W6 Dochód – konsumpcja + inwestycje(służą konsumpcji w przyszłości)

K= 1/1-(del.C/del.Y)

del. C – zmiany w konsumpcji, przeważnie przyrost

del. Y – zmiany w dochodzie,

del. C/ del. Y - krańcowa skłonność do konsumpcji

Wartość mnożnika zależy od krańcowej skłonności do konsumpcji, czyli od tego jaką część przyrostu dochodu ludność zechce wydać na powiększenie konsumpcji.

IV. Teoria Sekularnej Stagnacji – twórcami amerykańscy ekonomiści. Głoszą tezę, że kapitalistyczne kraje rozwinięte doszły do stanu dojrzałości gospodarczej, w którym ich wzrost ekonomiczny jest wolniejszy niż w przeszłości. Sekularna Stagnacja przejawia się poprzez zmianę charakteru cyklu koniunkturalnego. Depresje są głębsze i dłuższe, a okresy ożywienia słabsze i krótsze.

Przyczyny zjawiska:

1. spadek stopy przyrostu ludności

2. ograniczenie ekspansji gospodarczej – zmiana kierunku inwestycji

3. zmniejszenie rozmiarów akumulacji kapitału – zmienił się charakter postępu technicznego i obecnie by osiągnąć przyrost dochodu potrzebne są coraz mniejsze inwestycje

SYSTEM PIENIĘŻNO-KREDYTOWY

1. Początki

- Barter – wymiana towaru na towar

- muszelki, koraliki, ogromne kamienie – pełniły role pieniądza

- kruszce – srebro i złoto

- monety

2. System pieniężny – ogół norm prawnych, określających podstawową jednostkę monetarną i jednostki pomocnicze, ich nazwy, wartość, zakres cyrkulacji i wymienialność na pieniądz innych państw.

3. Funkcje pieniądza :

1. Pieniądz jako miernik wartości – nie musi istnieć pieniądz realny

2. Środek wymiany – musimy posiadać pieniądz realny

3. Środek płatniczy – rachunki, podatki

4. Środek tezauryzacji – bogacenia się,

5. Pieniądza światowego – wtedy, gdy państwo gwarantuje jego pełną wymienialność zewnętrzną i swobodę posługiwania się nim w obrotach płatniczych i kapitałowych.

4. Warunki, by dany towar nazwano pieniądzem:

1. Powszechna akceptacja – pieniądz musi być akceptowany jako środek regulowania wszelkich zobowiązań

2. Musi występować w określonej proporcji ilościowej, w stosunku do ogółu produktów przeznaczonych do wymiany handlowej w całej gospodarce.

5. Istotą pieniądza jest to, że posiada wartość wymienną i posiada wartość użytkową, bo jest ucieleśnieniem wartości użytkowej wszystkich innych towarów.

6. Cechy pieniądza:

• trwałość – nie powinien się psuć

• przenośność – nie za duże, nie za ciężkie

• podzielność – pieniądz ma się dać dzielić na małe jednostki bez straty na wartości

• ograniczona podaż

7. Popyt na pieniądz – jest to ilość pieniądza, na jaką istnieje zapotrzebowanie ze strony podmiotów gospodarczych w danym czasie. I tak mamy:

• transakcyjny popyt na pieniądz – motywem jest pokrycie bieżących wydatków.

• Przezornościowy popyt na pieniądz – pokrycie wydatków nieoczekiwanych, zakupy w przyszłości

• Spekulacyjny popyt na pieniądz – pieniądz środkiem gromadzenia wartości

Popyt na pieniądz zależy od następujących czynników:

1. Osobisty dochód – wzrost dochodu → wzrost popytu na pieniądzem

2. Wzrost cen – zwiększa popyt na pieniądzem

3. Wysokość stóp procentowych – ja spadają to rośnie popyt na pieniądz

8. Podaż pieniądza – jest regulowana przez bank centralny na podstawie:

1. Wzrostu dochodu narodowego

2. Przewidywanego wzrostu cen

3. Możliwości zwiększenia szybkości obiegu pieniądza

4. Wpływu oprocentowania, na strukturę zasobów pieniężnych (struktura – udział czegoś w czymś – pożyczki, wkłady terminowe;)

9. Zasoby pieniężne – Suma wszystkich form pieniądza posiadanych przez obywateli w danym momencie

Dwie najbardziej popularne miary zasobów pieniężnych:

1. M1 – obejmuje zasoby o najwyższej płynności( to całość zasobów pieniężnych ludności – banknot i monety – i depozyty na rachunkach płatniczych na żądanie)

2. M2 – obejmuje M1 i rachunki oszczędnościowe terminowe do pewnej wysokości

Instytucją ściśle związaną z pieniądzem jest bank.

Bank – od włoskiego słowa ławka.

Pierwsze inwestycje bankowe powstały w XVI w. w północnych Włoszech.

10. Funkcje banków:

1. Ekonomiczna – bank zamienia pieniądz oszczędnościowy w inwestycyjny.

2. Rachunkowo-operacyjna – banki prowadzą rachunki podmiotów

3. Usługowa – banki oferują papiery wartościowe w publicznym obrocie

Wszystkie rodzaje banków jakie działają w gospodarce tworzą system bankowy.

We współczesnej gospodarce rynkowej funkcjonuje dwu-stopniowy system bankowy, tworzą go:

Bank centralny( w PL Narodowy Bank Polski, prezesem Marek Belka) i podlegające mu banki pozostałe.

Funkcje Banku centralnego:

1. emitowanie pieniądza

2. kontrolna – bank, baków

3. bank centralny jest bankiem państwa.

Oprócz banków funkcjonują też wąsko wyspecjalizowane instytucje bankowe i parabankowe np.: -

- domy dyskontowe,

- domy bankierskie,

- instytucje kredytów ratalnych

Odrębną grupę bankową stanowią niebankowe instytucje pośrednictwa finansowego np.:

- towarzystwa ubezpieczeniowe

- fundusze emerytalne

11. Zmiany w systemie bankowym w Polsce po 1982r. :

1. Wyodrębnienie ze struktur rządowych instytucji banku i nadanie jej niezależności w kreowaniu polityki pieniężno-kredytowej.

2. Wydzielenie z NBP działalności kredytowej gospodarki i przekazanie jej do powstających banków komercyjnych.

3. Wyodrębnienie ze struktury NBP kas oszczędnościowych i powołanie banku państwowego PKO.

4. Wprowadzenie konkurencyjności między bankami i oparcie ich działalności na rachunku ekonomicznym.

5. Wprowadzenie nadzoru bankowego przez bank centralny w stosunku do pozostałych.

6. Zmiana struktury własności niektórych banków państwowych – prywatyzacja.

7. Pełna autonomia NBP i całkowita odpowiedzialność za wartość pieniądza krajowego.

12. Operacje, które wykonują banki dzielimy na:

1. Operacje pasywne :

a) przyjmowanie wkładów na żądanie – avista (kreska nad a)

b) emitowanie własnych papierów wartościowych

c) prowadzenie rachunków operacyjnych (podmiotów gospodarczych)

1. Operacje aktywne :

a) dokonywanie przelewów

b) dokonywanie wypłat gotówkowych

c) udzielanie kredytów

W gospodarce rynkowej dużo transakcji zawiera się na zasadzie wzajemnego pożyczania kapitału obrotowego. Polega to na czasowym odroczeniu zapłaty za nabywane towary. Nabywca wystawia wtedy „weksel” handlowy.

Weksle – to dokumenty kredytu krótkoterminowego, zawierające bezwzględne zobowiązanie wystawców do zapłacenia określonych kwot pieniężnych. Dla zachowania ważności dokument musi spełniać następujące warunki formalne:

1. Zawierać nazwę „Weksel”.

2. Zawierać polecenie zapłaty przez wymienioną osobę oraz nazwisko osoby która ma zapłacić.

3. Zapłata winna być określona sumą pieniężną.

4. Musi być oznaczony termin i miejsce płatności.

5. Podpis odręczny wystawcy weksla.

Jeśli posiadacz weksla decyduje się na dyskonto otrzymuje z banku kredyt, a banki pobierają przy dyskoncie stopę procentową, zwaną stopą dyskontową.

Funkcje weksli:

1. Obiegowa

2. Kredytowa

3. Płatnicza

4. Gwarancyjna

5. Refinansowa – przed terminem płatności można weksel złożyć z banku do dyskonta

Remitent – osoba wskazana na wekslu, pierwszy posiadacz weksla

Indos – przeniesienie prawa z weksla na inną osobę

Aval – poręczenie zapłaty sumy pieniężnej oznaczonej w wekslu. Wskazuje osobę za którą ręczę

Domicyl – wyznaczenia miejsca płatności weksla u osoby trzeciej, często jest nią bank.