1 WPROWADZENIE W PROBLEMATYKĘ SOCJOLOGICZNĄ

1. Etymologia nazwy socjologia

2. Przedmiot Socjologii

3. Źródło i etapy w rozwoju socjologii

4. Instytucjonalizacja Socjologii

5. Historia socjologii w Polsce

6. Zakres badań socjologicznych

7. Funkcje społeczne socjologii wg Adama Podgóreckiego

1. Etymoglogia = pochodzenie

Socjo – łac societas – społeczeństwo, wspólnota

Logia – gr logos – nauka, wiedza

1. Socjologia – nauka o zbiorowościach społecznych, dokładniej przedmiotem jej badań są:

• Zjawisko i procesy przewodzące do powstania różnych form życia społecznego ludzi

• Struktury tych zbiorowości

• Zjawisko i procesy zachodzące wew. Tych zbiorowości, wynikające z wzajemnego oddziaływania zbiorowości na siebie

• Siły skupiające i rozbijające te zbiorowości

• Zmiany i przekształcenia w nich zachodzące

Socjologia jako nauka – jest nauką samodzielną

Socjologia jest nauką społeczną – bada społeczne struktury, całości

Socjologia jest nauką empiryczną – najpierw prowadzi badania, na podstawie badań formułuje wnioski

Socjologia jest nauką o znacznej doniosłości praktycznej

1. Rok powstania socjologii 1837/39

Wydano 4 tom kursu filozofii poznawczej – autor August Comte

„największy czas socjologię tworzyć” Comte

Comte – określił przedmiot socjologii – nauka o społeczeństwie

„społeczeństwo to zharmonizowana całość składająca się z cząsteczek zwanych rodzinami”

4 metody badawcze Comte’a

• Obserwacja

• Eksperyment

• Metoda historyczna

• Metoda porównawcza\

2 pierwsze teorie socjologiczne Comte’a
I – statyka społeczna
II – dynamika społeczna

Wydarzenia po 1837 – erap naukowy w rozwoju socjologii. Charakteryzuje się 2 procesami:
I – instytucjonalizacja
II – specjalizacja

Wydarzenia przed 1837 – etap przednaukowy
I – refleks Mędrców
II – Mądrość ludowa
III – Poznania Artystyczne

Socjologia – nauka która ma krótką historię, ale długa przeszłość

1. Instytucjonalizacja – proces powstawania różnego rodzaju instytucji socjologicznych, takich jak katedry socjologii, wydawnictwa, biblioteki, kierunki studiów. Dzięki tym instytucją socjologia może rozwijać się i trwać

I Instytucja Socjologiczna 1892 – katedra socjologii na uniwersytecie w Chicago(Albion Small)

II Instytucja Socjologiczna 1895 – Katedra socjologii na uniwersytecie w Bordeaux

Niemcy 1919 – uniwersytet w Monachium – pierwsza katedra niemiecka

Wielka Brytania 1945 – Oxford i Cambridge

1. Historia Socjologii w Polsce

I etap – Lada do 1918
II etap – dwudziestolecie międzywojenne 1919-1939
III etap -1945-1989
IV etap -1990 – do teraz

I etap
Józef Supiński 1803 – 1894 ekonomista z wykształcenia
„myśli ogólnej filozofii powszechnej 1860”
„Szkoły ogólnej fizjologii powszechnej 1862-65”

Władysław Pilat 1857-1908 prawnik z wykształcenia
„Nowy zarys socjologii 1895”
„o nowej socjologii 1903”
„Socjologia sztuki 1907”

Bolesław Limanowski 1835-1935 pierwszy socjolog z tytułem doktora
„naród i państwa 1906”
„Socjologia 1919”

II Etap

Pierwsza w Polsce katedra socjologii 1919, wydział prawa na Uniwersytecie Warszawskim, założyciel Leon Petrażycki

Druga w Polsce katedra socjologii 1920 – najważniejsza; Uniwersytet poznański, założyciel Florian Znaniecki
1921 – przekształcenie katedry w instytut socjologii
1927-1928 – pierwszy rok akademicki studiów socjologicznych
1930 – przegląd socjologiczny- czasopismo
1925-1930 – Uniwersytet Jagielloński – wykłady z socjologii

III Etap

Uniwersytet Warszawski 1945
Uniwersytet Poznański 1945
Uniwersytet Jagielloński 1945
Uniwersytet Łódzki 1945
Uniwersytet Wrocławski 1946
1949-1956:
- 1950-51 – Zamyka się studia socjologiczne
-1952 – skreślenie socjologii z list dyscyplin akademickich
-1956- ponowne uruchomienie katedr i studiów socjologicznych za wyjątkiem uniwersytetu poznańskiego
-1968 – uruchomienie Socjologii na uniwersytecie Poznańskim
I instytut – ośrodek Badania opinii publicznej 1958
1964 – badania zostały zawężone
II Centrum badania opinii społecznej 1983

IV Etap:

- socjologia można studiować na 80 uczelniach
- kilkadziesiąt ośrodków badających Opinię Publiczną

6) Zakresy badań Socjologii
I Dział – badania zbiorowości społecznej
II Dział – badania Instytucji Społecznych
III Dział – Badania procesów społecznych

7) Funkcje Społeczne Socjologii

• Diagnostyczna(opisowa lub socjologiczna )

• Teoretyczna ( Eksplaacyjna lub wyjaśniająca)

• Demaskatorska (odsłaniająca)

• Apologetyczna ( Przesłaniająca lub ideologiczna)

• Prognostyczna

• Socjotechniczna ( stosowana lub praktyczna)

Funkcja Diagnostyczna – systematyczne i ciągłe badanie rzeczywistości społecznej po to aby wiedzieć jak w danym momencie historycznym społeczeństwo było zbudowane i jakie procesy wywierały wpływ na życie społeczne

Funkcja Teoretyczna – polega na przygotowaniu modeli teoretycznych umożliwiających przygotowanie zebranych danych empirycznych i wyjaśnienie zebranych prawidłowości i zależności

Funkcja Demaskatorska – polega na odkrywaniu tego co jest świadomie lub nieświadomie ukrywane

Funkcja Apolegetyczna

Funkcja prognostyczna – polega na przewidywaniu kierunku i tempa zmian, które mogą wystąpić w instytucjach, zbiorowościach itp.

Funkcja Socjotechniczna – dopieranie odpowiednich środków aby osiągnąć zamierzony cel. Polega na Tworzeniu takich scenariuszy których celem jest realizowanie jakiejś zmiany np. pretendenci starający się o urząd prezydenta – przedstawiają się tak, by osiągnąć największe uznanie u wyborców

Zbiory i zbiorowości społeczne

1. Podstawowe pojęcia : zbiór społeczny, kategoria społeczna, zbiorowość społeczna

2. Rodzaje zbiorowości społecznych :

1. para bądź dwójka,

2. Krąg społeczny,

3. grupa społeczna,

4. wspólnota,

5. zbiorowości charakteryzujące się podobnym zachowaniem : zbiegowiskom, tłum, audytorium, publiczność

1. Socjologiczny portret grupy społecznej

1. właściwości grupy

2. struktura grupy

3. struktura społeczna grupy

4. rodzaje grup społecznych

1. Małżeństwo i rodzina - definicje i klasyfikacje

2. Nowe formy małżeńsko rodzinne

ODPOWIEDZI:

Na pierwszym kole będzie zadanie – 10 przykładów sytuacji społecznych – trzeba określić czy jest zbiorem, kategorią, zbiorowością, jeżeli zbiorowością to jaką

1. PODSTAWOWE POJĘCIA:

Zbiór Społeczny – to ogół ludzi posiadających pewną wspólną cechę; zbiór wyodrębniony jest przez obserwatora zewnętrznego, bez względu na to czy ludzie uświadamiają sobie posiadanie tej cechy (np. Wysocy mężczyźni, blondynki, praworęczni itd. Elementem łączącym jest wspólna cecha)

Kategoria Społeczna – jest szczególnym rodzajem zbioru społecznego; cecha która jest podstawą wyodrębniania kategorii społecznych jest cechą społecznie ważną albo społecznie doniosłą ( np. wiek, status materialny, stosunek do religii,

Zbiorowość Społeczna – dowolne skupienie się osób między którymi wytworzyła się i utrzymuje się chociaż w krótkim okresie czasu więź społeczna ( np. ludzie w kinie)

1. RODZAJE ZBIOROWOŚCI SPOŁECZNYCH :

1. Para bądź dwójka – są dwie osoby połączone stosunkiem społecznym ( np. Nauczyciel – uczeń, trener – sportowiec, przyjaciel – przyjaciel, prezydent – prezydent; łączą ich różnego rodzaju więzi)

2. Krąg społeczny – niewielka zbiorowość opartą o styczności o słabej więzi instytucjonalnej nie posiadającą wyraźnej zasady odrębności . Ma płynny skład. Łatwo do niego wejść i łatwo go opuścić, nie formalizuje działań wewnętrznych. Wywiera mniejszy wpływ na swoich członków niż grupa społeczna. Podstawowe funkcje : opiniotwórcza i towarzyska

Kręgi stycznościowe, kręgi koleżeńskie, kręgi przyjacielskie .

Krąg stycznościowy – uświadomienie sobie obecności innych osób np. ludzie oczekujący na przystanku na tramwaj, ludzie spotykani w sklepie

1. Grupa społeczna – grupę tworzy pewna liczba osób ( co najmniej 3) połączona systemem stosunków społecznych uregulowanych przez instytucje posiadająca wspólny system wartości i oddzielona od innych zbiorowości wyraźną zasadą odrębności

2. Wspólnota – rozumiana jako zbiorowość terytorialna jest to taka struktura społeczna która określa miejsce zamieszkania i działania ludzi przestrzeni fizycznej, inaczej społeczność , np. mieszkańcy wrocławia, mieszkańcy osiedla, mieszkańcy wioski

………… W której występuje wysoki stopień integracji społecznej i aksjonormatywnej

1. Zbiorowości charakteryzująca się podobnym zachowaniem:

Zbiegowisko – jest to przelotne, krótkotrwałe, skupienie się osób zainteresowanych tym samym bodźcem/wydarzeniem np. ktoś mdleje na ulicy, ludzie się zbierają dookoła. Jest krótkotrwała i przelotna.

Tłum – jest to przelotne skupienie się większej liczby osób niż w przypadku zbiegowiska, na przestrzeni umożliwiającej bezpośredni kontakt każdego z każdym . Więź składa się z komponentów emocjonalnych, Ludzie w tłumie identycznie i spontanicznie reagują na te same bodźce. Występuje silna identyfikacja jednostki w tłumie, która może doprowadzić do dezindywidualizacji osobowości, czyli utraty kontroli nad własnym zachowaniem. Nie ma mechanizmów kontroli. Ze względu na genezę powstania tłumu, Wyróżniamy 4 rodzaje tłumu :

• Agresywny – tłum walczący (kibice na stadionie), tłum terroryzujący, tłum linczujący

• Uciekający – ogarnięty paniką

• Rabujący – tłum nabywający – (rabujący pojawia się w czasie kryzysów ekonomicznych, nabywający – otwarcie sklepu, wielka kolejka, walka o najlepsze produkty)

• Demonstrujący / ekspresywny

Audytorium - jest to publiczność zebrana bezpośrednia i skupiona w jednym miejscu. Audytorium powstaje na bazie podobnych bądź identycznych zainteresowań. Np. Publiczność w kinie. Charakteryzuje gotowość do reagowania w podobny sposób na te same bodźce. Np. Okrzyki, oklaski, gwizdy, bluzgi. Łatwo może przekształcić się w tłum – np. na stadionie podczas meczu kiedy przeciwnik zaczyna wygrywać może dojść do bezpośrednich starć – przekształcenie się w tłum. W audytorium występuje styczności przestrzenne, psychiczne i społeczne i wzajemne oddziaływania.

Publiczność – zbiorowość charakteryzująca się przestrzennym rozproszeniem. Jest to publiczność pośrednia ponieważ kształtuje się ona pod wpływem mediów masowych( prasa radio tv Internet) Wśród publiczności nie ma fizycznego zbliżenia. Publiczność pojawiła się wraz z rozwojem kultury masowej, jest ona zbiorowością heterogeniczną, czyli bardzo zróżnicowaną. Może składać się z miliardów osób. Staje się społeczną bazą kultu gwiazd. Nie było by celebrytów bez publiczności. Dzięki publiczności rodzą się gwiazdy.

1. SOCJOLOGINY PORTRET GRUPY SPOŁECZNEJ

1. Właściwości Grupy

1. Między członkami grupy musi występować jakaś łączność przestrzenna, która umożliwia powstanie trwałych stosunków społecznych, grupa zatem musi posiadać tzw ośrodki skupienia .

Ośrodki skupienia jest to pewna przestrzeń wraz z wyposażeniem niezbędne dla grupy która ma zrealizować jakiś cel. Jest to pewna baza przestrzenna i materialna którą grupa musi posiadać, bo inaczej przestanie istnieć. Np. Nie było by AWF gdyby nie przestrzeń stadionu Olimpijskiego, Każda partia musi mieć siedzibę.

1. W grupie występuje poczucie więzi między członkami grupy, rodzi się świadomość „my” i świadomość „oni”. Np.

2. W Grupie występują struktury wewnątrzgrupowe takie jak

• Struktura władzy – do poszczególnych pozycji przypisany pewien zakres kompetencji

• Struktura zadaniowa – do poszczególnych pozycji przypisany pewien zakres zadań

• Struktura komunikacji – w każdej grupie określone są kanały komunikacyjne

• Struktura awansu - każdy wie jaka jest jego ścieżka awansu

• Struktura socjometryczna – oddaje jakie to emocjonalne dystanse występują pomiędzy poszczególnymi członkami grupy

1. Członkowie grupy wyznają ten sam system wartości

2. Przymus strukturalny

Grupa decyduje o tym czy nas przyjmuje na członka, na jaką pozycję, i jaką rolę nam wyznacza.

1. Cele i zadania które grupa realizuje, które to wzmacniają poczucie więzi w grupie oraz atrakcyjność grupową

B) Struktura grupy

Jest to układ wszystkich elementów, nie tylko członków i zasada ich wzajemnego przyporządkowania

Zasada Odrębności – trwałość danej grupy

3. Struktura społeczna grupy

To układ powiązanych ze sobą i uzależnionych od siebie pozycji społecznych i ról społecznych. Zawsze ma układ hierarchiczny, pionowy, przypominający drabinę.

Pozycja Społeczna

Rola społeczna

Prestiż społeczny

Status społeczny

Funkcja społeczna

Władza

TRZEBA ROZKMINĆ DEFINICJĘ POWYŻSZYCH POJĘĆ !!!

Pozycja społeczna – jest to miejsce jakie jednostka zajmuje w grupie wyznaczone ono jest przez ważność tej pozycji dla realizacji celów grupowych

Rola społeczna – jest to zachowanie członka grupy wynikające z zajmowanej pozycji.

Prestiż społeczny – szacunek, poważanie, estyma jaką członkowie grupy cieszą się w społeczeństwie, za to kim są w społeczeństwie. Za to kim są w społeczeństwie

Status społeczny – jest to miejsce członka grupy wyznaczone przez zakres prestiżu społecznego

Funkcja Społeczna – Oznacza sposób realizowania określonej roli społecznej

Władza – jest to możność kierowania innymi ludźmi. Możność podejmowania decyzji niezależnie od woli osób których te decyzje dotyczą.

1. Rodzaje grup społecznych

Grupy społeczne które tworzymy są różne, różną się wieloma cechami :

- liczebnością

- strukturą (ilość szczebli)

- funkcją

- trudnością wejścia

1. Ze względu na strukturę społeczną

• Grupy małe – prosta struktura społeczna, umożliwiająca bezpośredni kontakt każdego członka z każdym członkiem ( np. klasa w szkole)

• Grupy duże – złożona struktura społeczna, uniemożliwia bezpośredni kontakt każdego członka z każdym członkiem ( np. grupa przestępcza – szef i podwładni podzieleni na podgrupy ; struktura złożona)

Nie liczebność, tylko ilość szczebli strukturowych tu się liczy

1. Ze względu na charakter więzi społecznej

• Grupy pierwotne – rodzina, grupa rówieśnicza, grupa sąsiedzka, naród.

Cechy grup pierwotnych:

- najczęściej są niewielkie(z wyjątkiem narodu)

- pozwalają swoim członkom na osobistą znajomość i bezpośrednie, bliskie, relacje

- są stosunkowo trwałe, łatwo się nie rozpadają

- są wielofunkcyjne, członkowie grup zaspakajają w nich wiele swoich potrzeb, niektóre grupy są grupami żarłocznymi(taka która chce zdominować swoich członków)

- rygorystycznie kontrolują zachowania swoich członków

- są przedmiotem silnych emocji i są elementem tożsamości społecznej

- grupy uniwersalne

- pierwsze w społecznym doświadczeniu człowieka

- towarzyszą człowiekowi od zawsze,

- mają największy wpływ na kształtowanie osobowości społecznej człowieka

- traktowane są przez ludzi jako szczególnie ważne

• Grupy wtórne – grupy większe, mniej spontaniczne, interesowne, mocniej sformalizowane, występują w nich kontakty pośrednie, zachowują one większą anonimowość swoich członków. Występujemy tu w określonych rolach.

Kompleks liliputa – poczucie bezsilności wobec grup wtórnych.

1. Ze względu na stopień sformalizowania grupy wyróżniamy :

• Grupy nieformalne – brak zapisów wszystkich ważnych elementów, powstają spontanicznie z inicjatywy samych członków, czynnikiem spajającym te grupy jest bezpośrednia i emocjonalna więź wyznaczająca wewnętrzne relacje

• Grupy formalne – zapis wszystkich ważnych elementów, powstają w wyniku cudzej decyzji(ktoś w jakimś przepisie zawiera zasady powstania określonej grupy formalnej). Cele i zasady funkcjonowania tych grup ujęte są w stałych przepisach. Np. uczelnie, szpitale, policja, więzienie, itp.

1. Ze względu na stopień trudności wejścia do danej grupy wyróżniamy :

• Grupy Ekskluzywne – grupy zamknięte, elitarne, do których przyjęcie obwarowane jest rygorystycznymi kryteriami, którym nie każdy jest w stanie sprostać. Np. Klika

• Grupy Inkluzywne – inaczej otwarte, to takie które przyjmują wszystkich chętnych. Np.; nowe uczelnie prywatne, towarzystwo miłośników Wrocławia itp.

1. Ze względu na genezę grupy(sposób powstania) wyodrębniamy grupy:

• Spontaniczne – powstają z inicjatywy członków grupy, Np. rodzina, grupa przyjaciół

• Stanowione – o których powstaniu decyduje ktoś inny

1. Ze względu na sposób rekrutacji do grupy wyróżniamy :

• Przypisane – wchodzi się bez własnego aktu woli, przez urodzenie, lub poprzez zastosowany przymus

• Dobrowolne – przystępujemy do niech, bo taka jest nasza wola, samodzielnie decydujemy o naszym członkostwie

1. Ze względu na intensywność naszego uczestnictwa wyróżniamy grupy:

• Jednofunkcyjne – wykonujemy tylko jeden rodzaj aktywności, działalności Np. Szkoła, praca, Hobby

• Wielofunkcyjne – wykonujemy i zaspakajamy szereg różnych potrzeb. Np. każda grupa pierwotna – rodzina, sekty, wojsko, kościół, łódź podwodna

1. MAŁŻEŃSTWO I RODZINA – DEFINICJA I KLASYFIKACJE

- Rodzina jest najliczniej występującą grupą

- Rodzina decyduje o ciągłości naszego gatunku

- Rodzina decyduje o ciągłości społecznej i kulturowej

Rodzina jest grupą złożoną z osób połączonych stosunkiem małżeńskim i rodzicielskim.

Socjologiczna klasyfikacja rodzin:

1. Ze względu na pełnioną rolę wyróżniamy rodziny:

• Pochodzenia – występowanie w roli dziecka

• Prokreacji – rodzina którą zakładamy samodzielnie, pełnimy role męża/ taty

1. Ze względu na strukturę społeczną rodziny wyróżniamy rodziny:

• Małe – składają się tylko z 2 pokoleń, inaczej rodziny nuklearne, występują w 2 postaciach: rodziny małe pełne(mama, tato dziecko) i rodziny małe niepełne(samotny tata z dzieckiem, rodzice bez dzieci, samo rodzeństwo itp.)

• Duże – występują przynajmniej 3 pokolenia.

1. Miejsce zamieszkania rodziny :

• Wiejskie

• Miejskie:

- Małomiasteczkowe

- Wielkomiejskie

4) Ze względu na zawód głowy rodziny wyróżniamy:

* rodziny studenckie

* rodziny górnicze …

MAŁŻEŃSTWO – jest to społeczny, legalny, seksualny związek rozpoczynający się publicznym obwieszczeniem i zobowiązaniem oraz podejmowany po to by trwał ( Zbigniew Tyszka )

SOCJOLOGICZNA KLASYFIKACJA MAŁŻEŃSTWA :

1. Ze względu na skład małżeństwa :

• Monogamiczne – jest to związek jednego chłopa z jedna baba

• Poligamiczne - występuje jako małżeństwo poligenia(związek jednego mężczyzny z większą liczbą kobiet – harem; wersja sororalna – 1 mężczyzna i wszystkie siostry) albo poliandria ( związek jednej kobiety z wieloma mężczyznami; wersja braterska – 1 kobieta i wszyscy bracia)

1. Ze względu na to kto w małżeństwie sprawuje władzę i utrzymuje rodzne:

• Małżeństwa Matriarchalne – władzę trzyma kobieta

• Małżeństwa Patriarchalne – władzę trzyma facet

• Małżeństwa Egalitarne – panuje równouprawnienie, małżonkowie wspólnie ogarniają życie

1. Ze względu na to po kim dzieci dziedziczą ważne cechy społeczne ( status społęczny, majątek) Wyrużniamy:

• Małżeństwa Matrylinearne – kierunek dziedziczenia w linii żeńskiej

• Małżeństwa Patrylinearne – kierunek dziedziczenia w linii męskiej – po ojcu

• Małżeństwa Omnilinearne – kierunek w zależności od płci, kobiety po matce, faceci po ojcu, albo czysty przypadek

1. Ze względu na zmiany jakie zachodzą w społeczeństwie, ze względu na miejsce zamieszkania młodej pary zaraz po ślubie :

• Małżeństwa Matrylokalne – mieszka z rodzicami panny młodej

• Małżeństwa Patrylokalne – mieszka z rodzicami pana młodego

• Małżeństwa Neolokalne – mieszka samodzielnie

5) NOWE FORMY MAŁŻEŃSKO RODZINNE

Związki nieformalne – konkubinaty

Małżeństwa leitowe (Typu LAT –living apart together)

Małżeństwa typu DINK – double income, no kids – podwójny dochód, brak dzieci

Małżeństwa Odtworzone/Odbudowane – patchwork – składanie się z różnych kawałków

Samotne rodzicielstwo –

Rodziny w których doszło do zamiany tradycyjnych ról – facet ogarnia dom, kobieta zarabia hajs

Pary homoseksualne mieszkające razem/oddzielne wychowujące dzieci np. z poprzednich związków

WIĘŻ SPOŁECZNA I JEJ ELEMENTY

1. Definicja „ więzi społecznej ”

2. Komponenty (elementy) więzi społecznej

1. Styczności : przestrzenne, psychiczne i społeczne

2. Wzajemne oddziaływania

3. Wzory działań

4. Stosunki społeczne

5. Zależności

6. Instytucje społeczne

7. Kontrola społeczna

1. Rodzaje więzi społecznych

ODPWOIEDZI:

1. DEFINICJA WIĘZI SPOŁECZNEJ

Więź społeczna – jest to zorganizowany system stosunków społecznych, instytucji społecznych i środków kontroli społecznej skupiający jednostki, podgrupy i inne elementy składowe zbiorowości całość zdolną do trwania i rozwoju. (Jan Szczepański)

1. KOMPONENTY WIĘZI SPOŁECZNEJ

1. STYCZNOŚĆ – PRZESTRZENNA – pojawia się wówczas gdy jednostka uświadamia sobie obecność innych osób w pewnej przestrzeni.

STYCZNOŚĆ – PSYCHICZNA – gdy pomiędzy ludźmi występującymi w tej samej przestrzeni dochodzi do wymiany wartości np. panie ręki, uśmiech itp.

STYCZNOŚĆ – SPOŁECZNA –

* Ze względu na czas i częstotliwość wyróżniamy styczności :

- trwałe

- przelotne

* Ze względu na potrzeby wyróżniamy styczności :

- prywatne

- publiczne

* Ze względu na przedmioty które są podstawą styczności :

- osobowe

- rzeczowe( trener – zawodnik)

* Ze względu na formę przestrzenną wyróżniamy styczności:

- bezpośrednie

- pośrednie

1. WZAJEMNE ODDZIAŁYWANIA – Systematyczne i trwałe wykonywanie działań skierowanych na wywołanie u partnera określonej reakcji, przy czym reakcja ta wywołuje nowe działania pierwszego osobnika

2. WZORY DZIAŁAŃ SPOŁECZNYCH – ustanowione i społecznie zdefiniowane w obrębie danej kultury modele reagowania w ważnych z punktu widzenia jednostek i grup sytuacjach społecznych

KLASYFIKACJA ZNANIECKIEGO

1. Wzory wynikające z pozytywnego nakłonienia :

• Zapraszanie

• Zachęcanie

• Celowe podporządkowanie się komuś

• Naśladownictwo

• Uczestniczące podporządkowanie

• Celowe podporządkowanie

1. Wzory wynikające z negatywnego przymusu

• Obrona/samoobrona

• Przemoc fizyczna

• Przemoc moralna

• Represja

• Bunt

• Działania wrogie np. oczernianie, ploteczki itp.

1. STOSUNKI SPOŁECZNE – To system unormowanych wzajemnych oddziaływań między partnerami na gruncie określonej platformy, czyli podobnej lub identycznej sytuacji z której wynikają dla obu partnerów te same obowiązki i przywileje.

2. ZALEŻNOŚCI SPOŁECZNE – występuje wówczas gdy osobie B zależy na jakiejś wartości która pozostaje w dyspozycji osoby A

3. INSTYTUCJE SPOŁECZNE – jest to taki zespół urządzeń w którym wybrani członkowie grup otrzymują uprawnienia do wykonywania czynności które są określone publicznie i impersonalnie w celu zaspokojenia potrzeb jednostki i grupy społecznej

25.03.2013

PO ŚWIĘTACH KOŁO NA WYKŁADZIE !!!

15 KWIETNIA – POPRAWKA KOŁA > Pani dostępna do końca maja na uczelni

Instytucje ….

1. Normy

2. Ludzie

3. Działania

4. Baza materialna

Instytucja społeczna :

- w znaczeniu normatywnym

- w znaczeniu funkcjonalnym

- w znaczeniu społecznym

Rodzaje instytucji społecznych:
- instytucje formalne – prawnie utworzone i przepisami dokładnie uregulowano ich działalność. Np. policja, wojsko, szkoły wyższe, rząd, urzędy.

- Instytucje nieformalne – nie mają podstaw prawnych a ich funkcjonowanie uregulowane jest przez zwyczaj/obyczaj

KONTROLA SPOŁECZNA :

Jest to zespół czynników kształtujących zachowanie jednostki w sposób społecznie pożądany.

Lub.

Jest to zbiór środków używanych przez społeczeństwo lub grupę społeczną w celu zapewnienia zgodności zachowań jego członków z dominującymi normami i wartościami

PODSTAWOWE MECHANIZMY KONTROLNE W SPOŁECZEŃSTWIE:

- prawo

- moralność

- religia

- obyczaje

Wszystkie te mechanizmy składają się z elementów : wartości, normy, oceny, sankcje

Wartości – określa to co w danej kulturze jest ważne, zatem są nimi : idee, przekonania społeczne, zjawiska materialne i niematerialne, przedmioty, osoby które są przez społeczeństwo lub jego część dodatnio lub ujemnie oceniane aprobowane lub odrzucane

Normy – to reguły postępowania dopuszczalne w danej sytuacji, albo społecznie akceptowane w danej sytuacji. Zawsze są urzeczywistnieniem wartości

Oceny – są to opinie wartościujące oceniające działanie człowieka jako zgodne lub nie zgodne z normą

Sankcje - są to reakcje grupy czy społeczeństwa na nasze zachowanie. możemy podzielić na pozytywne i negatywne . Pozytywne dzielą się na formalne(awans, dyplom) nie formalna ( uścisk dłoni) Negatywna formalna(mandat) nieformalna(ośmieszenie)

Klasyfikacja Więzi:

1. Więź naturalna – powstaje w wyniku społecznych warunków urodzenia. Charakteryzują styczności : Bezpośrednie, prywatne, osobiste o dużym ładunku emocji

2. Więź stanowiona – występuje w zbiorowościach w których podziały wewnętrzne członków i system stosunków społecznych zostają narzucone z zewnątrz siłą albo prawem. Styczności pośrednie, publiczne, rzeczowe . Narzucona z zewnątrz.

3. Więź zrzeszeniowa – powstaje w wyniku dobrowolnego zrzeszania się ludzi którzy przystępując do jakiejś społecznej struktury uzależniają się od siebie i zobowiązują do odpowiednich działań. Np. kręgi towarzyskie, partie, związki zawodowe. Styczności : osobiste i rzeczowe

Klasyfikacja więzi ze względu na charakter dominujących styczności społecznych :

- więź formalna

- więź nieformalna(osobista) występuję pomiędzy konkretnymi osobowościami

Podział uwzględniający odwzajemnienie więzi :

- więź symetryczna, dwukierunkowa odwzajemniona

- więź astymetryczna ( bez wzajemności)

Podział …

- więź subiektywna – uświadomiona, oparta jest o jakieś podstawy świadomościowe, tzn człowiek zdaje sobie sprawę z tego że łączy go z innymi jakaś więź

- więź obiektywna – występuje niezależnie od stanu świadomości, faktycznie występująca

Więź osobista –podstawą więzi są cechy ludzi z którymi wchodzimy w jakieś relacje

Więź rzeczowa - podstawą więzi są rzeczy, interesy, podział pracy

---------------------------------------------------------------------

Jest kilka różnych grup, każdy ma 4 pytania, w różnych grupach powtarzały się jeszcze: wymienić rodzaje zbiorów społecznych; wypisać właściwości grupy społ.; charakterystyka gr. pierwotnej i jaki ma wpływ na człowieka; kto i dlaczego uznawany jest za założyciela socjologii; co to jest więź społeczna; klasyfikacja rodzin; jak powstała socjologia; rodzaje więzi społecznych (wymienić i opisać); struktrura społeczna grupy (co to, wymienić, opisać); różnice między zbiegowisko-tłum, audytorium-publiczność; dlaczego styczności są uznawane za pierwszy etap kształtowania się więzi społecznych; co to grupa społeczna i czym sie różni od innych zbiorowości; funkcje społeczne socjologii z opisem; co to instytucja społeczna; co to zasada odrębności i w której zbiorowości występuje; rozwój socjologii w Polsce; zbiór społeczny a zbiorowość społeczna (różnice); + te sytuacje do nazwania: złodziej-policjant, polskie dziewczyny, piłkarze jakiegoś klubu, mieszkańcy Wrocławia. 

Pytanka z socjologii:
1. Co to jest socjologia i przedmiot jej badań
2. Czym różni się krąg społeczy od grupy społecznej
3. Cechy charakterystyczne grupy społecznej
4. Były podane przykłady (np. prezydent Polski- prezyden Francji, długonogie blondynki, mężczyźni z wyższym wyksztłceniem, rodzina Kaczmarków) jakie między nimi zachodzą relacje, do jakich grup/zbiorów należą. Trzeba było uzasadnić odpowiedź