Plan Wernera- w latach 60 system z Bretton Woods utracił swą dotychczasową stabilność, zrodziła się potrzeba stworzenia w Europie własnego trwałego porządku walutowego. W 1970r na podstawie mandatu Rady Ministrów EWG, luksemburski premier i minister finansów P. Werner przygotował wraz z zespołem ekspertów projekt stopniowego dochodzenia do unii gospodarczej i walutowej. Projekt ten nazwany planem Wernera- przewidywał koordynację polityki budżetowej, liberalizację przepływów kapitałowych między krajami EWG, także stworzenie alternatywnego wobec Bretton Woods systemu walutowego w państwach EWG, który z czasem(do 1980r)miałby zostać zastąpiony wspólną walutą. Z powodu wydarzeń zewnętrznych(ostateczny upadek z Bretton Woods, kryzys naftowy) realizacja planu Wernera zakończyła na pierwszym jego etapie , czyli utworzeniu od 1 kwietnia 1972r systemu tzw. węża walutowego . Polegał on na ograniczeniu dopuszczalnego pasma wzajemnych wahań walut krajów członkowskich EWG do +/- 1,125%. Ustalone zostało też szersze pasmo wahań wobec walut krajów trzecich( w tym wobec dolara amerykańskiego ) wynoszące +/- 2,25%. System ten nazwano wężem tunelu , gdyż węższe pasmo dopuszczalnych wahań kursów walut krajów EWG(wąż) poruszało się w ramach szerszego pasma wahań ich kursów wobec dolara(tunelu) . Założenia planu Wernera okazały się zbyt optymistyczne, a do tego nie zostały wzmocnione zapisami traktatowymi i nie miały odpowiednio mocnej podstawy teoretycznej. Dlatego nie sprostały zawirowaniom w gospodarce światowej początku lat siedemdziesiątych. Plan Wernera był jednak pierwszym wyraźnym wyrazem woli państw członkowskich EWG dojścia z czasem do wspólnej waluty.
Plan Delorsa- w czerwcu w 1988r Rada Europejska powołała tzw Komitet Delorsa, który miał za zadanie wypracowanie koncepcji nowego planu dochodzenia do Unii Gospodarczej i Walutowej. Komitet- kierowany przez ówczesnego przewodniczącego Komisji Europejskiej J. Delorsa -zaprezentował w kwietniu 1989r raport(plan Delorsa) w którym zaproponowano trzy etapy utworzenia UGiW:
Etap I- rozpoczęty 1stycznia 1990r, powiązany był z tworzeniem Wspólnego Rynku i zakładał : zlikwidowanie barier przepływu kapitału, uzyskanie pełnej wymienialności walut, osiągnięcie wysokiego stopnia konwergencji ekonomicznej wewnątrz Wspólnoty, stworzenie mechanizmów koordynacji polityki gospodarczej oraz sformowanie podstaw traktatowych planu Delorsa;
Etap II- miał się rozpocząć po wejściu w Zycie traktatu regulującego tworzenie UGiW czyli Traktatu z Maastricht- obejmował dalsze zbliżenie i koordynację polityki gospodarczej państw członkowskich , zmniejszenie pasma wahań w ramach ERM +/- 1% oraz utworzenie Europejskiego Banku Centralnego i Europejskiego Systemu Banków Centralnych;
Etap III- o nie ustalonej w planie Delorsa dacie rozpoczęcia- przewidywał nieodwołalne usztywnienie walut państw członkowskich względem wspólnej waluty oraz przekazanie rezerw walutowych, uprawnień do emisji pieniądza i do prowadzenia polityki pieniężnej Europejskiemu Bankowi Centralnemu. Data rozpoczęcia trzeciego etapu określona została w Traktacie o Unii Europejskiej. Ustalono, że ma się on rozpocząć najpóźniej 1 stycznia 1999r.Sformuowano w nim również warunki przystąpienia do UGiW- tzw. Kryteria konwergencji.
ECU
(ang. European Currency Unit) - jednostka rozliczeniowa w Europejskim Systemie Monetarnym używana w latach 1979-1998; pełniła ponadto funkcję składnika rezerw walutowych w krajach Unii Europejskiej. Symbol waluty wg normy ISO 4217 brzmiał: XEU. Określenie ECU było nie tylko skrótem od angielskiego European Currency Unit, ale też nawiązywało do wyrazu écu, oznaczającego starą francuską monetę. Symbol waluty ₠ (wg standardu Unicode: U+20A0 EURO-CURRENCY SIGN) to stylizowane C oraz E, które są pierwszymi literami nazwy European Community (pol. Wspólnota Europejska). W 1981 roku zastąpiła Europejską Jednostkę Rozrachunkową (EUA). 1 stycznia 1999 zastąpiona przez euro w relacji 1 ECU = 1 EUR. Nigdy nie była pieniądzem i nie przyjmowała postaci materialnej. Była konstrukcją prawno-finansową, umożliwiającą rozliczanie się w handlu międzynarodowym.
ECU miała służyć jako:
podstawa funkcjonowania symetrycznego mechanizmu wahań,
instrument spłaty pożyczek między bankami centralnymi w ramach Europejskiego Systemu Walutowego,
środek obrachunkowy i płatniczy w operacjach międzynarodowych,
waluta rezerwowa.
Waluty krajów, które przystąpiły do Unii Europejskiej w 1995 roku - Austria, Finlandia, Szwecja - nie znalazły się w koszu walutowym. Różnica między wartością ECU, wyliczoną zgodnie z kursami centralnymi, a wartością wyliczoną zgodnie z kursami rynkowymi jest wskaźnikiem dywergencji wartości tych walut, w stosunku do kursu centralnego. Ecu uwzględnia różnice w kursach rynkowych i kursach centralnych wszystkich walut, dlatego jest uznawany za lepszy wskaźnik dywergencji, niż różnice między kursami bilateralnymi.