Język prawny jest to język, w którym formułowane są ustawy, umowy międzynarodowe, rozporządzenia i inne akty normatywne.
W języku prawniczym formułuje się różnego rodzaju formułuje się różnego rodzaju wypowiedzi o normach i przepisach prawnych.
Zdania deontyczne są to takie zdania, które ze względu na treść określonej normy prawnej stwierdzają, czy postępowanie jest nakazane, zakazane albo ani nakazane ani zakazane.
Przepis prawny jest to podstawowa jednostka redakcyjna aktu normatywnego; zarazem w sensie gramatycznym jest to zdanie poprzedzone podpisem.
Kondensacja tekstu prawnego oznacza, że w jednym przepisie mogą się znaleźć elementy wielu norm postępowania.
Technika rozczłonkowania tekstu prawnego polega na tym, że norma prawna nie jest wyrażona w jednym przepisie, ale poszczególne jej elementy są zawarte w wielu przepisach prawnych, często znajdujących się w bliskim sąsiedztwie.
Pożądane cechy tekstów prawnych – adekwatność, komunikatywność, zwięzłość
Tekst adekwatny to taki, który dokładnie wyraża zamysł prawodawcy.
Tekst prawny nazwiemy zwięzłym wtedy, gdy zawiera te wszystkie, a zarazem tylko te wypowiedzi, które są niezbędne dla odtworzenia z niego możliwie jednoznacznych norm postępowania.
Definicje legalne są to definicje formułowane przez prawodawcę.
Definicje równościowe klasyczne –definiendum, zwrot łączący oraz definiens
Definicje równościowe nieklasyczne jest to taka definicja, w której definiensie nie da się wyróżnić genus i różnicy gatunkowej, ale wskazuje się w szczególności zakresy nazw , które w sumie dają zakres nazwy definiowanej.
Słowniczki to wydzielone części tekstu prawnego, w których zgromadzono definicje legalne.
Klauzula generalna jest to zamieszczony w tekście prawnym zwrot odsyłający do jakiegoś systemu ocen lub do jakiegoś systemu norm, innego jednak niż system norm prawnych, a przy tym systemu zazwyczaj uzasadnionego aksjologicznie.
Odesłania w tekście prawnym polegają na tym, że jakiś przepis wskazuje na postanowienie zawarte w innym przepisie lub przepisach.
Odesłania wewnątrzsystemowe i pozasystemowe
Rodzaje przepisów prawnych: Nakazujące, zakazujące, zezwalające
Przepisy blankietowe to takie przepisy, które ograniczają się jedynie do wskazania, w jaki sposób mogą albo muszą zostać uregulowane określone sprawy
Przepis bezwzględnie wiążący (ius cogens)jest to taki przepis, którego zastosowanie nie może być uchylone ani w żaden sposób ograniczone wolą zainteresowanych stron.
Przepis względnie wiążący (ius dispositivum) jest to taki przepis, który znajduje zastosowanie tylko wówczas, gdy zainteresowane strony nie uregulowały konsekwencji prawnych jakichś zachowań czy zdarzeń w sposób odmienny niż uczyniono to w tym przepisie.
Przepis semiimperatywny jest to taki przepis, którego zadaniem jest wyznaczenie minimalnego zakresu ochrony jednej ze stron. Zastosowanie takiego przepisu może zostać wyłączone albo ograniczone wolą stron tylko wówczas, gdy ich postanowienie jest korzystniejsze dla strony objętej ochroną.
Wykładnia prawa jest to zespół czynności intelektualnych, które zmierzają do odtworzenia norm prawnych z przepisów prawnych LUB sam rezultat tych czynności.
Wykładnia:
Obiektywna – tekst prawny ma znaczenie obiektywne, wyznaczone poprzez język w którym go sformułowano, niezależnie od intencji prawodawcy
Subiektywna – zadaniem wykładni jest odtworzenie intencji znaczeniowej prawodawcy
Wykładnia statyczna – tekst prawny ma tylko jedno znaczenie
Wykładnia dynamiczna – tekst prawny może zmieniać swoje znaczenie
Wykładnia merytoryczna - <może jej dokonywać każdy, kto zna język w jakim sformułowany jest tekst prawny, zna reguły wykładni i potrafi je zastosować>
Wykładnia doktrynalna - <dokonywana przez autorytety naukowe>
Wykładnia formalna jest to wykładnia dokonywana i uzyskiwana przez określone, upoważnione do tego podmioty
Wykładnia autentyczna jest to wykładnia przepisów prawnych dokonywana przez ten podmiot, który dane przepisy wydał.
Wykładnia delegowana jest to wykładnia dokonywana przez jakiś podmiot, któremu udzielono kompetencji do interpretowania przepisów prawnych, a który nie jest twórcą tych przepisów.
Charakter wykładni wiążący ograniczenie – akty wykładni mogą być wiążące jedynie dla organów państwa określonego pionu, np. dla wszystkich sądów, albo mogą wiązać tylko poszczególne organy
Wykładnia może mieć charakter:
Abstrakcyjny – dokonywany w oderwaniu od rozstrzygania jakiejś konkretnej sprawy
Operatywny – wykładnia, której dokonuje każdy organ państwa w toku rozstrzygania konkretnej sprawy
Wstępna faza wykładni – faza wykładni, w której wykonuje się wstępne czynności porządkujące, polegające na ustaleniu, które przepisy poddać interpretacji, w szczególności które przepisy obowiązują, a które zostały z systemu wyeliminowane
Tekst jednolity jest to sporządzony przez upoważniony do tego organ i urzędowo ogłoszony tekst aktu normatywnego ze wszystkimi zmianami, które zostały wprowadzone do tego tekstu przez prawodawcę do momentu ogłoszenia tekstu jednolitego albo jakiegoś innego momentu, który wskazuje organ ogłaszający tekst jednolity.
Teksty ujednolicone są to teksty, w których naniesiono zmiany danego aktu normatywnego, ale sporządzone przez podmioty, które nie są do tego upoważnione.
Faza właściwa wykładni jest to faza, która ma doprowadzić do odtworzenia z przepisów prawnych jednoznacznej normy postępowania.
Dyrektywy wykładni są to wypowiedzi wskazujące, w jaki sposób interpretator ma odtwarzać normy postępowania z przepisów prawnych.
Wykładnia językowa i funkcjonalna
Językowe dyrektywy wykładni nakazują, aby odtwarzając normy z przepisów, odwoływać się do reguł składniowych oraz reguł znaczeniowych języka, w jakim są formułowane teksty prawne, w szczególności do reguł języka powszechnego, ale także do swoistych reguł budowania tekstów prawnych
Funkcjonalne dyrektywy wykładni są to dyrektywy, które nakazują tak interpretować przepisy prawne, aby normy uzyskane w procesie wykładni miały możliwie silone uzasadnienie aksjologiczne w ocenach, które przypisuje się prawodawcy. <odwołują się do wartości, które przypisuje się prawodawcy, zakładając, że stanowi on normy z zamiarem, by realizować lub chronić stany rzeczy przez niego aprobowane>
Wykładnia: a simili a contrario
Wykładnia zwężająca i rozszerzająca
Dyrektywy systemowe nakazują tak interpretować tekst prawny, aby odtworzone z niego normy nie były ze sobą niezgodne ,a więc by tworzyły system spójny.
Założenia:
Prawodawca doskonale zna język, w którym formułuje się przepisy prawne
Prawodawca kieruje się określonym systemem wartości