Kredyt jest stosunkiem ekonomicznym wynikającym ze świadczenia przez jedną ze stron (wierzyciela) na rzecz drugiej strony (dłużnika) określonej wartośći w pieniądzu lub w towarach na warunkach zwrotu równowartości w późniejszym terminie. Może być on zawarty wyłącznie na podstawie umowy, w myśl której „ … bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie środki pieniężne z przeznaczeniem na określony cel, a kredytobiorca zobowiazuje się do korzystania z nich na warunkach określonych w umowie, zwroty kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w wyznaczonych terminach spłaty oraz prowizji od udzielonego kredytu.’’

Kredyt w gospodarce pełni funkcję :

1. Emisyjną –bank udzielając kredytu wprowadza do obiegu dodatkowe środki pieniężne . Zaś spłata kredytu powoduje wycofanie środków z obiegu.

2. Dochodową- występuje, gdy kredytobiorca dzięki uzyskanymi w banku środkom uzyskał dodatkowy dochód (np. w wyniku zwiększonego popytu na wyrabiane przez niego wyroby i usługi)

Złożenie wniosku kredytowego

Cel kredytu	Rodzaj kredytu	Kwota i waluta	Terminy spłaty	Źródła spłaty	Zabezpieczenia

Ocena zdolności kredytowej

HistoriA WSPÓŁpracy z klientem	Ocena rynku	Analiza bieżącej działalności	Analiza efektywności inwestycji	Ocena kredytobiorcy	Ocena majątku

Negocjacje kredytowe

Kwota kredytu	Waluta kredytu	Termin spłaty	oprocentowanie	zabezpieczenie

Umowa kredytu i Postawienie kredytu do dyspozycji

Cena i oprocentowanie

Kredyty mogą być oprocentowane według stopy stałej lub zmiennej. Stała jest stosowana głównie w przypadku kredytów krótkoterminowych. Przy zmiennej stopie oprocentowanie umowa kredytowa powinna określać zasady i warunki prowadzenia zmian oprocentowania w trakcie trwania umowy.

Podstawą ustalania ceny kredytu mogą być;

-wewnętrzna stopa procentowa banku uwzględniająca koszt pozyskania depozytów i narzut ogólnych kosztów banku

-stopa oprocentowania kredytu lombardowego lub redyskontowego NBP

-stopa WIBOR jako średnia stopa rynku międzybankowego w Polsce dla kredytów złotowych oraz kredytów dewizowych- w zależności od waluty kredytu LIBOR lub EURIBOR ( Londyn i Bruksela)

Wysokość marży bankowej zależy od takich czynników jak :

-okres kredytowania

-jakość zabezpieczeń

-polityka banku

Jeżeli bank wiąże określone nadzieje z danym klientem ( np. dokonywanie za pomocą banku dużych płatności) to może zgodzić się na preferencyjne oprocentowanie kredytu. Anki często są skłonne do udzielania kredytów poniżej granicznego oprocentowania w przypadku możliwości pozyskania lub utrzymania szczególnie atrakcyjnego klienta.

Od przyznanego kredytu, a wiec w momencie podpisania umowy kredytowej bank pobiera prowizję często zwaną przygotowawczą. Prowizja ta nie podlega zwrotowi nawet gdy kredyt nie został wykorzystany przez kredytobiorcę. Prowizja służy do pokrycia kosztów banku związanych z uruchomieniem kredytu i jego obsługą. Najczęściej mieści się w przedziale 0,5-2,5% kwoty udzielonego kredytu.

Umowa kredytowa

Umowa kredytu jest umową

-wynikającą ze zgodnej woli stron ( banku i kredytobiorcy)

-dwustronnie obowiązującą

-odpłatną

Umowa kredytowa zawarta na piśmie powinna zawierać:

-określenie stron umowy

-określenie celu wykorzystania kredytu

-kwotą i walutę kredytu

-wysokość oprocentowania

-terminy i sposób postawienia kredytu do dyspozycji kredytobiorcy

-zasady i terminy spłat kredytu

-sposób zabezpieczenia spłaty kredytu

-zakres uprawnień banku związanych z kontrolą wykorzystania i spłaty udzielonego kredytu

-wysokość prowizji

-warunki dokonywania zmian i rozwiązania umowy.

Rodzaje kredytów

Rozróżnia się:

a) kredyt towarowy (kupiecki, handlowy), stanowiący w istocie odroczoną należność za towar, za który sprzedawca (udzielający tego kredytu) zgadza się otrzymać zapłatę w terminie późniejszym od dostarczenia towaru (wystawienia faktury),

b) kredyt pieniężny udzielany przez instytucje finansowe w tym głównie przez banki.

Innym rozróżnieniem jest podział na:

1. kredyt inwestycyjny, przeznaczony na sfinansowanie inwestycji

2. kredyt obrotowy, przeznaczony na finansowanie bieżącej działalności gospodarczej.

Ze względu na termin spłaty kredyty dzielą się na:

1. kredyty krótkoterminowe (do roku)

2. średniookresowe (2-3 lata)

3. długoterminowe (powyżej 3 lat).

W bankach istnieje klasyfikacja kredytów na:

a) kredyty przeznaczone na działalność gospodarczą ( dla firm)

b) kredyty konsumpcyjne (dla ludności).

Kredyty bankowe wyodrębnione według sposobu zabezpieczenia to m.in. kredyty wekslowe, lombardowe i hipoteczne. Kredyt może być udzielony w walucie krajowej lub zagranicznej. Ze względu na sposób uruchomienia wyróżnia się kredyty prowadzone na rachunku bieżącym (kredyt otwarty i kasowy) oraz prowadzone na rachunku kredytowym (kredyt docelowy, na wymagalne zobowiązania, kasowy, sezonowy, linia kredytowa). Kredyt na rachunku bieżącym jest nierozerwalnie związany z uprzednim posiadaniem przez kredytobiorcę rachunku bieżącego w banku i powstaniem debetu na tym rachunku. Z kolei kredyt na rachunku kredytowym wiąże się z otwarciem odrębnego rachunku przeznaczonego do rejestracji operacji związanych z konkretnym kredytem.

Zabezpieczenie kredytu

W dobie zachwiania płynności finansowej wielu przedsiębiorstw bardzo ważnym dla banku zagadnieniem jest sposób zabezpieczenia kredytu. Zgodnie z prawem cywilnym wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje zabezpieczeń kredytu: zabezpieczenia osobiste i zabezpieczenia rzeczowe. W przypadku zabezpieczeń osobistych zabezpieczycie odpowiada całym swoim majątkiem osobistym, w odniesieniu do zabezpieczeń rzeczowych jedynie wskazanym w zabezpieczeniu elementem majątku. W ramach zabezpieczeń osobistych kredytobiorca może oferować następujące formy: weksel, weksel własny In blanco, poręczenie wekslowe, poręczenie według prawa cywilnego, gwarancje bankowe, cesję przyszłych należności, przystąpienie do długu kredytowego, pełnomocnictwo. Natomiast spośród zabezpieczeń rzeczowych możliwy jest wybór: zastawu ogólnego, bankowego zastawu rejestrowego, zastawu na prawach, przywłaszczenia przez zabezpieczenie, hipoteka, blokady środków na rachunku bankowym, kaucji. Bank może żądać jednego lub jednocześnie kilku zabezpieczeń kredytu. Wybór formy zabezpieczenia zależy od: statusu prawnego przedsiębiorstwa, jego sytuacji finansowej, rodzaju kredytu, jego wysokości, okresu kredytowania, stopnia ryzyka. Od dobrze prosperującego przedsiębiorstwa najczęściej żąda się zabezpieczeń rzeczowych, od firm znajdujących się w gorszej kondycji finansowej oczekuje się zabezpieczeń osobistych, danych przez solidnych poręczycieli o ustalonej dobrej renomie. Bank sprawdza ponadto, czy jest możliwe wyegzekwowanie należności z danego zabezpieczenia, w przypadku, gdy kredytobiorca nie jest w stanie ponosić kosztów obsługi kredytu i spłacić kredytu w ustalonym terminie.

Ryzyko kredytowe

Ryzyko to wymierna niepewność osiągnięcia zaplanowanego celu. Występowanie czynników ryzyka stanowi naturalną konsekwencję podejmowanej przez bank komercyjny specyficznej działalności gospodarczej, w tym zwłaszcza działalności kredytowej. Ryzyko kredytowe oznacza niebezpieczeństwo, iż kredytobiorca nie wypełni zobowiązań i warunków umowy, narażając kredytodawcę na powstanie straty finansowej.

Aktywne ryzyko kredytowe stanowi zagrożenie niespłacenia przez kredytobiorcę ustalonej w umowie kredytowej kwoty w odpowiedniej wysokości i terminie. Ryzyko to jest w znacznej mierze kształtowane przez bank, jakkolwiek duża część owego ryzyka ma charakter egzogeniczny (zewnętrzny) i nie daje się w pełni kontrolować. Należy zaznaczyć, że ten rodzaj ryzyka dotyczy także operacji pozabilansowych typu poręczeń gwarancji i akredytyw, które – jakkolwiek nie ujęte w aktywach – są elementami operacji bankowych, w których bank stanowi stronę czynną.

Pasywne ryzyko kredytowe oznacza natomiast zagrożenie wcześniejszego, niż wynika to z umowy, wycofania przez deponenta zdeponowanych środków lub zagrożenie nieuzyskania kredytów refinansowanych od instytucji finansowych. W tym wypadku możliwości oddziaływania banku są ograniczone – jest on stroną pasywną; suwerenami decyzji dotyczących depozytów lub kredytów refinansowych są bowiem deponenci