Małgorzata Wasilewska
Rok V zTeo
Cnota i jej przeciwieństwo – wada - Pokora i zuchwalstwo
http://www.janaipawla.pl/apostol/wiara_jako_cnota.pdf
http://www.kns.gower.pl/slownik/cnoty.htm
https://www.google.pl/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=5&ved=0CEUQFjAE&url=http%3A%2F%2Fwww.kul.pl%2Ffiles%2F124%2FEtyka%2F08_Etyka_wyklad_8-9_-_cnoty_i_wady_moralne_.ppt&ei=BI-PUYa6Ho3VsgbnoICgDA&usg=AFQjCNESSAa9xk3ZDI9Thm2Rqikq05ir5A&sig2=J5_2gXtZzHKDfj0cLttLAA
http://www.bopos.pl/index.php?sp=890&pp=705&lp=15000
http://oldpage.diecezja.kalisz.pl/opiekun/169/tekst_1.htm
Według Kompendium KKK 377 „Cnota jest trwałą zdolnością do czynienia dobra. Pozwala ona osobie nie tylko wypełniać dobre czyny, ale także dawać z siebie to, co najlepsze. Osoba cnotliwa wszystkimi swoimi siłami zmysłowymi i duchowymi dąży do dobra; zabiega o nie i wybiera je w konkretnych działaniach. Cnoty dzielą się na cnoty ludzkie i cnoty teologalne”. Według nauk społecznych każda cnota moralna dotyczy odrębnej kategorii świadomych i dobrowolnych czynów ludzkich. Ponieważ człowiek jest istotą społeczną, to ściśle mówiąc każda cnota – podobnie jak przeciwstawna jej wada i wynikający z niej czyn grzeszny, właściwie każdy – ma funkcję społeczną. Cnota czyni, bowiem człowieka w ogóle dobrym i z tego tytułu bardziej wartościowym uczestnikiem życia społecznego. Przeciwnie - wada.
Gdy słyszymy słowo pokora, to nie zawsze mamy dobre skojarzenia, bo wiążemy to ze słowem upokorzenie. A to nie to samo. Pokora to jest prawda, która wyzwala. Bardzo często żyjemy złudzeniami na swój temat. Gdy mijają lata, dowiadujemy się coraz więcej o swoich wadach, i często są to ciemne strony, które do tej pory najczęściej zauważaliśmy u innych. Można tu robić dwie rzeczy, albo do śmierci zaprzeczać, że np. jestem egoistą, albo zobaczyć siebie w prawdzie, przyznać się i popatrzeć, co można by było z tym zrobić. Bóg prowadzi nas do pokory i z tego nie zrezygnuje, tak jak nie zabierze miłości do nas. Bogu zależy na naszej pokorze, bo oznacza ona prawdę w dwóch kierunkach: ja wiem, kim jestem, i wiem, Kim jest mój Bóg. To jest piękne, ale i bolesne, poznawać siebie i poznawać Boga.
Nadzieja skłania człowieka do podążania na wieczne spotkanie z umiłowanym Ojcem. Z nadziei wypływa przekonanie, że pomimo słabości można dojść do Jego domu, gdzie są przygotowane mieszkania dla każdego człowieka. To przekonanie nie jest jednak zuchwałą i grzeszną ufnością, na której niebezpieczeństwo zwraca uwagę Katechizm. „Istnieją dwa rodzaje zuchwałej ufności. Albo człowiek przecenia swoje zdolności (mając nadzieję na zbawienie bez pomocy z wysoka), albo też zbytnio ufa wszechmocy czy miłosierdziu Bożemu (mając nadzieję na otrzymanie przebaczenia bez nawrócenia oraz chwały bez zasługi).” (KKK 2092)
Przeciwko cnocie nadziei można sprzeciwić się poprzez zbytnią ufność, czyli nadmiar nadziei w miłosierdzie Boże. Wykroczenie to stanowi jednak zło mniejsze od rozpaczy, gdyż bardziej właściwe Panu Bogu jest przebaczanie niż karanie. Niemniej jednak nie można lekceważyć zła, jakie niesie zuchwałość. W przypadku zuchwalstwa człowiek domniemywa, że sprawiedliwy Bóg nie będzie go za nic karał i daruje mu wszystkie grzechy, mimo że on za nie należycie nie pokutuje. U podłoża zuchwalstwa leży pycha. Człowiek uważa się wówczas za kogoś wyjątkowego nawet wobec Pana Boga. Sądzi on, że chociaż dopuszcza się różnych grzechów i nie pokutuje za nie, to nie tylko, że nie spotka go żadna kara, ale ponadto otrzyma on bez żadnej zasługi nagrodę wiecznego zbawienia. Z najsurowszą krytyką powinna się spotkać taka postawa, w której ufność w miłosierdzie Boże stawia się, jako podstawę do tym większego grzeszenia. Grzech nie jest, więc wynikiem ludzkiej słabości, co raczej wyrachowanym działaniem, w którym żongluje się Bożym miłosierdziem. Zatem mamy tu do czynienia z grzechem obiektywnie zawsze ciężkim. Także w przypadku zbytniej ufności teologia podaje sposoby jej uniknięcia. Należy, zatem nie odkładać pokuty za grzechy na ostatnią godzinę oraz właściwie oceniać samego siebie i zachowywać Boże przykazania. Nie wolno także zapominać, że Bóg jest nie tylko miłosierny, ale też sprawiedliwy.