WITAMINA K

Inne nazwy: filochinon, menachinon, witamina przeciwkrwotoczna.

Mianem witaminy K określamy grupę związków nierozpuszczalnych w wodzie, ale

rozpuszczalnych w tłuszczach. Do grupy tej należą: witamina K1 (fitomenadion),

witamina K2 (menachinon-6), witamina K3 (menadion), Witaminę K1 pozyskuje się z

pożywienia, K2 jest produkowana przez bakterie jelitowe, natomiast witamina K3 jest

syntetyzowana, tzn. produkowana sztucznie. Witamina K jest koenzymem syntezy

protombiny w wątrobie czyli białka osocza krwi, które bierze udział w procesie

krzepnięcia krwi. Witamina K uszczelnia sródbłonki naczyń krwionośnych, zapobiega

krwawieniom wewnętrznym oraz krwotokom, jest czynnikiem zmniejszającym

nadmierne, obfite krwawienia miesiączkowe. Uczestniczy w formowaniu tkanki kostnej,

wpływa na przemiany metaboliczne kwasów nukleinowych. Witamina K posiada

właściwości przeciwbakteryjne oraz przeciwgrzybiczne, wykazuje również działanie

przeciwzapalne i przeciwbólowe.

Niedobór

Z niedoborem witaminy K spotykamy się rzadko, gdyż organizm może ją wytwarzać sam

za pomocą mikroorganizmów, które znajdują się w jelicie cienkim. Brak witaminy K mogą

odczuwać ci, którzy jedzą za mało zielono-listnych warzyw. Poza tym niedobór tej cennej

substancji występuje szczególnie u dorosłych podczas kuracji antybiotykowej, jeśli

pacjent nadużywa leków, osłabia to bowiem bakterie przewodu pokarmowego

produkujące tę witaminę. Awitaminozę mogą spowodować też zaburzenia we wchłanianiu

pokarmów ograniczające trawienie tłuszczów, jak również uszkodzenia wątroby.

U osób z niedoborem witaminy K stwierdza się:

obniżony poziom protrombiny we krwi

krwotoki z nosa, układu pokarmowego i moczowego

Niedobór witaminy K występuje czasem u niemowląt, gdyż ich organizm nie może od

razu wytworzyć w przewodzie pokarmowym odpowiedniej ilości bakterii potrzebnych do

jej powstania. Aby zapobiec takiej sytuacji, kobietom ciężarnym podaje się uzupełniające

dawki witaminy K lub wstrzykuje się ją dziecku po porodzie.

Nadmiar

Witamina K nie jest toksyczna, ale nadmierne dawki mogą wpłynąć niekorzystnie na

pracę wątroby wywołując żółtaczkę i uszkodzenia tkanki mózgowej u niemowląt. Zbyt

duże dawki witaminy K mogą powodować poty oraz uczucie gorąca.

Źródła witaminy K

Duże ilości witaminy K występują w zielonych warzywach, kalarepie, kalafiorze,

pomidorach, truskawkach oraz wątróbce. Witaminę K można znaleźć w ciemnozielonych i

liściastych warzywach, takich jak: brokuły, rzepa, szpinak, sałata, kapusta. Oprócz tego

zawierają ją owoce awokado, brzoskwinie, ziemniaki, białko jaj, ser i wątroba. Źródłem

tej witaminy są także żyjące w przewodzie pokarmowym człowieka bakterie.

Należy podkreślić, że po antybiotykoterapii powinno się pamiętać o zwiększonej dostawie

tej witaminy w pokarmach co jest związane ze zmniejszeniem jej produkcji przez

bakterie znajdujące się w przewodzie pokarmowym. Również zjełczałe tłuszcze,

nadużywanie środków przeciwbólowych, salicylanów niszczy witaminę K trudniając jej

wchłanianie lub prowadząc do przedwczesnego jej wydalania z organizmu.

Dzienne zapotrzebowanie

Dzienne zapotrzebowanie wynosi:

u dzieci wynosi 1 mg

u dorosłych 4 mg