POJĘCIA
HARMONIA WOKALICZNA - adaptacja wszystkich samogłosek afiksalnych wyrazu do samogłoski rdzennej pod względem określonych dla danego języka fonologicznych cech dystynktywnych. Stały wokalizm w językach mających harmonię wokaliczną mają więc tylko morfemy rdzenne, podczas gdy wokalizm afiksów jest zmienny, zależny od wokalizmu rdzenia. Jest zjawiskiem charakterystycznym dla języków aglutynacyjnych, występuje np. w językach uralo-ałtajskich, ugrofińskich, spełnia tu funkcję wyznacznika granicy wyrazu, wskazując na przynależność do jednego wyrazu rdzenia i ciągu afiksów związanych z tym rdzeniem harmonii wokalicznej.
PODWÓJNA ARTYKULACJA JĘZYKA (A. Martinet): Cecha charakterystyczna języka; każde jego wypowiedzenie rozkłada się na mniejsze elementy w dwu poziomach:
Artykulacja pierwsza: wypowiedzenie dzieli się na elementy posiadające znaczenie (gr. wyrazowe, wyrazy, morfemy).
Artykulacja druga: wyodrębnienie elementów nie wyrażających żadnego znaczenia. Ich jedyną funkcją jest tworzenie jednostki pierwszej artykulacji.
DWUKLASOWOŚĆ (K. Bühler) - klasa wyrazów (słownik) i klasa zdań (gramatyka), traktowana za pomocą reguł gramatycznych. Za pomocą ograniczonej liczby elementów klasy wyrazów, można budować nieograniczoną ilość zdań. Dwuklasowość wiąże się z tekstotwórczością, produkcyjnością i otwartością języka, który umożliwia tworzenie nieskończonej liczby wypowiedzi. Poza tym język jest systemem znaków dwuklasowych.
Hierarchia elementów - elementy niższego rzędu, tworzą elementy rzędu wyższego.
NOMINATYWNOŚĆ - podmiotowość
ERGATYWNOŚĆ istnieje specjalny przypadek na określenie czynności, agensa w zdaniu przechodnim, przy agensie formalny wykładnik ergatywności (morfem); obiekt czynności musi wystąpić w formie biernika w zdaniu przechodnim np. Ni etami naiz - np., ja przyjść posiłek. Występuje w językach baskijskich, kaukaskich, austonezyjskich, australijskich oraz w wybranych rodzinnych językach obu Ameryk.
Języki ergatywne - jeden z podtypów języków agentywnych (składnik syntaktyczny zdania oznaczający agensa występuje regularnie w formie rządzonej przez czasownik tranzytywny), charakteryzujących się konstrukcja zdania przechodniego, polegającą na użyciu specjalnego przypadka gramatycznego (ergatiwu) w funkcji wykładnika sprawcy czynności.
Ergativus (agentivus) - przypadek gramatyczny zależny służący do wyrażania agensa, a także narzędzia czynności, rządzony przez czasownik tranzytywny. Występuje w tzw. językach ergatywnych. Funkcjonalnie odpowiada nominativowi w językach nominatywnych.
Ergatywność w istocie polega więc na tym, że mówiący posługują się zdaniami „przechodnimi” (według Klimowa powinno się tu używać terminu „zdania agentywne”) o strukturze strony biernej. Zasadniczą różnicą nie jest wcale forma, lecz jedynie fakt, że prawdziwa strona bierna jest nacechowana, „nienormalna”, podczas gdy zdanie ergatywne jest zupełnie naturalnym i częstym sposobem wyrażania myśli. Oczywiście zdania „nieprzechodnie” („faktytywne”) wyglądają dokładnie tak samo i w językach akuzatywnych, i w językach ergatywnych .
http://grzegorj.w.interia.pl/typpl/wsttyp.html
1