Piwoński Marek
Rok V
Nr albumu 45 224
Temat: Miejsce i zadania katolików świeckich w Kościele, w świetle adhortacji Jana Pawła ii „ Christifideles laici”.
Adhortacja Jana Pawła II „Christifideles laici” jest owocem Synodu Biskupów, który odbył się w Rzymie od 1 do 30 października 1987 roku. Synod w ciągu swoich prac nieustannie się odwoływał do Soboru Watykańskiego II, którego nauczanie o świeckich okazało się po dwudziestu latach jak najbardziej aktualne. Ojcowie soborowi zastanawiali się o wytyczeniu konkretnych dróg, aby te założenia soborowe stały się faktem. Inspiracją stała się ewangeliczna przypowieść »Albowiem królestwo niebieskie podobne jest do gospodarza, który wyszedł wczesnym rankiem, aby nająć robotników do swojej winnicy. Umówił się z robotnikami o denara za dzień i posłał ich do winnicy« (Mt 20,1-2). Przypowieść ta ukazuje nam wielką winnicę Pańską oraz społeczność świata mężczyzn i kobiet. Gospodarz kilkakrotnie wychodzi i zaprasza do pracy na swojej winnicy, mówiąc „Idźcie i wy do mojej winnicy”. To zaproszenie rozesłane jest do każdego z nas, którzy poprzez sakrament chrztu świętego zostaliśmy wszczepieni w Jezusa Chrystusa. Te słowa również rozbrzmiały na nowo wypowiedziane przez Ojców soborowych. „Idźcie i wy”, dotyczą się osób świeckich w Kościele. Udział ludzi świeckich w potrójnym urzędzie Chrystusa - Kapłana, Proroka i Króla rozpoczyna się wraz z namaszczeniem Chrztu św.. Poprzez inne sakramenty jak Bierzmowanie, Eucharystia, które coraz bardziej przybliżają nas do Chrystusa. Uczestnicząc w tych sakramentach stajemy się wspólnotą w Chrystusie. „Jak bowiem w jednym ciele mamy wiele członków, a nie wszystkie członki spełniają tę samą czynność, podobnie wszyscy razem tworzymy jedno Ciało w Chrystusie, a każdy z osobna jesteśmy nawzajem dla siebie członkami. Mamy zaś według udzielonej nam łaski różne dary: bądź dar proroctwa do stosowania zgodnie z wiarą; bądź to urząd diakona dla wykonywania czynności diakońskich; bądź urząd nauczyciela - dla wypełnienia czynności nauczycielskich; bądź to dar upominania - dla karcenia. Kto zajmuje się rozdawaniem, niech to czyni ze szczodrobliwością, kto jest przełożonym, niech działa z gorliwością; kto pełni uczynki miłosierdzia, niech to czyni ochoczo”. (Rz12, 4 -8). Św. Paweł w liście do Rzymian podaje nam katalog różnych posług, które były powierzone świeckim w pierwotnym Kościele. Teraz Ojcowie Synodalni powracają do tego początku. Kościół nadal jest hierarchiczny nic nie traci na włączeniu świeckich w aktywne życie Kościoła. Wszyscy wraz z chwilą przyjęcia Chrztu zostaliśmy powołani do świętości. Św. Piotr w pierwszym swoim liście mówił: „W całym postępowaniu stańcie się wy również świętymi na wzór Świętego, który was powołał, gdyż jest napisane: Świętymi bądźcie, bo Ja jestem święty”. (1P 1, 15 -16). Powołanie do świętości ludzie świeccy muszą rozumieć i przeżywać nie tyle jako wymóg i kategoryczny obowiązek, ale jako znak bezgranicznej miłości Ojca, który ich odrodził do swojego świętego życia.
Patrząc na Kościół jako Lud Boży dostrzegamy, że świeccy nie tylko do Kościoła należą, ale i sami są Kościołem. Wchodzą do Kościoła przez chrzest, który czyni ich dziećmi Bożymi, jednym Ciałem w Chrystusie. Chrzest jest podstawą misji chrześcijaństwa. Różnorodne charyzmaty dawane przez Ducha Świętego świeckim są dla dobra Kościoła. Te szczególne dary i zdolności powinny być właściwie rozpoznawane przez przełożonych Kościelnych, pamiętając na słowa św. Pawła „Ducha nie gaście”. (1Tes 5,19).
Papież w adhortacji przedstawia powołanie świeckich na tle głównych prawd wiary i zasad życia chrześcijańskiego, szczególnie społecznego. Powołanie do życia we wspólnocie „communio”, jako główny sens tego określenia jest zjednoczenie z Bogiem przez Jezusa Chrystusa w Duchu Świętym. Zjednoczenie to dokonuje się w Słowie Bożym i w sakramentach. Chrzest jest bramą i fundamentem „komunii”, Kościoła. Eucharystia natomiast jest źródłem i szczytem całego życia chrześcijańskiego. Komunia ta z Ciałem Chrystusa w Eucharystii oznacza i sprawia, a więc buduje wewnętrzne zjednoczenie wszystkich wiernych w całym Kościele.
„Posługi urzędowe” pasterzy Kościoła wywodzą się z sakramentu kapłaństwa i tylko przez nich mogą być sprawowane. Te posługi widać, że odróżniają się w zasadniczy sposób od posług, urzędów i funkcji powierzanych osobom świeckim, choć wiele codziennych zadań pasterzy może być wykonywana przez świeckich: posługa Słowa czyli lektorat, przewodniczenie modlitwie, udzielaniu Chrztu, udzielaniu Komunii Świętej. Po Soborze Watykańskim II posługa świeckich w Kościele jest bardziej powszechna. Świeccy są lektorami i akolitami; pracują w katechezie, w urzędach kościelnych, na uczelniach katolickich i w środkach społecznego przekazu. Te posługi i funkcje świeckich są na pewno „znakiem czasu”, zasługując na dalszy rozwój i refleksję. W praktyce należy czuwać aby rozróżnienie między funkcjami wynikłymi z sakramentu kapłaństwa a funkcjami wykonywanych przez świeckich nie uległo zatarciu. Zastępowanie kapłanów nie powinno mieć miejsca tam, gdzie da się go uniknąć. Wszystkie funkcje wypełniane przez osoby świeckie powinny być pielęgnowane i odpowiednio prowadzone. Osoby pełniące te funkcje powinny przechodzić permanentną formację pod okiem odpowiednio przygotowanych duszpasterzy.
Uczestnictwo świeckich w życiu Kościołów lokalnych i parafii znajduje swój wyraz organizacyjny. Synod wzywał do tworzenia diecezjalnych rad duszpasterskich. Prawo kanoniczne przewiduje udział świeckich w synodach diecezjalnych oraz innych na poziomie krajowym i regionalnym. Należy tu również dowartościować parafialne rady duszpasterskie. Właśnie parafia jest typową wspólnotą w strukturze Kościoła i głównym terenem aktywności świeckich jego członków. Struktury parafialne powinny być dość elastyczne, aby wciągnąć świeckich do odpowiedzialności duszpasterskiej oraz aby można było tworzyć niewielkie „podstawowe wspólnoty kościelne”. Świeccy powinni podejmować zadania apostolskie na terenie parafii. Każdy świadomy katolik świecki musi być gotowy do apostolstwa indywidualnego, którego niczym nie da się zastąpić. A mianowicie we własnych rodzinach, w miejscach pracy i w swoich środowiskach dawać świadectwo swym postępowaniem i postawą ucznia Chrystusa. Dla zrealizowania zadań duchowych i apostolskich świeccy mają prawo też zrzeszać się na różne sposoby. Pasterze są zobowiązani wspierać zrzeszenia, które odznaczają się duchem katolickim i apostolskim. Aktywność świeckich w Kościele jest więc ich obowiązkiem i ich prawem. Wynika on z natury Kościoła. Hierarchię, kapłanów i instytucje kościelne, Jan Paweł II w tej adhortacji zobowiązuje do współpracy ze świeckimi i do wspierania inicjatyw świeckich. Każdy znajdzie tutaj sobie miejsce: dzieci, młodzież, ludzie starsi, kobiety i mężczyźni, chorzy i cierpiący. Zadania szczegółowe zależą od stanu i uzdolnień. Ostatnim tematem jest temat formowania katolików świeckich. Przywołując słowa Ewangelii: „Abyście przynosili owoc obfitszy”, podkreśla papież potrzebę ciągłego wzrastania i dojrzałości. Wzrastać i dojrzewać można poprzez czytanie Słowa Bożego i wprowadzanie go w czyn. Ojcowie soborowi określili to jako: «stały proces osobistego dojrzewania i upodobniania się do Chrystusa, zgodnie z wolą Ojca, pod kierunkiem Ducha Świętego»
Dalej stwierdzili, że «formacja świeckich powinna się znaleźć wśród zadań priorytetowych diecezji i wejść do programów duszpasterskich tak, aby ku niej zmierzały wszystkie wysiłki wspólnoty (kapłanów, świeckich i osób zakonnych)». Formacja katolików świeckich ma na celu pełniejsze rozpoznanie własnego powołania. Wypełniając te wszystkie nakazy i zachęty tworzymy jedność Kościoła. Żywe poczucie kościelnej Komunii, będącej darem Ducha Świętego, który także domaga się od naszej wolności udzielenia odpowiedzi, wyda swój cenny owoc w postaci harmonijnego uznania w „jednym powszechnym i katolickim Kościele” wartość bogactwa powołań i warunków życiowych, charyzmatów posług, zadań odpowiedzialności, a także podejmowanej z większym przekonaniem i bardziej zdecydowanej współpracy między grupami, stowarzyszeniami i ruchami katolików świeckich. Prowadzącej do solidarnego realizowania wspólnej zbawczej misji Kościoła.