nterwencjonizm:
Bezpośredni – państwo narzuca projekt i go realizuje (np. III Rzesza)
Pośredni – państwo interweniuje, ale pośrednio (np. Stany Zjednoczone i New Deal F. D. Roosvelta)
Interwencjonizm państwowy w USA polegał na zachęcaniu, a nie narzucaniu wyboru. Państwo staje się największym odbiorcą na rynku (tworzy popyt na rynku).
Popyt na:
Dostawy do armii
Dostawy do administracji państwowej
Dostawy do innych instytucji i programów doraźnie stworzonych przez rząd
Państwo nie zmusza, lecz stwarza opłacalny wybór.
Interwencjonizm w Polsce – Eugeniusz Kwiatkowski, który stworzył zakłady azotowe, zapoczątkował rozwój Gdyni oraz opracował koncepcję Centralnego Okręgu Przemysłowego.
Plan Odbudowy Europy – tzw. Plan Marshalla:
Twórcą był Georg Marshall, sekretarz stanu USA
Plan ten funkcjonował od 4 IV 1948r. do 4 IV 1950r.
Był do plan dostaw towarów amerykańskich do Europy na kwotę 8,7 mld (ówczesnych) dolarów
Plan ten to przede wszystkim pomoc Stanów samym sobie ponieważ towary, które przeznaczali do Europy były produkowanej przez USA
Jest to przykład interwencjonizmu pośredniego po II Wojnie Światowej
System bankowy – regulowany jest w każdym kraju przez prawo bankowe. Banki zajmują się świadczeniami usług bankowych.
Cały system składa się z 3 części:
Bank centralny
Banki handlowe (komercyjne)
Parabanki (Quasibanki, instytucje bankopodobne)
Bank centralny jest tylko jeden i poznajemy go po charakterystycznych funkcjach. Funkcje banku centralnego:
Emisja pieniądza – jest to wprowadzenie i wycofanie z obiegu pieniądza gotówkowego (nie jest to drukowanie pieniędzy)
Bank państwa – prowadzi obsługę finansową instytucji państwowych (np. urzędów)
Bank banków – jest on bankiem dla wszystkich innych banków (nie dla klientów)
Bank centralny jest bankiem państwowym oznacza, że:
Państwo jest jego właścicielem, bank centralny należy do państwa
Z funkcji bank banków wynika, że:
Bank ten jest bankiem nadrzędnym
Ma decydujący wpływ na to, co się dzieje w systemie państwowym kraju
Do zadań banku centralnego należy prowadzenie polityki pieniężnej państwa. Dwie sytuacje:
Deflacja
Inflacja
DEFLACJA
Jeżeli w kraju jest deflacja to bank prowadzi politykę antydeflacyjną (przeciw deflacji – aby ją zmniejszyć). Celem polityki antydeflacyjnej jest doprowadzenie do zwiększenia gotówki na rynku poprzez:
Zwiększenie kupna papierów wartościowych (akcji i obligacji) przez bank centralny
Obniżenie obowiązujących rezerw gotówkowych – banki handlowe dysponują kapitałem własnym i obcym (właścicielem są klienci banków)
Im większy jest kapitał własny banku tym jest on pewniejszy, korzystniejszy dla klientów.
Częścią kapitału własnego bank handlowy nie może dysponować bo dysponuje nim bank centralny. W związku z tym ogłosi obniżenie tego kapitału, czyli obniżenie stopy redyskontowej. Obniżenie stopy redyskontowej zachęca klienta do redyskontu weksli w banku centralnym. Istotą redyskontu weksli jest to, że weksle idą do banku centralnego, a gotówka do banku handlowego. Banki handlowe redyskontują weksle w banku centralnym.
Stopa redyskontowa to potrącenie.
Jeżeli podnosimy stopę redyskontową to zniechęcamy do redyskontu, jeżeli zaś obniżamy, to zachęcamy (jest on wtedy bardziej opłacalny).
INFLACJA
Jeżeli w kraju jest inflacja to bank prowadzi politykę antyinflacyjną. Polityka antyinflacyjna zmierza do ściągnięcia nadwyżki pieniądza, poprzez:
Podniesienie obowiązkowych rezerw, co zwiększy sprzedaż papierów wartościowych i podwyższy stopę redyskontową (podwyższy cenę weksli)
Bank centralny może być tylko jeden i najczęściej jest to bank państwowy.
Bank handlowy – celem jest świadczenie usług i świadczenie kredytów. Trzy formy udzielania kredytów:
Pożyczka
Dyskonto weksli
Zakup papierów wartościowych
Quasibanki – banki w szczegółach inne niż komercyjne. Wyróżniamy:
Banki inwestycyjne
Fundusze powiernicze
Instytucje ubezpieczeniowe (typu WARTA, PZU)
Instytucje pożyczkowo-oszczędnościowe
Banki inwestycyjne:
Kredyty na inwestycje są o bardzo wysokich kwotach
Tylko długoterminowe (wieloletnie)
Oprocentowanie ich jest wysokie
Muszą być gwarancje spłaty tego kredytu (ponieważ są to olbrzymie kwoty):
Rządowe (państwowe)
Bankowe (innych banków, które gwarantują spłatę)
Fundusze powiernicze:
Polega na powierzeniu kapitału i jego pomnożeniu
Jednym z przykładów są fundusze emerytalne
Instytucje ubezpieczeniowe:
Polegają na płaceniu składek