Prawo Europejskie rok 2011.

Wykład z dnia 19.02.2011.

Z a g a d n i e n i a w s t ę p n e

Pojęcie Instytucji Europejskich:

Pojęcie instytucji rozumiemy w szerokim i wąskim znaczeniu.

Instytucje w znaczeniu szerokim – to ogół wszystkich ciał działających na kontynencie europejskim (np. KBWE, OBWE, Rada Europy)

Instytucje w znaczeniu wąskim – to struktury europejski – struktury Unii Europejskiej, układ organów i zasady rządzące stosunkami między tymi organami w Unii Europejskiej.

Co to jest organizacja międzynarodowa?

Unia Europejska, jest to organizacja międzynarodowa szczególna.

Nigdzie nie ma legalnej definicji organizacji międzynarodowej. Definiujemy organizację międzynarodową (OMN) na podstawie obserwacji praktycznej. I tej praktycznej obserwacji wynika, że OMN jest to celowy związek podmiotów prawa międzynarodowego powstały na podstawie zawartej między nimi umowy międzynarodowej i mający system stałych organów oraz posiada podmiotowość prawa międzynarodowego.

Definicja organizacji międzynarodowej – organizacja międzynarodowa to:

1. celowy związek podmiotów prawa międzynarodowego, czyli państw w przypadku UE lub inne podmioty np. inne organizacje w tym UE,( trójkąt Waimarski , Grupa Wyszechradzka nie są organizacjami międzynarodowymi). Te organizacje które powstały bez umowy i nie mają systemu stałych organów nie są OMN.

2. utworzony na podstawie zawartej między nimi umowy międzynarodowej, często mają charakter statutu organizacji (który reguluje funkcjonowanie organizacji, statutem UE jest Traktat o UE i Traktat o funkcjonowaniu UE, statutem ONZ jest KNZ.)

3. wyposażony w system stałych organów.

4. Posiadanie przez organizację podmiotowości prawno międzynarodowej.

Cele organizacji mogą być różnorakie. Jest około 10 000 rządowych OMN.

Podział organizacji międzynarodowych:

Są różne kryteria podziału organizacji międzynarodowych.

1. ze względu na kryterium podmiotowe (kto jest członkiem organizacji międzynarodowej)

• organizacje rządowe tworzą państwa, powstają na podstawie umowy międzynarodowej, są to podmioty prawa międzynarodowego

• organizacje pozarządowe tworzą osoby fizyczne i osoby prawne z różnych państw, działają na podstawie prawa wewnętrznego miejsca rejestracji, nie są podmiotem prawa międzynarodowego.

Różnice:

Różnica I- skład członkowski:

• UE,ONZ,NATO czyli przez rządy państw =rządowe

• Amnesty International, Green Peace czyli przez os. F lub os. Prawne =pozarządowe

Różnica II- podstawa działania:

• Rządowe na podstawie umowy, statutu np. UE działa na pdst. Traktatu

• Pozarządowe działają na podstawie prawa kraju w którym jest zarejestrowana np. w Polsce na pdst prawa Polskiego, w Anglii na pdst. Prawa Brytyjskiego itp.

Różnica III- w podmiotowości prawnej:

• Rządowe są podmiotami prawa. UE jest rządowa.

• Pozarządowe nie są podmiotami prawa.

2. ze względu na kryterium terytorialne (zakres terytorialny działania organizacji):

• organizacje regionalne ( swoim zakresem działania obejmują mały wycinek , część globu np. WE , UE)

• organizacje uniwersalne, powszechne (obejmują zasięgiem cały glob ziemski np. ONZ)

W KNZ = art. 103 KNZ mówi, że W razie sprzeczności pomiędzy obowiązkami członków Narodów Zjednoczonych, wynikających z niniejszej Karty, a ich obowiązkami wynikającymi z jakiegoś innego porozumienia międzynarodowego, pierwszeństwo będą miały ich obowiązki wynikające z KNZ.

ONZ zapewni aby postanowienia KNZ były przestrzegane przez państwa nie będące jej członkami.

Wniosek-organizacje regionalne muszą działać w zgodzie z celami i zasadami ONZ.

Zachodzi Paradoks:

Rada bezpieczeństwa ONZ publikuje listę osób podejrzanych o terroryzm. W ONZ taka osoba nie ma możliwości odwołania się, takie postepowanie jest niezgodne z zasadami UE. Trybunał podważył prymat ONZ , stwierdził że obywatel Europejski poniósł szkodę w wyniku działania ONZ.

3. ze względu na kryterium przedmiotowe ( zakres zagadnień , którymi organizacja się zajmuje)

• organizacje wszechstronne (kompetencje ogólne , większością dziedzin– np. UE,ONZ)

• organizacje wyspecjalizowane (kompetencje szczególne , konkretnymi dziedzinami lub jedną dziedziną np. WHO, NATO na szczeblu regionalnym , WE)

4. ze względu na możliwość przystąpienia do organizacji:

• organizacje otwarte (to te, do których każde państwo może przystąpić, przystąpienie nie jest obarczone żadną dodatkową procedurą – wystarczy jedynie notyfikacja o przystąpieniu czyli adhezja

• organizacje półotwarte (można do nich przystąpić dopiero po spełnieniu określonych warunków członkostwa - akcesja, admisja - np. UE jest OMN półotwartą bo aby do niej przystąpić Polska musiała spełnić określone warunki.)

Przykład: Międzynarodowa Unia drzewa tropikalnego- może przystąpić państwo tylko albo sprzedające albo odbierające czyli konsument.

• organizacje zamknięte to rodzaj klubu do którego nie może przystąpić żadne państwo.

5. ze względu na kryterium kompetencji względem państw członkowskich czyli co organizacja może wobec państwa członkowskiego ( bardzo ważne kryterium jeśli chodzi o UE)

• organizacje koordynacyjne (nie mogą narzucić wiążącej decyzji - jest jednomyślność)

• organizacje ponadnarodowe (o ponadnarodowości mówimy wówczas, gdy są spełnione określone kryteria)

Różnice :

Pierwsze OMN datują się na 19 wiek, jak powstawały wtedy OMN to były one koordynacyjne:

Charakteryzowały się one tym, że bardzo kładziono wtedy nacisk na suwerenność narodową, w związku z tym przy podejmowaniu decyzji organizacje opierały się na jednomyślności, czyli decyzje były podejmowane jednomyślnie, żeby OMN mogła podjąć decyzję to wszystkie państwa (członkowie) musiały się zgodzić , w przypadku chociaż jednego głosu sprzeciwu następował paraliż, nie można było podjąć decyzji. Wszyscy członkowie byli równi , więc równy nad równym nie ma władzy.

Cechy organizacji koordynacyjnych:

1. Jednomyślność

2. Nie mogły stanowić norm prawnych , które były adresowane do jednostek, współpraca odbywała się pomiędzy państwami

3. Finasowanie – OMN koordynacyjne były finansowane ze składek państw członkowskich, te budżety były nieliczne ponieważ cele tych organizacji były ograniczone.

Co to znaczy ,że organizacja jest organizacją ponadnarodową?, że UE jest organizacją ponadnarodową?

Po raz pierwszy pojęcia ponadnarodowość użył Fryderyk Nitze.( Niciński herbu Radwan)

Cechy organizacji ponadnarodowych.

1. Podejmowanie decyzji w organizacjach ponadnarodowych większością głosów (debatują nad aktem prawnym i gdy większość przegłosuje to decyzja wiąże wszystkich)

2. Możliwość stanowienia (przepisów) norm prawnych adresowanych bezpośrednio do jednostek.

Przykład: o ile Organizacje Koordynacyjne np. Międzynarodowa Unia telegraficzna nie mogła przyjmować norm prawnych do jednostek bo omijano by Państwo tego obywatela, które było członkiem.

UE jako organizacja ponadnarodowa może przyjmować normy prawne i może te normy adresować bezpośrednio do obywatela każdego państwa członkowskiego.

3. autonomia sądowa- polega na tym, że do rozstrzygania wszelkich wątpliwości na tle interpretacji prawa organizacji, właściwy jest tylko organ tej organizacji czyli organizacja ponadnarodowa posiada monopol do interpretowania swojego prawa. (specjalnie do tego powołany organ sadowy – Europejski Trybunał Sprawiedliwości )

Przykład: UE wydaje rozporządzenie, np. traktat UE zakazuje nakładania ceł itp., na wyroby UE i gdy po przystąpieniu do UE władze polskie pobierały akcyzę na samochody sprowadzane do polski z innych państw UE, kierowcy zaskarżyli te sprawę do sądu wojewódzkiego w Warszawie i sąd polski musiał zwrócić się do ETS o interpretację tych przepisów. Organy krajowe nie mogą same interpretować niejasnych przepisów UE.

Zaletą tego jest jednolitość wykładni we wszystkich 27 państwach UE.

4. autonomia finansowa – organizacja posiada własne źródła zasilania budżetowego niezależne od państw członkowskich (80-85% budżetu UE składa się ze składek państw członkowskich natomiast zasoby własne pokrywają około 15 % budżetu. Do zasobów własnych Unii zaliczamy m.in. opłaty z cła i itp.)

Wniosek: UE jest organizacją rządową, regionalną , półotwartą, międzynarodową i ponadnarodową, chociaż obecnie granice pomiędzy ponadnarodowością i międzynarodowością ulegają zacieraniu, ponieważ każda organizacja międzynarodowa posiada przymiot ponadnarodowości.

Podmiotowość organizacji międzynarodowych.

W prawie międzynarodowym dzieliło się podmioty na pierwotne czyli państwa i pochodne czyli organizacje międzynarodowe.

Pierwotne = państwa, mają one cechę, która nazywamy suwerennością.

Państwa są suwerenne dlatego ich podmiotowość jest pierwotna, pełna co znaczy że mogą wykonywać wszystkie czynności związane z podmiotowością i nieodwołalna, (nikt Państw polskiemu nie może odebrać podmiotowości)

Pochodne = organizacje międzynarodowe nie są suwerenne. Ich podmiotowość jest pochodna, ograniczona, niepełna i odwołalna.

Podmiotowość :

 pochodna ponieważ tworzą ją państwa

 niepełna ponieważ państwa w umowie (statucie) przyznają kompetencję organizacji ( mogą zabrać).Organizacja może tylko to na co zgodzą się państwa ją tworzące. np. WE nie ma kompetencji do zawierania traktatów o moralności.

 odwołalna ponieważ można ja zmienić, ograniczyć , rozwiązać, (zlikwidować) np. Liga narodów która została zlikwidowana w 1946r.

Podmiotowość UE: jest organizacją międzynarodową czyli jej podmiotowość jest pochodna( nadana przez państwa), niepełna( ograniczona traktatami TUE i TFUE), odwołalna( państwa członkowskie mogą zawrzeć nowy traktat i powołać inną organizację ) Do 1.12.2009 r była wspólnota europejska a też jest jednolita UE. WE została rozwiązana.

Ze statusem podmiotowości prawa międzynarodowego wiążą się trzy cechy.

• prawo do zawierania umów międzynarodowych (ius tractatum) – podmiot prawa międzynarodowego może zawrzeć umowę międzynarodową,

• prawo legacji (ius legationi) – prawo wysyłania własnych i przyjmowania obcych przedstawicieli dyplomatycznych,

• ius standi czyli prawo do występowania z roszczeniami na arenie międzynarodowej i ponoszenia odpowiedzialności międzynarodowej.

Jeżeli te trzy przesłanki są spełnione to organizacja ma podmiotowość prawa miedzy narodowego.

Obecnie państwa mogą cofnąć podmiotowość, rozwiązać organizację, bo państwa są suwerenne a organizacje nie.

Członkostwo w organizacji międzynarodowej.

- członkowie pierwotni – to Ci którzy założyli organizację

- członkowie wtórni – Ci którzy przystąpili do niej później

- członkostwo pełne (ma pełnię praw)

- członkostwo niepełne (ma prawa ograniczone – np. stowarzyszenie – może uczestniczyć w pracach organizacji ale nie w podejmowaniu decyzji)

Tryby podejmowania decyzji w organizacjach międzynarodowych z uwzględnieniem UE:

1. Podstawowy czyli dawna Jednomyślność( każde państwo miało tylko jeden głos), początkowo w WE tez funkcjonowała Jednomyślność i wszystkie państwa musiały się na to zgodzić, ale z czasem została zmodyfikowana i przyjęto:

a) consensus (jednomyślność) - (minus)1 – to znaczy ,że organ może podejmować decyzje z wyłączeniem jednego państwa – dotyczy to naruszenia zasad członkostwa;

b) consensus (jednomyślność) – (minus) 2 to znaczy , że w niektórych sprawach można podjąć decyzje z wyłączeniem dwóch członków.

Ten system występuje też w UE np. w sprawie nałożenia sankcji na państwo, które łamie prawa , wtedy stosuje się consensus -1, wiadomo ,że państwo samo na siebie nie będzie głosowało.

2. Consensus , podobny do jednomyślności – jest to milcząca zgoda tj. rezygnuje się z głosowania i jeżeli nikt nie wyraża sprzeciwu – decyzja zapada w drodze consensusu , jest też stosowana w UE.

3. zasada większości głosów - to element ponadnarodowości – a większość może mieć różny charakter:

a) większość zwykła ( ci co za, nie bierze się pod uwagę głosów wstrzymujących się)

b) większość bezwzględna czyli 50%+1 za(np. Parlament Europejski)

c) większość kwalifikowana (tu mogą być najróżniejsze kombinacje np. 2/3; 3/4 ; 9/15w Radzie ONZ z wymogiem wszystkich stałych członków. )

* powyższe głosowania opierają się na założeniu, że każde państwo ma jeden głos

d) głosowanie ważone – odstępuje się od zasady, że każdy ma jeden głos – państwa członkowskie maja więcej niż jeden głos przydzielane wg różnych kryteriów. Pula głosów jest dzielona pomiędzy państwa według jakiegoś kryterium , najczęściej są to zaludnienie albo wg składek. Jest to tzw Nicejski system głosowania w Radzie UE.

4. głosowanie opting in ; opting aut

a) opting aut – klauzula wyłączenia- jest to wyłączenie się z mocy obowiązującej decyzji – przy czym musi to być wcześniej zaznaczone.

Państwo , które było na nie albo się wstrzymało od głosu , zostało przegłosowane ale nie chce się podporządkować większości może zastosować te klauzule i wyłączyć się ze stosowania prawa.

Ta klauzula ma zastosowanie również w UE wysyła misję wojskową do Konga , np.Polska nie chce w tej misji uczestniczyć gdyż nie widzi w tym interesu, ale też nie chce torpedować tej misji, zgłasza tę klauzulę , nie głosuje przeciwko tylko wstrzymuje się od głosu i się wyłącza od udziału w tej misji a pozostałe państwa TAK.)

b) Opting in - klauzula włączenia-włączenie się do mocy obowiązującej.

Dania jest szczególnym krajem np. do Danii nie stosuje się postanowień wizowych, ale Duńczycy mogą się włączyć do stosowania. Jeżeli np. UE wyda postanowienia systemu uchodźczego to one Danii nie będą obowiązywały ale Dania może tą klauzulą przyjąć te postanowienia i je stosować.

Funkcjonariusze organizacji międzynarodowych: (urzędnicy europejscy)

W każdej organizacji międzynarodowej w tym w UE jest grupa urzędników czyli Funkcjonariuszy międzynarodowych.

Funkcjonariusz międzynarodowy to osoba fizyczna rekrutowana przez organizację i wykonująca zadania(prace) na rzecz organizacji międzynarodowej i pod jej nadzorem.

Ze statutem funkcjonariusza międzynarodowego wiążą się pewne obowiązki.

C e c h y (obowiązki) funkcjonariusza międzynarodowego:

1. obowiązek lojalności międzynarodowej - ta osoba jest obowiązana brać pod uwagę nade wszystko dobro i interesy organizacji na rzecz której pracuje. Nie może kierować się dobrem jakiegokolwiek państwa stawiając je ponad dobro organizacji;

Przykład: Komisarze Europejscy w tym z polski Janusz Lewandowski są funkcjonariuszami międzynarodowymi, i kiedy się mówi, Polski Komisarz Europejski ,to on jest Polski w cudzysłowie , nie może działać na rzecz Polski tylko na rzecz organizacji czyli UE. W ślubowaniu jest również zwrot o działaniu dla dobra UE. Taki pracownik jest rekrutowany przez tę organizację. W UE jest specjalne Biuro ds. Selekcji Kadr zajmujące się taką rekrutacją.

2. bezstronność – funkcjonariusz międzynarodowy bierze pod uwagę interesy każdego państwa bez faworyzowania któregokolwiek z nich; np. Komisarz Janusz Lewandowski powinien dbać tak samo o interesy polski jak i innych krajów członkowskich ale nade wszystko ma dbać o interes organizacji.

- funkcjonariuszowi nie wolno przyjmować żadnych odznaczeń państwowych od jakiegokolwiek państwa bez zgody organizacji na rzecz której pracuje, jednym wyjątkiem jest odznaczenie wojenne.

- zakaz przyjmowania wszelkich instrukcji od władz państwa z którego pochodzi.

3. incompatibilitas - niepołączalność stanowisk ( zakaz łączenia urzędów)- nie wolno pełnić jakichkolwiek innych funkcji ze względu na grożący konflikt interesów. Wyjątkowo dopuszcza się w ograniczonym zakresie działalność akademicką za zgodą organizacji , nie można również udzielać się poza organizacją;

4. przestrzeganie dyskrecji , etyki, moralności zawodowej – dyskrecja oznacza zachowanie w tajemnicy informacji które posiadł w trakcie wykonywania funkcji; W UE praktykuje się ,że były pracownik otrzymuje jeszcze przez kilka lat wynagrodzenie aby nie był narażony na pokusy sprzedawania informacji pozyskanych w czasie pełnienia funkcji.

5. obowiązek hierarchicznego podporządkowania – w większości organizacji międzynarodowych występuje własna pragmatyka służbowa.

Pragmatyki te mogą być różne w zależności od rodzaju organizacji międzynarodowej, inną ma UE, a inną ma ONZ, każda opiera się na hierarchicznym podporządkowaniu, czyli ten funkcjonariusz międzynarodowy jest podporządkowany swojemu przełożonemu międzynarodowemu przed którym Funkcjonariusz międzynarodowy składa ślubowanie.

Zazwyczaj najwyższy zwierzchnik ,to jest to zwierzchnik administracyjny w tej organizacji czyli sekretarz generalny: np.:

- w Parlamencie Europejskim administracyjnym zwierzchnikiem jest Sekretarz generalny PE, nad nim przewodniczący PE

- w komisji Europejskiej jest Sekretarz generalny KE, nad nim przewodniczący KE.

Za naruszenie dyscypliny pragmatyk służbowy są przewidziane kary określone w regulaminie pracowniczym i są one różnorodne:

- najwyższą jest rozwiązanie umowy o prace,

- pozbawienie uprawnień emerytalnych

Uprawnienia- cechy Funkcjonariusza Międzynarodowego:

1. Korzystanie z przywilejów i immunitetów - są one zbliżone do przywilejów i immunitetów dyplomatycznych . W każdej organizacji międzynarodowych, mogą mieć inny zakres i tak np. w UE jest oddzielna umowa tzw. protokół o przywilejach i immunitetach WE z 1965 roku. W myśl tego protokołu maja przywilej nietykalności itp

2. Mają przywilej nietykalności

3. Nie może być aresztowany

4. Posiada przywileje celne

5. Posiada przywileje podatkowe np. nie płaci podatków krajowych ponieważ płaci on podatki na rzecz organizacji np. UE np. w UE takie podatki stanowią około 2 % wpływu do budżetu.

ZARYS INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ:

1. wspólny rynek (WE w 1992r) czyli swoboda przepływu osób, swoboda przepływu towarów, swoboda przepływu usług i swoboda przepływu kapitału;

unia gospodarcza i monetarna – wspólna waluta Etapy integracji:

1. strefa wolnego handlu – znosi się cła między państwami umawiającymi się, ale na zewnątrz każdy ma własne cła (np. NAFTA);

2. unia cela – nie tylko znosi się cła między państwami umawiającymi się ale i na zewnątrz ustanawia się jednolita taryfę celną;

4. pełna integracja – czyli integracja w dziedzinie politycznej i gospodarczej.

Powstanie UE:

Pojęcie Integracji- integracja czyli łączenie, zespolenie czegoś, czyli zespolenie określonych czynników.

Czynniki sprzyjające integracji istniały już w starożytności, w starożytnej Grecji np:

• rozbicie polityczne czyli wielość podmiotów politycznych

• przekonanie tych podmiotów o równorzędności względem siebie

• Wspólna kultura, wspólne podłoże kulturowe

• Wspólna religia

• Wspólny wróg

• Wspólny interes gospodarczy

Dopiero Po upadku Rzymu nastąpił nawrót tendencji integracyjnych w Europie-

Plan integracji Europy Karola Wielkiego,

utworzenie cesarstwa Karolingów,

plan Cesarzy Niemieckich Ottonów. Np. plan czeski zakładał stworzenie Europy składającej się z 4 części Galicyjskiej , Germański , Słowiańszczyzny, Italii.

Wszystkie te plany miały Cechę wspólną integracji charakterystyczną i odróżniającą od cech współczesnych, : zakładały obowiązkowy arbitraż , pomiędzy państwami europejskimi czyli wygaszenie konfliktów, zakładały pokój pomiędzy chrześcijanami aby można było siły militarne skierować do ziemi świętej aby odbić ziemię święta z rąk muzułmanów

Od XVII do XX w następuje regres integracji i umacniają się państwa narodowe. W 1946 jako podstawową zasadę przyjęto zasadę suwerenności państwowej na arenie międzynarodowej. Czyli my jesteśmy panami samego siebie. Suwerenność pozwalała również na swobodę posługiwania się również wojną w rozwiazywaniu konfliktów. Takie rozumienie suwerenności doprowadziło do I wojny światowej. Okrucieństwo wojny spowodowało , że tendencje integracyjne zaczęły odżywać na nowo.

W latach 20 XX wieku tworzy się liga paneuropejska która wysuwa propozycję utworzenia Stanów zjednoczonych Europy. Pomysł ten był pilotowany przez francuskiego ministra zagranicznego Aristide Briand-a, który był twórcą I traktatu zakazującego wojen. Pomysł ten nie doczekała się realizacji, Rozwój faszyzmu i II wojna światowa zahamowały działania na rzecz integracji Europy.

Po II wojnie światowej integracja rusza od nowa już właściwa integracja.

Etap I - okres 1945 – 1951r:

Europa po wojnie była w ruinie również gospodarczej , państwa zdecydowały że razem będzie szybciej przebiegała odbudowa zniszczonej Europy.

To co poprzednio było niemożliwe – stało się możliwe bo (4 motywy integracji)

a) Czynnik ekonomiczny -konieczność wspólnej odbudowy gospodarki Europy

b) czynnik strachu czyli obawa przed Niemcami

c) czynnik strachu czyli obawa przed ZSRR

d) Czynnik uniezależnienia się Europy od USA- Europa bez pomocy USA nie mogła się odbudować.

Pierwszy plan integracji – amerykański plan Marshalla (5.06.1947). Amerykanie wpompowują kasę do Europy ale pod warunkiem, że państwa Europejskie zjednoczą się dla wspólnego celu.

Istotą oferty amerykańskiej były dwie sprawy: zapewnienie Europie środków finansowych, towarów i urządzeń przemysłowych oraz uruchomienie ścisłej współpracy ekonomicznej między państwami kontynentu. Z pomocy miały skorzystać wszystkie kraje, jedynym warunkiem było stwierdzenie, że program powinien być wspólny dla Europy, ustalony przez kilka, jeśli nie wszystkie narody europejskie.

Rok 1946 – mowa Churchila w Zurychu i powrót do Utworzenia Stanów Zjednoczonych Europy. Wynikiem tej mowy jest:

- powstanie Rady Europy 1949r

- powstanie sojuszu północnoatlantyckiego – NATO (1949)

Prawdziwe Początki integracji w ramach UE datuje się od utworzenia Republiki Federalnej Niemiec w 1949r. Niemcy po wojnie były podzielone na 4 części Brytyjską, Francuską, Rosyjską , Amerykańską. Z trzech stref Amerykańskiej, Brytyjskiej i Francuskiej została właśnie utworzona RFN, ale na obszarze Francuskiej strefy znajdowało się zagłębie SAARY (węglowe, przemysł hutniczy )które RFN chciała włączyć do własnego terytorium. W celu ukrócenia pokusy wykorzystania tego zagłębia do zbrojenia się od nowa Niemiec, Francja zaproponowała połączenie się przemysłów.

- Deklaracja Schumana (9.05.1950) – Schuman(ojciec Integracji UE) – Francja składa Niemcom(Adenauerowi) propozycję połączenia przemysłów węglowych i stalowych i poddanie ich kontroli międzynarodowej nad Niemcami.

Korzyści Francji z tego połączenia:

1. Wypchniecie francuskich nadwyżek węgla i stali na rynek niemiecki,

2. Ograniczenie możliwości zbrojenia się Niemiec poprzez organizację międzynarodową Francja kontrolowała przemysł niemiecki.

W wyniku tego połączenia następuje stworzenie Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali. 18.04.1951r następuje podpisanie traktatu EWWiS na okres 50 lat. To organizacja o charakterze ponadnarodowym i międzynarodowym utworzona na podstawie traktatu zawartego przez Francję, Niemcy, Belgię, Holandię, Luksemburg i Włochy. Utworzył się Europejski rynek węgla i stali.

EWWiS nie istnieje od 23.07. 2002 roku, a jej kompetencje przejęły Wspólnoty Europejskie.

Etap II – lata 1951 – 1957

EWWiS funkcjonuje i okazuje się sukcesem , jest skuteczna (ale jest to integracja sektoralna) i państwa zastanawiają się nad poszerzeniem działalności integracyjnej. Została podjęta próba utworzenia EWO ( Europejska wspólnota obronna) która miała na celu powołanie armii Europejskiej, natomiast państwa członkowskie miały nie mieć armii, kolejna organizacją miała być EWP (Europejskie Wspólnoty Polityczne) które miały na celu jednolitą politykę zagraniczną. Te założenia się nie udały ale udała się integracja gospodarcza.

Pozytywne efekty EWWiS skłoniły państwa Szóstki do podjęcia dyskusji nad rozszerzeniem zakresu sektorów objętych ścisłą współpracą.

W Messynie w dniach 1-2 czerwca 1955 r. ministrowie spraw zagranicznych państw EWWiS powołali komisję pod przewodnictwem szefa dyplomacji Belgii, Paul-Henri Spaaka, którego zadaniem było zbadanie możliwości utworzenia wspólnego rynku. Raport przygotowany przez tę komisję stał się podstawą Traktatów Rzymskich i dnia 25 marca 1957 roku podpisano dwie umowy międzynarodowe traktat o utworzeniu Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej (EWG) i traktat o utworzeniu Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej ( TWEA zwanej Euratom).

Każda została powołana jako oddzielna organizacja międzynarodowa.

Zatem te trzy organizacje tj. EWWiS, EWG i EURATOM tworzą Wspólnoty Europejskie. Była to integracja sektoralna ponieważ integrowano się sektorami.

Etap III – lata 1957 – 1986

Jest okres rozwoju instytucjonalnego i materialnego tych trzech organizacji. W tym okresie nie podpisane żadnego traktatu, ale następuje rozwój instytucji i statusu społecznego powstałych WE.

Wykształca się system funkcjonalny WE oraz zasady prawa wspólnotowego np. zasada pierwszeństwa prawa wspólnotowego(1964) nad prawem państwa członkowskiego czyli:

• odbywają się pierwsze bezpośrednie wybory do parlamentu Europejskiego,

• sformułowano zasadę PIERWSZEŃSTWA

• prawa wspólnotowego,

• nowa wspólna polityka rolna(CAP) – rozszerza się zakres materialny działania wspólnot,

• Europejski kodeks celny

• Nowe polityki wspólnot WE

W 1981 roku stwierdzono potrzebę powołania Unii Europejskiej. W 1985 roku zwołano konferencję międzyrządową, 14 czerwca 1985 – Podpisanie Układu z Schengen, która doprowadziła do utworzenia Jednolitego Aktu Europejskiego (JAE w 1986r). To umowa międzynarodowa, która zapowiadała utworzenie UE, reformowała procedury przyjmowania prawa wspólnotowego, udzielała podstaw prawnych RE, rozszerzała zakres materialny dotyczący ochrony środowiska.

Etap IV – lata 1986 – 1992

Na początku lat 80 część elit politycznych Europy twierdziła, że integracja to za mało, ministrowie Niemiec i Włoch przedłożyli Uroczystą deklarację o UE w której domagali się rozszerzenia integracji i powołania UE. W wyniku tego podpisano w 1986 traktat JAE. Umowa ta zapowiadała :

1. powołanie unii europejskiej oraz

2. rozszerzenie zakresu materialnego kompetencji WE. Do 1986 r EWG nie miała kompetencji do zajmowania się ochroną środowiska, JAE nadał takie uprawnienia EWG.

3. Prawo do Prowadzenia Polityki w Zakresie spójności terytorialnej i gospodarczej

4. Prawo do Prowadzenia Polityki w Zakresie zdrowia , pomocy społecznej

5. Zreformowano procedury stanowienia prawa wspólnotowego opartej na polityce współpracy

6. Uregulowano działanie Rady Europejskiej,

7. Postanowienie o utworzeniu wspólnego rynku

1 lipca 1987 r. – Wejście w życie Jednolitego Aktu Europejskiego

To okres tworzenia wspólnego rynku, postanowiono o wprowadzeniu wspólnej waluty, prowadzono prace do stworzenia UE. W 1990 roku zwołano kolejną konferencję międzyrządową i w dniu 7 lutego 1992 roku przyjęto Traktat o Unii Europejskiej, tzw.Traktat z Maastricht o ustanowieniu Unii Europejskiej, w 1992 roku ten traktat podpisano, a 1.11.1993 roku wszedł w życie.

Etap V - lata 1993 - 1997

1.11.1993 roku wejście w życie traktatu z Maastricht( TUE)- dlaczego tak późno?

Wejście w życie traktatu jest uzależnione o zgody państw członkowskich wyrażonego w drodze referendum. Ponieważ Dania w referendum o przystąpieniu do UE powiedziała NIE, więc traktat nie mógł obowiązywać, po przyznaniu Danii zwolnień Dania powtórzyła referendum o przystąpieniu do UE i wówczas było ono pozytywne, traktat wszedł w życie ( Dania zwolnienia zatrzymała do dzisiaj).

TUE utworzył UE o filarowej konstrukcji składającej się z trzech konstrukcji oraz zmienił nazwę EWG na WE. Powstanie UE datuje się od 1993 roku. Traktat z Maastricht zapowiadał , że w 1996 roku zbierze się następna konferencja która będzie się zastanawiała, nad dalszymi zmianami w UE. W wyniku tej konferencji został podpisany w dniu 2.10. 1997 roku Traktat Amsterdamski, tzw. Traktat z Amsterdamu zmieniający Traktat o Unii Europejskiej i niektóre inne traktaty .

W tym czasie rysowała się Perspektywa rozszerzenia UE o państwa Europy środkowo wschodniej m.in. o Polskę, więc unia musiała przygotować się do tego instytucjonalnie i traktat Amsterdamski miał na celu przygotować stworzenie nowej struktury UE i warunków przyjęcia tych państw. Tego nie udało się osiągnąć ze względu na chaos negocjacyjny w 1996r..

Co się udało zrobić w Amsterdamie:

• po raz pierwszy następuje ustalenie zasad na których opiera się unia - katalog zasad UE

• ustalenie sankcji w razie naruszenia tych zasad,

• zreformowano procedurę ustanawiania prawa wspólnotowego tzw. procedura współdecyzji

• zmieniono skład Komisji Europejskiej

• zmieniono skład Parlamentu Europejskiego

• rozszerzono zakres materialny działalności WE ,

Traktat ten wchodzi w życie w 1999 roku.

Etap VI – lata 1997 – 2001

Traktat Amsterdamski wchodzi w życie w 1997r. Konieczność zwołania następnej konferencji. odbywa się ona w roku 2000, jej celem jest ułatwienie poszerzenia UE. Dnia 26.02.2001r podpisano Traktat z Nicei zmieniający traktat o UE i inne traktaty, zwany Nicejskim, który miała zająć się tym, co nie udało się przeprowadzi traktatem Amsterdamskim. Traktat Nicejski obowiązuje do dziś , dostosował UE do rozszerzenia o kraje Europy środkowo wschodniej.

26.02.2001 – (w chodzi w życie w 2003r) ustalono w nim:

• System głosowania w Radzie Unii Europejskiej tzw Nicejski system głosowania.

• Ustalono podział głosów w RUE

• Ustalono Podział miejsc w Parlamencie Europejskim.

• Zreformowano składki UE

Traktaty z Maastricht i z Nicei to są traktaty rewizyjne.

Etap VII – lata 2001– 2004

Traktat ten wchodzi w życie w 2003 roku.

26.02.2001r do 07.2003r trwa proces postnicejski, Do Traktatu Nicejskiego dołożono Deklarację w sprawie przyszłości a która była załącznikiem do traktatu Nicejskiego i zapowiadała , że zbierze się znów ma się odbyć konferencja. Odbyła się ona w miejscowości belgijskiej „Laken” w grudniu 2001 roku szefowie UE zebrali się i przyjęto kolejną deklarację w sprawie unii, że w 2004 roku zostanie przyjęty nowy Traktat zmieniający UE.

Traktat z 2004 roku miał obejmować:

• podział kompetencji UE i państw Członkowskich.

• Prawa człowieka w UE(tzw. podstawowe)

• Karta praw podstawowych UE

• Uproszczenie prawa europejskiego tzw. proces symplifikacji czyli zwiększenie przejrzystości prawa

Nad tymi sprawami miał debatować powołany przez deklarację Konwent Europejski – organizację złożoną z przedstawicieli parlamentów narodowych państw członkowskich UE , która miała zajmować się sprawami zmian w unii.

Konwent zebrał się w 02/2002r , pracował ponad rok i mimo, że nie miał do tego upoważnienia to w 07/2003 przedłożył projekt traktatu ustanawiającego Konstytucję dla Europy. To nie była konstytucja w ścisłym tego słowa znaczeniu , to była UMOWA ,( bo konstytucje nadaje naród czyli suweren a narodu europejskiego nie ma , Europa nie jest państwem a konstytucje nadaje tylko Państwo), która przyjęła taką symboliczną nazwę.

Traktat o Konstytucji dla Europy miał zastąpić wszystkie dotychczasowe dokumenty. Projekt przygotowywano do lipca 2003 roku a planowano podpisanie w 2003 roku ale przyjęto go dopiero w

10/2004 roku.

Etap VIII – lata 2004– 2007

Planowano, że ten traktat konstytucyjny wejdzie w życie w 2003 roku został przyjęty w 10/2004 ponieważ Hiszpania i Polska odrzuciły ten traktat, ze względu na niekorzystne postanowienia tego traktatu dla obu państw.

Do tej pory podstawy prawne działania WE i UE to są:

Rok1951 - EWWiS

Rok 1957- EWG, EUROATOM( EWA)

Rok 1986 JAG

Rok 1997 (1999) traktat z Maastricht- traktat rewizyjny czyli porównywany do ustawy o zmianie ustawy

Rok 2001 (2003) traktat z Nicei- traktat rewizyjny czyli porównywany do ustawy o zmianie ustawy

Traktat z roku 2003 to był traktat konstytucyjny, jego znaczenie było duże ponieważ gdyby wszedł w życie to zastąpiłby wszystkie poprzednie. Został Podpisany w 10/2004r planowano że 1.01.2006 wejdzie w życie ale Francja i Holandia powiedziała w referendum NIE. Traktat został odrzucony, był to duży cios dla integracji Europy. Rok 2006 był okresem refleksji nad losami traktatu konstytucyjnego. Nie wiedziano co z tym traktatem zrobić dalej. Zmiana nastąpiła dopiero w roku 2007.

Etap IX – lata 2007- do dzisiaj.

Wtedy ( 2007r.) prezydencję obejmują Niemcy i Kanclerz Angela Merkel wniosła duży wkład w integrację.

Niemcy proponują pozostawienie w spokoju traktatu konstytucyjnego a przyjęcie traktatu kolejnego rewizyjnego, czyli traktat o zmianie traktatu.

Prezydencja Niemiecka w ścisłej konsultacji z innymi państwami przygotowuje projekt takiego traktatu i w 06/2007r przedstawia projekt traktatu reformującego.

Projekt Niemiecki wchłonął postanowienia traktatu konstytucyjnego z pominięciem spraw konfliktowych np. zasada pierwszeństwa prawa UE nad prawem państw członkowskich ( ale jest nadal stosowana), czy symboliki UE(flaga, dewiza UE) , powołanie nowego katalogu źródeł prawa czyli ustaw europejskich.

07/2007 konferencja - debata nad projektem i w 12/2007 w Lizbonie ( za prezydencji Portugalii)r przyjęto Traktat Reformujący Unię Europejską tzw. Traktat Lizboński pod nazwą Traktat z Lizbony zmieniający traktat o UE i inne traktaty .

Następnie w państwach członkowskich następuje proces ratyfikacyjny w drodze referendum:

– miał wejść w życie z dniem 1.01. 2009 roku, ale Irlandia powiedziała „NIE ” i trzeba było referendum powtórzyć. W roku 2009 Irlandia mówi „TAK”. Inne opóźnienia to ,że Trybunały konstytucyjne Czeski i Niemiecki wypowiadały się co do zgodności traktatu z Konstytucją a Polska Głowa Państwa przez rok nie podpisała ratyfikacji Traktatu. Ostatecznie dnia 1.12.2009 r Traktat Lizboński wchodzi w życie.

Traktat Lizboński różni się od Traktatu Konstytucyjnego. Traktat Konstytucyjny miał uchylać wszystkie dotychczas istniejące, natomiast Traktat Lizboński to kolejny obowiązujący traktat – traktat rewizyjny.

Wiele postanowień jest przepisanych z Traktatu Konstytucyjnego, ale forma jest zupełnie inna. Mimo, że traktat już obowiązuje ponad rok to jeszcze cały czas trwa dostosowanie instytucjonalne do tego traktatu, trudno jest ocenić ten traktat. .

Np. traktat z Lizbony:

• powołuje dyplomacje Europejską , która w pełni jeszcze nie została powołana do dzisiaj, ten proces nadal trwa.

• Uprościł funkcjonowanie UE,

• Zlikwidował filarową konstrukcję UE,

• zlikwidował WE,

• Uprościł system źródeł prawa Europejskiego a także procedurę stanowienia tego prawa

• Uporządkował katalog kompetencji UE w stosunku do państw członkowskich.

Co prawda sceptycy twierdzą, że można było uzyskać więcej ale w Przyszłości integracji Europejskiej nie są przewidziane żadne traktaty.