zbieżności polityk gospodarczych i pieniężnych.
Etapy utworzenia UGiP:
~ Pierwszy etap, trwający do końca, 1993 r. zakończył proces tworzenia wspólnego rynku oraz wiązał się ze zniesieniem ostatnich przeszkód w swobodnym przepływie kapitału;
~ Drugi etap, trwający od l stycznia 1994 r. do 31 grudnia 1998 r., wiązał się z powstaniem infrastruktury instytUcjonalnej UGiP, sformułowaniem ranl prawnych jednolitej polityki pieniężnej oraz podjęciem przez Radę decyzji kwalifikującej poszczególne państwa
członkowskie UE do trzeciego etapu UGiP; .
~ Trzeci etap, który trwa od l stycznia 1999 r., charakteryzuje się przyjęciem przez państwa członkowskie zakwalifikowane do tej fazy jednolitej waluty euro oraz zaprowadzeniem wspólnej polityki pieniężnej i walutowej;
Kryteria konwergencji.
l. Pozabudżetowe kryteria konwergencji gospodarczej sąnastępujące:
~ Inflacyjne; wymagające, by stopa inflacji była w danym państwie zbliżona do notowanej w trzech krajach UE o najmniejszym w całej Unii wzroście cen;
~ Kursu walutowego; wymagające, by dane państwo UE było uczestnikiem ESW (Europejski System Walutowy) oraz przestrzegało normalnych granic wahań kursu waluty narodowej w tym Systemie obowiązujących;
~ Stóp procentowych; wyrażające się odpowiednio niskimi długoterminowymi stopami procentowymi odzwierciedlającymi tTWałość zbieżności oraz stabilność kursu walutowego danego kraju.
Rada przyjęła następujące wartości trzech wspomnianych pozabudżetoVO'ch kryteriów konwergencji: ~ Dla kryterium inflacyjnego - 3% w stosunku rocznym
~ Dla kryterium walutowego - +/- 15% wahań kursu w stosunku do kursu centralnego
~ Dla kryterium stóp procentowych - 7,8 % dla dziesięcioletnich obligacji Skarbu Państwa lub instrumentów im bardziej podobnych. 2. Budżetowe kryteria zbieżności odnoszą się do długu publicznego oraz deficytu budżetowego. Państwa członkowskie spełniają tego
rodzaju kryteria zbieżności, jeśli: .
~ Stosunek planowanego lub rzeczywistego deficytu do produktu krajowego brutto (PKB) nie przekracza wartości referencyjnej ~ Stosunek długu publicznego do produktu krajowego brutto(PKB) nie przekracza wartości referencyjnej.
3. Prawne kryterium konwergencji; nakazuje państwom członkowskim zapewnić zgodność krajowych regulacji z przepisami tego aktu oraz statutu ESBC (Europejski System Banków Centralnych). Oznacza to w szczególności zagwarantowanie odpowiedniego zakresu niezależności tych banków centralnych od jakichkolwiek dyrektyw, pochodzących szczególnie od rządu oraz od instytucji WE w odniesieniu do ich funkcji dotyczących polityki pieniężnej.
Instytucje UGiP:
l. Europejski System Banków Centralnych; .
Jednolitą politykę pieniężną i walutową prowadzi się w ranlach Europejskiego Systemu Banków Centralnych. ESBC składa się z Europejskiego Banku Centralnego z siedzibą we Frankfurclenad Renem oraz krajowych banków centralnych wszystkich krojów Unii Europejskiej, z tym wszakże zastrzeżeniem, że udział~tych z nich, które nie należą do strefy euro jest ograniczony. ESBC nie ma osobowości prawnej imi własnych organów.
2. Europejski Bank Centralny;
~ Rada Zarządzająca sl<łada się z członków jego Zarządu oraz prezesów banków centralnych tych państw członkowskich UE, J.,,1:óre uczestniczą w ostatnim etapie UGiP. Inicjuje i przyjmuje w imieniu EBC jego akty - wiążące prawnie rozporządzenia oraz decyzje, a także niewiążące opinie i zalecenia.
~ Zarząd składa się z sześciu członków: prezesa, wiceprezesa oraz czterech członków zwykłych, mianowanych spośród osób o uznanym autorytecie zawodowym i doświadczeniu w dziedzinie polityki pieniężnej oraz bankowości w wyniku procedury inicjowanej przez Radę, działającą w porozumieniu z PE i Radą Zarządzającą EBC, a zakończonej wydaniem jednomyślnej zgody przez Radę, działającą w składzie głów państw i szefów rządów. Kadencja członków Zarządu EBC trwa osiem lat i nie może być odnowiona.
~ Rada Ogólna składa się z członków Zarządów EBC oraz prezesów banków centralnych wszystkich państw członkowskich UE - także tych, które nie przyjęły euro i nie uczestniczą w jednolitej polityce pieniężnej i walutowej. Kompetencje Rady Ogólnej są ograniczone i obejmują w szczególności pomoc państwom członkowskim objętym regulacją szczególną w ich przygotowaniach do pełnego włączenia się do trzeciego etapu UGiP.
3. Komitet Ekonomiczno - Finansowy; (KEF) składa się z najwyżej 34 członków mianowanych przez państwa członkowskie, Komisję oraz EBC. Każdy z tych podmiotów ma prawo do wyznaczania po dwóch członków KEF. Do jego zadań należy obserwowanie sytuacji gospodarczej i [mansowej państw członkowskich i WE oraz składanie w tej sprawie okresowych sprawozdań, jak również sporządzanie analiz i specjalnego rocznego raportu dotyczącego swobody przepływu kapitału oraz swobody płatności.
4. Eurogrupa; jest to forum współpracy ministrów właściwych do spraw gospodarczych i finansowych tych krajów członkowskich UE, które przyjęły euro. Podstawowym przejawem współpracy w jego ramach jest uzgodnienie wspólnych stanowisk lub koordynacja działał'1 dotyczących tych kwestii, które mają wpływ na spójność strefy eum. -e
Zagadnienia prawne dotyczące wprowadzenia eum do obrotu i do obiegu. Wprowadzenie euro w 12 krajach, UE stanowi samo w sobie istotne zagadnienie prawne.
Po pierwsze - euro nie jest walutą koszykową, ale funkcjonuje "na własnych prawach", niezależnie od jakiejkolwiek innej waluty.
Po drugie - trzeba zauważyć, iż wprowadzenie tak pojmowanej waluty wpłynęło na stosunki publicznoprawne, a także, że operacja ta ma istotne aspeJ.,,1:y w zakresie prawa prywatnego.
Najważniejsze zasady są następujące:
~ Zasada zachowania ciągłości stosunków prawnych; wyraża się w tym, iż wprowadzenie euro nie może powodować automatycznego zwolnienia którejkolwiek strony ze zobowiązania oraz nie może być podstawą jednostronnego wypowiedzenia umowy w całości bądź w części, jak również żądania modyfikacji jakiegokolwiek istotnego składnika łączącego strony stosunku prawnego;
~ Zasada zachowania pierwotnie uzgodnionej waluty świadczenia w okresie przejściowym od wprowadzenia euro jedynie w postaci bezgotówkowej do Wycofania z obiegu monet i banknotów krajowych;
~ Zasada poszanowania swobody umów, w myśl, której strony mogą inaczej niż to wskazano w powyższych rozporządzeniach kształtować swoje zobowiązania względem waluty świadczenia oraz każdego innego postanowienia kształtującego ich stosunek prawny, jeśli tnka jest ich zgodna wola;
12