Literatura:
„Podstawy marketingu” Białoń , Kotler , Brzostek
MARKETING to nie tylko sprzedawanie . Jest całym procesem , na którego końcu jest sprzedawanie.
Orientacja produkcyjna występowała do lat 30-tych XX w. - rynek był nienasycony , chłonność ze strony konsumenta była bardzo duża. Wychodzono z założenia , że nabywca kupi wszystko co będzie (za niską cenę) . Produkowano więc dużo za niską cenę .
Orientacja dystrybucyjna występowała od lat 30-tych do ok.1945 roku (tj. końca II wojny światowej) . Wiodącym krajem były Stany Zjednoczone Ameryki. Polegała na rozwijaniu potencjału sprzedaży. Usprawniano rozsyłanie towarów, pojawiła się reklama i promocje. Ekonomicznie okres ten charakteryzował się równowagą rynku. Uatrakcyjniano produkty , reklamowano - aby tylko sprzedać .
Orientacja marketingowa była przełomem , pojawiła się po 1950 roku . Chodziło o zaspokajanie potrzeb . Nastąpił rozkwit badań marketingowych . Wyprzedzanie potrzeb konsumentów i kreowanie ich tzn. przekonywanie konsumentów , że ten produkt jest im bardzo potrzebny.
Wg Kotlera
MARKETING jest to społeczny i zarządczy proces , dzięki któremu konkretne osoby i grupy otrzymują to , czego potrzebują i pragną osiągnąć , poprzez tworzenie , oferowanie i wymianą posiadających wartość produktów i usług.
Marketing uprawiany jest na wszystkich rynkach , na rynku produktów i rynku usług np.: Rynek pracy
Rynek papierów wartościowych
Rynek kapitałowy
Rynek ziemi
Marketing pozarynkowy (non profit) - nie przynoszący zysków
Urzędy ( np.promocja gminy)
Instytucje pozarządowe (zajmują się kulturą ,sztuką, opieką społeczną)
Służą one ludziom - działają na płaszczyźnie dotacyjnej , zabiegają o fundusze na działalność.
W Polsce działa ponad 30.000 instytucji pozarządowych , zatrudniają ok.200.000 ludzi , działa w nich mnóstwo wolontariuszy.
Działaniem marketingowym jest np. promocja 1% podatku .
Marketing jako nauka o zachowaniach konsumenta jest dziedziną interdyscyplinarną. Łączy się z dziedzinami takimi jak: statystyka
Ekonomia
Zarządzanie
Socjologia
Psychologia
Problematyka badawcza marketingowa
- rozpoznanie potrzeb nabywców oraz znalezienie odpowiednich sposobów ich zaspokajania
- identyfikacja potrzeb potencjalnych nabywców
- segmentacja rynku , wyłonienie rynku docelowego
- wyjaśnienie wpływu zachowań marketingowych na uczestników rynku
- określenie pozycji rynkowej danego produktu
- badanie rynku marketingowego
- budowa strategii i planów marketingowych
- badanie i szacowanie kosztów marketingowych
Trzy wymiary marketingu :
koncepcyjny - badanie rynku
decyzyjny - dla koncepcji marketingowej , którą możemy stworzyć , powinna być stworzona odpowiednia struktura do jej realizacji
narzędziowy - na bazie koncepcji marketingowej powstają narzędzia do jej realizacji
- produkt /
- cena / tzw. 4P
- promocja /
- dystrybucja /
- obsługa
- proces świadczenia usług
Narzędzia ze strony konsumenta :
- wartość
- koszt
- dogodność nabycia
- komunikacja
PRODUKT - dobra materialne , usługi , człowiek , idea, organizacja
Cechy produktu:
- rdzeń produktu - są to korzyści jakie przynosi jego użytkowanie (np.:kupujemy samochód - rdzeniem produktu będzie możliwość przemieszczania )
- korzyści wtórne - rozwiązania techniczne - poszerzone produkty
(np.: samochód szybki)
- produkt potencjalny - produkt razem z korzyściami jakie można jeszcze do niego dodać (np.: samochód z radiem)
Zróżnicowanie produktów poprzez :
- Ceny (produkt tani , drogi)
- Jakość (jakość subiektywna)
- Promocję
Klasyfikacja produktu :
- materialność i sposób konsumpcji - dobra trwałe i dobra nietrwałe - produkty szybkozbywalne (spożywcze , kosmetyki)
- zachowania klientów w procesie zakupu
- dobra wybieralne np. dobry alkohol na prezent
- produkty specjalne - związane z zainteresowaniami klienta
- produkty zaopatrzeniowe
- surowce , z których wytwarza się następne produkty
Cykle życia produktu :
I faza - wprowadzenie na rynek
II faza - wzrostu
III faza - wycofanie z rynku
Asortyment produktu :
- znak towarowy - wizualne uwidocznienie marki (producenta , handlowe)
- polityka asortymentowa (czy sklep będzie specjalistyczny , czy uniwersalny)
- opakowanie - ma funkcję informacyjną i dystrybucyjną
- nowy produkt „NOWOŚĆ” - nie zawsze zmiana produktu jest dobra
* Generowanie pomysłu na nowy produkt
* Wprowadzanie produktu na rynek
CENA - jest miarą wartości produktów i usług.
Zmiany poziomu cen odzwierciedlają relacje popytu i sprzedaży . Cena jest najważniejszym sygnałem zachowania się produktu na rynku.
Funkcje ceny :
informacyjna - kto i w jakich ilościach może kupić produkt
motywacyjna - motywuje producentów do obniżania kosztów
dochodowa
psychologiczna - ceny odpowiadają na cechy i gusty klientów
DECYDENT -
strategia ceny penetracji
strategia ceny prestiżowej
strategia popytowa
decyduje o rabacie , sezonowej obniżce
w zależności od rdzenia produktu decyduje o cenie w przypadku rozszerzenia tego produktu
PROMOCJA - narzędzie komunikacji marketingowej
Promotion mix :
- reklama
- sprzedaż osobista
- promocja sprzedaży
- public relation
Przy reklamie ważny jest środek przekazu , jego skuteczność i zasięg działania.
Elementy procesu komunikacji:
- nadawca
- odbiorca
- przekaz
- kanał dystrybucyjny
- kodowanie
- dekodowanie
- sprzężenie zwrotne
Funkcje promocji :
informowanie - budowanie świadomości marki , cech produktu , korzyści, nowych zastosowań, redukowania obaw, budowanie pozytywnego wizerunku firmy.
przypominanie - utrzymywanie świadomości istnienia produktu, reklama
nakłanianie - zachęcanie odbiorcy do zakupu , podkreślanie wyjątkowych cech produktu
Cele promocji to informowanie o istnieniu produktu i jego niezwykłych cechach.
Plan promocji:
zorganizować rynek , określić rynek docelowy
określić cele promocyjne , zwiększenie świadomości istnienia marki
określić budżet promocyjny - wybranie środka przekazu
wybór zestawu produktów promocyjnych
strategia tłoczenia - zbliżenie do konsumenta (np.kubek do kawy)
strategia ssania - reklama - zbliżenie konsumenta do produktu
DYSTRYBUCJA jest elementem marketingu mix obejmującym wszystkie decyzje i czynności związane z dostarczaniem produktów do odbiorców i zapewnienie im dogodnych warunków zakupu.
Kanały marketingowe - dystrybucyjne - mogą składać się z indywidualnych osób lub firm , które są pośrednikami w przekazywaniu dóbr od producenta do finalnego odbiorcy.
Funkcje kanału marketingowego:
koordynacyjna - gromadzenie i przekazywanie informacji
uzgadnianie wielkości asortymentu , promowanie produktów
organizacyjna - magazynowanie i transport
Typy kanałów marketingowych :
przekazujący sobie prawo własności (detalista - konsument , hurtownik - detalista, dystrybutor-pośrednik sprzedający nabywcom instytucjonalnym, agent produktów)
nie przejmuje praw własności (agent usług np. agent ubezpieczeniowy , broker)
instytucje wspomagające (ubezpieczenia , banki , agencje reklamowe , badania rynkowe)
Długość kanału dystrybucyjnego:
Producent - konsument
Producent - detalista - konsument
Producent - hurtownik - detalista - konsument
Producent - agent - hurtownik - detalista - konsument
Uwarunkowania wyboru kanału dystrybucyjnego (czynniki wpływu):
rynek - preferencje , charakter konsumentów, wielkość rynku, konkurencja, lokalizacja producenta w stosunku do klienta finalnego
produkt - cykl życia produktu , wielkość produktu
rodzaj firmy - cele organizacyjne , dostępne środki finansowe, rodzaj i szerokość asortymentu
PR - PUBLIC RELATION - zarządzanie informacją , stworzone do kształtowania wizerunku firmy. Sam produkt ma świadczyć o firmie.
Wizerunkiem dodatkowym może być np. wspomaganie charytatywnych organizacji, sponsorowanie imprez, zaznaczanie różnic produktów o d innych firm , logo firmy.
PR to wytworzenie przekonania o wysokiej jakości produktu w społeczeństwie , uświadomienie klientowi , że ta firma traktuje swoich klientów z szacunkiem i pracowników też.
SEGMENTACJA RYNKU
Podział ogółu nabywców
Podział rynku wg
Podmiot - uczestnicy transakcji
Oferujący towary - sklepy, sprzedawcy
Kupujący - konsument
Podział konsumentów:
- charakteryzujące cechy
Czynniki behawioralne - zachowanie klienta wobec firmy
Czynniki demograficzne - wiek , płeć
Czynniki społ.-ekonom. - zawód, dochody, grupa , do której się należy
np.studenci, bezrobotni
Czynniki geograficzne - klient zagraniczny
Elementy przedmiotowe :
- konkretne dobra
Różnorodność typologiczna (np. segment samochodów
segment herbaty)
Pozycjonowanie produktu:
- wskazanie szczególnych cech produktu
- wyróżnienie naszego produktu spośród innych na rynku , jakie korzyści daje on klientowi , w określeniu do wybranego segmentu
Wybór segmentu docelowego:
- czy segment ma tendencję wzrostową
- segment musi być dostępny (aby koszt dostępu nie przekroczył
możliwości firmy)
- musi być zgodny z ofertą firmy
Podstawy marketingu
6