Istota i cele
Zadaniem administracji jest orzekanie w drodze decyzji na podstawie przepisów KPA. Celem w KPA jest urzeczywistnienie (konkretyzacja) konkretnego prawa w oparciu o prawo materialne. Zasada przekonywania w KPA art. 111 obowiązuje w postępowaniu orzekającym. które jest pierwszym stadium stosowania norm prawa materialnego. Wykonanie decyzji zapewnia efektywność i skuteczność administracji Jedną z cech prawa i funkcji prawa jest zapewnienie skuteczności. Osiąga sieja w równy sposób np. przekonywanie , świadomość. oraz kary i sankcja egzekucyjna.
Celem p. e. jest przymusowe wykonanie obowiązków wynikających z .aktów poddanych egzekucji administracyjnej wobec podmiotów którzy tych obowiązków nie wykonali. W postępowaniu egzekucyjnym obowiązki się egzekwuje -jest to doprowadzenie do stanu wynikającego z decyzji administracyjnej.
Ustawa z dnia 17.06.l966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. z 1991 r. dz.u. Nr 36 z. późn. Zm.) ostatnia zmiana z 29.12.1996 r.
Art. 1. ustawy reguluje : l . określa postępowanie 2. środki przymusu 3. sposób zabezpieczenia wykonania tych obowiązków
Rodzaje obowiązków:
Egzekucji podlegają należności pieniężne i obowiązki niepieniężne.
Nie wszystkie obowiązki podlegają egzekucji administracyjnej lecz tylko te .które mają charakter
Administracyjnoprawny .obowiązków publicznych. Źródłem ich powstania są decyzje, mandaty lub
powstają bezpośrednio z przepisów prawa.
Obowiązki pieniężne art.2 & l pkt 1
publicznoprawne obowiązki: - podatki; - opłaty i inne należności do których się stosuje się przepisy o zobowiązaniach podatkowych; - grzywny i kary pieniężne;
Należności niepieniężne: -spełnienie pewnych czynności np. zdemontowanie: czegoś nakaz rozbiórki
Uczestnicy postępowania
Podmioty: wierzycie zobowiązany, organ egzekucyjny i podmioty związane z tym organem jak
Egzekutor, poborca skarbowy
Art. 5 i 6 wierzyciel. Podmiot. Podmiot uprawniony do żądania wykonania w drodze administracyjnego postępowania egzekucyjnego obowiązków.
Wierzycielem jest. a) gdy obowiązek wynika z aktów (decyzji, postanowienia( jest ten organ, który wydał orzeczenie w l instancji b) gdy obowiązek wynika z orzeczeń sadowych albo bezpośrednio z przepisów prawa, jest ten organ lub instytucja zainteresowana bezpośrednio w wykonaniu przez zobowiązanego obowiązku;
Obowiązkiem wierzyciela jest egzekwowanie prawa . Podejmuje czynności jeśli obowiązek nie został dokonany. Wierzyciel występuje w 2 rolach: może być wierzycielem i egzekwującym lub łącznie.
Zobowiązany art. 120 & 2 Podmiot
Jest to podmiot w stosunku do którego przewidywane jest postępowanie egzekucyjne (jest to ten, który ma spełnić obowiązek). Zobowiązanymi są strony osoby fizyczne, prawne i inne organizacje nie posiadające osobowości prawnej.
Wyjątki art. 14 dotyczy osób korzystających z przywilejów i immunitetów dyplomatycznych
Organ egzekucyjny arl.7 & 1
Organem egzekucyjnym jest organ powołany do prowadzenia postępowania egzekucyjnego. Organ administracji rządowej. organ gminy .który jest właściwy do prowadzenia egzekucji adm. Do organu tego należy wszczęcie prowadzenie, sprawowanie kontroli egzekutora, poborcy skarbowego.
Rozdział 2
Org. egzekucyjnym właściwym rzeczowo w zależności od rodzaju obowiązku jest art. 19 co do egzekucji należności pieniężnych (ustawa utrzymuje zasadę scalenia właściwości rzeczowej do prowadzenie egzekucji adm. należności pieniężnych w urzędzie skarbowym) naczelnik urzędu skarbowego oraz właściwy organ jednostek sam. teryt. (np. gminy)
Wyjątki (art.21 na jego podstawie w rozporządzeniu Rada Ministrów może upoważnić inne organy adm rządowej i gminy do prowadzenia jako organy egzekucyjne egzekucji adm. np. ZUS, dyrektor Urzędu Celnego.
Art.20 co do egzekucji świadczeń niepieniężnych rzeczowo właściwe mogą być: terenowy organ rządowej administracji 1 instancji (wójt starosta) każdy organ policji, UOP Straży Granicznej straży pożarnej oraz inne organy powołane do ochrony porządku.
Egzekutor poborca skarbowy podmioty związane z org. egz.
Czynności egzekucyjne wykonuje organ egzekucyjny lub wyznaczony jego pracownik -zwany egzekutorem. co do obowiązków niepieniężnych a przy egzekucji należności pieniężnych zwany poborca skarbowym
Środki egzekucyjne:
Art. l ustawy określa postępowanie i środki przymusowe. które są stosowane w celu wymuszenia wykonania obowiązków są to środki egzekucyjne.
Pojęcie środka egzekucyjnego;
Określona przez ustawę forma przymusu państwowego (egzekwowania) za pomocą których organ egzekucyjny doprowadza do wykonania obowiązku a wiec są przede wszystkim środkami zaspokajającymi.
Zasada stosowania środków art. 7 zasada legalności
1. z. stosowania wyłącznie środków egzekucyjnych przewidzianych w ustawie - ścisłe określony katalog;
2. z. stosowania środka najłagodniejszego; art. 7 & 2
3. z. niezbędności - niedopuszczalne jest stosowanie środka egzekucyjnego, gdy wykonano obowiązek lub stal się bezprzedmiotowy. Nie można stosować środka w innym celu, nie mają one charakteru represji karnej. Stosowane tylko jeśli jest to niezbędne do osiągnięcia celu egzekucji.
Rodzaje środków egzekucyjnych;
1. zaspokajające, inaczej realizujące - wszystkie środki egzekucyjne poza jednym należą do tego rodzaju. Istota polega na tym, że zastosowanie tego środka prowadzi bezpośrednio do wykonania obowiązku;
2. przymuszające - same bezpośrednio nie prowadzą do wykonania obowiązku stwarzają dolegliwość finansową w celu przymuszenia do wykonania obowiązków - grzywna w celu przymuszenia;
Podstawowy podział środków przewidziany w ustawie
Środki muszą być adekwatne do charakteru obowiązku.
1. środki egzekucji należności pieniężnych . należność pieniężna - zaplata sumy pieniężnej w gotówce - należności o charakterze administracyjno prawnym. Środki muszą zmierzać do uzyskania z majątku zobowiązanego kwoty pieniędzy na pokrycie- należności;
Art. 67 Rodzaje środków:
a) egzekucja z pieniędzy tylko z pieniędzy obiegowych dwie formy:
1. zobowiązany na wezwanie poborcy skarbowego sam płaci należność, poborca wystawia pokwitowanie, które ma ten skutek, co pokwitowanie wystawione przez wierzyciela;
2. art. 60 - odebranie pieniędzy w wyniku przeszukania pomieszczeń, teczek, schowków, waliz itd gdy zobowiązany twierdzi że nie dysponuje środkami na pokrycie wymaganej kwoty. Dokonuje się na podstawie art. 47 i 48. Również obowiązek pokwitowania ma ten sam skutek prawny co pokwitowanie wierzyciela. Jeśli poborca znajdzie np. walutę obcą nic stosuje się egzekucji z pieniędzy bo dewizy stanowią ruchomość, organ może walutę zająć i sprzedać - będzie to inny środek - egzekucja z ruchomości.
b) egzekucja z wynagrodzenia za pracę:
c) egzekucja ze świadczeń z zaopatrzenia emerytalnego oraz ubezpieczenia społecznego.
Środki zbliżone. Zajęcie część wynagrodzenia lub świadczenia tej która nie jest wyłączona spod egzekucji (wyłączenia określają przepisy kodeksu pracy, emerytalno rentowej). Skuteczne do pełnego pokrycia egzekwowanej należności wraz z kosztami egzekucji - może być wiec zajęcie wielokrotne. Organ egzekucyjny przesyła do organu zobowiązanego zawiadomienie o egzekucji i wzywa organ zobowiązany do wpłacenia należności do organu egzekucyjnego. Zawiadamia się zobowiązanego o tym. że zajęto jego wynagrodzenie, doręcza odpis tytułu wykonawczego, powiadamia się zobowiązanego ,że nie wolno mu korzystać z zajętych środków. Obowiązek organu zobowiązanego do informacji o wynagrodzeniu oraz dochodów z innych tytułów. Środek ten wędruje za zobowiązanym -jeśli zmienia się organ zobowiązany to wiadomość o zajęciu przechodzi do tego organu. Kierownik organu zobowiązanego który uchyla się od podawania informacji może być ukarany grzywną jeśli organ emerytalno rentowy lub pracodawca uchyla się; od płacenia - ściągnięcie tych pieniędzy przez, zajęcie rachunków. Środki często stosowane.
d) egzekucja z rachunków bankowych i wkładów oszczędnościowych; ............zablokowanie rachunku i wezwanie banku aby nie wypłacał tej części która jest zajęta przez organ egz. W ramach tej egzekucji nie można zająć nieruchomość. Można. wyegzekwować z nieruchomości - w trybie sądowym - przez komornika sądowego. Nie wykonuje tego organ egzekucyjny - egzekwowanie: w trybie cywilno prawnym należności administracyjno prawnych.
Ograniczenie egzekucji w stosunku do podmiotu - art. 112. np. państwowa jednostka budżetowa -jeżeli nie uiści należności w terminie 7 dni. jednostka nadrzędna na wniosek wierzyciela musi zarządzić wydanie należności.
2. Środki egzekucji należności niepieniężnych art. 116
Rodzaje środków:
a) grzywna w celu przymuszenia; Jedyny środek o charakterze przymuszającym. dolegliwość w postaci grzywny, który ma skłonić do wykonania obowiązku. Sama grzywna bezpośrednio nie prowadzi do wykonania. Ten środek egzekucyjny jest stosowany wtedy, gdy egzekucja dotyczy spełnienia przez zobowiązanego obowiązku znoszenia lub zaniechania albo obowiązku wykonania czynności. w szczególności tego typu czynności, które nie może spełnić inna osoba (np. pójście do wojska), a także wtedy. gdy nie jest celowe zastosowanie innego środka egzekucyjnego;
Środek który nic jest karą, środek egzekucyjny. Może być nakładana na osoby fizyczne, prawne.
jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej (w prawic karnym tylko osoby fizyczne mogą być ukarane grzywną). Grzywna może być nakładana kilkakrotnie (w prawie karnym tylko raz) w tej samej lub wyższej kwocie. Art. 120 & 2 - w pierwszej kolejności grzywnę; nakłada się na
osoby fizyczne. w tym osoby
odpowiedzialne za wykonanie obowiązku, przedstawiciele ustawowi, np. kwoty: a) każdorazowa: do 5 tyś. osoba fizyczna. 25 tyś. osoba prawna; b) suma grzywien: 10 tyś. osoba fizyczna, 100 tyś. osoba prawna: W przypadku obowiązku wynikającego z prawa budowlanego grzywna tylko jednorazowa. ustalana nie kwotowo, za pomoce ustawowego przelicznika. Grzywna nie uiszczona w terminie podlega egzekucji. Umorzenie - w razie wykonania obowiązku. lub zwrot w uzasadnionych przypadkach, po
uzyskaniu zgody organu wyższego stopnia na wniosek zobowiązanego.
b/ wykonanie zastąpcie; Inna osoba wykonuje na koszt zobowiązanego, jego ryzyko w drodze postanowienia organu.
Warunki: a) obowiązek musi się nadawać do wykonania zastępczego- np. świadczenia rzeczowe na koszty zobowiązanego - musi być rękojmia pokrycia kosztów. np. zaliczka - może być ściągnięta w trybie egzekucyjnym;
b) obowiązek przekazania dokumentacji, urządzeń itp. w celu wykonania czynności;
Organ egzekucyjny zleca wykonanie czynności innej osobie - umowa cywilnoprawna. Może być osoba fizyczna, przedsiębiorstwo. Zobowiązany ma prawo wiedzieć, kto jest wykonawca zastępczyni, odpowiada on za rzetelne wykonanie wobec zobowiązanego. Zobowiązany może złożyć wniosek o przerwanie wykonania zastępczego. O zakończeniu czynności w drodze wykonania zastępczego zawiadamia się; zobowiązanego. przedstawia się mu koszty - mogą być ściągnięte w drodze egzekucji:
c) odebranie rzeczy ruchomej Wydanie oznaczonej rzeczy ruchomej w razie uchylania się; od obowiązku wydania rzeczy (obowiązek o charakterze niepieniężnym). np. pojazd, broń. paszport. Dokonuje się celem wydania wierzycielowi (dotyczy rzeczy oznaczonej co do tożsamości), czasami rzecz odbiera się celem zniszczenia (ze względów sanitarnych społecznych), a także gdy egzekwowany obowiązek polega na ujawnieniu posiadania oznaczonej rzeczy ruchomej;
Egzekutor doręcza zobowiązanemu odpis tytułu wykonawczego oraz postanowienie organu egzekucyjnego o wezwaniu zobowiązanego do wydania rzeczy określonej w tym tytule; obowiązanemu służy prawo wniesienia zarzutów i zażalenia w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego;
d) odebranie nieruchomości opróżnienie lokali i innych pomieszczeń:
Podobnie jw. tylko przedmiotem jest nieruchomość. Odbiera się celem wydania wierzycielowi - może być wydanie nieruchomości na oznaczony okres czasu. Opróżnienie lokali -jeśli obowiązek tego dotyczy (eksmisja). Wzywa się zobowiązanego do wydania lub opróżnienia. Nie musi być egzekwowany tylko tym środkiem, może być np. użyty przymus bezpośredni przy nieskuteczności. Eksmisje stosuje się w stosunku do wszystkich, którzy w pomieszczeniu przebywają. Jeśli nakaz eksmisji związany jest z umową najmu - potrzebne urzeczenie sądowe (wg nowego prawa
lokalowego). Decyzje .które stały się ostateczne przed zmianami prawa lokalowego - wg starych zasad przeprowadzane (decyzja administracyjna i eksmisja bez nakazu sądowego);
e) przymus bezpośredni art. 148 & 1;:
Środek najbardziej dotkliwy. Wykonanie obowiązku drogą zagrożenia lub zastosowania siły, nie wyłączając siły fizycznej dla przełamania oporu zobowiązanego lub innych osób, które stoją na przeszkodzie wykonania obowiązku. W szczególności stosuje się w celu opróżnienia lokalu, wydaniu rzeczy zaniechania czynności, a także wtedy. gdy ze względu na charakter obowiązku stosowanie innych środków nie jest możliwe. Przepisy szczególne regulują zasady korzystania z tego środka, np. ustawa o policji itp. nie ma określenia w ustawie u postępowaniu egzekucyjnym. Może być stosowany samodzielnie - tytuł wykonawczy lub sposób uproszczony - niezwłoczne zastosowanie przymusu jeśli zachodzi konieczność. Może być stosowany w trakcie korzystania z innego środka - jeśli jest on nieskuteczny. W uproszczonym sposobie -najpierw ustne ostrzeżenie o zastosowaniu.
Środki kontroli i środki ochrony sadowej
Służą weryfikacji prawidłowości postępowania i orzeczeń. Służą ochronie praw uczestników: wierzyciela, zobowiązanego i innych. Możliwość wnoszenia środka zaskarżenia:
a) do organów; b) do sądów;
Generalnie środki zaskarżania podzielić można na dwie zasadnicze grupy
1. charakterystyczne środki zaskarżania, właściwe dla procedury egzekucyjnej;
2. środki zaskarżania zapożyczone z innego rodzaju postępowań;
Środki o charakterze adm - pr. - śr. kontroli
Zarzut
Nie wywołuje skutku dewolutywnego, czyli orzeczenie w sprawie wydaje organ, który prowadzi egzekucje i nie ma charakteru suspensywnego, czyli nie powoduje zawieszenia postępowania.
l. możliwość wniesienia zarzutów w sprawie postępowania egzekucyjnego - służy zobowiązanemu; prawo do przysługuje w fazie wszczęcia postępowania w ciągu 7 dni od daty doręczenia tytułu wykonawczego (odwrotnie niż w KPA);
2. organ wysłuchuje wypowiedzi wierzyciela w odpowiedz: na zarzuty zobowiązanego - prawo wierzyciela:
3. służy zażalenie na postanowienie rozstrzygające o zarzutach wierzycielowi i zobowiązanemu;
Zarzuty rozpatruje organ egzekucyjny wydając postanowienie:
Art.33 podstawą prawną wniesienia zarzutu mogą być tylko okoliczności wymienione w przepisie (środek sformalizowany) 7 przypadków w ustawię..
1. wykonanie, umorzenie, przedawnienie, wygaśniecie albo nieistnienie obowiązku:
2. odroczenie terminu wykonania obowiązku albo brak wymagalności obowiązku z innego powodu, rozłożenie na raty spłaty należności pieniężnej;
3. określenie egzekwowanego obowiązku niezgodnie z treścią obowiązku wynikającego z decyzji adm. lub bezpośrednio z przepisów prawa:
4. błąd co do osoby zobowiązanego;
5. niewykonalności obowiązku o charakterze niepieniężnym;
6. niedopuszczalność egzekucji administracyjnej lub zastosowania środka egzekucyjnego, brak uprzedniego doręczenia zobowiązanemu upomnienia
7. zastosowanie zbyt uciążliwego środka egzekucyjnego;
Organ egzekucyjny może podjąć następujące rozstrzygnięcia w sprawie zarzutów
1.odrzucić zarzuty jako nieuzasadnione:
2. uznać zarzuty za uzasadnione i
3. zawiesić postępowanie (art.56) lub
4. umorzyć postępowanie (art.59)
5. zastosować środek egzekucyjny mniej uciążliwy;
Jeśli nieuzasadnione zarzuty - nie uwzględnia się. W uzasadnionych przypadkach możliwość wstrzymania czynności egzekucyjnych do czasu rozpatrzenia zarzutów.
Zażalenie
Art. 17 na postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym. gdy ustawa tak stanowi, a zatem gdy na określony rodzaj postanowienia ustawa dopuściła złożenie zażalenia. Przepisy szczególne dopuszczają ponadto wniesienie zażalenia na oszacowanie dokonane przez poborcę skarbowego (art.99 & l - termin do 5 dni) oraz na naruszenie przepisów o prowadzeniu licytacji (art. 107 & 2 termin do 3 dni).
Kto może wnieść zobowiązany. wierzyciel - zależnie od przepisów ustawy. również osoba trzecia.
Wnosi się w terminie 7 dni (art. 17 & l ) od dnia doręczenia lub ogłuszenia postanowienia.
Organem właściwym do rozpatrzenia zażalenia na postanowienie organu jest organ wyższego stopnia, a na zażalenia o których mowa w art. 99 i 107 - organ egzekucyjny.
Wniesienie zażalenia nie wstrzymuje postępowania egzekucyjnego, ale organ egzekucyjny lub wyższego stopnia może w uzasadnionych przypadkach wstrzymać postępowanie.
SKARGA NA CZYNNOŚCI EGZEKUCYJNE Art.54 swoisty środek zaskarżania , nie w rozumieniu KPA. nie na czynności prawne tylko faktyczne czynności egzekucyjne, (ale nic wszystkie) np. niewłaściwe przeprowadzenie rewizji na przewlekłość postępowania - służy wierzycielowi. Wniesienie nie wstrzymuje czynności, chyba że w uzasadnionych wypadkach. Organ egzekucyjny rozstrzyga w formie postanowienia, na które służy zażalenie.
Wniosek o wyłączenie spod egzekucji art. 38-42
Gdy czynności egzekucyjne mogą się odnosić do praw osób trzecich - wniosek osoby trzeciej do wyłączenia prawa do rzeczy lub praw majątkowych z którego jest prowadzona egzekucja,
Art. 38 - wniosek składany może być w terminie 14 dni od dnia gdy zainteresowany uzyskania wiadomości o czynności skierowanej do tej rzeczy lub praw majątkowych.
Żądanie składa się do organu egzekucyjnego - wydaje postanowienie w ciągu 14 dni od dnia złożenia żądania (może być termin przedłużony o l4 dni). Do czasu wydania postanowienia zaniechanie czynności dokonane czynności pozostają w mocy.
Po zakończeniu postępowania egzekucyjnego nie może być takiego zadania, skuteczne tylko w toku postępowania w terminie!
Na postanowienie w sprawie odmowy wyłączenia rzeczy lub prawa służy zażalenie, osoba taka może też wnieść powództwo albo najpierw zażalenie a jeśli nie zostanie uwzględnione, to może następnie wnieść powództwo .(zażalenie ekscydencyjne) Osoba taka może, ale nie musi wnieść zażalenie przed wniesieniem powództwa. Konieczne jest jednak żądanie wyłączenia aby wnieść powództwo.
ŚRODKI OCHRONY SĄDOWEJ
1. powództwo osoby trzeciej, której wniosek o zwolnienie spod egzekucji rzeczy, praw nie został uwzględniony- powództwo ekscydencyjne powództwo można wnieść w ciągu 14 dni od doręczenia postanowienia organu egzekucyjnego. gdy wniosek nie został uwzględniony (art.40 & Podstawy wniesienia powództwu i tryb jego rozpoznania regulują przepisy prawa cywilnego;
2. powództwo przeciw egzekucyjne dla zobowiązanego - możliwość powództwa opozycyjnego - podważający istnienie obowiązku lub wysokość egzekucji przekazanej organom administracji należności cywilnoprawnej, jeżeli z charakteru należności wynika, że właściwym do rozstrzygnięcia sporu jest sąd. Wyjątkowe przypadki, gdy w drodze egzekucji administracyjnej ściąga się należności cywilnoprawne;
3. art.55 - pracownicy wierzyciela ponoszą odpowiedzialność służbową lub dyscyplinarną za nieuzasadnione wskutek niedbalstwa wystąpienie o wszczęcie postępowania egzekucyjnego oraz za brak lub opóźnienie zawiadomienia, o okolicznościach uzasadniających zaniechanie prowadzenia egzekucji;
& 2- pracownicy organu egzekucyjnego ponoszą odpowiedzialność służbową lub dyscyplinarną za niezgodne z prawem w skutek niedbalstwa wszczęcie postępowania egzekucyjnego, prowadzenie egzekucji administracyjnej.
&3 - odpowiedzialność Skarbu Państwa za szkody wyrządzone działaniem funkcjonariuszy możliwość wytoczenia powództwa cywilnego (odszkodowawczego) przeciw Skarbowi Państwa;
4. skarga do NSA możliwość zaskarżenia decyzji oraz postanowień w tym w trybie postępowania egzekucyjnego i zabezpieczającego. Dotyczy aspektu legalności; legitymacja do złożenia skargi ma zobowiązany i wierzyciel;
POSTĘPOWANIE ZABEZPIECZAJĄCE
Występuje również w innych gałęziach prawa. Jest to zagwarantowanie skuteczności działań czynności.
Jest to typ postępowania o charakterze pomocniczym w stosunku do egzekucyjnego - w celu skutecznego przeprowadzenia egzekucji. Nie można wyegzekwować obowiązku w drodze postępowania zabezpieczającego, może ono jedynie poprzedzać postępowanie egzekucyjne. ale nie każde, wtedy gdy brak zabezpieczenia utrudniłby lub udaremnił egzekucji;.
Celem postępowania zabezpieczającego nie jest doprowadzenie do wykonania obowiązku. Ustawa wyłącza dopuszczalność stosowania w tym postępowaniu przymusu bezpośredniego.
Zabezpieczenia dokonuje organ egzekucyjny na wniosek wierzyciela lub z urzędu sam jest wierzycielem
Generalnie dokonuje się zabezpieczenia obowiązków już ustalonych i wymagalnych. Ustawa dopuszcza też zabezpieczenie obowiązków ktory jeszcze nie jest wymagalny (ale musi być ustalony). Wyjątkowo - dokonuje zabezpieczenia obowiązku przed jego ustaleniem - jest to w postępowaniu pomocniczym w stosunku do postępowania orzekającego; muszą zezwalać na to przepisy szczególne itp. ordynacja podatkowa.
Wniosek o zabezpieczenie powinien odpowiadać warunkom określonym dla tytułu wykonawczego, musi zawierać uzasadnienie. Wszczęcie egzekucji musi nastąpić wkrótce po postępowaniu zabezpieczającym - l miesiąc. 3 miesiące- szczególne przypadki.
Zabezpieczenia mogą dotyczyć należności pieniężnych i niepieniężnych. W postanowieniu organ ustala sposób zabezpieczenia. Należności pieniężne zajęcie pieniędzy, wynagrodzenia stosuje się przepisy o zajęciu w celu egzekucji;
Środki dodatkowe zakaz zbywania, wpis hipoteki przymusowej;
Art. 166 - możliwość wpłacenia kaucji zamiast innego zabezpieczenia Odpowiedzialność o charakterze niepieniężnym - ustaw nie mówi jakie środki, musi to ustalić organ uwzględniając interesy stron, pomocniczo może być zabezpieczenie należności pieniężnych w celu pokrycia kosztów wykonywania zastępczego. Organ egzekucyjny orzeka w drodze postanowienia w sprawie ustanowienia zabezpieczenia. Zobowiązanemu służy prawo wniesienia zarzutów na postanowienia organu, w przypadku oddalenia - zażalenie potem skarga do NSA.
TOK POSTĘPOWANIA EGZEKUCYJNEGO
Zasady ogólne postępowania:
l .obligatoryjnego podejmowania egzekucji art. 6 -wierzyciel ma obowiązek podjęcia wszelkich czynności służących wykonaniu ustalonego obowiązku. 2.legalności -w toku czynności egz. dopuszczalne jest wyłącznie stosowanie środków przewidzianych w ustawie. Zasada stosowania środka najłagodniejszego 3. niedopuszczalności stosowania środków egz. gdy odpadła podstawa prowadzenia egzekucji - gdy obowiązek został wykonany lub stal się bezprzedmiotowy (brak przesłanek prowadzenia egzekucji) 4. poszanowania minimum egzystencji - wyłączenie składników majątkowych spod egzekucji (środki niezbędne do życia działalności gospodarczej podstawowej) 5. zagrożenia - obowiązek poprzedzenia przystąpienia do egzekucji wezwaniem zobowiązanego do dobrowolnego wykonania obowiązku 6. niezależności postępowania egzekucyjnego -dotyczy przypadków gdy określone zachowanie stanowi jednocześnie niewykonanie obowiązku poddanego egzekucji i spełnia hipotezę normy karnej (np. można zrezygnować z kierowania wniosku o ukaranie) Generalnie pierwszeństwo środków mających na celu doprowadzenie do wykonania obowiązku co nie uchyla jednak możliwości zastosowania sankcji karnej.
7. prawdy obiektywnej - obowiązek ustalenia rzeczywistej sytuacji zobowiązanego celem realizacji innych zasad np.2, 3-ciej
WSZCZĘCIE POSTĘPOWANIA
- na wniosek wierzyciela jeśli nie jest nim organ egzekucyjny.
- z urzędu. jeśli organ sam jest wierzycielem, wtedy przystępuje do czynności na podstawie tytułu wykonawczego wystawionego przez siebie Jeśli obowiązek wynika z orzeczenia sądowego - tytułem wykonawczym jest orzeczenie sądowe zaopatrzone w klauzule wykonalności.
Wszczęcie postępowania poprzedzają czynności (mogą być warunkiem dopuszczalności egzekucji):
l. wysłanie zobowiązanemu upomnienia przez wierzyciela
2. sporządzenie tytułu wykonawczego
3, sporządzenie wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego obowiązki w tym zakresie ulegają zmianom zależnie od różnych czynników (np. gdy tytułem jest orzeczenie sadowe)
Podstawą wszczęcia egzekucji jest tytuł egzekucyjny
zawiera: l .oznaczenie wierzyciela 2. imię i nazwisko lub nazwę zobowiązanego jego adres, ew. adres zakładu pracy
3. podanie treści podlegającego egzekucji obowiązku jego podstawy prawnej, określenie wysokości egzekwowanej należności pieniężnej 4. wskazanie podstawy prawnej prowadzenia egzekucji adm. 5. data wystawienia podpis .pieczęć 6. pouczenie o skutkach nie zawiadomienia organu o zmianie miejsca pobytu
SN uznał że datą wszczęcia postępowania jest dzień doręczenia organowi wniosku wraz z tytułem wykonawczym przez wierzyciela Wierzyciel może wskazać środek egzekucyjny lub ma taki obowiązek - przy obowiązku o charakterze niepieniężnym. Organ bada z urzędu dopuszczalność prowadzenia egzekucji Czynności postępowania rozpoczyna doręczenie zobowiązanemu pisemnego upomnienia (w postępowaniu tzw. uproszczonym nie ma). Jeżeli nie występują przeszkody (art.29 & 2) organ wydaje postanowienie o zastosowaniu środka egz. Przy obowiązkach niepieniężnych zobowiązanemu doręcza się to postanowienie wraz z odpisem tytułu wykonawczego zaopatrzonego w klauzule organu egz. o skierowaniu tytułu do egzekucji. Zobowiązanemu służy zażalenie na postanowienie. Jeśli jest egzekucja z wynagrodzenia za prace, rachunku bankowego itp. zobowiązanemu doręcza się zawiadomienie o zastosowaniu wybranego środka. Z każdej czynności podjętej w toku postępowania sporządza się dokładny protokół (kto gdzie, kiedy, w jakim charakterze dokonał czynności; opis przedmiotów objętych czynnościami egz.)
ZAWIESZNIE I UMORZENIE
Jeśli zaistnieją pewne okoliczności czynności egzekucyjne muszą zostać przerwane. Przy przeszkodach o trwałym charakterze - organ może umorzyć postępowanie.
Zawieszenie to czasowe przerwanie czynności egz. podejmowane gdy ustanie przeszkoda.
Podstawy zawieszenia art. 56 & 1
1. wstrzymanie wykonania, odroczenie terminu, rozłożenie na raty należności pieniężnej 2. śmierć zobowiązanego jeśli obowiązek nie jest ściśle związany z jego osobą 3. utrata zdolności do czynności prawnych zobowiązanego i brak przedstawiciela ustawowego 4. żądanie wierzyciela
5. inne przewidziane prawem przypadki
Przesłanki umorzenia art. 59 & 1 (przeszkody natury prawnej i faktycznej) 1. wykonanie obowiązku przed wszczęciem postępowania wykonawczego
2. nie wymagalność obowiązku umorzenie, wygaśnięcie jeśli obowiązek nie istniał 3. określeniu obowiązku niezgodnie z treścią obowiązku wynikającą z decyzji adm. .orzeczenia sądowego, bezpośrednio z przepisu prawa
4. błąd co do osoby zobowiązanego lub gdy egzekucja nie może być prowadzona ze względu na osobę zobowiązanego
5. niewykonalność obowiązku o charakterze niepieniężnym
6. śmierć zobowiązanego gdy obowiązek jest ściśle związany z jego osobą
7. zastosowanie niedopuszczalnego środka egz. lub brak upomnienia
8. niepodjęcie przed upływem roku postępowania egz. zawieszonego na żądanie wierzyciela
9. kwota uzyskana w wyniku postanie przewyższy wydatków .egzekucyjnych
10. żądanie wierzyciela
11. inne wypadki przewidziane w ustawie
Organ orzeka o zawieszeniu lub umorzeniu w formie postanowienia -służy zażalenie. Zakończenie czynności egzekucyjnych jest następstwem relacji obowiązku objętego tytułem wykonawczym i nie wymaga wdania żadnego rozstrzygnięcia orzekającego o zakończeniu egzekucji.
Jeśli realizacja obowiązku nie jest możliwa w wyniku przesłanek uzasadniających umorzenie, postępowanie zostaje zakończone postanowieniem.
POSTĘPOWANIE UPROSZCZONE
1. przypadek
Art. 117 -jeśli zwloką w wykonaniu obowiązku groziłaby niebezpieczeństwem dla życia zdrowia ludzkiego, ciężkimi stratami dla gospodarki narodowej lub wymaga tego interes społeczny organy upoważnione do stosowania egzekucji obowiązków o charakterze niepieniężnym, urzędy skarbowe, organy Policji UOP Straży Granicznej straży pożarnej i inne organy powołane do ochrony spokoju, bezpieczeństwa porządku, zdrowia. mienia społecznego mogą stosować wykonanie zastępcze, przymus bezpośredni odebranie rzeczy ruchomej bez wystawiania tytułu wykonawczego oraz doręczeniu postanowienia o zastosowanych środkach. Wymienione środki moją być w tych wypadkach stosowane także dla wyegzekwowania poleceń ustnych
II przypadek
Art.l50 & 3 i 4 jeśli zwloką w wykonaniu obowiązku może zagrażać życiu zdrowiu ludzkiemu lub powodować niemożność lub znaczne utrudnienie w dochodzeniu wykonania przez zobowiązanego obowiązku lub innych przypadkach określonych w przepisach, po ustnym
wezwaniu organu egz. może być bezzwłocznie zastosowany przymus bezpośredni do wykonania obowiązku wynikającego z przepisu prawa bez uprzedniego upomnienia i doręczenia postanowienia postanowienia wzywającego do wykonania obowiązku.
Tryb ten ma też zastosowanie do czynności organów celnych przy wykonaniu kontroli celnej.
Środki nadzoru
Art. 24 Wójt lub burmistrz jest uprawniony do wstrzymania egzekucji należności pieniężnych zamieszkałych na terenie gminy rolników jeśli zaistniał oczywisty błąd co do osoby, obowiązku, zaistniała nowa okoliczność uzasadniająca przyznanie ulgi, albo zawieszenie lub umorzenie postępowania. Obowiązek zawiadomienia org. egz. ten postanawia o dalszym postępowaniu.
l . Art. 14 ust. ustrój adm. rządowej - wojewoda może w szczególnie uzasadnionych przypadkach wstrzymać czynności postępowania egz.
Dotyczy obowiązków pieniężnych czas -nic dłużej niż na miesiąc, obowiązek zawiadomienia Min. Finansów