BHP semestr I
18.X.2008
TECHNIKI WYTWARZANIA Z MATERIAŁOZNAWSTWEM
Organizacja stanowiska ślusarskiego:
Trasowanie – trasowaniem nazywa się czynności oznaczenia linii obróbkowych, środków otworu osi symetrii i zarysów części na materiale przed jego obróbką. Jeżeli czynności te wykonuje się na płaszczyźnie to ma się do czynienia z trasowaniem płaskim. Celem trasowania jest przeniesienia zasadniczych wymiarów i zarysów przedmiotu z rysunku technicznego na obrabiany półfabrykat.
Narzędzia traserskie:
a)Rysik – służy do wykreślania na trasowanym przedmiocie linii według liniału lub wzornika
b)Suwmiarka traserska – stosowana jest do wyznaczania linii pomocniczych
c)Cyrkiel traserski
d)Punktak – stosowany do punktowania wyznaczonych linii
e)Liniał traserski
e)Pryzma traserska –używana za podstawę podczas trasowania niektórych przedmiotów walcowych
Stanowisko ślusarskie - stanowiskiem roboczym ślusarskim jest stół ślusarski z przymocowanym do niego imadłem, szufladą z narzędziami oraz innymi przyborami.
Rodzaje imadeł:
-promieniowe
-równoległe
-obrotowe
-zawiasowe
Ścinanie, przecinanie, wycinanie metali:
Podstawowym narzędziem jest przecinak. Jego częścią roboczą jest klin zakończony ostrzem, również w kształcie klina.
Do wycinania stosuje się następujące wycinaki:
a)Prosty – do wycinania rowków prostokątnych na powierzchniach płaskich i wypukłych
b)Wygięty do wycinania rowków na powierzchniach wklęsłych
c)Czterokrawędziowy – do wycinania szczelin w rurach
Przecinanie metali piłką:
Piły mechaniczne dzieli się na:
a)Ramowe – w których brzeszczot wykonuje ruch postępowo zwrotny
b)Tarczowe – materiał przeznaczony do cięcia jest zamocowany w imadle, a tarcza piły wykonuje ruch roboczy, obrotowy i posuwisty
c)Piły taśmowe – służą przede wszystkim do wycinania przedmiotów z blach o skap likowanych kształtach
Cięcie metali nożycami i rodzaje nożyc do cięcia metali:
a)Ręczne
b)Elektryczne
c)Dźwigniowe
d)Krążkowe
e)Gilotynowe
f)Obcinarki do rur
Piłowanie – obróbka metali polegająca na skrawaniu warstwy materiału z obrabianego przedmiotu narzędziem nazywanym pilnikiem. Większość pilników produkuje się w zakresie długości od 100 do 450mm.
Klasyfikacja pilników – w zależności od liczby nacięć przypadających na długość 10mm
Rozróżniamy pilniki:
a)Zdzieraki 0
b)Równiaki 2
c)Pół gładziki 3
d)Gładziki 4 Numeracja
e)Podwójne gładziki 5
f)Jedwabniki 6
Odrębną grupę stanowią pilniki igiełkowe
Ze względu na kształt przekroju poprzecznego pilniki dzieli się na:
a)Płaskie zwykłe i zbieżne
b)Kwadratowe
c)Trójkątne
d)Mieczowe
e)Nożowe
f)Okrągłe
g)Owalne
Wiercenie – do wykonywania otworów używa się obrabiarek zwanych wiertarkami oraz narzędzi zwanych wiertłami
Rodzaje wiertarek ze względu na napęd:
a)Ręczne
b)elektryczne
c)Pneumatyczne
Rozróżnia się wiertarki:
a)Przenośne
b)Stałe – stołowe, kolumnowe, promieniowe, wielowrzecionowe
Wiertła – stosowane są do wiercenia otworów przeważnie cylindrycznych. Najczęściej używanym wiertłem są wiertła kręte. Mniej rozpowszechnione są wiertła piórkowe
Nacinanie gwintów – polega na wykonaniu na powierzchni wałka lub otworu wgłębień wzdłuż linii śrubowej
Gwinty dzieli się według i zarysów i systemów
W zależności od zarysu rozróżnia się gwinty:
-trójkątne
-prostokątne
-trapezowe(symetryczne i niesymetryczne)
-okrągłe
W zależności od systemu rozróżnia się gwinty:
-metryczne
-calowe
-i inne
Technika nacinania gwintu – gwintowanie wykonuje się ręcznie lub maszynowo. Gwintowanie ręczne prowadzi się za pomocą narzynek(gwinty zewnętrzne) i gwintowników(gwinty wewnętrzne)
Narzynki – są to stalowe hartowane pierścienie wewnątrz nagwintowane z wywierconymi otworami tworzącymi krawędzie tnące i jednocześnie służącymi do odprowadzania wiórów
Gwintowniki – narzędzie skrawające przeznaczone do ręcznego lub maszynowego nacinania albo wykonywania gwintu wewnętrznego. Do gwintowania otworów stosuje się komplet składający się z trzech gwintowników. Wstępnego, zdzieraka i wykańczaka. Gwintownik wstępny i zdzierak wykonują tylko cześć zarysu gwintu, dopiero wykańczak nacina pełny zarys gwintu
Lutowanie – jest to proces łączenie części, głównie metalowych roztopionym metalem łatwiej topliwym niż łączone elementy
W zależności od temperatury topnienia luty rozróżnia się lutowanie miękkie do 450° i lutowanie twarde powyżej 450°C
Do lutów miękkich zalicza się luty cynowe i ze stopu cyny z ołowiem, bizmutem i innymi domieszkami. Oprócz lutów cynowych używa się również lutów bez cynowych w skład w których wchodzą ołów, kadm, antymon
Nitowanie – jest to łączenie elementów za pomocą nitów, wykonywanie połączenia polega na wycięciu lub wywierceniu otworów nitowych w elementach łączonych, wstawieniu nitu w otwory i jego zamknięciu to znaczy wykonaniu drugiego łba tak zwanej zakuwki
Nity wykonuje się z tego materiału co materiał nitowany. Nity pełne ze stopów lekkich i mosiądzów oraz stalowe o średnicy trzona do 10 mm zamyka się na zimno, natomiast większe nity stalowe zamyka się na gorąco nagrzewając je do temperatury około 10000C