Postawa ciała – indywidualne ukształtowanie ciała i ustawienie poszczególnych odcinków tułowia i kończyn dolnych w postawie stojącej, ulega ona zmianą pod wpływem odżywiania, stanem mięśni i zdeterminowaniem mięśni przez cały okres życia człowieka, największy wpływ na postawe ciała ma stan czynnościowy.
Co ma wpływ:
- napięcie mięśniowe
- ustawienie miednicy
- zawartość jamy brzusznej
- czynniki środowiskowe
- genetyczne
- przyzwyczajenia
- klimatyczne
- charakter pracy
- tryb życia
- sposób odpoczynku
- stan zdrowia oraz dolegliwości
- stan psychiczny
najważniejszą rolę w kształtowaniu się postawy ciała ma układ mięśniowo- nerwowy
podział postawy według Browna (harwardzka)
- typ bardzo dobry
- typ dobry
- typ wadliwy
- typ zły
podział postawy według Wolańskiego
- R typ równoważny
- L typ lordotyczny
> s – średnia
> m – mała
> d - duża
- K typ kofotyczny
> s – średnia
> m – mała
> d – duża
Siła grawitacji i napięcia mm właściwie ( równomiernie) modeluje postawę ciała.
Co zaburza??
a) czynniki wewnątrz pochodne
- nieprawidłowe napięcie pochodne pochodzenia neurogennego
- obniżenie napięcia mm z powodu
> niewłaściwe odżywianie
> zaburzenia hormonalne
>zaburzenia oddychania tkankowego
> przebyte, powtarzające się choroby
> kwasica tkanek
> wada wzroku
> choroby jednej strony ciała
> procesy inwolucyjne u starszych
- stan psychiczny
b) czynniki zewnątrz pochodne
- złe warunki żywieniowe
- czynniki powodujące lokalne zmęczenie
> przeciążenia stóp
> dźwiganie ciężarów
- niesymetryczny nacisk na rozwijaną tkankę kostną
> zła budowa szkolnych ławek
> jednostronna praca wykonywana w niepoprawnej pozycji
> noszenie ciężarów w jednej ręce
OCENA BUDOWY CIAŁA
a) wg. Kretschmera:
- typ asteniczny
- typ atletyczny
- typ pikniczny
b)wg. Sheldona
- typ endomorficzny
- typ mezomorficzny
- typ ektomorficzny
c) wg. Sigmonda
- typ oddechowy
- typ trawienny
- typ mięśniowy
- typ mózgowy
d) wg. Wankiego
- typ „I” szczupła sylwetka, długi tułów, wąska obręcz barkowa i biodrowa
- typ „V” krótki tułów, szerokie barki, wąskie biodra, płaska kl.piers.
- typ „H” krótki tułów, szerokie barki i miednica, głęboka kl. piers.
- typ „A” długi tułów, wąskie barki, szeroka miednica, wysklepiona kl. Piers
Badanie postawy ciała
a) oglądając sylwetkę człowieka
- obserwacje sylwetki z przodu
> ustawienia głowy i szyi
> przebieg linii wyr. kolczystych
>ustawienia barków i łopatek
> ustawienia ramion
> trójkąty talii
> zarys linii bioder
> położenie krętarzy większych
> ustawienie kolan
> ustawienie stóp
- obserwacje sylwetki z boku
< pochylenie głowy i szyi do przodu
< wielkość i kształt przednio- tylnych krzywizn kręgosłupa
< ustawienie barków i łopatek w stosunku do klatki piersiowej
< wysklepienie klatki piersiowej i brzucha
< pochylenie miednicy ku przodowi
< ustawienie stawów biodrowych, kolanowych i stóp
można zanalizować za pomocą TESTU WAG – pacjent stoi na dwóch wagach, terapeuta odczytuje równomierność nacisku kończyn dolnych na wagach ( pion tyny).
Przebieg pionu przedniego
- nasada nosa
- środek ust
- szczyt bródki
- środek krtani
- środek mostka
- pępek
- środek spojenia łonowego
- środek odległości między kolanami i kostkami przyśrodkowymi
- środek przedniej krawędzi czworoboku podparcia
Przebieg pionu tylnego
- guzowatość potyliczna zewnętrzna
- wyrostki wszystkich kręgów w kręgosłupie ( równej odległości od brzegów przyśrodkowych łopatki)
- szpara pośladkowa
- w równej odległości od stawów kolanowych i kostek przyśrodkowych
- przez środek krawędzi czworoboku podparcia
Przebieg pionu bocznego
- otwór słuchowy zewnętrzny
- środek stawu ramienno- barkowego
- szczyt grzebienia talerza biodrowego
- środek szpary stawu kolanowego o stronie zewnętrznej
- kostka zewnętrzna
- krawędź zewnętrzna czworoboku podparcia
Test zdolności do utrzymania postaw wg. Matthiasa ( 30 sek.)
- badania wydolności mm grzbietu i tułowia
- dla dzieci i dorosłych
> pozycja zasadnicza, stojąc
> wznos obu ramion do poziomu
> utrzymanie tej pozycji
jeśli mm są w dobrej kondycji kompensacja przemieszczenia środka ciężkości i ciężkości głowy
- pochylenie całego tułowia do tyłu
jeśli mm są niewydolne obserwujemy:
- powiększenie kifozy p.
- powiększenie lordozy l.
Test Krausa- Webera
- badanie wydolności mm tułowia i miednicy
Wykonujemy 6 wariantów ćw.
I.test mm brzucha = 10
> PW: leżenie tyłem, NN i nn wyprostowane, rr na karku
Ruch: wznos kończyn dolnych na ok 25cm i utrzymać przez 10 sek.
II. Test na mięśnie brzucha górne partie
> PW: leżenie tyłem, rr na karku, stabilizacja podudzi
Ruch: na sygnał, przyjęcie pozycji siedzącej
90º = 10
do 45º = 5
III. Test mm brzucha bez mm biodrowo lędziwowych
> PW: leżenie tyłem rr na karku, NN zgięte w st. Kolanowych do 90º , stabilizacja kończyn
Ruch: przejście do siadu
IV. Test dla mięśni górnych partii grzbietu
> PW: leżenie przodem z poduszką podłożoną pod brzuch, rr na karku, stabilizacja stóp i bioder
Ruch: wyprost tułowia w tył, utrzymanie jej przez 10 sek. = 10
V. Test mm pośladkowych wielkich
> PW: leżenie przodem z poduszką pod miednicą, tułów i biodra ustabilizowane
Ruch: uniesienie kończyny dolnej i utrzymanie przez 10 sek = 10
VI. Test na ruchomość kręgosłupa
>PW: pozycja stojąca zasadnicza,
Ruch: skłon w przód przy wyprostowanych stawach kolanowych, pomiar odległości palców od podłogi.
2.Pomiary długości i obwodów kończyn (pomiary orientacyjne, dł. względna i bezwzględna)
Długość względna:
- Kończyna górna mierzymy od wyr. barkowego łopatki do końca paliczka dalszego palca III, przy kończynie górnej swobodni zwisającej i wyprostowanej w st. łokciowym. Przy barku lub przykurczu palca III mierzymy odległość miedzy wyr. barkowym łopatki, a końcem wyr. rylcowatego kości promieniowej
- Kończyna dolna- mierzymy od kolca biodrowego przedniego górnego do kostki przyśrodkowych podudzia.
Długość bezwzględna :
- Kończyna górna, mierzymy od szczytu guzka większego kości ramieniowej do końca wyrostka rylcowatego kości promieniowej.
- Kończyna dolna mierzymy od krętarza większego kości udowej do kostki bocznej podudzia
Orientacyjne pomiary długości przedramion i rąk dokonujemy w pozycji siedzącej pacjenta przy stole z opartymi na nim łokciami. Przedramiona ustawione pionowo i zbliżone do siebie, dłonie obu rak złożone, z wyprostowanymi palcami. Dla stwierdzenia różnicy w długości rąk porównujemy fałdy zgięciowe nadgarstków.
W kończynie dolnej leżąc przodem, polecamy zgiąć w st, kolanowym pod katem 90 stopni. Różnice miedzy poziomami kolan i stop wyraża dość dokładnie różnica w długościach.
3.Pomiary goniometryczne ruchomości w stawach i zapis wg. SFRT (staw ramienny i biodrowy)
SFTR
- S- płaszczyzna strzałkowa,
- F- płaszczyzna czołowa
- T- płaszczyzna poprzeczna
- R - płaszczyzna skrętna; informuje nas o kątowych zakresach ruchu w stawach. Ruchy we wszystkich stawach mierzone są z pozycji wyjściowej neutralnego zera. Są to takie ustawienia stawów, jakie przyjmuje człowiek w pozycji stojące z kończynami górnym zawieszonymi wzdłuż tułowia, z dłońmi w supinacji, skierowanymi do przodu. Wszystkie ruchy i pozycje opisane są w trzech podst. płaszczyznach.
Schemat zapisu:
-prostowanie i wszystkie ruchy prowadzone od ciała zapisuje się jako pierwsze;
- zginanie i wszystkie ruchy zapisuje się jako ostatnie;
- pozycja wyjściowa zapisywana jest w środku tego, złożonego z trzech liczb członu;
- skłony oraz skręty głowy i kręgosłupa w lewa stronę zapisywane są jako pierwsze, a w prawo ostatnie
- rotacja zewn. kończyn zapisywana jako pierwsza, a wewn ostatnie.
4.Pomiary linijne ruchomości kręgosłupa (Schober górny, dolny- dwa sposoby, odc. piersiowo-ledź kręgosłupa- pł. strzałkowa i poprzeczna, odc. lędźwiowy- pł. poprz., łącznie 6 pomiarów)
ODC. PIERSIOWY
Test Otta – ruchomośc kręgosłupa piersiowego w płaszczyźnie strzałkowej w przód
- PW: postawa zasadnicza
> wyrostek kolczysty Th1
> wyrostek kolczysty Th12
Ruch: max skłon w przód, kończyny dolne wyprostowane
poprawny wynik 2-3 cm.
ODC. PIERSIOWO LĘDZWIOWY
Test Molly i Wright'a – zakres zginania kręgosłupa w bok
- PW: siad na taborecie, nn zaplecione o nogi stołka
> szczyt grzebienia biodrowego
>wyrostek mieczykowaty mostka prostopadle do pierwszego pkt.
Ruch: max skłon w bok
poprawny wynik ok 5- 6cm
Test Pavelka – zakres ruchów skrętnych
- PW: siad
> koniec wyrostka kolczystego L5
>dno wycięcia szyjnego rękojeści mostka
Ruch: ma skręt tułowia
poprawny wynik ok. 7Cm
ODC. LĘDZWIOWY
Schobber I – zakres zginania kręgosłupa w przód w odc. Lędzwiowym
-PW: postawa stokjąca
>połączenie krzyżowo -lędzwiowe ( dołeczki na pupie)
> 10cm powyżej pierwszego
> 5 cm poniżej pierwszego
Ruch: max skłon w przód przy wyprostowanych kończynach dolnych, odl mierzymy miedzy 1-3pkt
poprawny wynik 7cm
Schobber II – zginanie w przód kręgosłupa w odc. Lędzwiowym
-PW: postawa stojąca
> koniec wyrostka kolczystego L1
> koniec wyrostka kolczystego L5
Ruch: ma skłon w przód
poprawny wynik 4-6cm
Test Pavelka – skecanie kręgosłupa kręgosłupa w odc. Lędźwiowego
- PW: siad na taborecie z nn zaplecionymi o nogi taboretu
> wyrostek kolczysty L5
> środek wyrostka mieczykowatego mostka
Ruch: max skręt tułowia
poprawny wynik ok 6cm
5.Ocena siły wybranych mięśni wg Testu Lovetta (m. biodrowo-lędźwiowy,pośladkowy wielki, pośl.średni, naprężacz powięzi szerokiej, czworogłowy uda,mm kulszowo-goleniowe, trójgłowy łydki,, prostownik palców, czworoboczny grzbietu, równoległoboczny, zębaty przedni, prosty brzucha, prostownik grzbietu)
TEST LOVETTA
służy do oceny siły mięśniowej i nie wymaga posiadania aparatury. Pozwala na ocenę aktualnej śiły mięśnia i przyrost siły w procesie usprawniania. Siła jest oceniana według szściostopniowej skali Lovetta w stopniach i procentach:
- 0= 0% brak śladu skurczu mięśnia
- 1= 10% ślad skurczu mięsnia, bez ruchu
- 2= 25% ruch w pełnym zakresiew odciążeniu
- 3= 50% ruch w pełnym zakresie z pokonaniem ciężaru kończyny lub danej części ciała
- 4= 75% ruch w pełnym zakresie z pokonaniem niewielkiego oporu
- 5= 100% ruch w pełnym zakresie z pokonianem submaksymalnego oporu
- mm. biodrowo- lędzwiowy
pp.: wyrostki żebrowe kręgów lędźwiowych, dół biodrowy kości biodrowej
pk.: krętarz mniejszy kości udowej
Test:
(3): pw.: siad, podudzia zwisają poza stołem, stabilizacja miednicy
Ruch: samodzielne zginanie uda.
(4,5): Ruch – jw. + opór
(2): pw.: leżenie na boku na kd. Testowanej wyprostowanej, kd. nie testowaną (odwiedzioną)
– podtrzymuje badający jedną ręką, a drugą stabilizuje miednicę.
Ruch: samodzielne zginanie uda przesuwającego się w czasie ruchu po podłożu z
równoczesnym zginaniem podudzia.
(1): pw.: leżenie tyłem, kd. testowana lekko zgięta w stawie biodrowym i kolanowym. Skurcz
mięśnia wyczuwany pod więzadłem pachwinowym.
- m. pośladkowy wielki
pp.: powierzchnia boczna kości krzyżowej
pk.: guzowatość pośladkowa kości udowej
Test:
(3): pw.: leżenie przodem, podudzie kd. testowanej zgięte, stabilizacja miednicy.
Ruch: samodzielne prostowanie i przeprost uda
(4,5): Ruch: j.w. + opór
(2): pw.: leżenie na boku na kd. testowanej zgiętej w stawie kolanowym i biodrowym, kd. nie
testowana w odwiedzeniu podtrzymywana jest jedną ręką przez badającego,
stabilizacja miednicy.
Ruch: samodzielne prostowanie uda przesuwającego się w czasie ruchu po podłożu.
(1): pw.: leżenie przodem, skurcz mięśnia przy usiłowaniu ściągnięcia pośladków.
- m. trójgłowy łydki
pp.: m. brzuchaty łydki, m. płaszczkowaty
pk.: guz piętowy
Test:
(3): pw.: stanie na kd. testowanej wyprostowanej, kd. nie testowana zgięta w stawie kolanowym,
stopa zgięta – podeszwa dotyka palcami podłoża.
Ruch: zginanie podeszwy stopy kd. testowanej z oderwaniem piety od podłoża.
(4,5): Ruch: j.w /wspięcie na palce/
(2): pw.: leżenie na boku nas kd. testowanej wyprostowanej, stopa w pozycji zerowej, kd. nie
testowana zgięta w stawie kolanowym, stabilizacja podudzia.
Ruch: samodzielne zginanie podeszwowe stopy przesuwającej się w czasie ruchu po podłożu.
(1): pw.: j.w. skurcz mięśnia wyczuwany układając palce na ścięgnie Achillesa.
-m. pośladkowy średni
pp.: przestrzeń między kręsą pośladkową przednią a tylną talerza kości biodrowej.
pk.: krętarz większy kości udowej
Test:
(3): pw.: leżenie na boku na kd. nie testowanej zgiętej w stawie biodrowym i kolanowym, kd.
testowana jest zgięta w stawie kolanowym pod kątem 90stopni i wyprostowana w
stawie biodrowym, stabilizacja miednicy.
Ruch: samodzielne odwodzenie uda.
(4,5): Ruch: jw. + opór
(2): pw.: leżenie tyłem, kkd. Wyprostowane, stabilizacja miednicy.
Ruch: samodzielne odwodzenie uda kd. po podłożu.
(1): Skurcz mięśnia powyżej krętarza większego kości udowej.
- m. naprężacz powięzi szerokiej
pp.: kolec biodrowy przedni górny
pk.: kłykieć boczny kości piszczelowej.
Test:
(3): pw.: leżenie na boku na kd. nie testowanej zgiętej stawie biodrowym i kolanowym, kd.
testowana wyprostowana w stawie kolanowym zgięta w stawie biodrowym pod kątem45° oraz
w lekkiej rotacji wew., stabilizacja miednicy.
Ruch: samodzielne odwodzenie kd. testowanej od kąta 30stopni.
(4,5): Ruch: j.w. + opór
(2): pw.: siad prosty podparty, kolano kd. wyprostowana i lekko skręcone do wew., stabilizacja
miednicy.
Ruch: samodzielne odwodzenie uda kd. przesuwającej się w czasie ruchu po podłożu.
(1): pw.: j.w., skurcz wyczuwany w odwodzeniu po bocznej powierzchni uda poniżej kolca biodrowego.
- m. dwugłowy uda
pp.: głowa długa – guz kulszowy
głowa krótka – warga boczna kresy kości udowej
pk.: głowa strzałki
Test:
(3): pw.: leżenie przodem, kkd. Wyprostowane, stopy poza stołem, stabilizacja miednicy.
Ruch: samodzielne zginanie podudzia
(4,5): Ruch: j.w. + opór
(2): pw.: leżenie na boku na kd. testowanej – kd. testowana wyprostowana, kd. nie testowana
odwiedzona spoczywa na przedramieniu badającego, stabilizacja uda kd. testowanej.
Ruch: samodzielne zginanie podudzia przesuwającego się w czasie ruchu po podłożu.
(1): pw.: leżenie prodem, podudzie kd. testowanej zgięte do 30stopni, kd. nie testowana
wyprostowana, skurcz miesnia dwugłowego wyczuwany na jego ścięgnie na zew. Brzegu dołu podkolanowego.
- m.półbłoniasty / półbłoniasty
pp:guz kulszowy
pk:guzowatość piszczeli, kłykieć przyśrodkowy piszczeli
Test: taki sam jak przy dwugłowym uda
- m. prostownik palców długi
pp:tylna powierzchnia kości piszczelowej
pk:paliczki dalsze palców II-V po str. Podeszwowej
Test:
(3): pw: siad prosty,lub lżenie tyłem,
Ruch: prostowanie palców w st. II-V
(4) pw: jw.
Ruch: opór na paliczkach dalszych po str. grzbietów.
(5) pw: jw.
Ruch: jak 4,ale opor mocniejszy
(2) pw:jw.
Ruch: ruch w niepełnym zakresie
(1) pw: jw.
Ruch: jw, ścięgno wyczuwalne z przodu st. skokowego jako trzecie od kostki przyśrodkowej
- m.. Czworoboczny
a) część górna:
pp.: kresa karkowa górna
pk.: barkowy koniec łopatki
Test:
(3): pw.: siad, kkg. Zwisają wzdłuż tułowia
Ruch: samodzielne unoszenie barków ku górze i zbliżenie ich do uszu
(4,5): Ruch: j.w. + opór
(2): pw.: leżenie przodem, kkg. wzdłuż tułowia, czoło oparte o podłoże, podtrzymanie barków do
dołu starając się nie wspomagać ani nie utrudniać ruchu.
Ruch: samodzielne zbliżanie barków w kierunku uszu.
(1): pw.: j.w.: nie podtrzymywanie barków, skurcz mięśni wyczuwany równolegle do kręgosłupa szyjnego.
b) część środkowa:
pp.: wyrostki kolczyste górnych kręgów piersiowych
pk.: wyrostek barkowy łopatki
Test:
(3): pw.: leżenie przodem, kg. Testowana odwiedziona pod kątem 90stopni i zgięta w stawie
łokciowym spoczywa na podłożu, stabilizacja klatki piersiowej w okolicy
międzyłopatkowej.
Ruch: samodzielne unoszenie kg. Z równoczesnym przywodzeniem łopatki.
(4,5): Ruch: j.w. + opór
(2): pw.: siad bokiem do stołu, kg. Testowana odwiedziona pod kątem 90stopni i w zgięciu
poziomym pod kontem 45° spoczywa na stole.
Ruch: zbliżenie łopatki do kręgosłupa z równoczesnym przesuwaniem kg. po stole.
(1): pw.: j.w., skurcz mięśnia wyczuwany na przestrzeni między grzebieniem łopatki a kręgosłupem.
c) część dolna:
pp.: wyrostki kolczyste dolnych kręgów piersiowych
pk.: grzebień łopatki
Test:
(3): pw.: leżenie przodem, kg. Testowana spoczywa na podłożu wyprostowana w stawie łokciowym
i zgięta w stawie barkowym pod kątem 90stopni, czoło oparte o podłoże.
Ruch: samodzielne unoszenie kg. na podłoże z tym, że w czasie ruchu łopatki przylega do kratki
piersiowej.
(4,5): Ruch: j.w. + opór
(2): pw.: j.w.
Ruch: zaznaczenie unoszenia kg. od podłoża
(1): pw.: j.w.
Ruch: skurcz wyczuwamy wzdłuż dolnej części m. czworobocznego
- m. Równoległoboczny większy i mniejszy
pp.: wyrostki kolczyste VI – VII kręgów szyjnych i I-IV piersiowych
pk.: brzeg przyśrodkowy łopatki
Test:
(3): pw.: leżenie przodem, czoło oparte o podłoże, kg. testowana skręcona do wew. oraz zgięta w
stawie łokciowym, grzbiet ręki spoczywa na pośladku, stabilizacja przeciwległego barku.
Ruch: samodzielne podnoszenie kg. z równoczesnym zbliżaniem łopatki do kręgosłupa
(4,5): Ruch: j.w. + opór
(2): pw.: siad, kkg. w rotacji wew. i w lekkim zgięciu w stawie łokciowym, grzbiety rąk spoczywają na pośladkach.
Ruch: zbliżanie łopatek do kręgosłupa.
(1): pw.: j.w., skurcz miesnia trudny do stwierdzenia.
- m. zębaty przedni
pp: powierzchnia przednia boczna 1-9 żebro
pk: brzeg przyśrodkowy łopatki
Test:
(3) pw: -leżenie tyłem, kończyna testowana zgięta w stawie ramiennym, stabilizacja klatki
piersiowej
Ruch:Wysuwanie kończyny górnej ku górze
(4) pw: -Siad, kończyna testowana ugięta w stawie ramiennym i łokciowym, stabilizacja klatki
piersiowej
Ruch: jw, okolica wyrostka łokciowego
(5) wszystko jak wyżej z większym oporem
(2) pw-siad przodem do stołu, ramię ugięte w stawie ramiennym i łokciowym, oparte na
płaszczyźnie ślizgowej, stabilizacja klatki piersiowej
Ruch:wysówanie ramienia do przodu
(1) pw- leżenie tyłem, terapeuta podtrzymuje ramię i bark po stronie testowanej
Ruch: zapoczątkowuje ruch odwiedzenia łopatki (w kierunku do przodu),sprawdzamy ślad
skurczu na przednio-bocznej powierzchni żeber górnych
0 Brak śladu skurczu mięśnia
- m. czworogłowy uda
(3)– Pw. – siad ze zwieszonymi podudziami, nie testowana kd odwiedziona w bok w stawie
biodrowym do kąta 30°.
- Stabilizacja ręką badającego przedniej powierzchni uda badanej kończyny w połowie jego długości. Badany chwyt rękami za powierzchnie, na której siedzi.
- Ruch wyprostu w stawie kolanowym w pełnym fizjologicznym zakresie w płaszczyźnie prostopadłej do podłoża.
(4)– Pw., stabilizacja i ruch jw. Na przednią powierzchnie nasady dalszej goleni, nadrostkowo ręka badającego należy przyłożyć opór mniejszy od maksymalnego, który umożliwi wykonanie ruchu w pełnym zakresie.
(5) - Wszystkie parametry badania jak w stopniu 4, tylko wartość oporu osiąga wartość maksymalną możliwa do pokonania przy zachowaniu fizjologicznego zakresu ruchu.
Wskazana stabilizacja pasami ud i stawów biodrowych, aby badany nie kompensował ruchu poprzez unoszenie tułowia w górę.
(2)– Pw. – leżenie na boku nie testowanym. Kończyna badana ustawiona w płaszczyźnie równoległej do podłoża, ugięta w stawie kolanowy do kąta 90°, podtrzymywana ręką badającego.
- Stabilizacja uda kończyny testowanej.
- Ruch wyprostu w stawie kolanowym równolegle do podłoża w pełnym zakresie.
(1)– Pw. – leżenie tyłem na kozetce, kd testowana ugieta w stawie kolanowym i zwieszona poza kozetkę, kd nie testowana ugięta w stawie biodrowym i kolanowym, stopa oparta na kozetce.
- Stabilizacja nie jest potrzebna.
- Podczas próby napięcia mięśnia obserwuje się jego reakcje na całym przebiegu. W przypadku braku reakcji należy przy próbie napięcia mięśnia obserwować rzepkę, która jest połączona ze ścięgnem mięśnia czworogłowego uda (napięcie – ruch rzeki ku górze).
(0) Przy zachowaniu parametrów badania jak w testowaniu na 1 stopień, podczas próby napięcia rzepka nie porusz się.
6.Testy funkcjonalne (Rissera, Adama, Thomasa, różnicujący dla przykurczu zgieciowego st. biodrowego, ścienny, Trendelenburga, Lasequea, , przywiedzeniowy, odwiedzeniowy, Karskiego, końca palców,Matthiasa, Krausa-Webera,antefleksji, objaw wyprzedzania)
1) TEST ŚCIENNY DEGI ( wykrycie ograniczenia ruchomości w obrębie stawów ramienno-barkowych)
PW:przy ścianie w pozycji stojącej lub siedzącej nieodrywając pleców od ściany
Ruch: pacjent wykonuje wznos ramion w celu dotknięcia dłońmi ściany.
2. TEST PALCE – PODŁOGA THOMAYERA (określenia możliwości wykonywania skłonu w przód w pł.strzałkowej.
Dotyczy to ruchomości kręgosłupa i stawów biodrowych).
PW: pozycja zasadnicza, NN wyprostowane podczas badania
Ruch: badanemu poleca się wykonanie skłonu przy wyprostowanych stawach kolanowych. Mierzy się odległość od opuszka trzeciego palca ręki do podłoża.
3)TEST PATRICKA -test odwiedzeniowy uda (wykrycie zaburzeń w stawie biodrowym lub wykrycie zablokowania stawu krzyżowo-biodrowego)
PW: leżenie tyłem , jedna kończyna dolna wyprostowana, druga zgięta w stawach: biodrowym i kolanowym, w takim położeniu by stopa opierała się o podudzie poniżej stawu kolanowego kończyny wyprostowanej.
Ruch: badający jedną ręką stabilizuje miednicę po stronie kończyny wyprostowanej , a drugą wykonuje pogłębienie odwiedzenia w stawie biodrowym przez nacisk w okolicy stawu kolanowego ( w kierunku podłoża).
4)TEST THOMASA (celem jest wykrycie przykurczu zgięciowego w stawie biodrowym)
PW: leżenie tyłem, maksymalne zgięcie stawu biodrowego i kolanowego po stronie nie badanej
Ruch: badający dociska ręką przednią powierzchnię uda badanego do klatki piersiowej.
Uniesienie ponad podłożę kończyny testowanej świadczy o przykurczu.
-m. biodrowo - lędzwiowy
-m. prosty uda
-m. naprężacz powięzi szeroki
TEST JANDY
Cel: zróżnicowanie dodatniego testu Thomasa
PW: leżenie tyłem , kość krzyżowa na brzegu kozetki.
Ruch: bierne zgięcie kończyny nie testowanej w stawie biodrowym i kolanowym
a) uniesienie uda testowanego – przykurcz biorowo - lędzwiowy
b) w pozycji j.w bierne zgięcie testowanego kolana daje także zgięcie biodrowe
- przykurcz m. Prosty uda
c) w pozycji j.w kończyna testowana odwiedziona i w rotacji wew. przy prubie przywiedzenia daje zgięcie w biodrze –przykurcz m naprężacz powięzi szeroki
5)OBJAW TRENDELENBURGA(wydolność mięśni stabilizujących miednicę -pośladkowy średni i mały w płaszczyźnie czołowej)
PW: pozycji stojącej jednonóż na kończynie słabszej funkcjonalnie.
Ruch: badający z tyłu za badanym obserwuje ustawienie miednicy (linię łączącą kolce biodrowe tylne górne).
Opadanie miednicy po stronie kończyny odciążonej świadczy o niewydolności siłowej ww.mięśni.
6)TEST LASEQUEA (sprawdzamy bolesność przez ucisku z tyłu przemieszczeniu jadra miazdzysztego
. I – leżac tylem wolno unosimy kończynę dolna wypr. w st. kolanowym, do momentu az pojawia się dolegliwości
II – jw. Oceniamy bierny wyprosty kończyny dolnej po uprzednim jej zgięciu w st.biod i kolan.
III - w siadzie wykonujemy bierny wyprostu podudzia w st. kolan.
7)TEST ANTEFLEKSJI (przodozgięcia kręgosłupa)
PW: siad klęczny z kończynami górnymi ułożonymi wzdłuż tułowia.
Ruch: wykonuje głęboki skłon, tak, aby czołem dotknął podłoża. Obserwujemy czy cały kręgosłup ulega równomiernemu uwypukleniu. O niedobrze antyfleksji świadczy brak zgięcia na docinku co najmniej 3 segmentów ruchowych kręgosłupa.
8)TEST KOŃCA PALCÓW (oceny przykurczu mięśni kulszowo-goleniowych).
PW: siedząc na leżance polecamy zgiąć st. biodrowy i kolanowy w jednej kończynie i następnie przyciągnąć ja jedna ręka do tułowia. Druga kończyna pozostaje w wyproście.
Ruch: palcami drugiej reki sięgamy do palców stopy prostej kończyny spoczywającej na stole. Test wykonujemy obustronnie.
Jeśli mięśnie tylnej strony uda będą przykurczone to pacjent nie będzie mógł końcami placów reki dosięgnąć stopy i będzie narzekał na ciągnące bóle po tylnej stronie uda- test będzie dodatni.
9)TEST ADAMA (wykonujemy u osobnika ze skoliozą)
PW: pozycja stojąca
Ruch:polecamy wykonać głęboki skłon do przodu, w trakcie pochylenia do przodu boczne skrzywienie kręgosłupa koryguje się lub zanika.
Brak koerkcji oraz obecność utrwalonego garbu zebrowego i walu lędźwiowego swiadcza o zmianach strukturalnych.
10)TEST RISSERA - ocene przeprowadzamy na przednio-tylnym zdjęciu radiologicznym, na którym widoczne sa grzebienie talerza biodrowego. Ten test opiera się na zjawisko równloegłowości rozwoju kręgosłupa i miednicy, kończących swój wzrost jednoczesnie. Zapowiedzia ukończenia wzrostu miednicy jest pojawienie się apofizy biodrowej w postaci linijnego, plaskiego jadra kostnienia na grzebieniu biodrowym.
11) OBJAW WYPRZEDZANIA- pozwala na dokonanie oceny funkcji stawu krzyżowo-biodrowego. PW:pacjent stoi odwrócony plecami do badającego, który kciukami wyczuwa oba kolce biodrowe tylne górne.
Ruch: chory stawia równo obie stopy na podłodze, prostuje stawy kolanowe i powoli pochyla się do przodu.
W skłonie tułowia ocenia się położenie oraz ruchomość obu kolców.
Kość krzyżowa przemieszcza się w stawach krzyżowo-biodrowych wzdłuż osi poziomej w stosunku do kości biodrowych (talerza miednicy). Ruch ten wymaga obniżenia się kości krzyżowej.
W warunkach fizjologicznych kolce biodrowe znajdują się na tej samej wysokości jak na początku badania Jeżeli staw krzyżowo-biodrowy po jednej stronie nie obniża się, to kolec biodrowy tylny górny wraz z kością krzyżową w porównaniu z drugą stroną przemieszcza się ku górze (wyprzedza).
Brak obniżania się kolca albo obecność objawu wyprzedzania świadczy głównie o zablokowaniu po stronie badanej stawu krzyżowo-biodrowego. Obustronny objaw wyprzedzania może imitować obustronne skrócenie mięśni kulszowo-udowych.
7.Metody oceny wartości kąta skoliozy (Cobba, Grucy, Fergussona)
Cobba
I °skolioza - jest to skrzywieni w którym kat dochodzi do 30° Cobba zniekształcenia mięśniowo-więzadłowe bez kostnych, korekcja czynna i bierna efekt prawie całkowity
II °skolioza - skrzywienie od 31 do 60 ° Cobba, zmiany strukturalne w kręgach i krążkach międzykręgowych, kręgosłup ulega zrotowaniu objawia się garbem zebrowym, korekcja czynna nic nie daje, bierna malo
III °skolioza – skrzywienie wiecej niż 60° Cobba, daleko idące zmiany strukturalen nie koryguje sie, jedynie operacyjnie.
8.Ocena wysklepienia podłużnego stopy (wskaźnik Ky, kąt Clarka)
Sklepienie podłużne stopy - mierzymy kątomierzem, przykładając jedno jego ramie wzdłuż osi podłużnej kości pietowej, a drugie wzdłuż osi podłużnej I kosci śródstopia. Prawidłowy kat: 115 °
Clarke – wyznaczamy kat sklepienia stopy zawarty miedzy styczna przyśrodkowa brzegu odbitki a linia łącząc punkt największego wgłębienia i zetknięcia stycznej przyśrodkowej z brzegiem przodostopia, wynosi 43 ° Claeka.
KY Sztritera-Godunowa wyznaczamy określając stosunek długości docinka przebiegającego w środku wysklepienia łuku podłużnego przez zacieniona część odbitki stopy, od długości odcinka narysowanego przez niezacieniona i zacieniona część plantokonturogramu.