Trzy główne tradycje antropologii
Amerykańska – antropologia kulturowa
-działalność badawcza i dydaktyczna Franza Boasa
- relaktywizm kulturowy
- badania terenowe zanikających kultur tubylczych
- mówienie o kulturach a nie kulturze
ETNOCENTRYZM- uznajemy naszą kulture za jedyną wlaściwa i sluszna
Jako antropolog nie ma prawa oceniać kultury czy ona jest dobra albo zła.
PSYCHOKULTURALIZM- podejście kultury i osobowości
- osobowość podstwowa- wspólnota kultury każdego spoleczeństwa zharmonizowana z jego instytucjami
- osobowość podstawowaa – osobowośc statusowa(pozycje społeczne)- osobowośc modalna
- instytucje pierwotne (socjalizacja – oddziaływanie srodowiska spolecznego na jednostke) – instytucje wtórne (systemy projekcji- oddziaływanie jednostek na srodowisko społeczne)
- metodologia badań nad kulturą – biografia jeddnostki
Brytyjska – antropologia społeczna
- Edward B. Tylor, James Frazer (założyciele, ewolucjoniści)
-Antropologia jako element polityki kolonialnej
-Badanie systemów społecznych i politycznych
EWOLUCJONIZM – podstawowe założenia
- teza o jedności natury ludzkiej
- uniwersalizm rozwoju kulturowego
- genetyczna ciągłość rozwoju
- rozwój jest jednokierunkowy – idea postępu
-proces rozwoju przebiega od form prostrzych złożonych; poszczególne etapy następuja po sobie
-stadia rozwojowe mają charakter uniwersalny
-cel badan- odkrycie genezy zjawisk kulturowych
- procedura badawcza – metoda porownawcza
- glowna kategoria- przezytki kulturowe
EDWARD BURNETT TYLOR (1832-1917)- twórca pierwszej definicji kultury, min. Def. religii(animizm)schemat taylora (dzikośc- barbarzyństwo -cywilizacja)
LEWIS HENRY MORGAN (1818-1881) – badał plemie Sneneków zaprzyjaźnił się z nimi i bronił ich interesów, stadia rozwoju (dzikośc-barbarzyństwo- cywilizacja)
Pokrewieństwo(z krwi) – Powinowactwo (nabyte)
NEOEWOLUCJONIZM
- Nurt w antropologii amerykańskiej lata 40/50 XXw; przedstawiciele Leslie White(jednotorowy model ewolucji), Julian Steward( ewolucja wielotorowa, koncepcja rdzenia kultury); Marshall Sahlins(ewolucja konkretna i ogólna)
FUNKCJONALIZM
- wewnetrzne zróżnicowanie kierunku;
- orientacja socjologiczna(wplyw Durkheima)
- odrzucenie ewolucjonizmu (badanie istniejacych instytucji/ struktury społecznej a nie rekonstrukcja ich historii)
- naturalizm; antropologia jako nauka przyrodnicza poszukujaca praw funkcjonowania społeczeństwa jako całości
- organicyzm – kazda kultura traktowana jako funkcjonalnie powiązany system
- jak dany element kultury wplywa na pozostałe elementy i oraz kulture jako całośc?
- racjonalnosc tzw. Myslenie pierwotnego
- tolerancyjna postawa wobec badanych tubylców.
Jeden z pierwszych polskich antropologów: Bronisław Malinowski (1884 Kraków-1942 new Heaven) jego pierwsze badania terenowe (1914-1918) badania terenowe na Wyspach Triobrianda (1922) „Argonauci zachodniego Pacyfiku”, po śmierci żona wydaje „Dziennik”(1967)
Alfred Reginald Radcliffe-Brown (1881-1955) interesowały go struktury społeczne, wiele podróżował, popuryzator antropologii
SIR EDWARD EVAN EVANS – PRICHARD (1902-1973) – opozycja do Malinowskiego
Antropologia francuska – etnologia
E. Durkheim I szkoła durkheimowska ; Levi-Strauss i strukturalizm
STRUKTURALIZM
Twórca strukturalizmu – Claude Levi-Strauss
Zainteresowanie językoznastwem
Uczeń E.Durkheima i M.Maussa
Zainteresowany działaniem ludzkiego umysłu
Główne obszary badań: systemy pokrewieństwa i teoria mitu
Prowadził nieklasyczne badania Indian Ameryki Południowej(Brazylia)
„Papież strukturalizmu”
Levi – Straussa nie interesowała struktura spoleczna ale struktury głębokie, ukryte – nie uświadamiane przez ludzi
Struktura dla Levi to konstrukt logiczny, teoretyczny
Pod obserwowalna roznorodnoscia kulturowa swiata ludzi ukryte sa struktury dzialania ludzkiego umysłu
Logika mitu
Teoria pokrewieństwa
Uniwersalnośc opozycji binarnych
Levi zainteresowany jest relacjami miedzy czlonkami struktur, prawami rzadzącymi ich kompozycją i orzedkształceniami
+DZIEDZINY ANTROPOLOGII (podział zaproponowany przez Franza Boasa)
- antropologia kulturowa(etnografia<zbieranie danych>, etnonologia<refleksja teoretyczna>
-antropologia fizyczna(antropogeneza, badanie typów ludzkich czyli rasy, podtypy etniczne)
- antropologia lingwistyczna(badanie języków)
- archeologia(społeczeństwa przed pismienne)
+PODSTAWOWE POJECIA
Ewolucja
Funkcja
Dyfuzja(zaporzyczanie)
Akulturacja(socjalizacja)
Relawityzm kulturowy
Kultura
KULTURA – cechy charakterystyczne
Kultury sie uczymy
Kultura wywodzi sie z biologicznych srodowiskowych psychicznych i historycznych elementow ludzkiej egzystencji
Kultura jest zorganizowana
Kultura jest wieloaspektowa
Kultura jest dynamiczna(zmiana obyczaji)
W kulturze wysteppuja prawidłowości które pozwalaja analizowac ja metodami naukowymi
Kultura jest zmienna
Kultura jest instrumentem przystosowania jednostki do caloksztaltu otoczenia oraz zdobycia środków dla tworczej ekspresji
Kultura jest rodzjaem wiedz spolecznej zoorganizowanej w pewien system.
Na ową wiedze składa się: Jezyk, pokrewieństwo, władza, relacje swój –obcy, morlanośc, religia, ekonomia, sztuka, obyczaj, prawo, itd.
Na wiedze społeczna składaja się:
- normy
-wartości
- swiatopogląd
Kultura a jednostka – enkulturacja(socjalizacja) osobowość podstawowa i statusowa kultura jako model dla osobowiści.
METODA TERENOWA
-Boas, Malinowski, Evans-Pritchard
Badacz który jedzie na badania terenowe musi mieszkac z INNYM
Musi poznac język
Wywiady, dane statystyczne, wszystkie ważne informacje zbiera