Psychoterapia systemowa

To grupa szkół terapeutycznych inspirowanych psychologią systemową oraz ogólną teorią systemów.

Najważniejsze szkoły terapii systemowej, to:

• Teoria Systemów Rodzinnych Murraya Bowena

• Strukturalna Terapia Rodzin S. Minuchina

• Strategiczna Terapia Rodzin (Jay Haley, Cloe Madanes)

Teoria Systemów Rodzinnych Murraya Bowena

Założenia teoretyczne

System może funkcjonować na różnych poziomach efektywności – od poziomu optymalnego po dysfunkcjonalny.

Najistotniejsze mechanizmy i pojęcia tego ujęcia to:

Poziom zróżnicowania ja każdego człowieka można opisać na kontinuum od fuzji (z systemem rodziny pochodzenia) do zróżnicowania.

Tendencje symbiotyczne można traktować jako przejaw przewlekłego zaburzenia równowagi sił w relacjach rodzinnych. Związki partnerskie są zazwyczaj zawierane z osobami o podobnych poziomach zróżnicowania ja.

System emocjonalny rodziny nuklearnej czyli taki, w którym partnerów charakteryzuje stopień zróżnicowania ja w drugim przedziale skali, podjęli wysiłek, aby funkcjonować bardziej autonomicznie od rodziców, mogli funkcjonować dostatecznie dobrze, dopóki ich relacje pozostawały powierzchowne dokonali fuzji swoich niepełnych ja – posługują się mechanizmem emocjonalnego dystansu dla utrzymywania stabilności.

Im mniejszy stopień zróżnicowania ja, tym większa tendencja, by, przy wzroście napięcia, niepokoju wciągać osobę trzecią do relacji by zneutralizować lęk - jest to tendencja tworzenia trójkątów.

Proces projekcji rodzinnej to przenoszenie na dzieci niezróżnicowanego ja; tzw. transmisja wielopokoleniowa.

Cele terapii:

• inicjowanie i obserwacja eksternalizacji,
• różnicowanie ja

Techniki terapeutyczne:

• Genogram, sięganie do poprzednich generacji.

Strukturalna Terapia Rodzin S. Minuchina

Założenia teoretyczne.

Najistotniejsze mechanizmy i pojęcia tego podejścia to:

• Rodzina jest otwartym systemem społeczno–kulturowym, do optymalnego funkcjonowania niezbędna jest równowaga między poczuciem ja a przynależnością do rodziny.

• Nacisk kładzie się na strukturę, czyli sieć wymagań funkcjonalnych (o stałych cechach), które warunkują interakcje.

• Konieczne jest utrzymanie pewnej hierarchii, zaburzenie następuje wówczas, gdy struktura rodziny jest za mało elastyczna, uniemożliwiająca jej przystosowanie się do zmian rozwojowych lub wymogów otoczenia.

• Symbol zdrowia stanowią możliwości adaptacyjne jednostki i systemu.

• Granice, koalicje, podsystemy – różnicują i rozwijają system.

Cele terapii:
Zmiana struktury rodziny (w sytuacji kryzysu), zmiana granic (zbyt płynnych lub zbyt sztywnych).

Techniki terapeutyczne:
Przewartościowanie, wprowadzenie nowych informacji (uzyskanie odmiennej perspektywy poznawczej ułatwiający rodzinie nowy sposób odnoszenia się), odtwarzanie interakcji, restrukturyzacja - zakreślenie granic – wyjaśnianie i modyfikacja interakcji.

Strategiczna Terapia Rodzin (Jay Haley, Cloe Madanes)

Założenia teoretyczne:

W ujęciu tym najistotniejsze jest odejście od tradycyjnej terminologii.

Patologia

• trudności to niepożądane stany rzeczy

• problemy powstają w wyniku niewłaściwego radzenia sobie z trudnościami

Sposoby stwarzania sobie problemów

• zaprzeczanie istnieniu trudności,

• usiłowanie rozwiązania tego, czego nie da się rozwiązać,

• fiksacja na złym rozwiązaniu

Wgląd jest zbędny do zmiany, problemy rozumiane są w kontekście, w którym występują i poprzez funkcję jaką pełnią.

Perwersyjny trójkąt (2 generacje, koalicja dwu osób z różnych generacji przeciw trzeciej, negowane istnienie koalicji)

Objawy zaburzeń psychicznych są wyrazem tendencji homeostatycznych.

Cel terapii określa się według możliwości jego osiągnięcia; powinien być konkretny, osiągalny, realny, ograniczony.

Techniki terapeutyczne:
4 kroki rozwiązywania problemu:
• zdefiniowanie problemu w konkretnych kategoriach
• zbadanie dotychczasowych rozwiązań
• zdefiniowanie celu
• zbudowanie i propozycja interwencji


Efektywne dyrektywy nie powinny być podawane w formie prostych rad, ponieważ pacjenci mają małą kontrolę racjonalną nad własnymi zachowaniami. Po to, aby zadanie dla rodziny było dobrze sformułowane, terapeuta powinien wiedzieć: co ma być zmienione i w jakim kierunku oraz jakich prób, które ostatecznie okazały się nie skuteczne dokonywała rodzina w celu rozwiązania trudności.

Psychologia systemowa

Początek ogólnej teorii systemów dał Ludwig von Bertalanffy, austriacki biolog i filozof. Teoria systemów bazuje na pojęciu system (z greckiego systema). Pojęcie to oznacza pewien złożony, stanowiący jednakże spójną całość, przedmiot. Najistotniejsze jest jednak to, iż tak rozumiany system, nie jest prostą sumą tworzących go elementów, lecz stanowi całkiem nową jakość. Ogólna Teoria Systemów jest nauką badającą ogólne prawa rządzące systemami. Pierwotnie, teoria systemów, była nauką biologiczną, następnie wykorzystana została w cybernetyce, inżynierii, naukach społecznych, a ostatnio również w kognitywistyce i informatyce. Jej podstawową zasadą, jest całościowe, czyli holistyczne ujmowanie rzeczywistości. Twórca Ogólnej Teorii Systemów, jej główne zadania widział w dążeniu do integracji prac naukowych, nauczania i wychowania, w próbie stworzenia ścisłej teorii w dziedzinach nauki, innych niż fizyka i nie na wzór fizyki, oraz w ogólnej tendencji zmierzającej w kierunku integracji nauk społecznych i przyrodniczych.

W latach sześćdziesiątych, Teoria Systemów wpłynęła na dyscypliny takie jak psychologia, zapoczątkowując nowy nurt, zwany nurtem psychologii systemowej. W psychologii systemowej, pojęcie systemu odnosi się do zbioru elementów, powiązanych ze sobą wzajemnymi relacjami i zależnościami, w taki sposób, iż stanowią one jedną całość, zdolną do funkcjonowania w myśl ściśle określonych reguł.

I tak systemem, jak mówi psychologia systemowa, mogą być na przykład członkowie jednej rodziny lub uczniowie należący do tej samej klasy. Istotne jest, by jako elementy konkretnego systemu, pozostawali oni ze sobą w pewnych interakcjach. Każdy system psychologiczny charakteryzują dwie podstawowe zasady. Pierwsza z nich, to zasada ekwifinalności. Sprowadza się ona do założenia, iż wychodząc z różnych źródeł osiągnąć można te same cele. Druga z kolei, zakłada, iż przyczyny pochodzące z jednego źródła, spowodować mogą całkiem różne rezultaty i nazywana jest zasadą ekwipotencjalności. Każdy system, w rozumieniu psychologii systemowej, określają jego granice wewnętrzne, czyli podsystemy oraz granice zewnętrzne, czyli to co odróżnia i oddziela dany system od jego otoczenia, jak również jego tendencje do zmiany i do zachowania stałości.

Współcześnie założenia psychologii systemowej wykorzystywane są najczęściej w terapii systemowej. Psychoterapia systemowa, poza inspiracjami płynącymi z psychologii systemowej, odnosi się również do Ogólnej Teorii Systemów. Najczęściej utożsamiana jest ona z terapią rodzinną. Równie dobrze można ją jednak stosować w terapii indywidualnej, w terapii par oraz w terapii grupowej. Rozwój tego nurtu psychoterapeutycznego przypadał głównie na lata czterdzieste i pięćdziesiąte i miał miejsce w USA.

Najważniejszymi założeniami, które psychoterapia czerpie z Ogólnej Teorii Systemów jest podział systemu na podsystemy, wymiana informacji, emocji, energii i materii pomiędzy tymi różnymi podsystemami, występowanie granic między systemami, tendencja do zmian, jak również do zachowania struktury oraz ujemne i dodatnie sprzężenie jako sposób regulacji systemu. Jedną z najważniejszych cech płynących z Teorii Systemów, które wykorzystuje psychoterapia, zwłaszcza psychoterapia rodziny, jest fakt, iż przyczynowość ma tu charakter cyrkularny, a nie liniowy. Oznacza to, iż każda, nawet najdrobniejsza zmiana w jednym podsystemie wpływa na pozostałe podsystemy w obrębie danego systemu, a tym samym prowadzi do zmian w systemie jako całości. Dlatego też, chcąc pomóc na przykład wspomnianej już wcześniej rodzinie, nie wystarczy udzielić pomocy jednemu lub kilku jej członkom, taką pomoc należy skierować do wszystkich, tworzących daną rodzinę, osób.

W systemowej terapii rodziny zakłada się, że rodzina jest samoregulującym się systemem, zaś każde zachowanie w rodzinie jest komunikacją. Dlatego też terapeuta koncentruje się przede wszystkim na poznaniu sposobów komunikacji charakterystycznych dla danej rodziny, a następnie na eliminacji wszelkich zaburzeń z nimi związanych. Taka terapia ma zazwyczaj charakter dyrektywny. Psycholog posługuje się nakazami, ponadto udziela rad oraz dostarcza gotowych rozwiązań istniejących problemów. Celem każdej terapii systemowej jest zmiana całego systemu, a nie konkretnej jednostki, gdyż zgodnie z przytoczonymi powyżej założeniami, problem ma cały system, a nie konkretny człowiek. Terapie systemowe są w związku z tym terapiami krótkotrwałymi i jak łatwo się domyślić, zorientowanymi na określony problem.

Wiodące polskie ośrodki badawcze, takie jak Warszawa, Kraków czy Poznań podkreślają znaczącą rolę Ogólnej Teorii Systemów w całościowym rozwoju wiedzy psychologicznej. Metody psychologii systemowej wielokrotnie sprawdziły się w pracy terapeutycznej z pacjentami. Dowodem na ich potencjał i długotrwałą żywotność, jest fakt, że wykorzystywane są obecnie przez noworozwijające się dziedziny nauki takie jak kognitywistyka, czy teoria umysłu oraz informatyka stosowana. Decydując się na psychoterapię systemową należy jednak ocenić, czy sytuacja wymaga zastosowania właśnie tej metody. Jeśli mamy do czynienia z konkretnym problemem, z którym można uporać się w stosunkowo krótkim czasie, i co więcej, problem ów dotyczy grupy ludzi, która może być potraktowana jako system, metoda ta z całą pewnością się sprawdzi.

Małgorzata Tomaszewska

Przedmiot: psychologia

Omówienie zalet podejścia systemowego w terapii rodzin

Artykuł opublikowany w specjalistycznym serwisie edukacyjnym http://awans.szkola.net/

„OMÓWIENIE ZALET PODEJŚCIA SYSTEMOWEGO

W TERAPII RODZIN”

W pracy tej będzie dokonana próba zbadania i zaakcentowania walorów terapii rodzin w oparciu o teorię systemów.

Poniżej zostanie przedstawiony krótki rys historyczny dotyczący systemowej terapii rodziny, zaś w dalszej części pracy będzie mowa o cechach charakterystycznych owej terapii, które czynią ją wyjątkową.

W zależności od tego jakie właściwości rodziny są w procesie terapii modyfikowane, w podejściu systemowym można wyodrębnić 3 szkoły psychoterapii:

• Szkoła strukturalna, której celem jest zmiana struktury systemu, a konkretnie przywrócenie rodzinie prawidłowej struktury wewnętrznej. Głównym przedstawicielem tej szkoły jest S. Minuchin

• Szkoła komunikacyjna, której celem jest udoskonalenie sposobu porozumiewania się w rodzinie.

Głównym przedstawicielami tej szkoły są Bateson, V. Satir, Haley, Watzlawick, Selvini-Palazzoli.

• Szkoła strategiczna, której celem jest wprowadzenie takich metod terapii, by przeciwstawiały się patologicznym strategiom rodziny. Szkoła ta koncentruje się na przekazach międzypokoleniowych i sekwencji zachowań w rodzinie. Głównymi przedstawicielami tej szkoły są M. Erickson, Fish.

Zagadnienia te poruszał B. De Barbaro (1994).

Wydaje się, że podejście systemowe w terapii rodziny ilustruje rodzinę najpełniej, ponieważ w kilku wymiarach: społecznym, moralnym i osobistym.

Każdemu członkowi rodziny stwarza możliwość spostrzeżenia swej rodziny w kontekście środowiskowym. Dzięki temu wskazuje role i znaczenie szkoły, przedszkola dziecka czy miejsca pracy współmałżonków dla całokształtu funkcjonowania rodziny.

Spojrzenie na rodzinę w wymiarze moralno-filozoficznym akcentuje podejście do życia jako zadania, zarówno z punktu widzenia jednostki, jak i całego systemu rodzinnego. Zadaniem jest bowiem gotowość do zmiany, do poszukiwania nowych dróg rozwiązań problemu. Wreszcie, z punktu widzenia osobistego każdy z członków rodziny w ujęciu systemowym ma możliwość doznania osobistego samorozwoju w imię osiągnięcia większej satysfakcji całej rodziny.

Podejście systemowe ujmuje problem, z którym zgłasza się rodzina, nie w kategoriach jednostki lecz w kategoriach całościowej dynamicznej struktury, którą tworzą wszyscy członkowie rodziny. Rodzinę ujmuje jako „system” , a słowo to pochodzi od greckiego „systema” i oznacza złożoną rzecz. Pisze o tym I. Namysłowska (2000). System jest całością, który bynajmniej nie jest sumą wszystkich elementów, w tym przypadku wszystkich członków rodziny. Poznanie poszczególnych członków rodziny jest niewystarczające dla poznania całego systemu rodzinnego. Dzieje się tak dlatego, ponieważ owa całość, czyli rodzina, stanowi integralną, niezależną strukturę, która posiada określone właściwości i indywidualny dynamizm. Omówił to R. Praszkier (1992).

Dzięki takiemu podejściu, systemowa terapia skupia uwagę całej rodziny i w pełni ją angażuje.

Takie ujęcie terapii rodziny wskazuje rodzinie, że jeden ruch warunkuje zmiany całej rodziny. Innymi słowy pokazuje wzajemną zależność całego systemu rodzinnego. Tymi zagadnieniami zajmowali się B.Gaś, B.Wójcik, R.Pomianowski (1986). Zmiany te dokonują się w terapii systemowej w podsystemach, a są nimi wewnątrz rodziny poszczególne osoby. One to tworzą diady, trójkąty i koalicje, w zależności od wieku, płci, zainteresowań i pełnionych ról. Podsystemy posiadają swoje granice, którymi są reguły postępowania poszczególnych osób wchodzących w skład danego podsystemu.

Podejście systemowe w terapii rodziny edukuje nas w zakresie procesów w niej zachodzących. Procesy te można sprowadzić do 3 zasad przebiegu informacji w rodzinie:

1. zasady homeostazy - rozumianej jako zdolność systemu do zachowania własnej równowagi

2. zasady sekwencji zachowań – informującej, że zachowania rodziny nie mają charakteru przypadkowego, lecz stanowią pewien cykl powtarzających się zachowań

3. zasady centralizacji objawu – podkreślającej znaczenie objawów jako mechanizmów pozwalających utrzymać homeostazę.

Omawiali te zagadnienia B.Gaś, B.Wójcik, R.Pomianowski (1986).

Systemowa terapia rodzin uczy członków rodziny zauważać i radzić sobie z tzw. kryzysami rodzinnymi, typowymi dla danego cyklu rozwojowego ich rodziny. Wskazuje konkretne zadania rozwojowe dla poszczególnych członków rodziny oraz rodziny jako całości. W literaturze najczęściej wymienia się 8 faz cyklu życia rodziny:

• małżeństwo (bez dzieci)

• rodzina wychowująca małe dzieci

• rodzina z dzieckiem w wieku przedszkolnym

• rodzina z dzieckiem w wieku szkolnym

• rodzina z dorastającymi dziećmi

• rodzina z dziećmi opuszczającymi dom

• stadium pustego gniazda

• starzejący się rodzice (aż do śmierci jednego lub obojga).

Interesowała się tą problematyką J.Namysłowska (2000).

Podejście systemowe w terapii rodziny uczy poszukiwania dróg do osiągnięcia nowego punktu równowagi rodziny. Dzięki temu aktywizuje pracę wszystkich członków rodziny na rzecz wspólnego dobra, jakim jest oczekiwana zmiana. W związku z tą problematyką można wyróżnić 2 typy rodzin:

1. typ rodziny z przewagą tendencji morfogenetycznej implikuje proces bardzo szybkich zmian w systemie rodziny

2. typ rodziny z przewagą tendencji morfostatycznej implikuje bardzo wolny proces zmian w systemie rodziny.

Systemowa terapia rodzin uświadamia wszystkim członkom rodziny krąg wzajemnych powiązań w rodzinie. Rodzina jako system dostrzega wzajemne relacje i zależności. Doskonałym przykładem tego procesu jest model terapii rodzinnej D.Mostwin. W modelu tym podstawowym elementem techniki pracy jest koło jako symboliczna reprezentacja rodziny. Mówi się o tzw. Diagramie Przestrzeni życiowej Rodziny. Piszą o tym B.Gaś, B.Wójcik, R.Pomianowski (1986).

Podejście systemowe w terapii rodzin wskazuje na rolę procesów komunikacyjnych w rodzinie. Stwarza możliwość polepszenia komunikacji wewnątrzrodzinnej poprzez jej odtworzenie i rozszerzenie z uwzględnieniem potrzeb i oczekiwań poszczególnych członków rodziny. Podejście to podkreśla również wagę polepszenia komunikacji z innymi systemami np. szkołą, przedszkolem.

Systemowa terapia rodzin jest terapią krótkoterminową, ukierunkowaną na rozwiązanie problemu zgłaszanego przez rodzinę. Jej celem jest zmiana całego systemu, a nie zmiana konkretnej osoby mającej niepokojące objawy. Dzięki temu ujęciu można zmieniać punkt widzenia innych osób zaangażowanych w problem. Omawiają to w swej pracy L.Grzesik i U.Jakubowska (1994).

Systemowa terapia rodzin dokonuje analizy rodziny z punktu widzenia zarówno jednostki, jak i wszystkich jej członków. Podkreśla w ten sposób znaczenie tej szkoły terapeutycznej w szerokim spectrum psychologiczno-socjologicznym.

Wnioski:

- Podejście systemowe w terapii rodziny ujmuje rodzinę jako system oddziaływujących na siebie elementów. Elementami są poszczególni członkowie rodziny.

- Specyficznymi cechami systemu jest jego dynamizm, zróżnicowanie, organizacja i zdolność do homeostazy.

- Dynamizm systemu rodzinnego oznacza, że rodzina podlega ciągłym przekształceniom, zaś jej członkowie komunikują się ze sobą w obrębie systemu, jak również z elementami z poza systemu.

- System rodzinny posiada zdolność do homeostazy, czyli równowagi procesów wewnątrz systemu. Oznacza to , że rodzina wytwarza mechanizmy samoregulujące, które dostosowują wewnętrzne właściwości systemu do zachodzących zmian.

- Istotnym czynnikiem w podejściu systemowym jest proces komunikacji, czyli sposoby porozumiewania się wg. określonych zasad i relacji wszystkich członków systemu.

- Terapia w ujęciu systemowym dotyczy bieżących, aktualnie występujących zachowań w rodzinie. Jej celem jest zmiana systemu a nie jednostki przejawiającej niepokojący objaw.

Sądzę, że najważniejszym w pracy z rodziną w podejściu systemowym jest fakt, że stwarza ona możliwość zgłębiania wiedzy o rodzinie i procesach w niej zachodzących. Owa wiedza odnosi się do wielu wymiarów rzeczywistości społeczno-socjologicznej, moralno-etycznej, jak również osobistej.

Wszyscy członkowie rodziny doznają zmian i wpływają na zmiany zachodzące w systemie rodzinnym. Rodzina poprzez swe zaangażowanie jest zmuszona dostrzec wzajemne relacje i zależności. Praca, jaką w proces terapii wnosi każdy członek rodziny, pozwala przy pomocy terapeuty zrekonstruować system rodzinny. Dzięki temu terapia uświadamia wszystkim, że tylko wspólny wysiłek i współpraca są gwarantem powodzenia w rozwiązaniu problemu.

Ponadto sądzę, że systemowa terapia rodzin stwarza szansę na osłabienie lęku i niepokoju związanego z problemem rodziny.

Przedstawione wyżej wnioski uważam za ważne z punktu widzenia rozwoju człowieka jako jednostki

i członka grupy. Ujęcie systemowe w terapii rodziny uczy każdego członka rodziny, jak być współodpowiedzialnym za rodzinę i zachodzące w niej zmiany. Wskazuje, co jest istotne z punktu widzenia roli jaką pełni każdy członek w rodzinie. Wreszcie uczy dokonywać pozytywnych zmian będących uwieńczeniem wysiłków wszystkich członków rodziny.

Myślę, że powyższe specyficzne cechy systemowej terapii rodzin czynią z niej niezwykle ważny i interesujący kierunek pracy z człowiekiem i jego najbliższym środowiskiem.

Bibliografia:

B. de Barbaro (1994). Systemowe rozumienie rodziny

Collegium Jagiellonicum. Kraków

Erickson M. Niezwykła terapia

Grzesiuk L., Jakubowska U. (1994) Podejście systemowe

W: Grzesiuk L. (red)

Psychoterapia PWN Warszawa

Gaś B., Wójcik B., Pomianowski R. (1986) Systemowa terapia rodzinna w doświadczeniu zespołu

Lubelskiego.

W: Roczniki Filozoficzne Tom XXXIV zeszyt 4

Namysłowska J. (2000) Terapia rodzin

Instytut Psychiatrii i Neurologii Warszawa

Praszkier R. (1992) Zmieniać nie zmieniając. Ekologia Problemów rodzinnych

WSiP Warszawa

Małgorzata Tomaszewska

psycholog

Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna

Gliwice

SYSTEMOWA PSYCHOTERAPIA RODZINNA, MAŁŻEŃSKA

 

Podstawowym założeniem systemowej terapii rodzin jest to, iż wspólnota rodzinna tworzy całościowy system, w którym choroba czy problem oddziaływuje na wszystkich jej członków. Zgodnie z tym zmiana jednostki (np. zaprzestanie sprawiania trudności wychowawczych, wyzdrowienie) wymaga się przekształcenia kontekstu, w którym osoba ta żyje.

WSKAZANIA DO SYSTEMOWEJ TERAPII RODZINNEJ
Na spotkanie konsultacyjne z terapeutą systemowym warto umówić się (tel.: [phone] begin_of_the_skype_highlighting              17 783 45 66      end_of_the_skype_highlighting; 817 411 000 begin_of_the_skype_highlighting              817 411 000      end_of_the_skype_highlighting; 508 004 100 begin_of_the_skype_highlighting              508 004 100      end_of_the_skype_highlighting) rodzinie, która przeżywa kryzys, boryka się z trudnościami, z którymi sama nie może sobie poradzić, gdy w relacji z członkami rodziny występują m.in.: napięcia emocjonalne, wzrost frustracji z powodu nie zaspokojenia wzajemnych oczekiwań i potrzeb, poczucie zawodności metod wychowawczych, problemy w komunikacji itp.
Systemowa psychoterapia rodzin pomaga pokonać trudności w relacjach, przywrócić ład we wzajemnym odniesieniu w sytuacji zaburzeń psychicznych czy somatycznych jednego (kilku) z członków rodziny, czy też w sytuacji kryzysu związanego ze zmianą etapu życia (np. „kryzys pustego gniazda”, „kryzys na linii rodzic – nastolatek”, „kryzys rodziny z dziećmi opuszczającymi dom”).

MOTYWACJA DO TERAPII
Terapia małżeńska czy rodzinna winna być podejmowana w sposób dobrowolny i wymaga współpracy wszystkich zainteresowanych. Nie wyklucza się jednak udziału osób, które nie są całkiem przekonane i mają wątpliwości co do sensu uczestniczenia w terapii. Możliwość pozytywnych zmian w rodzinie wzrasta wówczas, gdy istnieje duże zaangażowanie jej członków. Trudno bowiem zmienić coś wbrew woli człowieka.

FORMY TERAPII MAŁŻEŃSKIEJ I WSKAZANIA DO NIEJ
Oprócz psychodynamicznej pracy z małżonkami w Psychodynamicznym Centrum Terapeutyczno-Szkoleniowym w Rzeszowie możliwa jest systemowa psychoterapia rodzin, małżeństw i par. Zwykle po 3 spotkaniach konsultacyjnych z terapeutą dynamicznym para podejmuje terapię indywidualną osobno z innymi terapeutami – z czasem wgląd w siebie poprawia jakość komunikacji w małżeństwie. Jest możliwość przekierowania osób do terapii systemowej, gdy są wskazania ku temu albo gdy partnerzy chcą pracować razem z terapeutą systemowym (forma psychoterapii krótkoterminowej) i nie ma do tego przeciwwskazań. Wspólna psychoterapia małżeńska nie daje możliwości pracy nad problemem uzależnienia i przemocy w rodzinie (zwłaszcza, gdy przemoc i uzależnienie trwają w dalszym ciągu). Wspomniane problemy wymagają bowiem specyficznych procedur terapeutycznych.
Jest możliwość umówienia się od razu do terapeuty systemowego (prosimy zasygnalizować to przy rejestracji telefonicznej).
Wskazanie do systemowej terapii małżeńskiej jest wówczas, gdy problem jest natury interpersonalnej („problem małżeński”). Celem każdej terapii systemowej jest zmiana całego systemu, a nie konkretnej jednostki, gdyż zgodnie z założeniami, problem ma cały system (małżeństwo, rodzina), a nie konkretny człowiek. Terapie systemowe są w związku z tym terapiami krótkotrwałymi i jak łatwo się domyślić, zorientowanymi na określony problem. Dlatego czasem terapia systemowa może okazać się niewystarczająca – potrzebne jest czasem bardziej dogłębne i długoterminowe oddziaływanie … Dlatego w PCTS w zespole znaleźli się zarazem terapeuci psychodynamiczni i systemowi.
Gdy trudności dotyczą pierwotnie sfery emocjonalnej, osobowościowej poszczególnych osób (problem małżeński wówczas jest wtórną kwestią) nie obejdzie się więc bez terapii indywidualnej długoterminowej (choć może równolegle toczyć się wspólna terapia systemowa i psychodynamiczna terapia indywidualna).

NURTY TERAPII SYSTEMOWEJ
W systemowej terapii rodzinnej korzysta się z dokonań różnych teorii, m.in. komunikacyjnej (Bateson), strukturalnej (Minuchin), psychoanalitycznej (Willi, Framo), strategiczna (Halley). W związku z tym, celem takiej pracy terapeutycznej jest kolejno: zmiana dysfunkcjonalnych wzorców komunikacji w rodzinie; modyfikowanie funkcjonowania rodziny, by była zdolna do samodzielnego rozwiązania aktualnego i następnych problemów; identyfikacja i transformacja zaburzonej koluzyjnej relacji; zmiana patologicznej sekwencji zdarzeń w rodzinie. 

CZAS TERAPII SYSTEMOWEJ
Terapia rodzinna czy małżeństw w podejściu systemowym obejmuje zwykle kilkanaście spotkań. Pierwsze mają charakter konsultacyjny, dalsze terapeutyczny. Czas trwania jednego spotkania to 1,5 godziny. Zwykle pary, bądź rodziny spotykają się co dwa tygodnie.

CENNIK
Systemowa sesja małżeńska (90 minut) –160 PLN.
Systemowa sesja rodzinna (90 minut) – 170 zł PLN.