WYKŁAD 10 18.12.12r.

Miasto

*W latach 30 XX w Polska zalicza się do krajów najmniej umiastowionych w Europie, a odsetek ludności zamieszkującej miasta liczące 10 i więcej tys. mieszkańców wyniósł 26%

*W tym samym czasie analogiczne wartości wyniosły w Anglii wraz z Walią 77% w Niemczech 49%, we Francji 39%, a w Grecji 28%

*Według spisu powszechnego z 1931 we wszystkich miastach Polski mieszkało 27,6% mieszkańców

*Trzeba było 70 lat, żeby odsetek ten wzrósł trochę więcej niż dwukrotnie, bo do 61,7%

*Dla porównania wskaźnik urbanizacji w krajach sąsiednich wynoszą: w Niemczech 85%, w Czechach 75%, w Rosji 73%, na Białorusi68%, w Bułgarii 67%, w Grecji 63%, we Francji 74%

*Niższe od Polski wskaźniki mają podobnie jak przed II wojną światową Rumunia 55% i Słowacja 57%, a z krajów zachodnich Portugalia 34%

Polskie metropolie:

*Warszawa jest jedynym polskim miastem notowanym w sieci Globalization and World Cities

*Badacze podzielili 123 miasta świata na trzy kategorie według kryterium obecności największych firm międzynarodowych działających w finansach, reklamie oraz usługach bankowych i prawniczych.

*Każde miasto uzyskiwało od 1 do12 punktów w zależności od obecności i rangi wspomnianych usług.

*W rezultacie wyróżniono 10 miast światowych alfa, wśród nich Londyn, Paryż, Nowy Jork, 10 miast rangi beta (np. Bruksela, Madryt, Moskwa), 35 miast gamma oraz 67 miast zaliczanych do potencjalnych światowych metropolii.

*Warszawa znalazła się w grupie gamma z notą 5, za Amsterdamem, Dusseldorfem, Genewą i Pragą a obok Rzymu i Sztokholmu.

Wnioski

*Poziom urbanizacji w Polsce jest znacznie niższy niż w krajach sąsiednich

*Procesy metropolizacji będące w skali światowej siłami motorycznymi rozwoju zarysowują się także obecnie w Polsce.

*Pojawiło się zjawisko suburbanizacja polegające na odpływie ludności z obszarów centralnych niektórych miast (głownie Warszawy i Poznania) oraz na wzroście liczby ludności sfery podmiejskiej

*Ludność napływająca do sfery podmiejskiej cechuje w dużym odsetku wyższe wykształcenie

Hierarchia polskich metropolii

*Jak wynika z szacunków PKB przypadającego na mieszkańca, województwa na obszarze których znajdują się potencjalne metropolie, osiągają przeciętnie wyższe wskaźniki

*Nie ulega wątpliwości, że ich udział w wytwarzaniu PKB województw jest relatywnie najwyższy

*Mieszkańcy Warszawy, ale także kilku innych największych miast Polski osiągają na tle kraju ponadprzeciętne zarobki

*Szanse Warszawy na dorównanie średniej klasy metropoliom europejskim w opinii M. Szczepańskiego i B. Jałowieckiego katastrofalny stan infrastruktury drogowej, zły stan substancji mieszkaniowej w centrum, chaos urbanistyczny (bazarowy dziki handel w centrum miasta), brud i bałagan oraz bardzo niska jakość transportu zbiorowego.

*Na drugim miejscu pod względem szans rozwoju metropolitalnego plasuje się dość wyraźnie Poznań i Kraków

*Oba miasta mają duży potencjał ludnościowy i wysoki wskaźnik aktywności zawodowej mniejszy niż w stolicy, ale duży potencjał naukowy

*Szanse rozwoju metropolitalnego Łodzi i Trójmiasta są znacznie mniejsze

*Łódź znajduje się „w cieniu” Warszawy, która z uwagi na swoja przewagę w wielu dziedzinach zajmuje znacznie lepszą pozycje konkurencyjną

* Łódź cechuje mniejsza aktywność zawodowa, stosunkowo duże bezrobocie, upadły lub upadający tradycyjny przemysł i związane z tym liczne odłogi przemysłowe

*Znacznie uboższe są tam zasoby wysoko wykwalifikowanej siły roboczej oraz mniejszy potencjał naukowy miasta

*Brak tu szerszych kontaktów międzynarodowych. Szanse rozwoju metropolitalnego Łodzi mogą wzrosnąć po wybudowaniu autostrady A1 i A2, których skrzyżowanie przebiegnie w pobliżu miasta

*Korzystnym czynnikiem jest bliskość międzynarodowego lotniska, pod warunkiem uruchomienia szybkiego połączenia kolejowego z Warszawą

Miasto socjalistyczne

*Tychy, Nowa Huta

*Miasta zaplanowane zgodnie z planami centralnych planistów

*Niewielki wpływ na ich kształt miały preferencje ludzi, którzy w nich mieli zamieszkać

*Nowi mieszkańcy chcieli wprowadzić się jak najszybciej, ponieważ swoje dotychczasowe warunki mieszkaniowe określali jako krytyczne

Odspołecznione formy architektury

*Duże zbiory zespołów mieszkaniowych, w których wytworzona przestrzeń uniemożliwia realizację takich wartości jak więź społeczna, sąsiedztwo, poczucie przynależności do miasta

Enklawy biedy w Łodzi

*Najwięcej obszarów enklaw znajduje się na Górnej 3 i na Bałutach 4, znacznie mniej w Śródmieściu 1 oraz na Polesiu 2 i na Widzewie 2.

Problemy w enklawach

*bezrobocie (dziedziczne, trwałe)

*przestępczość (istnieje lub jej brak ponieważ nie maj już czego kraść np. prąd, ulica)

*uzależnienie (alkohol, narkotyki)

*nieletnie dziewczęta, ciąża- częściej samotne macierzyństwo

*uzależnienie od pomocy z OPS- często postawa roszczeniowa

*brak obowiązku szkolnego

*niski standard budynków mieszkalnych