1. wymianie gazowej tlenu i dwutlenku węgla pomiędzy organizmem a środowiskiem zewnętrznym.Wymiana gazowa w płucach nosi miano oddychania zewnętrznego. Za regulację oddychania odpowiada ośrodek oddechowy zlokalizowany w rdzeniu przedłużonym i moście. Wywołuje on powstanie rytmu oddychania, kontroluje ..

2. Opłucna, błona surowicza wyścielająca dwie jamy opłucnowe w klatce piersiowej, złożona z części pokrywającej płuco - opłucna płucna, przechodząca za pomocą opłucnej krezkowej (krezki płuca), obejmującej korzeń płuca, w opłucną ścienną, która składa się z opłucnej żebrowej, przeponowej, śródpiersiowej i osklepka wysterczającego ponad I żebro

Osierdzie (worek osierdziowy)) – podwójna błona surowicza workowatego kształtu, obejmująca w postaci dwuściennego workaserce kręgowców. U ssaków zewnętrzna ściana osierdzia, czyli blaszka ścienna osierdzia, jest wzmocniona od zewnątrz warstwą włóknistą. Osierdzie składa się z dwóch części – osierdzia surowiczego i osierdzia włóknistego, między którymi znajduje się jama osierdziowa

1. Oddychanie jest procesem właściwym żywym organizmom, zlokalizowanym w ich komórkach i dostarczającym im energii potrzebnej do życia. Prawie wszystkie organizmy żywe oddychają tlenem, który pobierają w procesie wymiany gazowej. Proces ten przebiega w układzie oddechowym.

2. Pojemność życiowa - - największa objętość powietrza, jaką można wydmuchać z płuc po wykonaniu maksymalnego wdechu.

Objętość oddechowa - ilość powietrza wchodząca i wychodząca z płuc podczas normalnego, swobodnego oddychania. Dla dorosłego człowieka wynosi około 500 ml tj. 5-10ml/kg masy ciała w spoczynku.

1. Przewód pokarmowy dzieli się na kilka połączonych ze sobą odcinków zebranych w grupach:

• jama ustna

• gardło

• przełyk

• żołądek

• jelito cienkie

• jelito grube.

1. Krtań – górny odcinek układu oddechowego o 4 - 6 cm długości, nieparzysty narząd służący do wydawania dźwięków. Krtań łączy gardło z tchawicą. Krtań łączy się z gardłem za pośrednictwem wejścia do krtani (łac. aditus laryngis), a z tchawicą łączy się na poziomie górnej części trzonu C5 lub C6. Krtań ma kształt odwróconej, trójściennej piramidy o ściętym i zaokrąglonym wierzchołku oraz o dwóch ścianach przednio-bocznych i jednej tylnej.

2. Jama ustna – początkowy odcinek przewodu pokarmowego i oddechowego. Na jamę ustną składa się przedsionek jamy ustnej i jama ustna właściwa, które oddzielone od siebie są łukami zębowymi żuchwy i szczęki. Przedsionek jamy ustnej ograniczony jest od przodu częścią śluzową wargi górnej i dolnej, od tyłu łukami zębowymi oraz wyrostkami zębodołowymi pokrytymi dziąsłami, od góry i od dołu zachyłkami błony śluzowej, od której odchodzi wędzidełko górne i dolne. Jama ustna właściwa ograniczona jest od przodu i bocznie łukami zębowymi oraz wyrostkami zębodołowymi pokrytymi dziąsłami, od góry przez podniebienie (w początkowym odcinku podniebienie twarde - kostne, w tylnym odcinku przez podniebienie miękkie), od tyłu przez fałdy: podniebienno-językowe i podniebienno-gardłowe od dołu zaś przez przeponę jamy ustnej ), na której spoczywa język 

3. Gardło  – maczugowata cewa włóknisto-mięśniowa, rozciągającą się od podstawy czaszki do VI kręgu szyjnego. Długość gardła u dorosłego człowieka wynosi średnio 12-13 cm. Krzyżuje się tam droga pokarmowa z oddechową. Jego najszersza część znajduje się na wysokości kości gnykowej i wynosi 5 cm.

4. Przełyk – przewód mięśniowo-błoniasty o podłużnym przebiegu; łączy gardło z żołądkiem. Czynność przełyku polega na transporcie pokarmu z gardła do żołądka. Ściana przełyku nie ma zdolności wchłaniania pokarmu ani trawienia.

5. Żołądek ) – narząd stanowiący część przewodu pokarmowego, którego zasadniczą rolą jest trawienie zawartych w pokarmie białek (nie zachodzi trawienie tłuszczów, a trawienie cukrów jest wręcz hamowane przez niskie pH żołądka). Żołądek wydziela sok żołądkowy zawierający enzymy trawienne:

6. Dwunastnica – u człowieka rurowaty narząd długości 25–30 cm, wychodzący z żołądka i stanowiący początkowy odcinek jelita cienkiego. Początkowy odcinek dwunastnicy łączy się z odźwiernikiem żołądka, końcowy przechodzi w jelito czcze. Dwunastnica leży na wysokości pierwszego kręgu lędźwiowego. W kształcie przypomina literę C, a raczej podkowę zwróconą wypukłą częścią ku stronie prawej, wklęsły obwód obejmuje głowę trzustki. Do zstępującego odcinka dwunastnicy uchodzą wspólnie przewód żółciowy i przewód trzustkowy. Długość dwunastnicy w IV w p.n.e Herofilus określił na 12 długości palców, stąd nazwa tego odcinka jelita.

7. Jelito cienkie – najdłuższa część przewodu pokarmowego, ciągnąca się od żołądka do jelita grubego, od którego oddziela się poprzez zastawkę krętniczo-kątniczą. Jelito cienkie zajmuje okolicę pępkową, podbrzuszną i obie okolice biodrowe, a częściowo też miednicę małą. Jego długość zależy od indywidualnych genów, zmienia się także osobniczo, w zależności od wieku i od stanu skurczu błony mięśniowej. Średnia długość jelita cienkiego to 5–6 m, a średnica (światło jelita) około 3 cm. Podczas badania endoskopowego ulega skróceniu. U noworodków i dzieci jelito cienkie jest stosunkowo dłuższe niż u dorosłych – przypuszczalnie w związku z większą pojemnością jamy brzusznej.

8. Jelito grube – końcowy odcinek jelita kręgowców łączący jelito cienkie z odbytem. W jelicie grubym odbywa się końcowy proces formowania kału. Błona śluzowa jelita grubego nie tworzy kosmków jelitowych. Jest również silnie pofałdowana, co zwiększa jego powierzchnię. W jelicie grubym zachodzi końcowy etap wchłaniania wody,elektrolitów i soli mineralnych z resztek pokarmowych. Występują tutaj także bakterie symbiotyczne, produkujące witaminę K, oraz niektóre witaminy z grupy B.

9. Gruczoły układu pokarmowego:

-Ślinianki to gruczoły produkujące ślinę, która spełnia różnorodne funkcje - nawilża jamę ustną, krtań, pożywienie, doprowadza enzymy trawienne, takie jak amylaza ślinowa (ptialina) rozkładające skrobię, zobojętnia kwasy i zasady zawarte w pokarmach, działa bakteriostatycznie, umożliwia odbieranie wrażeń smakowych.

-Wątroba jest największym gruczołem organizmu. Wytwarza i wydziela żółć, magazynuje potrzebne organizmowi elementy, reguluje poziom cukru we krwi, uczestniczy w przemianie białek i tłuszczy, jest "odtruwaczem" organizmu poprzez inaktywację toksyn.

-Pęcherzyk żółciowy jest magazynem żółci wyprodukowanej przez wątrobę. Żółć uczestniczy w rozkładzie tłuszczy poprzez ich rozbicie do postaci emulsji, przez co enzymy trawienne mają lepszy do nich dostęp.

-Trzustka wytwarza sok trzustkowy, zawierający enzymy trawienne. Sok ten pełni też funkcję alkalizacyjną w stosunku do żółci. Reguluje też gospodarkę cukrową (insulina).

-Wyrostek robaczkowy jest miejscem namnażania się flory bakteryjnej ułatwiającej trawienie.

15. RAWIENIE WĘGLOWODANÓW
W trawieniu węglowodanów biorą udział enzymy amylolityczne. Odpowiadają one za hydrolizę wiązań glikozydowych w cukrach, w środowisku obojętnym (jama gębowa) oraz lekko zasadowym (dwunastnica, jelito cienkie).
W jamie gębowej, pod wpływem amylazy ślinowej skrobia i glikogen rozkładane są na dekstryny i maltozę. W dwunastnicy pod wpływem amylazy trzustkowej, która wchodzi w skład soku trzustkowego. Amylaza trzustkowa kontynuują rozkład skrobi, glikogenu, jak również dekstryn. Pod wpływem amylazy jelitowej (składnik soku jelitowego) dochodzi do ostatecznego rozkładu polisacharydów. W trawieniu dwucukrów biorą udział tzw. disacharydazy, jak np. maltaza, która obecna jest już w jamie gębowej. Maltaza i sacharaza są składnikiem soku trzustkowego. W soku jelitowym obecna jest również laktaza. Pod wpływem disacharydaz powstają cukry proste (glukoza, galaktoza, fruktoza) i etap trawienia węglowodanów kończy się. Pod wpływem maltazy maltoza rozkłada się na glukozę (dwie cząsteczki), sacharaza uczestniczy w rozkładzie sacharozy na glukozę oraz fruktozę, natomiast laktaza - w rozkładzie laktozy, w wyniku którego powstaje glukoza i galaktoza. Cukry proste ulegają wchłonięciu w dwunastnicy oraz jelicie czczym za pośrednictwem kosmków jelitowych i trafiają do światła naczyń krwionośnych.