Alkoholizm

Alkoholizm jest chorobą cywilizacyjną. Po alkohol sięgają już ludzie młodzi, zdarza się również, że uzależnienie od alkoholu wykazują dzieci. Problem ten dotyka ludzi w różnym wieku i obydwu płci. Jeżeli ktoś uzależni się od alkoholu nie jest w stanie sam przeciwstawić się temu nałogowi, dlatego też nałogowy alkoholik musi skorzystać z pomocy ludzi i ośrodków, które zajmują się tym problemem. Alkoholizm jest chorobą, która nie dotyka jedynie ciała, choroba ta dotyczy również psychiki. Często po alkohol sięgają ludzie mający problemy, po wypiciu paru głębszych ich problem nie jest tak dotkliwy jak w stanie trzeźwości. Często ludzie nie zdają sobie sprawy z tego, że uzależnili się od alkoholu, wydaje im się, że w każdej chwili są oni w stanie zerwać z piciem. Dlatego też ważne jest, aby umieć umiejętnie podejść do problemu alkoholizmu, należy pomagać takim ludziom.

Odsetek niepijącej młodzieży w latach dziewięćdziesiątych wynosił dla dziewcząt 23 %, a dla chłopców zaledwie 19 %.

Alkohol etylowy jest jednym z ważniejszych czynników patogennych, uzależnienie od tego typu używki wymaga dłuższego czasu. Wyróżnia się cztery fazy procesu uzależnienia:

* wstępną;

* objawową;

* ostrzegawczą;

* krytyczną- w fazie tej dochodzi do całkowitej utraty kontroli nad spożywaniem alkoholu, połączonej z objawami degradacji fizycznej, psychicznej, a także społecznej.

Dlaczego coraz częściej sięgamy po alkohol:

Przyczyn jest wiele, każdy człowiek robi to praktycznie z innych powodów. Najczęściej przyczyną alkoholizmu jest bezrobocie, coraz więcej osób nie ma pracy. Pomimo poszukiwań nie udaje im się znaleźć pracy, wydaje się im, że są bezużyteczni i niepotrzebni. Każdego dnia zastanawiają się skąd wezmą pieniądze na utrzymanie rodziny, problem zaczyna ich przerastać, wydaje się tym ludziom, że są bezsilni i wtedy sięgają po alkohol, i mają wrażenie, że problem znika. Czasami do alkoholizmu prowadzi rozstanie z bliską osobą lub też utrata partnera, partnerki na skutek wypadku lub śmierci. Ludzie młodzi sięgają po alkohol głównie po to, aby zaimponować swoim rówieśnikom, wydaje im się, że w ten sposób stają się dorośli i że zyskają sympatię swoich kolegów i koleżanek.

Skutki nadużywania alkoholu:

Picie alkoholu niesie za sobą skutki wielorakiego rodzaju:

* wypadki samochodowe;

* pobicia;

* rozpad rodziny;

* zrujnowanie kariery zawodowej;

* samobójstwa;

* choroby;

* utrata zainteresowania życiem i sprawami z nim związanymi;

* obniżenie precyzji myślenia;

* szybkie męczenie się podczas pracy umysłowej;

* osłabienie koncentracji uwagi;

* zaburzenia pamięci;

* zwiększona drażliwość;

* agresja;

* problemy z prawem;

Oprócz wszystkich powyżej przedstawionych skutków alkoholizmowi towarzyszą również: nieodpowiedzialność, nieobowiązkowość, nieuczciwość. Alkoholik zrobi wszystko ażeby zdobyć alkohol. W miarę wpadania w nałóg te wszystkie skutki ulegają nasileniu.

Alkoholizm rujnuje cały organizm, powodując nadciśnienie tętnicze, miokardiopatię, a także zaburzenia rytmu serca. Na skutek tych zaburzeń może dojść do śmierci. Spożywanie dużej ilości alkoholu zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia udarów krwotocznych oraz zaburzeń krzepnięcia krwi. U alkoholików często obserwuje się uszkodzenia wątroby takie jak: stłuszczenie, zapalenie wątroby, marskość. Spożywanie alkoholu przez długi czas wpływa na funkcjonowanie układu immunologicznego, powodując zwiększoną zapadalność na choroby szczególnie zakaźne. Istnieje zależność między nadużywaniem alkoholu, a niektórymi nowotworami.

Leczenie:

Leczenie uzależnień nie jest prostą sprawą. Aby leczenie powiodło się musi tego chcieć osoba dotknięta tym nałogiem, bez odpowiedniej determinacji ze strony tej osoby nie uda się niczego osiągnąć albo też wyleczenie będzie miało charakter tymczasowy i po pewnym czasie osoba poddana terapii wróci do nałogu. W czasie terapii pracuje się nad zmianą funkcjonowania alkoholika. Leczenie złożone jest z etapów:

Pierwszy etap nosi nazwę życia emocjonalnego, w czasie trwania tego etapu uświadamia się ludziom uzależnionym, że alkohol jest źródłem tylko i wyłącznie przyjemnych uczuć i eliminuje on pozostałe uczucia, gama emocji staje się uboższa. Chory uczy się jak uzyskiwać sprawność w wywołaniu żądanych przez niego uczuć. Alkohol staje się głównym sposobem wywoływania uczuć. Za jego pomocą dochodzi do wyeliminowania przykrych emocji, dochodzi do zubożenia skali odczuć. Wybierając alkohol wywołujemy u siebie sztuczne emocje, a pozbawiamy się naturalnych przeżyć. Alkoholowi towarzyszy pojawienie się uczuć: wstydu, lęku, poczucia winy, huśtawka nastrojów. Alkohol jest ucieczką, powoduje to, że nic nie czujemy, ale nie daje ukojenia, jest przyczyną zrodzenia się w naszej duszy bezradności i lęku, czyli tego, od czego chcemy zazwyczaj uciec. Należy pokazać alkoholikowi, że abstynencja jest również stanem, któremu towarzyszą przyjemne uczucia, chociaż czasami zdarzają się problemy, zerwanie z piciem przynosi satysfakcję, zadowolenie, radość.

Drugi etap- nazwany został poczuciem tożsamości. Należy w tym etapie dać sobie odpowiedź na pytanie, kim tak naprawdę jestem- ja, czyli osoba pijąca. Alkoholik musi odpowiedzieć sobie, w jakim świecie żyje realnym, prawdziwym czy zafałszowanym przez alkohol oraz jaki jest jego obraz. Alkoholik zauważa, że po wypiciu alkoholu świat staje się lepszy, jednakże jego obraz zafałszowany, a co za tym idzie zafałszowany zostaje również obraz samego siebie. W czasie tego etapu osoba uzależniona zdaje sobie sprawę ze swojego uzależnienia. Pacjent dochodzi do wniosku, że jest trzeźwym alkoholikiem. Kolejną fazą tego etapu jest poszukiwanie nowych źródeł budowania własnego obrazu, pacjent zaczyna odnajdywać innego rodzaju określenia dla swojej osoby niż niepijący alkoholik, inne rzeczy i cechy stają się ważniejsze.

Kolejny etap (etap trzeci)- dotyczy stosunków z innymi ludźmi. Alkoholik odkrywa, że picie staje się sposobem na kontakty z innymi ludźmi. Pacjent zdaje sobie sprawę, że aby wydostać się z nałogu musi zerwać kontakty z tamtymi ludźmi. Dochodzi do świadomego wyboru kontaktów z ludźmi trzeźwymi, nie pijącymi. Utrzymanie abstynencji staje się priorytetem. Poszukuje się nowych kontaktów, które pozwolą na wytrwanie w stanie abstynencji alkoholowej, staną się podstawą zadawalających więzi międzyludzkich, a także pozwolą pokierować życiem na nowe ciekawsze tory, pozwalające na zapomnienie o alkoholu.

Etap czwarty- kontakty z rzeczywistością- uczymy alkoholika dystansu do życia i problemów z nim związanych. Należy wypracować zdolność do życia w każdych warunkach, musimy uzmysłowić alkoholikowi, że kryzys da się pokonać, a sięganie po alkohol nie rozwiąże bieżących spraw, a jedynie opóźni ich realizację w czasie. Szuka się takich informacji o sobie, swojej sytuacji, które pomogą utrzymać stan abstynencji. W stanie trzeźwości łatwiej jest skoncentrować się na sprawach bieżących. Alkoholi z łatwością może odróżnić świat realny od zafałszowanego alkoholem świata.

Etap piąty- pozwala uświadomić sobie, co jest źródłem mojej wewnętrznej mocy. Alkoholik zaczyna rozumieć, że picie może dawać poczucie siły i oparcia i że łatwo można osiągnąć taki stan. Choremu zaczyna się wydawać, że powstrzymanie się od spożywania alkoholu staje się przyczyną nie tracenia, lecz zyskiwania przez niego mocy. Wzrasta samoocena, alkoholik nabiera przekonania, że jest w stanie sam poradzić sobie z różnego rodzaju problemami. W uzależnionym zaczyna rodzić się strach, że wraz z powrotem do alkoholu dojdzie do utraty jego wewnętrznej siły, jego moc osłabnie. Źródłem mocy staje się uświadomienie sobie, że jestem w stanie przeciwstawić się nałogowi. Alkoholi potrafi nie pić, a także potrafi utrzymać się w stanie abstynenci przez dłuższy czas przy pomocy siły własnej, ale także z pomocą innych ludzi, Boga, przyrody, wyższych wartości.

Kolejny etap (etap szósty) związany jest z nową organizacją życia. Alkoholik zdaje sobie sprawę, że w czasie picia ominęło go bardzo wiele rzeczy, pragnie jak najszybciej nadrobić czas. Dochodzi do zauważenia przez osobę uzależnioną, że alkohol jest złodziejem czasu, potrafi na długi okres czasu zająć człowieka. Zerwanie z nałogiem stwarza możliwość lepszej organizacji czasu i swoich zajęć. Ważnym staje się planowanie czasu i zajęć, które pomogą w utrzymaniu abstynencji. Alkoholik przestrzega porządku dnia i ustalonych czynności.

Ostatni etap opatrzony został nazwą- zdrowie fizyczne (etap siódmy)- Alkoholik dochodzi do wniosku, że na początku uzależnienia jest wolny i oporny na ból, jednakże z czasem oporność ta zanika. Staję się jasne, że poprzez nałóg doszło do wyczerpania i wyniszczenia organizmu. Po uzmysłowieniu sobie tycz rzeczy alkoholik zaczyna się bać o swoje życie i zdrowie, jednakże towarzyszy mu również lęk związany z odczuwaniem na trzeźwo wszystkich dolegliwości bólowych. Trzeźwy alkoholik zaczyna świadomie pielęgnować swoje zdrowie, zdaje sobie sprawę ze szkodliwego działania przyjmowanej przez niego używki, dochodzi do poprawy kondycji fizycznej uzależnionego.

Należy podkreślić, że alkoholizm jest chorobą nieuleczalną, alkoholik do końca życia pozostanie trzeźwym alkoholikiem. Ważne jest by w swych działaniach osoba uzależniona była wspierana przez kogoś bliskiego. Każde sięgnięcie po alkohol po ukończeniu terapii odwykowej prowadzi do powrotu do nałogu bez względu czy nastąpi ono w kilka dni po zakończeniu terapii czy w kilka lat.

Każdy człowiek powinien zastanowić się nad skutkami alkoholizmu i dokładnie przeanalizować je zanim sięgnie po alkohol. Alkohol rujnuje zdrowie i życie osoby popadłej w ten nałóg. Należy pamiętać, że aby pić należy przeznaczać na ten cel środki finansowe, często dochodzi do zadłużenia całej rodziny.

Kierowcy prowadzący pod wpływem alkoholu są często sprawcami śmiertelnych wypadków, w których ginie bardzo wiele osób rocznie, często ofiarami takich wypadków padają dzieci wracające do domu ze szkoły.

Alkoholizm często dotyka całych rodzin, co jest patologią społeczną. Najbardziej z powodu alkoholików cierpią dzieci, gdyż rodzice przestają przejmować się ich losem. Dzieciom alkoholików towarzyszy głód, strach, często są świadkami libacji alkoholowych, sprzeczek i przemocy, a z czasem same sięgają po alkohol i rujnują swoje życie. Pamiętajmy, że bardzo łatwo jest uzależnić się od alkoholu, narkotyków, ale bardzo trudno jest wyjść z tych nałogów, trzeba dużo siły, pracy i determinacji, aby rezygnować z nałogu. Nie każda osoba poddana terapii zrywa z nałogiem niektórzy poddają się kilkakrotnemu leczeniu i nadal nie potrafią żyć w trzeźwości.

Uzależnienie to odczuwalny przez jednostkę nacisk zażywania określonych środków (naturalnych bądź sztucznych), które mogą wywoływać skutki niebezpiecznie dla zdrowia lub życia.

Rodzaje uzależnień:

* psychiczne - jednostka ma wewnętrzne przekonanie o tym, że nie jest w stanie funkcjonować bez określonego środka

* fizyczne - środek odurzający staje się stałym elementem metabolizmu organizmu sprawiając, że organizm nie jest w stanie bez niego funkcjonować; efektem odstawienia środka odurzającego jest abstynencja

* społeczne - na jednostkę działa presja wywoływana przez społeczeństwo, np. przez grupę rówieśniczą, modę, więź z inną osobą; uzależnienie społeczne jest obecne głównie wśród młodzieży i może wiązać się np. ze wspólnym zażywaniem narkotyków

Teorie dotyczące rozwoju uzależnień:

* medyczne - z punktu widzenia medycyny uzależnienie jest chorobą (w rozumieniu medycznym), a jego źródeł należy upatrywać we właściwościach organizmu uzależnionej jednostki oraz we właściwościach danego środka odurzającego; teorie medyczne biorą pod uwagę farmakologiczne skutki oddziaływania środków odurzających na organizm (wywoływanie stanów euforii oraz nieprzyjemne dolegliwości po ich odstawieniu), czynniki genetyczne oraz fizjologiczne

* psychologiczne - według teorii psychologicznych uzależnienie jest objawem różnorodnych zaburzeń jednostki; w takim przypadku zażywanie środków odurzających stanowi przejaw mechanizmów obronnych jednostki

* pedagogiczne - z punktu widzenia koncepcji pedagogicznych wszelkie uzależnienia mogą być skutkiem źle przeprowadzonego procesu socjalizacji jednostki; przyczyną wadliwej socjalizacji może być źle funkcjonujące środowisko rodzinne, wadliwy system szkolny oraz bliskie kontakty z jednostkami już uzależnionymi

* socjologiczne - w teoriach socjologicznych przyczyny uzależnień upatruje się w przemianach, jakie zachodzą we współczesnym świecie, czego konsekwencją są pewne zmiany cywilizacyjne; na stan uzależnienie maja wpływ zarówno czynniki mikrospołeczne, jak i makrospołeczne

Skutki uzależnień:

* fizyczne - niekorzystny wpływ na zdrowie; może być to wpływ bezpośredni (np. nieprawidłowe funkcjonowanie układu krążenia, pokarmowego, oddechowego, nerwowego) lub pośredni (uzależnienia mogą powodować złą dietę, zaprzestanie dbania o siebie, czego konsekwencja może być stan chorobowy)

* psychologiczne - nałóg staje się najważniejszym elementem życia, w wyniku czego na dalszy plan schodzą codzienne czynności oraz cele życiowe; uzależnienie może powodować niską samoocenę, obniżenie samokontroli oraz brak zaufania do samego siebie

* pedagogiczne - można wyróżnić tu skutki rodzinne (zakłócenie prawidłowego funkcjonowania rodziny, zaburzenia w obszarze ról i funkcji pełnionych w rodzinie, przemoc w rodzinie), kryminologiczne (uzależnienia mogą być źródłem przestępczości); występuje tu czynnik wiktymizacji - jednostki uzależnione są w większym stopniu narażone na działania przestępcze skierowane przeciwko nim

* społeczne - konsekwencją uzależnień może być utrata pracy i dochodów, stracenie oszczędności, wydatki na leczenie odwykowe, zniszczenie związków międzyludzkich i więzi interpersonalnych, związanie się z grupami przestępczymi, agresja i przemoc

Etapy uzależnienia:

* zapoznawanie się ze stanem odurzenia - podstawową rolę pełnią tu kontakty ze środowiskiem osób uzależnionych, w początkowej fazie rolę dominującą pełnią motywy psychologiczne i społeczne, środek odurzający nie jest jeszcze tak bardzo pożądany, gdyż jego początkowe zażywanie może wiązać się z nieprzyjemnymi odczuciami i bolesnymi reakcjami organizmu

* czerpanie przyjemności ze stanu odurzenia - jednostka zaczyna odczuwać przyjemność związaną z zażywaniem środka odurzającego, następuje zwiększona tolerancja organizmu na działanie środków odurzających, a tym samym uzależnienie jednostki jest coraz większe, co staje się przyczyną kolejnych eksperymentów i poszukiwania środków o mocniejszym działaniu; kontakty jednostki ze środowiskiem osób uzależnionych dają dla niej możliwość zaspokojenia pewnych potrzeb

* stan odurzenia staje się celem podstawowym - jest to już uzależnienie zaawansowane, które charakteryzuje się tym, że wszelkie działania jednostki są podporządkowane zażywaniu środków odurzających; wszelkie kontakty i więzi społeczne, w których jednostka przebywała, zostają zerwane, a jej jedynym otoczeniem stają się osoby uzależnione

* stan odurzenia stanowi normę - najsilniejszy stopień uzależnienia, w którym zażywanie środka odurzającego staje się niezbędnym warunkiem funkcjonowania; na tym etapie uzależnienia środki odurzające coraz rzadziej wywołują stan euforyczny, a ich doświadczanie jest uzależnione od przyjmowania coraz większych dawek, często niebezpiecznych dla życia; w organizmie jednostki zachodzą niekorzystne zmiany, które mogą prowadzić nawet do śmierci

Przyczyny uzależnień:

* biopsychiczne - zaburzenia emocjonalne i związana z nimi podatność na uzależnienia, zaburzony rozwój osobowości, nadpobudliwość psychiczna, brak odporności na stres, choroby somatyczne i psychiczne, nerwice, uszkodzenia mózgu, podatność na uzależnienia, zaburzenia w funkcjonowaniu układu nerwowego

* psychospołeczne - zaburzone oddziaływanie środowiska rodzinnego i szkolno - wychowawczego, czego przyczyną jest brak lub niedostateczne zaspokojenie określonych potrzeb jednostki, różnorodne niepowodzenia w życiu (w sferze zawodowej lub osobistej), co może być przyczyną wycofania się jednostki w świat iluzji - w ten sposób jednostka chce uciec przed sytuacją życiową, która jest dla niej stresująca, bolesna i której nie akceptuje

* kulturowe - określona moda, potrzeba odniesienia sukcesu, zbyt mała ilość rozrywek, brak atrakcyjnych zajęć, ogólna dostępność środków odurzających, sprzeciw wobec obowiązującym i społecznie akceptowanym systemom norm i wartości, chęć zaspokojenia określonych potrzeb, brak celów i perspektyw

Alkoholizm

Typy alkoholizmu (według Elvina Mortona Jellinka):

* alfa - uzależnienie od alkoholu ma wymiar psychiczny

* beta - spożywania alkoholu wywołuje pewne konsekwencje fizyczne

* gamma - organizm wykazuje coraz większą tolerancję na alkohol, czego konsekwencją jest coraz większa ilość spożywanego alkoholu

* delta - jednostka ma trudności z utrzymaniem abstynencji przez dłuższy okres czasu, następuje stały wzrost poziomu alkoholu w organizmie

* epsilon - jednostka raz na jakiś czas spożywa duże ilości alkoholu

Style picia (według Antoniego Kępińskiego):

* neurasteniczny - jednostka spożywa niezbyt duże ilości alkoholu, a częsta przyczyną picia jest zmęczenie, zły humor, zdenerwowanie

* kontaktywny - jednostka spożywa alkohol w towarzystwie, aby umocnić lub polepszyć relacje interpersonalne z innymi ludźmi

* dionizyjski - jednostka spożywa duże ilości alkoholu, chce zapomnieć o rzeczywistości, uzyskać stan zamroczenia, przeżyć coś niecodziennego

* heroiczny - jednostka spożywa duże ilości alkoholu i w ten sposób ma poczucie uzyskanej mocy, taki styl picia często prowadzi do agresji i wybryków chuligańskich

* samobójczy - jednostka pije po to, aby zapomnieć o tym, co ją boli i co jest dla niej nieprzyjemne

Etapy rozwoju alkoholizmu (według Elvina Mortona Jellinka):

* faza wstępna - jednostka poprzez alkohol stara się odreagować stres i inne nieprzyjemne stany emocjonalne, alkohol przynosi ulgę na krótką chwilę, etap ten może trwać od kilku miesięcy do kilku lat

* faza ostrzegawcza (zwiastunów) - spożywanie alkoholu staje się warunkiem normalnego funkcjonowania, w tej fazie mogą pojawić się luki pamięciowe, jednak reakcja jednostki na alkohol jest uzależniona od indywidualnych właściwości organizmu, wieku i osobowości, faza ta może trwać od kilku miesięcy do pięciu lat

* faza krytyczna (pełne uzależnienie) - jednostka traci kontrolę nad ilością spożywanego alkoholu, nie potrafi zapanować nad nałogiem, w tej fazie często pojawia się depresja, poczucie winy, agresja, złość, często występuje picie w samotności, faza ta może trwać nawet dziesięć lat

* faza przewlekła - okresy spożywania alkoholu są bardzo długie, a przerwanie picia powoduje nieprzyjemne objawy abstynencyjne, często występuje degradacja społeczna, w tej fazie jednostka może mieć zaburzenia osobowości, silne paranoje, jednym z przykładów może być zespół Otella charakteryzujący się tym, że uzależnienie alkoholowe powoduje u jednostki patologiczną zazdrość (np. o współmałżonka), co może prowadzić nawet do uszkodzenia ciała lub zabójstwa

Przyczyny alkoholizmu:

* czynniki indywidualne - indywidualna skłonności do popadania w nałogi, stres, kryzysy w życiu, drażliwość

* czynniki demograficzne - płeć, wiek

* czynniki społeczno - kulturowe - miejsce zamieszkania, wykształcenie, pozycja społeczna

Sytuacja dzieci alkoholików:

* bohater rodziny - jest to najczęściej najstarsze dziecko, przybiera rolę "rodzica własnych rodziców", musi funkcjonować jako dorosły, często opiekuje się rodzicami i rodzeństwem

* wyrzutek - dziecko, które buntuje się przeciwko otaczającej go rzeczywistości, często bywa narażone na agresję wynikającą z alkoholizmu

* maskotka - dziecko, które za wszelką cenę próbuje być urocze i przypodobać się rodzicom

* dziecko zagubione - jest to najczęściej dziecko najmłodsze, które wycofuje się do nierealnego świata - świata marzeń, iluzji, bajek, próbuje się odizolować od życia rodzinnego

* ułatwiacz - dziecko czuje się odpowiedzialne za alkoholizm rodziców, obarcza siebie winą za to, że rodzice nie potrafią wyjść z nałogu

Teorie wyjaśniające alkoholizm:

* teoria patologii społecznej - patologia oznacza zachowanie i postępowanie niezgodne ze społecznie akceptowanymi normami, koncepcja ta upatruje przyczyn patologii w jednostce, która nie potrafi lub nie może zaaprobować wartości dominujących w danym społeczeństwie, teoria patologii społecznej zakłada, że problemy związane z uzależnieniem alkoholowym są problemami jednostki, a nie społeczeństwa, według tej koncepcji społeczeństwo nie ponosi winy za powstawanie i rozwój problemów alkoholowych poszczególnych jednostek

* teoria dezorganizacji społecznej i dewiacji - koncepcja ta zakłada, że wszelkie przyczyny problemów społecznych nie tkwią w człowieku, ale w wadliwym funkcjonowaniu systemu społecznego

* teoria naznaczenia - koncepcja ta zakłada, że przyczyną dewiacji są określone reakcje społeczeństwa, patologiczne przejawy życia społecznego są wynikiem ich definiowania

Narkomania

Narkomania to zażywanie środków chemicznych w celu osiagnięcia stanu odurzenia, charakteryzujące się wewnętrznym przymusem. Narkomania może mieć charakter medyczny lub społeczno - kulturowy. W ustawie dotyczącej zapobiegania narkomanii możemy przeczytać, że narkomania to okresowe lub ciągłe zażywanie środków odurzających, psychotropowych lub zastępczych, które może prowadzić do trwałego uzależnienia się od tych środków. Środki odurzające (lub psychotropowe) to wszelkie specyfiki naturalne lub sztuczne, które w określony sposób działają na układ nerwowy, a ich lista jest ustalana przez Ministerstwo Zdrowia. Natomiast środki zastępcze to wszelkie substancje zażywane w zastępstwie środków odurzających.

Przyczyny narkomanii:

* ciekawość

* chęć zbadania wpływu narkotyków na organizm

* wpływ grupy rówieśniczej

* sytuacje stresujące i mała odporność na stres

* duża dostępność środków odurzających

* sytuacja kulturowa i społeczno - polityczna

Etapy rozwoju narkomanii:

* faza eksperymentalna - jednostka zaczyna zażywać środki odurzające z powody ciekawości lub pod wpływem środowiska, w którym przebywa (np. grupy rówieśniczej)

* faza rekreacyjna - zażywanie zróżnicowanych środków odurzających od czasu do czasu, często dla przyjemności, ten etap jeszcze nie pociąga za sobą bardzo niekorzystnych skutków dla organizmu

* faza nadużywania - jednostka, która do tej pory zażywała narkotyki okazjonalnie, może przejść do etapu nadużywania, faza ta charakteryzuje się tym, że jednostka odczuwa przymus zażywania środków odurzających, co najczęściej kończy się kłopotami ze zdrowiem oraz zaburzeniami życia ekonomicznego i społecznego, jednostka wchodzi w tą fazę na skutek niepowodzeń, problemów i niekorzystnych sytuacji

Sylwetki narkomanów (według Tadeusza Hanauseka):

* narkoman klasyczny - motywy zażywania środków odurzających przez narkomana klasycznego mogą być chorobowe (jednostka podczas choroby zażywa środki przeciwbólowe i później nie potrafi ich odstawić), zawodowe (wśród pewnych zawodów jest większa dostępność do narkotyków, przyczyną zażywania narkotyków może być także stresujący tryb życia i stresująca praca) oraz artystyczne (jednostka poszukuje inspiracji do aktywności twórczej)

* narkoman lekowy - jednostka przez dłuższy okres czasu zażywa leki psychotropowe i po jakimś czasie już nie potrafi bez nich funkcjonować

* narkoman młodzieżowy - przyczyną uzależnienia takiego typu narkomana mogą być następujące motywy:

1. moda, zainteresowanie nowymi wrażeniami i poszukiwanie coraz silniejszych wrażeń, próba pokazania, że jest się niezależnym od środowiska dorosłych, nacisk grupy rówieśniczej

2. zachwianie wartości i norm, które dotychczas były uważane za ważne, odizolowanie od świata zewnętrznego, ucieczka w samotność, obawa przed wyzwaniami, które stawia życie

3. uzależnienie fizyczne lub psychiczne, chęć zapomnienia o rzeczywistości, chęć i potrzeba przeżywania coraz silniejszych wrażeń

* lekoman - motywacja lekomana do zażywania środków odurzających jest zbliżona do motywacji narkomana lekowego, różnica polega na tym, że lekoman zażywa środki odurzające w celu podniesienia komfortu psychicznego

---