząca (sekty, Festinger i in. 1956)

• Analiza danych archiwalnych ( ogłoszenia matrymonialne)

2. Badania korelacyjne (współwystępowanie)

• Pomiar dwóch lub więcej zmiennych oraz badanie ich współzmienności- korelacji (np. inteligencji i osiągnięć szkolnych)

• Zakres korelacji -1 do 1

• Ostrzeżenia : korelacja nie równa się związkowi przyczynowo skutkowego

• Koleracje pozorne ( długość wtopy w dojrzałość społeczną)

3. Eksperyment

• Celowe wywoływanie jakiegoś zjawiska poprzez manipulowanie jego potencjalnymi przyczynami w warunkach dobrze kontrolowanych przez badacza

• Najważniejsze pojęcia i zasady prowadzenia eksperymentu ( na przykładzie zależności F-A)

-hipotezy

- zmienna niezależna

-zmienna zależna

- zmienne uboczne

- operacjonalizacja

-grupa eksperymentalna (warunki eksperymentalne)

- grupa kontrolna (warunki kontrolne)

- randomizacja ( dobór losowy do warunków eksperymentalnych)

-trafność wewnętrzna eksperymentu ( wielkość efektu, różnica między grupą eksperymentalną a kontrolną

- trafność zewnętrzna eksperymentu (uogólnienie wyników na inne osoby i sytuacje)

- replikacje

- Moderator ( czynnik decydujący o występowaniu lub nie jakiejś zależności, kiedy w jakich warunkach występuje zależność)

- mediator ( stan lub proces psychiczny pośredniczący między zmienną niezależną- przyczyną a zmienną zależną- skutkiem, dlatego występuje zależność)

Zalety i ograniczenia poszczególnych metod

Wpływ kompetencji i zamożności na postrzeganie człowieka

1) Odniesienia teoretyczne:

• Dwa wymiary spostrzeżeń interpersonalnych -> moralność i kompetencja

• Dwuwymiarowość postaw interpersonalnych -> lubienie i respekt

• Teoria usprawiedliwiania systemu

2) Problematyka badawcza

12.03.2012r.

Wpływ społeczny i manipulacja

Wpływ społeczny- proces, w wyniku którego dochodzi do zmiany zachowania , opinii lub uczuć człowieka na skutek tego co robią myślą lub czują inni ludzie

- powszechność wpływu społ.

- człowiek jako sprawca i biorca wpływu

• Ulegamy wszyscy

Uległość osób po treningu asertywność taka sama, jak tych bez treningu, ale złudzenie pierwszych, ze odmówiłyby autorytetowi

Manipulacja to niepożądany wpływ społeczny ( ponosimy straty)

Przejawy wpływu społecznego

a) Modelowanie ( Albert Bandura) uczenie poprzez obserwację i naśladowanie innych

Np. ziewanie

• Naśladowanie (Chatrand, Barge 1999) pomocnik ekseprymentatora macha nogą lub pociera dłonią twarz= efekt kameleona

• Efekt Wertera

• Zaraźliwość samobójstw po tym jak media nagłaśniały samobójstwa sławnym osób (Philips 1986)

• Idea neuronów lustrzanych

b) Konformizm

• Konformizm informacyjny

• Konformizm normatywny (zrezygnowanie z własnych opinii)

Ekseryment Asha 1951

• Motyw konformizmu – akceptacja w grupie , potrzeba afiliacji

c) Posłuszeństwo autorytetu

• Autorytet kapitanoza ( symulatory co 4 załoga, niepoprawianie błędów kapitana, podobnie lekarze)

• Doktor Smith (Hofling)

• Parkometr

• Eksperymenty Stanleya Milgrama

26.03.2013

Przyczyny ulegania (nie zdjęcie z siebie odpowiedzialności, gdyż poczucie winy badanych):

Sytuacja niejasna, zaskakująca, nowa
Eksperymentator jako źródło informacji
Uwaga skupiona na zadaniu/ ograniczenie samoświadomości (zinternalizowanych norm moralnych)
„stopa w drzwiach”: jak się powiedziało a, to trzeba być konsekwentnym i trzeba powiedzieć b
Socjalizacja- od dzieciństwa uczeni posłuszeństwa autorytetom

Przykład skrajne posłuszeństwo: sekty- Jonestown 1978, osiedle religijne w Gujanie; 910 osób popełnia samobójstwo

Mechanizmy wywierania wpływu i techniki manipulacji:

Reguła wzajemności

Kartki świąteczne, darmowe próbki, coca- cola w prezencie i sprzedaż losów na loterię- dwukrotnie więcej sprzedanych (Regan 1971) drobne prezenty- doniesienie
Drzwiami w twarz- musimy poprosić o wiele więcej, po odmowie prosimy o właściwą, mniejszą
Eksperyment Cialdini- wycieczka do zoo z trudną młodzieą
Efekt kontrastu i norma wzajemnych ustępstw
Poczucie winy
Motywacja autoprezentacyjna
Doniesienie-

Zaangażowanie i konsekwencja

Eksperyment Comer i Laird, 1975: 75%- grupa eksperymentalna, 0% grupa kontrolna
Technika niskiej piłki: ceny bez VAT, sprzedawcy samochodów, przynęta jako wariant tej techniki (buty na wystawie- przecena- chcę kupić- nie ma numeru- wychodzę- jest numer, ale z innej dostawy- kupuję droższe)
Stopa w drzwiach- eksperyment Freedman i Fraser, 1966:

Gospodynie domowe- wpuścić kilku mężczyzn na spis urządzeń- wcześniej wywiad telefoniczny

Bilbord w ogródku

Kiedy i dlaczego (nie)skuteczna

Autopercepcja (konsekwencja)
Spełnienie 1 prośby= aktywizacja normy (trzeba pomagać)= jej wpływ na kolejne prośby
1 prośba+ nagroda- uśmiech, podziękowania, satysfakcja (pozytywny stan emocjonalny)
Czynniki osobowe (zmęczenie, pośpiech)

Nieskuteczna jeśli 1 prośba zbyt kosztowna+ ja już swoje zrobiłem
Nieskuteczna, gdy druga prośba zbyt kosztowna, np. oddanie krwi
Doniesienie

społeczny dowód słuszności: „kupują to miliony Polaków” !heurystyka uproszczony mechanizm myślenia

datki na rzecz stowarzyszenia 25%, a 43% kartka z nazwiskami, którzy już dali datki
Kitty Genovese – dyfuzja rozproszenie odpowiedzialności

Lubienie, sympatia

„Technika obiadu”: ludzie są bardziej podatni na perswazje, gdy mogą sobie coś przekąsić, są bardziej ulegli
Atrakcyjność fizyczna
Podobieństwo
Komplementy
Warunkowanie skojarzenia- doniesienie

Niedostępność

Ograniczona ilość= cenne; czekoladki w słoju 10, a 2: smaczniejsze jeżeli w słoju były tylko dwie, bo myśleli, że są smaczniejsze, bo już zjedzone (Worchel i In.. 1975)
Reaktancja- efekt Romea i Julii- zakazany owoc smakuje podwójnie tak jak zakazana miłość

Efekt kontrastu- doniesienie

Posługiwanie się imieniem indagowanego

Preferencje do liter, które są we własnym imieniu (zwłaszcza pierwsza) i cyfr składających się na datę urodzenia (bardziej przyjemny kształt)

Bardziej lubimy ludzi, którzy …

Uświadamianie hipokryzji

zaindukowana hipokryzja- przed kamerą o sensowności prezerwatyw- przypomnijcie sobie, gdy zaniedbaliście użycia= zwiększone kupowanie kondomów (warunek wartościowanie przez o.b. tego, do czego ich skłaniamy)
Ekip. Dickerson 1992: basen- podpisz petycję o oszczędności wody- pytania tak, że o.b. nie oszczędza- krótszy pobyt pod prysznicem

Mechanizm: dysonans poznawczy (poczucie spójności, bycia moralnym, racjonalnym) zagrożenie samooceny =uleganie

Blisko- bliżej- najbliżej

Bezpośredniość sytuacji ma wpływ na uleganie: prośba złożona „face to face” skuteczniejsza niż telefoniczna lub listowna

Trudno odmówić, gdyż ryzykujemy, że otrzymamy sygnały rozczarowania od proszącego

Znaczenie kontaktu wzrokowego- częściej ulegamy

Znaczenie dotyku- częściej ulegamy gdy zostaniemy lekko dotknięci za ramię lub rękę (np. badanie w restauracji- dotyk kelnera- wysokość napiwków, zwłaszcza kiedy klient płci przeciwnej

Dwa wyjaśnienia= bliskość interpersonalna, sympatia, albo

Uprawnienia społeczne- dotyk= legitymacja do…

Rola nastroju
dobry nastrój

Ludzie w dobrym nastroju: pobieżnie przetwarzają informacje
Ulegają heurystykom
W perswazji słabiej rozróżniają między argumentami silnymi i słabymi; por. Bless 2001

Zły nastrój

Głębiej przetwarzają informacje (np. stają się bardziej uważni)
Mniej ulegają heurystykom
…

Znaczenie lęku

Wiele badań- najskuteczniejszy poziom lęku;
Większość nowszych badań- im silniejszy lęk, tym komunikat skuteczniejszy; warunek- podaje się sposób na uniknięcie zagrożenia

Słowa

Prośba+ „liczy się każdy grosz”
Dlaczego odmówiłęś?= zmiana niekorzystnej decyzji
Prośba niestandardowa (85 groszy)

Uwikłanie w dialog- Doliński, Nawrat i Rudak 1999

Sprzedaż indyjskich kadzidełek; zanim złożył prośbę o zakup kadzidełek rozmawiał, prowadził dialog- zwiększenie sprzedaży

Huśtawka emocjonalna

Klasyczny przykład huśtawki emocjonalnej „doby zły policjant”

Skuteczność technik zależy od wielu czynników: uczestniczy inerakcji( różnice indywidualne) otoczenie społeczne, sytuacja, kultura
Czy wpływ jest dobry czy nie? Jest jak niektóre środki farmaceutyczne: mogą leczyć, ale mogą truć
Techniki wpływu mogą prowadzić do dobra lub zła
Manipulacja jest szkodliwa zarówno dla osoby, wobec której jest stosowana, jak i manipulatora ( korzyści jednorazowe, podejrzliwość ludzi wobec siebie)

Jak się bronić przed manipulacją?

Znajomość technik konieczna, ale niewystarczająca- właściwości ludzkiego umysłu (np. bezrefleksyjność)
Asertywność
Automatyczne reakcje (napiwki- mięta, CV- męskie perfumy)

Zatem

Uświadamianie sobie własnych reakcji- przerwanie automatyzmów: zaraz, zaraz, dlaczego się tak podniecam? Refleksyjność!
Wsłuchiwanie się w sygnały własnego organizmu

Wykład. Komunikacja interpersonalna 16.04.2013

„Najważniejszą rzeczą w porozumiewaniu się jest słyszeć to, czego nie powiedziano”- P.F Drucker

Schemat komunikacji

Nadawca komunikat odbiorca

Komunikacja interpersonalna to proces polegający na wzajemnej wymianie informacji przez 2 lub więcej osób z których każdy jest nadawcą i odbiorcą jednocześnie

Porozumiewanie się polega na słownym lub bezsłownym przesyłaniu informacji i kształtuje relacje między ludźmi

Bariery komunikacyjne

Poziom zainteresowania tematem
Czynniki rozpraszające uwagę- hałas, rozmowa z dwiema osobami
Brak wystarczających informacji
Sposób przekazywania informacji
Nieadekwatna do słów mowa ciała
Oczekiwanie na zebranie głosu
Emocje blokujące słuchanie
Komunikaty odbierane jako zagrożenie
Różne kręgi otwartości

Osądzanie

Krytykowanie
Obrażanie
Orzekanie
Chwalenie połączone z oceną

Decydowanie za innych

Rozkazywanie
Grożenie
Moralizowanie
Nadmierne wypytywanie

Uciekanie od cudzych problemów

Doradzanie
Zmiana tematu
Logiczne argumentowanie
Pocieszanie

Komunikacja niewerbalna- porozumiewanie się bez słów

Funkcje:

Funkcja emblematów: gesty, miny, ruchy ciała
Ilustracja i wzmacnianie komunikacji werbalnej
Wskaźnik stanu emocjonalnego aktora i jego ustosunkowania do innych
Regulacja zabierania głosu
Budowanie klimatu rozmowy

Elementy komunikacji niewerbalnej

Wygląd zew.

Ubiór, ozdoby kosmetyki fryzura- to wszystko niesie informacje o statusie społecznym zawodzie ale i postawe wobec innych ludzi. By ludziom dobrze się z nami rozmawiało powinniśmy zadbac o swój wygląd

Kontakt wzrokowy

Jego funkcja psychologiczna jest mniej więcej podobna do funkcji dotyku na odległość. Nawiazanie kontaktu wzrokowego poprzedza ewentualny kontakt bezpośredni. Nie powinien być ani za długi ani za krótki. Dzięki spojrzeniu można być odebranym bądź jako osoba natarczywa bądź nieobecn i niedostępna, bądź też otwarta

Mimika
Gesty

To najważniesze kanały przesyłania sugnałów o stanach emocjonalnych poczynając od tak ważnych jak uśmiech a kończąc na tak subtelnych jak wyraz lekkiego zaskoczenia. Pokazują emocje.

Ton głosu
Dystans fizycznyczny:

Strefa dystansu

-publiczna od 3,6

-społeczna 1.2 do 3,6

-Osobista 0.46- 1.2 m

-intymna 0-45 cm

-INWAZJA

Otoczenie

Psychologia społeczna wykład 23.04

30 kwietnia nie ma wykładu

7 maja nie ma wykładu

Widzimy się dopiero z dr 14 maja !

Komunikacja werbalna- porozumiewanie się za pomocą słów

Komunikaty typu „Ty” i typu „ja”

Komunikat typu Ty- oceniający
Komunikat ja-opisujący własne uczucia

Empatia- umiejętność wczuwania się w położenie innej osoby identyfikowanie się z drugim człowiekiem

Poziom poznawczy
Afektywny
Behawioralny

Aktywne słuchanie- zestaw zasad i technik prawidłowego i skutecznego porozumiewania się : umiejętność skupienia się i zaangażowania

Rodzaj pytań:

- pytania zamknięte

-pytania otwarte

-naprowadzające

-Rozszerzające

-Alternatywne

-retoryczne

Techniki zadawania pytań

- unikaj metakomunikatów- jeśli mówisz „zadam ci jedno pytanie” stawiasz rozmówce w sytuacji defensywnej

-nie grupuj pytań zamkniętych- jeśli pytasz wciąż czy czy tworzysz wrażenie przesłuchania

-unikaj pytań sugerujących

- nie udzielaj odpowiedzi zamiast rozmówcy

-odzwierciedlenie- służy zakomunikowaniu rozmówcy jakie są według nas jego odczucia w danej kwestii „wydajesz się szczęśliwy kiedy o tym mówisz”

-stwierdzenie podtrzymujące- podtrzymują kontakt między osobami

-klaryfikacja- porządkowanie wypowiedzi

-parafraza- przekazanie własnymi słowami tego co usłyszeliśmy od rozmówcy

PYTANIA Z PRESUPOZYCJĄ

Presupozycja:

-treść pytania lub wypowiedzi zawierająca subtelną sugestię, na której koncentruje się umysł rozmówcy

Efektywna komunikacja to umiejętność :

Pozytywnego rozwiązania komunikacji
Dostosowania się do rozmówcy- synchronizacja na wielu poziomach
Odbieranie nawet subtelnych informacji płynących od rozmówcy
Precyzyjnego przekazywania treści
Ograniczania czynności które mogłyby rozproszyć rozmówcę
Kierowania rozmową do wyznaczonego celu
Zachowania pełnego komfortu obu stron
Naturalnego adekwatnego zakończenia rozmowy

Relacje interpersonalne- od pierwszego wrażenia do trwałych relacji

Pierwsze wrażenie można zrobić tylko raz
Korzystne=kredyt
Niekorzystne=odrabianie straconych punktów

Twój rozmówca na podstawie pierwszego wrażenia:

Tworzy ierwsze wstępne opinie o tobie
Buduje wstępne oczekiwania
Kształtuje nastawienie do Ciebie

-Efekt aureoli (halo effect) w psychologii tendencja do automatycznego, pozytywnego (efekt Galatei, efekt nimbu, anielski efekt halo) lub negatywnego (efekt Golema, szatański efekt halo) przypisywania cech osobowościowych na podstawie pozytywnego lub negatywnego wrażenia. Innymi słowy "aureola" może być pozytywna lub negatywna.

-Efekt Pigmaliona (samospełniające się proroctwo) Polega na spełnianiu się pozytywnego oczekiwania wobec kogoś dlatego, że to pozytywne oczekiwanie sobie wytworzyliśmy. Np. Osoba A została okłamana, że osoba B ją bardzo lubi. Osoba A cieszy się z tego i zaczyna lubić osobę B, dlatego przyjaźnie się do niej odnosi. To powoduje, że osoba B naprawdę zaczyna lubić osobę A.

WIEDZA I SĄDY O ŚWIECIE SPOŁECZNYM

Specyfika świata społecznego- świat społeczny jest światem subiektywnie interpretowanym przez ludzi

Struktury wiedzy o świecie społecznym

Schematy
Skrypty
Teorie

Schemat poznawczy: organizacja uprzednich doświadczeń z jakimś rodzajem zdarzeń osób lub obiektów, uogólniona wiedza na temat jakiegoś obiektu człowieka czy fragmentu rzeczywistości

Zasada budowy schematu: prototypowość: prototyp- egzemplarz najbardziej typowy najlepiej spełniający schemat

Skrypt: schemat zdarzeń, umysłowa reprezentacja zdarzeń i działań ( np. egzamin)
Teorie

FUNKCJONOWANIE WIEDZY

Funkcja schematów:

-ułatwienie przetwarzania danych, rozumienia i pamięci zdarzeń ( np. człowiek- nauczyciel), ---ukierunkowanie uwagi i ocena czy dany obiekt jest egzemplarzem schematu czy nie ,

-rozumienie zdarzeń i formułowanie sądów

Zjawiska związane z działaniem schematów

- zjawisko wrogich mediów: grupy o odmiennych interesach spostrzegają te same , neutralne przekazy jako wrogie

-efekt pierwszeństwa: pierwsze wrażenie na temat innej osoby wpływa na spostrzeganie i ocenę tej osoby

-efekt uporczywości- przekonania ludzi na temat siebie lub świata społecznego: utrzymują się pomimo ich podważenia lub dyskredytacji

- samospełniające się proroctwo – zjawisko polegające na tym ze ludzie mają określone oczekiwania dotyczące innej osoby

Stereotypy i uprzedzenia

Stereotyp: nadmiernie uproszczony i uogólniony schemat reprezentujący grupę lub rodzaj osób wyodrębnionych ze względu na jakas łatwo zauważalną ceche określająca ich społeczną tożsamość

Uprzedzenie: negatywny stosunek do członków jakiejś grupy utrzymywany z tego powodu ze są jej członkami (etnocentryzm, rasizm, nacjonalizm,seksizm)

Dyskryminacja- wrogie lub niesprawiedliwe zachowanie wobec osób należących do stereotypizowanej grupy na podstawie samej przynależności do grupy

14.05

Źródła i funkcje stereotypów i uprzedzeń

- międzygrupowa asymetria językowa, język jako narzędzie przekazywania stereotypów (oszwabić, ocyganić)

-teoria rzeczywistego konfliktu interesów ( uprzedzenia wobec imigrantów)

- teoria przeniesienia agresji ( przenosimy agresję na osoby słabsze)

-teoria kategoryzacji społecznej: streotypy są skutkiem funkcjonowania umysłu:dzielenia ludzi na kategorie i zdobywania wiedzy o nich: teoria tożsamości społecznej (Tajfel Tower) my i oni :przynależność do cenionej grupy podwyższa samoocenę (identyfikacja z wygraną drużyną)

Automatyczny dostęp do wiedzy stereotypowej

- Priming, Murphy Zajonc, twarze wyrażające różne emocje , ocena chińskich ideogramów

- aktywizacja starości: opuszczanie miejsca eksperymentu

-podprogowa ekspozycja słowa „ murzyn” i nieltórych cech „jazz” – ocena opisanej szkicowo osoby bardziej agresywna po primingu

-szybsze rozpoznawanie słów zgodnych ze stereotypem

-brak zasobów a stereotypowość sądów człowiek jako skąpiec poznawczy ( poleganie na prostych heurystykach zamiast wnikliwego analizowania informacji

Warunkowa automatyczność czyli możliwość kontrolowania stereotypów

- człowiek jako elastyczny strateg wykorzystujący różne elementy wiedzy w zależności od sytuacji i motywacji (np. skierowanie uwagi na pozastereotypowe aspekty postrzeganej osoby

-informacje indywidualizujące: narracyjny tryb przetwarzania informacji społecznych

Wpływ strachu przed zaszufladkowaniem na wyniki osiągane przez studentów college

-zły wynik uzyskany w czasie testu może przynieść rozczarowanie , zniechęcenie, ale stereotyp dowodzący intelektualnej niższości Afroamerykanina czy latynosa stawia przed takim studentem dodatkowe ryzyko intelektualnej niższości rasowej

Wynik: Strach przed zaszufladkowaniem rzeczywiście ma znaczenie

Modyfikacja i kontrola stereotypów

- hipoteza kontaktu- poprzez kontakt możemy sprawdzić ze stereotypy nie były prawdziwe

-rekategoryzacja: spostrzeganie innych ludzi jako egzemplarzy wielu kategorii

-świadoma kontrola- zjawisko sprężyny ( typowy dzień skina, kontrolujcie się)

- zautomatyzowanie kontroli- zjawisko sprężyny nie jest nieuchronne

-kobieta, żydowskie pochodzenie , aktorka – konkretna kategoryzacja nie jest przesądzona

-jigsaw classes- metody układankowe – sposób na przeciwdziałanie uprzedzeniom

6-osobowe grupy uczniów
Każdy uczeń otrzymywał jeden fragment tekstu
Grupa otrzymywała cały materiał, który miała opanować
Na koniec zajęć sprawdzono ich wiedzę z zadanego materiału
Uczniowie pracują w grupach mniej niż 2 h dziennie

Ustrukturalizowana współzależność

-podnosi samoocenę

-podnosi morale

-podnosi atrakcyjność interpersonalną

-zwiększa empatię uczniów bez względu na podziały etniczne i rasowe

-poprawia wyniki w nauce uczniów mniej zdolnych

Struktura „ja” samoocena

Czym jest „ja”?

Ja jest luźną strukturą różnych ról i tożsamości społecznych, przekonań na własny temat i samoocen i wartości

Rodzaje „ja” Higgis

Ja realne ( rzeczywiste informacje na swój własny temat
Ja idealne (pragnienia, aspiracje – jaki chciałbym być)
Ja powinnościowe( jakie normy powinienem spełniać, obowiązki)

Rozbieżność między ja realnym a ja idealnym prowadzi do depresji smutku

Rozbieżność między ja realnym a ja powinnościowym prowadzi do wstydu i poczucia winy

- ja idealne- treści związane ze sprawnością ( porażka =emocje depresyjne)

- ja powinnościowy- treści moralne, wartości i normy

Samoocena i autowaloryzacja

-samoocena to afektywna reakcja człowieka na samego siebie

-samoocena jako gorąca emocja

-jako zimny sąd

Samoocena jako cecha osobowości

-Skala Rosenberga

-metoda kwestionariuszowa

-wybrane korelaty samooceny: wyższej samoocenie towarzyszy..poczucie wewnętrznej kontroli zdarzeń, wyższa motywacja osiągnięć, wyższy poziom rzeczywistych osiągnięć życiowych, bardziej pozytywne sądy o innych ludziach, większe zadowolenie z życia, lepsze samopoczucie psychiczne, lepsze radzenie sobie ze stresem , lepszy stan zdrowia somatycznego, sprawniejsze funkcjonowanie społeczne

Kilka uwag o samoocenie jako cesze

-większośc ludzi ma poztywną samoocenę

-brak osób o zdecydowanie negatywnej samoocenie

Samoocena jako motyw

Autowaloryzacja – dążenie do obrony, podtrzymania lub nasilenia dobrego mniemania o sobie

Mechanizmy autowaloryzacji:

Definiowanie własnego „ja”

Im bardzieh jesteśmy przekonani o posiadaniu jakiejś dodatniej cechy tym bardziej uważamy jaą za ogólnie ważną
Ocena ważności umiejętności komputerowych przed i po kursie
Własne zalety uważamy za wyjątkowe i niepowtarzalne a wady za nieważne i powszechne
Wszyscy ludzie silnie przypisują sobie cechy moralne

Tendencyjne przetwarzanie informacji o sobie

Efekt bycia lepszym niż przeciętnie

Realizacja zadań i atrybucji(źródła) osiągniętych wyników

Egotyzm atrybucyjny (sukcesy i porażki) oraz zgodnośc- niezgodnośc z oczekiwaniami

Porównania społeczne ( mus)

Porównania społeczne są dokonywane w taki sposób aby porównujący dobrze wypadł na tle innych
Wybór osób gorszych
MUS Tesser- chętniej pomagamy przyjacielowi w dziedzinie nieistotnej dla ja, chętniej pomagamy obcemu w dziedzinie istotnej dla ja

Autoprezentacja

Autoprezentacja jako kierowanie wrażeniem jakie jednostka wywiera na innych ludziach

Taktyki

Obronne taktyki autoprezentacji

Samoutrudnianie- podejmowanie działań obniżających szansę sukcesu ale zwalnianie z osobistej odpowiedzialności choć przydający szególnej chwały w przypadku sukcesu
Prezentowanie własnej bezradności żeby uzyskac przychylność
Wymówki- zaprzeczenie intencji wyrządzenia szkody
Usprawiedliwienia
Przeprosiny

Asertywne taktyki

Ingracjacja- wkradanie się w czyjes łaski
Autopromocja- prezentowanie się jako osoba kompetentna itd.

21.05