System poślizgu- Kombinacja płaszczyzny i kierunku.
Poślizg w strukturach krystalograficznych zachodzi wzdłuż uprzywilejowanych płaszczyzn i określonych kierunków charakteryzujących się największą gęstością upakowania
Poślizg może nastąpić łatwiej wzdłuż jednych płaszczyzn sieciowych niż wzdłuż innych. Następuje on łatwiej wzdłuż płaszczyzn
o najgęściej rozmieszczonych atomach węzłowych ponieważ takie równolegle płaszczyzny są oddalone od siebie bardziej niż jakiekolwiek inne.
Takie płaszczyzny nazywamy płaszczyznami łatwego poślizgu.
Wszystkie kombinacje płaszczyzn i kierunków poślizgu, które powstały w wyniku działania grupy punktowej kryształu na jedną płaszczyznę i jeden kierunek poślizgu, są nazywane rodziną systemów poślizgów
Płaszczyzny łatwego poślizgu cechują się dużym odległościami
międzypłaszczyznowymi d i niskimi wskaźnikami Millera.
Promieniowanie rentgenowskie- rodzaj promieniowania elektromagnetycznego,zakres promieniowania rentgenowskiego znajduje się pomiędzy ultrafioletem i promieniowaniem gamma.
Dyfrakcja- Rentgenowska analiza strukturalna opiera się na spójnym rozpraszaniu promieni rentgenowskich, padających na materię oraz możliwości interferencji tego promieniowania wysyłanego przez poszczególne atomy. Zjawisko to nosi nazwę dyfrakcji.
λ = 2 d sinθ
Prosta sieciowa jest wynikiem translacji układu atomu w określonym kierunku. W krysztale jest nieskończenie wiele prostych sieciowych, gdyż każde dwa punkty (atomy) wyznaczają prostą sieciową.
Zbiór kierunków krystalograficznych takich samych zapisany 〈uvw〉 jest nazywany zbiorem kierunków symetrycznie równoważnych
(rodziną kierunków)
Przestrzeń podzielona trzema
rodzinami płaszczyzn : identycznej budowy, równoległe, równooddalone
Płaszczyzna poślizgu- Translacja występuje zawsze równolegle do płaszczyzny symetrii.
Kierunek poślizgu podaje symbol płaszczyzny (a, b, c, n, d), położenie płaszczyzny wynika z miejsca w symbolu grupy
Prosta sieciowa jest wynikiem translacji układu atomu w określonym kierunku. W krysztale jest nieskończenie wiele prostych sieciowych, gdyż każde dwa punkty (atomy) wyznaczają prostą sieciową.
Płaszczyzna sieciowa – jest wynikiem poddania translacji prostej sieciowej w określonym kierunku, różnym jednak od kierunku prostej. Każde trzy punkty (atomy) nie leżące na jednej prostej wyznaczają płaszczyznę. Orientację płaszczyzny w przestrzeni określają wskaźniki Millera (hkl).
Płaszczyzny równoważne(równoległe) – sa to wszystkie płaszczyzny równoległe do danej płaszczyzny
1=hx+ky+lz- równanie płaszczyzny najbliższejpłszczyznie przechodzacej przez poczatek układu współrzednych
Wskaźniki Millera określają rodzinę płaszczyzn równoważnych względem siebie. Skrótowy zapis wygląda następująco ( h k l).
Zasady-oznaczania-płaszczyzn
wskaźnikami Millera
-Wyznaczyć współrzędne odcinków odciętych przez daną
płaszczyznę na osiach x, y, z komórki elementarnej
-Podać odwrotne wartości tych odcinków
W przypadku otrzymania ułamków pomnożyć
otrzymane liczby przez wspólny mianownik
-Otrzymane wartości sprowadzone do liczb
całkowitych noszą nazwę wskaźników Millera – (hkl)
-Wskaźniki Millera podane w postaci {hkl} reprezentują
zbiór płaszczyzn należących do tego samego systemu
Liczenie wskaźników Millera
X Y Z
½ 1/6 ½ odcinki na osiach
2 6 2 odwrotności
1 3 1 najmniejsze liczby całkowite
(131) ZAPIS
Kryształ (def. mikroskopowa) ciało stałe, wykazujące w określonych kierunkach przestrzeni prawidłowe i powtarzające się okresowo ułożenie pewnej minimalnej konfiguracji atomów, cząsteczek lub jonów tworzących sieć krystaliczną.
Sieć przestrzenna jest zdefiniowana jako nieskończenie rozciągający się regularny, przestrzennie periodyczny układ punktów, które są równoważne w tym sensie, że otoczenie obserwowane z każdego z nich wygląda jednakowo. W każdej sieci daje się wydzielić komórkę elementarną sieci przestrzennej.
Dla jednoznacznego określenia elementarnej komórki sieciowej należy podać:
- długość trzech jej krawędzi, czyli tzw. parametry (a, b, c) wyrażane w nanometrach,
- kąty, które te krawędzie tworzą między sobą ,
- rodzaj, liczbę i położenie atomów, jonów czy cząsteczek wchodzących w jej skład.
Podstawowe parametry komórki sieciowej
Liczba koordynacyjna-Lk = 6
Stopień wypełnienia komórki Vk=0,52
Liczba atomów w komórce-Nk=1
Po
A1)
KOMÓRKA SIECIOWA PŁASKO CENTRYCZNA - UKŁAD REGULARNY
Lk=12
Nk=8x1/8+6x1/2=4
Vk=0,74
Al, Ca, Feg, Cu, Ag, Pt, Au, Pb
A2)
Komórka sieciowa przestrzennie centrowanym - układ regularnym
Lk = 8
Nk= 2
Vk=0,68
Cr, Mo, Nb,Na,W, V Tib(>882C), Fea(<912C),
A3)
ELEMENTARNA KOMÓRKA heksagonalna zwarta
Lk = 12
Nk= 6
Vk=0,74
Mg, Co, Cd, Zn Ti, Be
Najgęstszym ułożeniem jednakowych
kul w przestrzeni trójwymiarowej
jest takie ich ułożenie, w którym każda
kula otoczona jest przez 12 kul.
Wzmocnienie następuje w tych kierunkach
w których fale, a wiec różnica dróg wynosi
całkowitą wielokrotność długości fali, w innych
osłabiają się bądź całkowicie wygaszają.
Bliźniakowanie występuje przede wszystkim w kryształach o sieci HZ (Mg,Ti,Zn), które mająmniejsząliczbęsystemów poślizgu od sieci RSC i w kryształach o sieci RPC (Fea,Mo, W), w których naprężenia krytyczne poślizgu sąwiększe ze względu na brak płaszczyzn tak gęstoupakownychatomami, jak w RSC.
Układy krystalograficzne
UKŁAD KRYSTALOGRAFICZNY | KĄTY MIĘDZY OSIAMI | DŁUGOŚĆ JEDNOSTEK OSIOWYCH |
---|---|---|
Regularny | α=β=γ=90° | a0=b0=c0 |
Tetragonalny | α=β=γ=90° | a0=b0≠c0 |
Rombowy | α=β=γ=90° | a0≠b0≠c0 |
Jednoskośny | α=γ=90°, β≠90° | a0≠b0≠c0 |
Trójskośny | α≠β≠γ≠90° | a0≠b0≠c0 |
Heksagonalny | α=β=90°, γ=120° | a0=b0≠c0 |
Trygonalny (romboedryczny) | α=β=γ≠90° | a0=b0=c0 |