FLAWONOIDY-2011

B

arwniki,

kopigmenty np.

antocyjanów

ok. 4 tysiące związków:

aglikony- lipofilne w

epidermie, kutikuli

,

glikozydy O w H

2

O -

w

wakuolach, mezofilu

,

15 C:

C

6

C

3

C

6

,

←

A

i

B+

łańcuch propanu, z O -

γ-piron

–

C, B w C

3

/ C

2

Chromon (benzo- γ -piron) Fenylo-benzo- γ- piron

15C- mają również:

antocyjanidyny, katechiny i leukocyjanidyny

O

O

1

2

3

4

5

6

7

8

O

O

A

C

B

POCHODNE -PIRONU

F

lawonoidy

Ksantony

Hyperici herb.

Gentianaceae

Maltol

Passiflorae herb.

Furanochromony

np. kelina w Ammii visnagae fruct.

O

O

H

O

O H

O M e

O

H

1

3

5

7

O

O H

O

O

O

O

R

2

R

1

R

3

Typy związków

flawonoidowych

Flawon /

izoflawon – B w C3

Flawonol

Flawanon, flawanonol

= 2, 3 dihydropochodne

O

O

A

C

B

2

3

O

O

O H

A

C

B

O

O

A

C

B

O

O

3

2'

3'

5'

6'

2

izoflaw on

B

A

C

Typy związków

flawonoidowych

Chalkony:

Izolikwirytygenina: 4’ glukozyd- w korzeniu lukrecji

Aurony
intensywnie żółte, głównie w kwiatach

O

O

O

1

3

4

1'

2'

4'

O

H

O H

O H

O

1

3

4

1'

2'

4'

Typy związków

flawonoidowych

Dimery:
O : hinokiflawon
C : amentoflawon w Hyperici herb., Ginkgonis fol.





Wszystkie typy mają różne: podstawniki: - OH, CH

3,

OCH

3

części cukrowe (brak u aglikonów): - O , C glikozydy - 1–5 cz.

cukrów prostych, pochodnych,

podstawionych: resztami siarczanowymi,
kwasami organicznymi: alifatyczne: malonowy, octowy
aromatyczne: kwasy fenolowe

O

O

O H

O H

O

O H

O

H

O

O H

O

H

3'

8"

a m e n to fla w o n

O

O

H

O H

O

O

H

O H

O

O

3

7

5

2 '

3 '

5 '

6 '

O

O H

6

h in o k ifla w o n

Aglikony typu

flawonu

i

flawonolu

:

Najczęściej grupy OH w

A

: C

5

, C

7

w

B

: C

4’,

C

3’,

C

4’,

C

5’

Apigenina R = H

Kemferol

R = H R

1

= H

Luteolina R = OH

Kwercetyna R = OH R

1

= H

Mirycetyna R = OH R

1

= OH

O

O

H

R

O H

O H

O

1

2

3

4

5

6

7

8

3'

4'

A

B

C

O

O

H

R

O H

O H

O

O H

R

1

Różnice właściwości w zależności od
budowy

Eriodykcjol

R = OH Dihydrokwercetyna R=OH= taksyfolina

Naryngenina

R = H Dihydrokemferol R = H

7- neohesperydozyd

(n

aryngina): – gorzki (1/5 chininy)

 Citrus paradisii

7-rutynozyd bez smaku

dihydrochalkon: 5 tys x słodszy od sacharozy

O

O

H

R

O H

O H

O

O H

Glikozydy flawonoidowe

O-glikozydy flawonolowe

Kwercytryna R = ramnoza

Rutozyd

R= rutynoza

Hiperozyd

R = galaktoza

C-glikozydy flawonowe
4’-O-glukozyd

8-C-glukozydu apigeniny

= 4’-O-glukozyd

witeksyny

O

H

O

O R

O H

O H

O H

O

O

O

O H

O

H

O- G lc

G lc

O

O

H

O

3

7

5

2 '

3 '

5 '

6 '

R

1

R

2

2

iz o fla w o n

Niesteroidowe fitoestrogeny:
izoflawony

, lignany, poch-kumestanu, :

Strukturalnie/funkcyjnie =do estradiolu i pokrewn horm płciowych

O H

O

H

e s tra d io l

O

O

O

k u m e sta n

nasiona soi (3 g/kg, prod, mleku sojowym, pr fermentowanych
ziele żarnowca (Cytisus scoparius).
Wolne/

glikozydy: bakterie jelitowe hydrol -

aktywne aglikony: genisteina:

R

1

=R

2

=OH, daidzeina: R

1

=OH R

2

=H

formononetyna: R

1

=OCH

3

R

2

=H

Wiążą się do estrogenowych receptorów
- kinazę tyrozynową- rola w proliferacji komórek

Dieta

sojowa: izoflawony

-

zapobiega rakowi prostaty i piersi

-  przypadków, śmiertelności od ch hormono- zależnych w Azji - koreluje z 

konsumpcją soi.

 obj menopauzy (uderzenia gorąca, inne) i
ryzyko osteoporozy

KUMESTANY

– poch izoflawonów -Fabaceae.

Kumestrol:

-ziele lucerny siewnej- alfa-alfa (Medicago sativa),

ziele koniczyn: czerwonej (Trifolium pratense), białej T. repens,

-  aktywność estrogenna od izoflawonów: mniej w surowcach

O

O

O

k u m e s ta n

O

O

O

O H

O

H

k u m e s tro l

Działanie: związek z

antyoksydacyjnymi

właściwościami, przez

Zmiatanie RFT

: RFT do stabilnych / nieaktywnych

Chelatowanie jonów metali śladowych –Fe i Cu; udział w tworzeniu

rodników, enzymów:

oksydazy ksantynowej OX

-  poziom

OX

u pacjentów z

rakiem mózgu, st zap wątroby,

kinazy białkowej C-

udział w promocji guzów, st zap,

odpowiedzi immunologicznej

5-LOX, COX-

leukotrieny : kurczące nacz, włączone w

st zapalny, alergie, astmę, agregację

Flawnoidy ┴

enzymy

m.in.:

dekarboksylazę histydyny:

┴ syntezy histaminy st. zap, obrzęków,

elastazę

-

wzmocnienie tk łącznej

hialuronidazę

- uszczelnianie śródbłonka n krwionośnych

,

katecholotlenometylo transferazę

(COMT): ilości amin katecholowych-

rozpadu adrenaliny i noradrenaliny,

fosfodiesterazę cAMP-

co zapobiega skurcz m gładkich

n. krwion, oskrzeli, p. pokarm,

reduktazę aldozową,

jej aktywności w patogenezie powikłań cukrzycy (zaćma,

retinopatie, neuropatie)

aromatazę

, katalizującą konwersję androstendionu do estronu-

kontrola ch estrogeno-zależnych

dehydrogenazy: aldehydowej utl-ald oct-kwasu oct

alkoholowej: tworz aldehydu octowego- „kac”

daidzeina i 7-glc: daidzyna z Puerariae rad w alkoholizmie

Efekt działania flawonoidów

Uszczelniają

,

uelastyczniają, wzmacniają

: śc kapilar (wit. P)

- miażdżyca, objawy awitaminozy wit C

-

zaburz krąż żylnego, limfatycznego, gł kończyn dolnych, zapal żył,

żylaki kończyn dolnych / odbytu

-

-obrzęki i krwiaki pourazowe

- przepuszcz/ łamliwość n. krwionośnych, krwawienia

retinopatia cukrzycowa, ostry nieżyt bł. śluz nosa,

miażdżycy naczyń, uczulenia

Przeciw

zapalnie, p.uczuleniowo, antyagregacyjnie

na płytki krwi

- usprawniają

krąż mózgowe i obwodowe

W

zmacniają serce

,  przepływ wieńcowy i hipotensyjnie

- kwiatostan, owoc głogu

Inne działanie:

- sedatywne

- wiążą do recept benzodiazepinowych np.

6-CH

3

-apigenina i 2 S (-)-hesperydyna z Valerianae rad

- ochronne i regenerujące komórki wątroby:

flawonolignany

- rozkurczają m. gładkie:

moczopędnie

też drażnienie

Flawonoidy

: dzień- 500-1000mg+lignany, inne antyoksydanty :

 ryzyka ch wieńcowej, udaru, cukrzycy, raka

Flawonoidy z innymi związ

kami (+ol eteryczny, zw fenolowe, sole

mineralne, saponiny, inne)

działają m.inn.

Moczopędnie

: Betulae fol, Orthosiphonis fol, Equiseti herb,

S.virgaureae herb, Polygoni avicularis herb

P.zapalnie

: Lamii albi flos, Arnicae flos,

korzenie tarczownicy

bajkalskiej (baikalina) –

Scutellaria baicalensis

-BAIKADENT- st

zap j. ustnej, dziąseł; ziele wierzbownicy drobnokwiat –

Epilobium parviflorum (

3-gluk mirycetyny)

-

przerost

gr krokowego

Uspokajająco:

Passiflorae herba, Valerianae rad

Żółciopędnie:

Helichrysi infl, Hyperici herb,

P.gorączkowo:

Tiliae flos, Sambuci fl,

Metabolicznie:

Violae tricoloris herb

Naturalne flawonoidy w lecznictwie:

Izolacja z roślin:

Rutozyd (rutyna)

=3-O-rutynozyd KW

kwiat perełkowca japońskiego Sophora japonica(ok. 20%)
ziele gryki (do 8%)

doustnie: kaps, tabl np
z

wit C

, z

eskuliną

i

wyc z nas kasztanowca

oksydazy askorbowej

- zapobiega utl, przedłuża dział wit. C

Naturalne flawonoidy w lecznictwie:

Hesperydyna

Diosmina

PÓŁSYNTETYCZNE

FLAWONOIDY

W

LECZNICTWIE:

Diosmina- z hesperydyny

DIOSMINEX,

Metylochalkon hesperydyny

–

otwarcie γ-pironu

CYCLO 3 FORT + wyciąg z
ruszczyka

Trokserutyna: OH-etylorutozyd

(

3’,4’,7) lepiej O w H2O

doustnie, miejscowo:

żel 2%, kropl do oczu

O

H

O

O H

O H

O

O C H

3

d io s m e tyn a
d io s m in a : 7 -ru tyn o zyd

O

H

O

O H

O H

O

O C H

3

h e s p e re tyn a
h e s p e ryd yn a : 7 -ru tyn o zyd

ANTOCYJANY

- poch flawanu: 15C (C

6–

C

3

–C

6

)

- czerwone

,

niebieskie

i

fioletowe

barwniki

- barwa : od pH s. kom

kompleks z

Fe i Al,

kopigmentów

glikozydy =

ANTOCYJANOZYDY

trwałe

- kwaś sok kom.

monozydy w C 3,

di-, triglikozydy w C 3 lub C 5 / C 7

r. acylową: kw. alifat (malonowy)/

arom (p-kumarowy)

aglikony

=

ANTOCYJANIDYNY

nietrwałe

(światło, tlen, w oboj/alkal

środ rozkład / polimeryzacja

O

O

H

O H

O H

O H

O Me

O Me

1

2

3

4

5

6

7

8

3'

4'

+

5'

ANTOCYJANIDYNY

R1 R2

Pelargonidyna H H pelargonia, truskawka

Cyjanidyna OH H

cz bez

, aronia, wiśnie cz kapusta, żurawina

Delfinidyna OH OH winogrona, cz jagody, żurawina
Peonidyna OCH

3

H peonia

Petunidyna OCH

3

OH petunia

Malwidyna OCH

3

OCH

3

winogrona, malwa

O

O

H

R 1

O H

O H

O H

R 2

1

2

3

4

5

6

7

8

3'

4'

+

5'

W środ kwaśnym- f. kationowa-

czerwona

/ stabilna;

w sł kwaśnym (pH 4 - 6)-f. chinoidowa -

niebieska

Działanie antocyjanów:
 przepuszcz / kruchość n włosowatych (wit. P),
enzymy proteolityczne: elastaza, kolagenaza
-zapobiegają degradacji kolagenu
- ukrwienie tęczówki oka, ostrość widzenia o zmroku
- przyspieszają regenerację rodopsyny

- antyoksydacyjnie, p.wolnorodnikowo,
p.zapalnie, p.obrzękowo.

- owoce / liście winorośli (Vitis vinifera)
- Myrtilli fruct., Sambuci fruct, Aroniae fruct,
- owoce porzeczki cz Ribes nigri fruct

Hibisci fl.

(

15-35% kw org)

- kielich i kieliszek-zbiór podczas owocowania

-surowce / wyciągi w
- kruchości kapilar, gł. w oftalmologii i schorz nacz obwodowych

- Antocyjany z owoców, warzyw: winogrona, ow cz. bzu, liści

kapusty -barwniki(E

163

), napoje, dżemy