„Ut unum sind” – podstawowy dokument dotyczący ekumenizmu.
Wschód chrześcijański ukazuje labirynt mnogości wyznań należących do Kościoła. Mniej o nich wiemy, bo byli odgrodzeni od nas barierami politycznymi. Po Soborze Watykańskim II zdziwiono się jak wielka jest liczba chrześcijan i ich obrządków.
Konstantynopol – nazwa Bizancjum nadana miastu przez Konstantyna Wielkiego, który wybrał je na swoją siedzibę. Nazwa miasta oznacza miasto Konstantyna. Założone w miejsce małej mieścinki Bizanc, otoczonej murami.
Chrześcijaństwo rozwijało się w Palestynie i wraz z działalnością apostolską z niej wypływało:
święty Piotr działał w Rzymie
święty Andrzej działał nad Morzem Martwym
święty Marek – towarzyszył świętemu Pawłowi, a później świętemu Piotrowi; ze świętym Barnabą towarzyszył świętemu Pawłowi w I podróży misyjnej, z której zawrócił w Berdze; wyruszył ze świętym Barnabą na Cypr; był ze świętym Pawłem i świętym Piotrem w Rzymie
święty Tomasz działał wśród Partów i w Indiach
Później ukształtowały się dwa typy chrześcijaństwa:
aleksandryjski (koptyjski) obejmował Aleksandrię, Afrykę, Etiopię (dokonana została Septuaginta)
syryjski obejmował Jerozolimę, Antiochię
Z typu aleksandryjskiego wyłonił się ten, który był używany w Abisynii – ma on dużo wspólnego ze Starym Testamentem.
Z syryjskiego wyłonił się syro – chaldejski i malabarski obejmujący Cypr, Irak i Persję. Z syro – chaldejskiego wyłonił się obrządek ormiański (już w VI wieku istniało królestwo chrześcijańskie) i obrządek ambrozjański, który zaginął.
Na obrządek składa się:
liturgia, praktyki liturgiczne
przepisy kościelne i podziały hierarchiczne w wyniku których powstały metropolie i patriarchaty
wiara; sprawy teologii – sprawa monofizytyzmu i nestorianizmu
Podział przez wiarę również ulegał zmianom. Patriarchat konstantynopolski nie przyjął monofizytyzmu, bo cesarz go nie przyjął. Ci którzy nie przyjęli monofizytyzmu byli nazywani melchitami (jako melchitów określano wiernych, którzy przyjęli nauki soboru Chalcedońskiego odrzucającego herezję monofizytyzmu.)
Pod koniec V wieku było wykształconych 5 obrządków:
syryjski
syro – chaldejski
ormiański
koptyjski (aleksandryjski)
bizantyjski (konstantynopolski)
Najdłużej pozostał w jedności Konstantynopol.
Maronici – nazwa pochodzi od imienia jego założyciela świętego Marona (arab. Maroun) - mnicha, pustelnika, kapłana i nauczyciela, cudotwórcy i uzdrowiciela, żyjącego w II połowie IV wieku w górach Syrii, na terenie patriarchatu Antiochii. Święty Maron pozostawił po sobie maronitów - liczne grono uczniów i naśladowców, tworzących zwartą grupę, mieszkającą w soboru Chalcedońskiego, co postawiło ich w opozycji do antiocheńskich monofizytów (jakobitów). Wskutek prześladowań ze strony monofizytów maronici w V wieku poczęli stopniowo emigrować w góry Libanu, których mieszkańców nawrócili do swoich nauk.
Sami maronici zaprzeczają, jakoby ich kościół kiedykolwiek był heretycki, i rzeczywiście, brak bezpośrednich tego dowodów. Z pewnością nigdy nie został oficjalnie potępiony jako taki. Według wersji maronickiej ustanowienie odrębnego patriarchatu maronickiego było skutkiem długotrwałego braku patriarchy w Antiochii, który od czasu najazdu arabskiego rezydował w Konstantynopolu (od świętego Jana Marona, który miałby być pierwszym maronickim patriarchą.
Nazywani są Kościołem Świętego Tomasza.
Posiada archaizmy ale też posiada wpływy łacińskie.