• Flawonoidy - to grupa substancji występujących powszechnie w roślinach. Jest ich około 7000.

Są to związki naturalne, potocznie określane mianem witaminy P. Mają szerokie spektrum działania, dzięki czemu stały się składnikiem kosmetycznym numer jeden.

FLAWONOIDY SĄ ZWIĄZKAMI POLIFENOLOWYMI POSIADAJĄCYMI 15 ATOMÓW WĘGLA ; DWA PIERŚCIENIE BENZENOWE POŁĄCZONE LINIOWO ŁAŃCUCHEM TRZECH ATOMÓW WĘGLA.

POWYŻSZY SZKIELET MOŻNA PRZEDSTAWIĆ, JAKO: C₆ - C₃ - C₆

ZWIĄZKI FLAWONOIDOWE (NAZYWANE CZĘSTO BIOFLAWONOIDAMI) CHRONIĄ KOMÓRKI ROŚLINNE PRZED CHOROBAMI ORAZ SZKODLIWYM DZIAŁANIEM SŁOŃCA, GRZYBÓW I INSEKTÓW. PRZENIESIONE DO ORGANIZMU CZŁOWIEKA MOGĄ PEŁNIĆ PODOBNĄ ROLĘ JAK WITAMINY

Powszechnie wiadomo, że flawonoidy i surowce flawonoidowe działają uszczelniająco i wzmacniająco na ściany drobnych naczyń krwionośnych. W ostatnim czasie zwrócono również uwagę na właściwości przeciwutleniające flawonoidów i zaczęto je wykorzystywać, jako naturalne antyoksydanty i jako tak zwane wymiatacze wolnych rodników - cząsteczek odpowiedzialnych miedzy innymi za powstawanie nowotworów, czy procesy starzenia komórkowego. Sprawia to, że są one uważane przez niektórych za eliksiry młodości.

Flawonoidy są substancjami stałymi, najczęściej żółtymi, rzadziej bezbarwnymi. W postaci glikozydów, (czyli po połączeniu z cząsteczką cukru) są na ogół dobrze rozpuszczalne w wodzie i alkoholu etylowym. Uwolnione z glikozydów flawoinoidy nie rozpuszczają się w wodzie. Związki flawonowe są szeroko rozpowszechnione w świecie ziół. Pozyskuje się je z takich roślin, jak kasztanowiec, lukrecja, melisa, arnika górska, echinacea (jeżówka), winogrona czy rumianek.

Flawonoidy stosowane są, jako naturalny filtr przeciwsłoneczny, gdyż posiadają zdolność pochłaniania promieni UVA i UVB. Są niezastąpionym składnikiem kosmetyków dla cer z problemem naczyniowym, gdyż zwiększają odporność ścian kapilarów. Zmniejszają ich przepuszczalność, kruchość i łamliwość. Przywracają im elastyczność, zapobiegając tym samym ich rozszerzaniu i pękaniu. Na skórę działają przeciwzapalnie i przeciwalergicznie, zwłaszcza, gdy stosowane są razem z wit. C, której działanie przedłużają. Dużą rolę przypisuje się im w usuwaniu nadmiaru wolnych rodników, co w konsekwencji daje opóźnienie procesu starzenia się skóry.

• Garbniki. Występują w soku komórkowym lub gromadzą się w specjalnych komórkach liści, kory czy owoców.

Działają miejscowo słabo znieczulająco, znoszą odruchy bólowe, jak swędzenie i pieczenie. Wyciągi z ziół zawierających garbniki stosowane są do przemywań i płukań w celach przeciwzapalnych (np. przy łojotoku, trądziku, stanach zapalnych skóry)i bakteriobójczych.

Ekstrakty roślinne zawierające garbniki wykazują także działanie antymikrobowe, oraz zmniejszają wydzielanie potu. Do grupy roślin zawierających znaczne ilości tych związków zaliczamy: korę i liście oczaru, korę dębu, liście rozmarynu, szałwii, orzecha włoskiego, skrzypu. Ze względu na swoje działanie wykorzystywane są one w środkach przeciwsłonecznych i preparatach posłonecznych, w specyfikach przeciwtrądzikowych, preparatach dezodoryzujących, kosmetykach do pielęgnacji stóp.

• Saponiny. Występują tylko u roślin, jako bezazotowe związki organiczne o charakterze glikozydów,

które z wodą tworzą roztwory koloidalne . W kosmetyce są składnikami masek ziołowych rozmiękczających, ułatwiających wprowadzenie do skóry innych związków chemicznych znajdujących się w ziołach. Służą do produkcji szamponów bez mydła.

• Antocyjany. Są stosunkowo małą grupą związków o budowie i właściwościach zbliżonych do flawonoidów.

Tak jak związki flawonowe, antocyjany mają wpływ na elastyczność i przepuszczalność naczyń włosowatych. Dlatego używane są, jako składnik kosmetyków do pielęgnacji cery przesuszonej, wrażliwej, zmęczonej o kruchych naczynkach krwionośnych ze skłonnością do rozszerzania i pękania, Wykazano, że związki te posiadają właściwości przeciwzapalne i antyoksydacyjne.
Antocyjany są dobrze rozpuszczalnymi, nietrwałymi związkami chemicznymi. W środowisku innym niż słabo kwaśne szybko ulegają rozkładowi. Barwa antocyjan jest silnie uzależniona od pH roztworu, w którym się znajdują. W środowisku kwaśnym są zwykle czerwone, a po alkalizacji przyjmują barwę niebieską. Na ich barwę ma również wpływ obecność jonów metali, z którymi większość z nich tworzy barwne związki kompleksowe.

• Azuleny. Dwupierścieniowe i półtoraterpenowe węglowodory, wchodzące w skład niektórych olejków lotnych.

Wszystkie zioła zawierające w swoim składzie chemicznym azuleny wykazują działanie przeciwzapalne, bakteriobójcze, bakteriostatyczne, przeciwalergiczne, zmniejszają obrzęki. W kosmetyce surowce te stosuje się, jako składniki masek ziołowych, napary do przemywań skóry w celach dezynfekcyjnych i łagodzących. Wyciągi z rumianku używane są jako składniki wielu preparatów kosmetycznych (płynów, mleczek, kremów, szamponów). Wyciągi azulenowe zalecane są między innymi do przemywań i okładów przy trudno gojących się ranach, po oparzeniach promieniami UV słonecznymi lub lampą kwarcową.

• Aminokwasy.

Wolne aminokwasy występują w skórze, jako składnik NMF/ naturalny czynnik nawilżający/. Są doskonale przyswajalne przez naskórek, posiadają bardzo dobre właściwości nawilżające. Ułatwiają związanie wody w przesuszonej skórze, uelastyczniają naskórek. Tworzą białka wchodzące w skład skóry. Są niezbędne przy powstawaniu elastyny i włókien kolagenowych.
Aminokwasy stanowią także grupę substancji hydrofilowych mogących mieć identyczną lub podobna strukturę do aminokwasów zawartych w naturalnym czynniku nawilżającym skóry (NMF). Substancje te stosowane są dopiero po zamknięciu w liposomach lub innych nośnikach ze względu na ich niską zdolność do wnikania w warstwę rogową.

• Związki krzemu. Wywierają korzystny wpływ na ścianki naczyń krwionośnych, zmniejszając ich przepuszczalność,

przez co są środkiem przeciwprzesiąkowym i przeciwzapalnym. Zioła z ich zawartością stosuje się przy wypadaniu włosów, kruchości paznokci, rozszerzonych naczyniach krwionośnych, żylakach, łupieżu, grzybicach oraz dla pojędrnienia skóry.

• Związki śluzowe. Zawierają witaminę C, lecytynę, substancje dezynfekujące, powlekające, osłaniające, natłuszczające,

zmiękczające, przeciwzapalne.

• Escyna. To substancja naturalnie występująca w nasionach kasztanowca. Escyna niezwykle efektywnie uszczelnia

drobne naczynia, zwiększając ich odporność na pękanie.Tak dobra ochrona naczyń spowodowana jest wielokierunkowym działaniem escyny. Związek ten hamuje działanie enzymu hialuronidazy, który rozkłada główne spoiwo śródbłonka naczyń - kwas hialuronowy, będący – jak wiadomo jedną z najcenniejszych dla skóry substancji, jaką wytwarza nasz organizm.

• Karotenoidy. Z chemicznego punktu widzenia, charakterystyczną cechą karotenoidów jest występowanie dwóch

pierścieni cykloheksylowych połączonych długim łańcuchem węglowym, w którym występuje układ sprzężonych wiązań podwójnych węgiel-węgiel. Są to więc mieszane cykliczno-liniowe polieny. Jak dotąd zidentyfikowano i opisano około 800 karotenoidów. Karotenoidy należą do naturalnych przeciwutleniaczy. Karotenoidy należą do prekursorów witaminy A.