UKSZTAŁTOWANIE TERENU Województwo mazowieckie jest prawie w całości położone na obszarze Nizin Środkowopolskich. W krajobrazie przeważają płaskie lub lekko faliste równiny ukształtowane w okresie zlodowacenia środkowopolskiego. Krajobraz jest urozmaicony niewielkimi wzgórzami morenowymi, dolinami rzecznymi i piaszczystymi wydmami w dolinie Wisły, dolinie Bugu oraz na sandrowej Równinie Kurpiowskiej. Wzdłuż rzek utworzyły się wysokie skarpy, na których w średniowieczu zakładano mazowieckie grody i miasta (Warszawa, Czersk, Płock, Wyszogród, Zakroczym). Wąski pas ziemi na południu to już strefa wyżynna. Zaczyna się tam Przedgórze Iłżeckie stanowiące część Wyżyny Kieleckiej należącej do województwa świętokrzyskiego. Niewielkie tereny na zachód od Płocka wchodzą w skład Pojezierzy Południowobałtyckich. RZEKI I JEZIORA Województwo leży w dorzeczu Wisły. Główne rzeki to: Wisła, Bug, Narew, Pilica, Wkra, Radomka. Naturalne jeziora polodowcowe występują jedynie na zachodzie. Rozciąga się tam Pojezierze Gostynińskie. Największą powierzchnię zajmuje Jezioro Zdworskie (3,5 km²) i Jezioro Lubieńskie (2 km²). W związku z wybudowaniem zapory w Dębnem na Narwi, powstał zalew będący największym zbiornikiem wodnym województwa – Jezioro Zegrzyńskie. Do województwa mazowieckiego należy także część Jeziora Włocławskiego utworzonego na Wiśle (70 km²) LASY Województwo mazowieckie jest słabo zalesione. Obszary zielone stanowią 22% ogólnej powierzchni (średnia krajowa 28,4%). Najsilniej zalesiony jest powiat wyszkowski (32,8%), szydłowiecki (32,7%) i ostrołęcki (30,7%). Najmniej zalesiony jest powiat pruszkowski (11,3%). Największe kompleksy leśne to Puszcza Kampinoska, Puszcza Kurpiowska, Puszcza Biała i Puszcza Kozienicka. Wzdłuż prawego brzegu Wisły, od Maciejowic do Jeziora Zegrzyńskiego również ciągną się duże lasy. Dominuje drzewostan iglasty, prawie wyłącznie sosnowy. TURYSTYKA Walory przyrodnicze województwa mają znaczenie raczej regionalne. Jednym z głównych ośrodków turystyczno-wypoczynkowych jest Jezioro Zegrzyńskie. Znajdują się tam popularne kąpieliska, miedzy innymi Nieporęt, Rynia, Zegrze, Serock. Nad Zalewem można uprawiać sporty wodne. Dużym minusem jest znaczne zanieczyszczenie wody. Osoby lubiące wypoczywać nad jeziorami, chętnie udają się na Pojezierze Gostynińskie, które jest dość atrakcyjne, jeśli chodzi o ukształtowanie powierzchni. Popularne jest jezioro Łąckie z kąpieliskiem Łąck oraz Jezioro Zdworskie z kąpieliskami Koszelówka i Zdwórz. Dla ludzi z rejonu Płocka funkcje rekreacyjną pełni Jezioro Włocławskie. Dużą popularnością wśród turystów z Mazowsza cieszą się doliny rzek Świder, Wkra, Liwiec i Pilica. Na osoby pragnące spokoju czekają tu wśród sosnowych lasów miejscowości takie jak Pomiechówek, Szczypiorno, Gosławice, Świder. Mieszkańcy Warszawy chętnie wyruszają na jednodniowe lub dłuższe wycieczki do Puszczy Kampinoskiej, gdzie oprócz wspaniałej przyrody i Parku Narodowego czekają inne atrakcje. W Palmirach na przykład można odwiedzić cmentarz, gdzie pochowano 2 tys. Polaków rozstrzelanych podczas okupacji. Narew i jej dopływy oferują miłośnikom przyrody malownicze szlaki wodne. Popularnym miejscem wycieczek jest Żelazowa Wola, gdzie znajduje się dworek, w którym urodził się Fryderyk Chopin. Pielgrzymki odwiedzają Niepokalanów i sanktuarium maryjne założone przez św. Maksymiliana Kolbe. Z ciekawostek – w województwie mazowieckim znajduje się najdłuższy w Polsce drewniany most. Szczyci się nim Wyszogród. TRADYCYJNA KULTURA LUDOWA Tradycyjną kulturę ludową można spotkać na Kurpiach, między innymi w miejscowościach Myszyniec i Kadzidło. Z kolei w Sierpcu możemy obejrzeć Muzeum Wsi Mazowieckiej. UZDORWISKA Województwo posiada jedno uzdrowisko. Miejscowość Konstancin-Jeziorna zaprasza osoby zainteresowane leczeniem schorzeń reumatycznych. Można tu odbyć rehabilitację, lub milo spędzić czas w tężni. ZABYTKI I MUZEA Największym skupiskiem obiektów zabytkowych jest Warszawa. Najcenniejsze jest jej historyczne centrum, które zostało wpisane na listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO. Cenne są także zespoły parkowo-pałacowe w Wilanowie i Łazienkach. Oraz cały Trakt Królewski z licznymi pałacami i barokowymi kościołami. Poza Warszawą także Płock zajmuje ważną pozycję jeśli chodzi o liczbę zabytków. Można tu podziwiać zespół budowli Wzgórza Tumskiego z fragmentem zamku i renesansową katedrą. Z kolei Pułtusk szczyci się najdłuższym w Polsce rynkiem.

Położenie: Leży w środkowo-wschodniej części Polski. Graniczy z województwami: warmińsko-mazurskim, podlaskim, lubelskim, świętokrzyskim, łódzkim i kujawsko-pomorskim. Ośrodek administracyjny: Warszawa Powierzchnia: 35 597 km² (11,38% powierzchni Polski); jest to największe województwo w Polsce Liczba mieszkańców: 5 065 tys. (13,1% mieszkańców kraju); pod tym względem jest to również największe województwo w kraju* Gęstość zaludnienia: wysoka; 142 osoby / km² (średnia krajowa 124 osoby / km²). Zaludnienie jest bardzo nierównomierne. Najgęściej zamieszkane są powiaty centralne – w powiecie warszawskim na jeden kilometr kwadratowy przypada aż 3 287 osób. W powiecie pruszkowskim 544 osoby. Najsłabiej zaludniony jest powiat ostrołęcki (40 osób / km²) i łosicki (46 osób / km²) Urbanizacja: przeciętna; w miastach mieszka 65,2% ludności (średnia krajowa 61,9%) Podział administracyjny: 38 powiatów, 4 miasta na prawach powiatów, 325 gmin, 83 miasta. Województwo obejmuje ziemie dziewięciu dawnych województw: warszawskiego, prawie całego ostrołęckiego i radomskiego, ponad połowę płockiego, ciechanowskiego i siedleckiego, część skierniewickiego oraz po kilka gmin łomżyńskiego i bialskopodlaskiego. Główne miasta: Warszawa (największa aglomeracja miejska w Polsce), Radom, Płock, Siedlce, Ostrołęka