ogniowa—»rafinacja elektrolityczna—'miedź katodowa, (*) —»hydrometalurgiczne—»rozpuszczanie Cu—»wydzielanie Cu z roztworu—»Cu-elektrolityczna Cu-cementacyjna CuO CuS04*5H20 Magnez;temp. topnienia 651°C, temp. wrzenia 1107°C, gęstość 1,75 g/cm ', pierwiastek metaliczny o bardzo małej gęstości, używany do produkcji stopów Mg i Al.. Rudy magnezu: magnezyt, dolomit, karnalit, woda morska.
Procesy otrzymywania magnezu: proces pirometalurgiczny (redukcja tlenków magnezu w wysokiej temp.), elektroliza chlorku magnezu.
Cynk: gęstość 7,13 g/cm3, temp. topnienia 419°C, temp. wrzenia 907°C, w temp. T=500-510ÜC spala się jaskrawym zielonkawym płomieniem do ZnO, w wyższych temp. cynk utlenia się C02I parą wodną H20. Rudy cynku:siarczkowe(blenda cynkowa-sfaleryt), węglowe(galnan cynkowy)
Sposoby wzbogacania ubogich rud cynkowych:ruda cynku—»rozdrabnianie—»(flotacja, prażenie w piecach przewałowych) —»scalanie
Odlewanie-jest procesem wykonywania wyrobów(lub półwyrobów) w postaci odlewów poprzez wypełnianie ciekłym metalem specjalnie przygotowanej formy odlewniczej(ceramicznej lub metalowej) odzwierciedlającej kształt odlewu.
Cechy odlewów: odlewa odzwierciedla dokładnie kształt przyszłego wyrobu, metal z którego wykonany jest odlew wykazuje odpowiednie właściwości mechaniczne, istnieje możliwość odwzorowania w odlewnie otworów i wnęk wewnętrznych, nie ma ograniczeń masy wytwarzanych odlewów, stopy trudnoobrabialne na drodze obróbki skrawaniem mogą być kształtowane przy zastosowaniu tej technologii.
Etapy powstawania odlewu w formie: zalewanie ciekłego metalu od formy, proces stygnięcia metalu w formie do temp. likwidus, proces krystalizacji i krzepnięcia metalu w formie[T(likwidus)—»T(solidus)], proces stygnięcia odlewu w stanie stałym.
Układ wlewowy-jest to system kanałów w formie odlewniczej służący do wypełnienia jej objętości (wnęki) ciekłym metalem. Funkcje: oddzielenie kropli żużla i wtrąceń niemetalicznych od ciekłego metalu, spokojne wypełnienie objętości formy ciekłym metalem, wpływa na proces krystalizacji ciekłego metalu. Budowa: nadlew otwarty, przelew, zbiornik wlewowy, wlew główny, belka żużlowa, wlew doprowadzający, odlew. Przelewy-stosujemy w celu ułatwienia procesu usuwania gazów z objętości formy, ustawiamy w najwyżej położonym punkcie odlewu w miejscach przyłożenia układu wlewowego.
Zjawiska zachodzące podczas studzenia metalu oraz procesów krzepnięcia i krystalizacji: proces formowania warstwy powierzchniowej odlewu, proces powstawania struktury pierwotnej odlewu, chemiczne i fizyczne procesy prowadzące do powstawania wtrąceń niemetalicznych, zjawisko skurczu metalu podczas studzenia metalu w formie w stanie ciekłym, procesu krzepnięcia i studzenia w stanie stałym. Procesy krystalizacji i tworzenie struktury odlewu: zarodkowanie (homogeniczne, heterogeniczne), wzrost ziaren, tworzenie struktury odlewu.
Skurcz metalu: metal lub jego stop zalany do formy odlewniczej stygnie od temp zalewania do temp otoczenia. W tym okresie następuje zmniejszenie jego objętości wywołane: spadkiem T, zmianą stanu skupienia, wydzielaniem się nowych faz, przemianami alotropowymi. Może być podzielony na trzy etapy: skurcz przegrzaniaiTp-T]), skurcz krzepnięcia(Trt\Ts), skurcz w stanie stałym(Ts-T0).
Powstawanie jam skurczowych: po zalaniu formy odlewniczej odprowadzanie ciepła odbywa się przez powierzchnię: ciekły metal-forma, w pierwszej fazie krzepnie powierzchnia odlewu a w jego wnętrzu obserwujemy występowanie ciekłego metalu.
Zapobieganie powstawaniu jam skurczowych: sterowanie procesem krzepnięcia odlewu poprzez realizację zasady krzepnięcia: jednoczesnego-ma miejsce gdy wszystkie części odlewu stygną i krzepną równocześnie z tą samą szybkością, kierunkowego-dążymy do zapewnienia procesu krzepnięcia odlewu od najcieńszej do najgrubszej ścianki odlewu a nad najgrubszą ścianką odlewu ustawiamy nadlew.
Nadlew-to zbiornik ciekłego metalu z którego pobierany jest ciekły metal do kompensacji skurczu przegrzania i krzepnięcia. Proces ten nosi nazwę zasilania odlewu. Dzielimy na: górne, boczne, otwarte, zakryte, ciśnieniowe Podstawowe grupy składników mas formierskich i rdzeniowych: osnowa ziarnowa, materiał wiążący(spoiwo), dodatki do mas.
Podstawowe właściwości osnowy mas formierskich: ognioodpomość, odpowiedni skład ziarnowy, odpowiedni kształt ziaren, przepuszczalność, zawartość wilgoci, zawartość naturalnego lepiszcza. Spoiwa: naturalne (gliny):gliny bentonitowe, gliny kaolinitowe; organiczne: żywice, oleje, dekstryna, ług posiarczynowy, melas; nieorganiczne: cement portlandzki, gips, szkło wodne sodowe, krzemian etylu.